Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Soyadı Kanunu, her Türk vatandaşına bir soyadı taşıma yükümlülüğü getiren 2525 sayılı kanundur. Kanun, 21 Haziran 1934 tarihinde kabul edilmiş, 2 Temmuz 1934 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanmış ve 2 Ocak 1935′te yürürlüğe girmiştir. Bu kanunun kabulünden sonra soyadı, Türkiye’de kişilerin kimliğinin ayrılmaz bir parçası olmuştur. Soyadı Kanunu'nun kabulü, toplumsal alanda yapılan Atatürk devrimlerinden birisidir.
| Soyadı Kanunu | |
|---|---|
 Soyadı Kanunu'nun yayımlandığı Resmî Gazete | |
| Bölgesel kapsam |  Türkiye |
| Kanun numarası | 2525 |
| Kabul tarihi | 21 Haziran 1934 |
| Yürürlük tarihi | 2 Ocak 1935 |
| Durum: Yürürlükte | |
Kanuna göre söylerken ve yazarken ön ad önde, soyadı sonda kullanılmalıdır. Edebe aykırı ve gülünç soyadlarının, aşiret, yabancı ırk ve millet isimlerinin, rütbe ve memuriyet bildiren isimlerin soyadı olarak alınmasına izin verilmez. Soyadı seçme görevi, 2003'te Medeni Kanun değişinceye kadar ailenin başı sayılan kocaya verilmiştir.
Yasanın amacı, o güne kadar kişilerin ön adlarının yanında bir soyadı yerine dinî, sosyal ve ailevi unvanlar taşımalarının yol açtığı olumlu ya da olumsuz ayrımcılığı ortadan kaldırmak ve nüfus işlemleri, askere alma, okul kaydı, tapu işlemleri gibi alanlarda yaşanan karışıklıkları gidermekti. Bu yasayı takiben 26 Kasım’da çıkarılan 2590 sayılı Kanun'la "ağa", "hacı", "hafız", "hoca", "efendi", "bey", "beyefendi", "hanım", "hanımefendi", "paşa", "hazret" gibi unvan ve lakapların kullanılması yasaklandı.
Soyadı Kanunu'nun çıkmasından beş ay sonra 24 Kasım 1934 tarihinde TBMM tarafından oy birliği ile kabul edilen 2587 sayılı kanunla Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'e "Atatürk" soyadı verildi. 17 Aralık 1934’te çıkarılan yasa ile bu soyadının diğer kişiler tarafından kullanılması yasaklandı. O nedenledir ki Atatürk'ün kız kardeşi Makbule "Atadan" soyadını almıştır.
Kanunun “yabancı ırk ve millet isimleri”nin kullanımını yasaklayan 3. maddesi; Anayasa'nın 10. maddesindeki eşitlik ilkesine aykırı bulunduğu iddiası ile tartışma ve dava konusu olmaktadır. Bu maddeye göre soyadı ‑oğlu ile bitebilirken, Ermenice ‑ian, ‑yan, Slavca ‑of, ‑ov, ‑viç, ‑iç, Rumca ‑is, ‑dis, ‑pulos, ‑aki, Farsça ‑zade, Arapça ‑mahdumu, ‑veled, ‑bin, Çerkesçe -ko soneklerine izin verilmez. Bunun sonucunda pek çok Rum, Bulgar, Arnavut, Çerkes, Boşnak, Yahudi, Ermeni, Süryani, Gürcü ve Kürt, eski lakaplarını terk ederek Türkçe soyadlar benimsemek zorunda kaldı.[]
Kaynakça
- ^ "Mecliste büyük bir gün: Sınıf farkını gözeten unvanlar yıkıldı". Milliyet. 27 Kasım 1934. s. 1.
- ^ "Isteataturk.com sitesi. Erişim tarihi: 05.08.2011". 16 Aralık 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
- ^ Çölaşan, Emin. "Soyadı 'Atatürk'". Hürriyet. 27 Temmuz 2002. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2016.
- ^ "Türkiye'de yabancı Soyadı Yasak, Demokrathaber.net sitesi. Erişim tarihi: 12.07.2011". 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
- ^ (PDF). web.archive.org. 23 Kasım 2015. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
- ^ İnce, Başak (26 Nisan 2012). Citizenship and identity in Turkey : from Atatürk's republic to the present day. Londra: I.B. Tauris. ISBN .
Dış bağlantılar
- Soyadı Kanunu, Resmi Gazete web sitesi, Erişim tarihi: 26.03.2017 14 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kemal Öz Adlı Cumhur Reisimize Verilen Soyadı Hakkında Kanun, Resmi Gazete web sitesi, Erişim tarihi: 26.03.2017 26 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kemal Öz Adlı Cumhur Reisine Verilen “Atatürk” Adının Hiç Kimse Tarafından Alınamayacağını Buyuran Kanun, Resmi Gazete web sitesi, Erişim tarihi: 26.03.2017 19 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Efendi, Bey, Paşa gibi lakap ve unvanların kaldırılmasına dair kanun, Resmi Gazete web sitesi, Erişim tarihi: 26.03.2017 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Soyadi Kanunu her Turk vatandasina bir soyadi tasima yukumlulugu getiren 2525 sayili kanundur Kanun 21 Haziran 1934 tarihinde kabul edilmis 2 Temmuz 1934 tarihinde Resmi Gazete de yayimlanmis ve 2 Ocak 1935 te yururluge girmistir Bu kanunun kabulunden sonra soyadi Turkiye de kisilerin kimliginin ayrilmaz bir parcasi olmustur Soyadi Kanunu nun kabulu toplumsal alanda yapilan Ataturk devrimlerinden birisidir Soyadi KanunuSoyadi Kanunu nun yayimlandigi Resmi GazeteBolgesel kapsam TurkiyeKanun numarasi2525Kabul tarihi21 Haziran 1934Yururluk tarihi2 Ocak 1935Durum Yururlukte Kanuna gore soylerken ve yazarken on ad onde soyadi sonda kullanilmalidir Edebe aykiri ve gulunc soyadlarinin asiret yabanci irk ve millet isimlerinin rutbe ve memuriyet bildiren isimlerin soyadi olarak alinmasina izin verilmez Soyadi secme gorevi 2003 te Medeni Kanun degisinceye kadar ailenin basi sayilan kocaya verilmistir Yasanin amaci o gune kadar kisilerin on adlarinin yaninda bir soyadi yerine dini sosyal ve ailevi unvanlar tasimalarinin yol actigi olumlu ya da olumsuz ayrimciligi ortadan kaldirmak ve nufus islemleri askere alma okul kaydi tapu islemleri gibi alanlarda yasanan karisikliklari gidermekti Bu yasayi takiben 26 Kasim da cikarilan 2590 sayili Kanun la aga haci hafiz hoca efendi bey beyefendi hanim hanimefendi pasa hazret gibi unvan ve lakaplarin kullanilmasi yasaklandi Mustafa Kemal in Soyadi Kanunu ndan sonra aldigi 993 814 B seri ve 51 sira numarali nufus huviyet cuzdani Soyadi Kanunu nun cikmasindan bes ay sonra 24 Kasim 1934 tarihinde TBMM tarafindan oy birligi ile kabul edilen 2587 sayili kanunla Cumhurbaskani Mustafa Kemal e Ataturk soyadi verildi 17 Aralik 1934 te cikarilan yasa ile bu soyadinin diger kisiler tarafindan kullanilmasi yasaklandi O nedenledir ki Ataturk un kiz kardesi Makbule Atadan soyadini almistir Kanunun yabanci irk ve millet isimleri nin kullanimini yasaklayan 3 maddesi Anayasa nin 10 maddesindeki esitlik ilkesine aykiri bulundugu iddiasi ile tartisma ve dava konusu olmaktadir Bu maddeye gore soyadi oglu ile bitebilirken Ermenice ian yan Slavca of ov vic ic Rumca is dis pulos aki Farsca zade Arapca mahdumu veled bin Cerkesce ko soneklerine izin verilmez Bunun sonucunda pek cok Rum Bulgar Arnavut Cerkes Bosnak Yahudi Ermeni Suryani Gurcu ve Kurt eski lakaplarini terk ederek Turkce soyadlar benimsemek zorunda kaldi sayfa belirt Kaynakca Mecliste buyuk bir gun Sinif farkini gozeten unvanlar yikildi Milliyet 27 Kasim 1934 s 1 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Isteataturk com sitesi Erisim tarihi 05 08 2011 16 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2011 Colasan Emin Soyadi Ataturk Hurriyet 27 Temmuz 2002 6 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2016 Turkiye de yabanci Soyadi Yasak Demokrathaber net sitesi Erisim tarihi 12 07 2011 2 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2011 PDF web archive org 23 Kasim 2015 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Mart 2023 Ince Basak 26 Nisan 2012 Citizenship and identity in Turkey from Ataturk s republic to the present day Londra I B Tauris ISBN 9781780760261 Dis baglantilarSoyadi Kanunu Resmi Gazete web sitesi Erisim tarihi 26 03 2017 14 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kemal Oz Adli Cumhur Reisimize Verilen Soyadi Hakkinda Kanun Resmi Gazete web sitesi Erisim tarihi 26 03 2017 26 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kemal Oz Adli Cumhur Reisine Verilen Ataturk Adinin Hic Kimse Tarafindan Alinamayacagini Buyuran Kanun Resmi Gazete web sitesi Erisim tarihi 26 03 2017 19 Subat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Efendi Bey Pasa gibi lakap ve unvanlarin kaldirilmasina dair kanun Resmi Gazete web sitesi Erisim tarihi 26 03 2017 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde