Saksonya-Anhalt (Almanca: Sachsen-Anhalt, Aşağı Almanca: Sassen-Anhalt) Almanya Federal Cumhuriyeti'ni oluşturan 16 eyâletten biridir. Başkenti Magdeburg, en büyük kenti ise Halle'dir. Doğusunda Brandenburg eyaleti, güneyinde Türingiya ve Saksonya eyaletleri, batısında ise Aşağı Saksonya eyaleti ile komşudur.
Saksonya-Anhalt | |
---|---|
Bayrak Arma | |
Ülke | Almanya |
Başkent | Magdeburg |
İdare | |
• Başbakan | Reiner Haseloff |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 20,451.7 km² |
Nüfus (31 Aralık 2020) | |
• Toplam | 2,180,684 |
• Yoğunluk | 110/km² |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Resmî site www.sachsen-anhalt.de |
Saksonya-Anhalt eyalet sınırları içerisinde 5 tane UNESCO-Dünya mirası'na alınmış yer veya yapı bulunmaktadır: tarihi Quedlinburg şehri, Eisleben ve Wittenberg'de Lutherhaus, Dessau'daki Bauhaus ve çevresi ile Dessau-Wörlitz'teki Bahçe Krallığı.
Coğrafya
Elbe nehri Almanya'nın en kuzeyindeki bağlık bölgesi, Saale ve Unstrut yamaçlarında başlayıp Halle ve Bitterfeld dolaylarındaki sanayi bölgeleri üzerinden geçerek kuzeyde Altmarkt’a kadar 300 kilometre uzunluğunda bir yol alır. Magdeburg Ovası’nda ve Harz bölgesi önündeki topraklar Almanya’nın en verimli arazilerindendir. Bu topraklarda bugün de hububat, şeker pancarı, patates, sebze ve meyve yetiştiriciliğine devam edilmektedir.
Yöreler
- Altmark
- Anhalt
- Anhalt-Wittenberg
- Chemiedreieck(kimya üçgen)
- Harz (Dağ) Harz
- Mansfelder Land
- Ostfalen
- Saale-Unstrut-Bölge
Bölgeler
- UNESCO biyosfer rezervi Mittelelbe
- Dessau Wörlitzer bahçe
- Altmark ile
- Colbitz-Letzlinger Heide
- Doğa Parkı Drömling
- Magdeburger Börde
- Nördliches Harzvorland ile
- Großer Fallstein
- Hakel
- Huy (Höhenzug)|Huy
- Großes Bruch
- Harz / Harz Doğa Parkı
- Doğa Parkı Saaletal
- Fläming / Doğa Parkı Fläming
- Doğa Parkı Dübener Heide
- Saale-Unstrut-Triasland ile
- Querfurter Platte
- Goldene Aue
- Kyffhäuser
- Hohe Schrecke
Nehirler ve göller
Nehirler
|
|
Göller
Goitzsche (2500 ha), Geiseltalsee (1840 ha), Gremminer See (544 ha), Arendsee (514 ha), Concordiasee (350 ha), Wallendorfer See (338 ha), Raßnitzer See (310 ha), Süßer See (238 ha), Bergwitzsee (172 ha), Barleber See (100 ha), Hufeisensee (70 ha), Neustädter See (Magdeburg) (60 ha)
Barajlar
Mulde baraj gölü, Rappbode-Baraj, Baraj- Kelbra,Wipperbaraj
İdari bölümler
Saksonya-Anhalt 11 ilçe ve 3 büyük sehirdan oluşmaktadır.
İlçe | Otomobil plakası | Nüfus 31. aralık 2010 | Alan (km²) | Nüfus yoğunluğu (Kişi/km²) | İdari merkez |
---|---|---|---|---|---|
ABI | 176.642 | 1.452,71 | 125 | Köthen (Anhalt) | |
BLK | 194.195 | 1.413,36 | 141 | ||
BK | 178.880 | 2.366,19 | 77 | Haldensleben | |
HZ | 232.343 | 2.104,00 | 113 | Halberstadt | |
JL | 96.251 | 1.576,66 | 62 | Burg (bei Magdeburg) | |
MSH | 150.295 | 1.448,60 | 107 | Sangerhausen | |
SK | 196.946 | 1.433,22 | 140 | Merseburg | |
Salzlandkreis | SLK | 209.579 | 1.425,86 | 151 | Bernburg (Saale) |
SAW | 89.512 | 2.292,52 | 40 | Salzwedel | |
SDL | 89.512 | 2.422,96 | 52 | Stendal | |
WB | 121.899 | 1.929,89 | 73 | Lutherstadt Wittenberg | |
Bağımsız sehirler: | |||||
Dessau-Roßlau | DE | 86.906 | 244,62 | 363 | |
Halle (Saale) | HAL | 232.963 | 135,02 | 1.726 | |
Magdeburg | MD | 231.525 | 200,95 | 1.145 | |
Saksonya-Anhalt | ST | 2.335.006 | 20.446 | 116 |
Şehirler
Hem siyaset hem de sanayi merkezi olan (231.450 nüfuslu) Magdeburg, aynı zamanda önemli bir iç liman kentidir. Bu eski piskoposluk kenti katedrali ile uzun bir geçmişe dayanır. 34.294 nüfuslu Naumburg da, Orta Almanya’nın en güzel pazar meydanlarından biri, geç Roma üslubundaki katedrali ve on iki hayır sahibi kurucusunun adam boyundaki heykelleri ile tarihi görünümler sergiler. Bir başka tarihi kent ise 42.605 nüfuslu Halberstadt’tır. Quedlinburg’un (28.424 nüfuslu) tarihi kent merkezi sarayı, vakıf kilisesi ve katedral hazinesi ile UNESCO- Dünya Kültür Mirası listesine alınmıştır. Diğer önemli kentler Harz bölgesinin kenarında bulunan Wernigerode (34.383 nüfuslu), Saksonya-Anhalt’in en büyük kenti Halle/Saale (232.963 nüfuslu) ve Luther kenti Wittenberg’tir (49.496 nüfuslu) Dessau-Wörlitz bahçeler bölgesinin ortasında yer alan (86.906 nüfuslu) Dessau’da UNESCO- Dünya Kültür Mirası listesine alınmış olan ünlü “Bauhaus” bulunur.
Sehir | ilçe | Nüfus 31. Aralık 2000 | Nüfus 31. Aralık 2010 | değiştirme 2000–2010 in % | Alan (km²) | |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | Halle (Saale) | 247.736 | 232.963 | -5,96 | 135,02 | |
2. | Magdeburg | 231.450 | 231.525 | +0,03 | 200,97 | |
3. | Dessau-Roßlau | 100.029 | 86.906 | -13,12 | 244,64 | |
4. | Lutherstadt Wittenberg | Wittenberg | 56.122 | 49.496 | -11,81 | 240,32 |
5. | Bitterfeld-Wolfen | Anhalt-Bitterfeld | 57.435 | 45.171 | -21,35 | 87,31 |
6. | Halberstadt | Harz | 46.437 | 42.605 | -8,25 | 142,97 |
7. | Stendal | Stendal | 48.261 | 42.435 | -12,07 | 268,02 |
8. | Weißenfels | Burgenlandkreis | 46.021 | 41.434 | -9,97 | 113,51 |
9. | Bernburg | Salzlandkreis | 40.704 | 35.516 | -12,75 | 113,45 |
10. | Merseburg | Saalekreis | 39.699 | 35.419 | -10,78 | 54,73 |
11. | Wernigerode | Harz | 36.739 | 34.383 | -6,41 | 170,03 |
12. | Naumburg | Burgenlandkreis | 37.359 | 34.294 | -8,20 | 129,88 |
13. | Schönebeck | Salzlandkreis | 38.659 | 33.888 | -12,34 | 85,77 |
14. | Zeitz | Burgenlandkreis | 38.358 | 31.556 | -17,73 | 87,15 |
15. | Sangerhausen | Mansfeld-Südharz | 35.167 | 29.679 | -15,61 | 207,64 |
16. | Aschersleben | Salzlandkreis | 33.772 | 29.082 | -13,89 | 156,31 |
17. | Staßfurt | Salzlandkreis | 34.612 | 28.605 | -17,36 | 146,53 |
18. | Quedlinburg | Harz | 32.125 | 28.424 | -11,52 | 141,82 |
19. | Köthen | Anhalt-Bitterfeld | 32.553 | 28.243 | -13,24 | 78,42 |
20. | Lutherstadt Eisleben | Mansfeld-Südharz | 29.526 | 25.489 | -13,67 | 143,81 |
21. | Salzwedel | Altmarkkreis Salzwedel | 28.542 | 24.874 | -12,85 | 304,53 |
22. | Burg (Magdeburg'da) | Jerichower Land | 27.078 | 24.163 | -10,77 | 164,02 |
23. | Gardelegen | Altmarkkreis Salzwedel | 26.513 | 23.971 | -9,59 | 632,24 |
24. | Zerbst | Anhalt-Bitterfeld | 27.323 | 23.167 | -15,21 | 467,65 |
25. | Blankenburg | Harz | 24.592 | 21.911 | -10,90 | 148,91 |
26. | Oschersleben | Börde | 23.902 | 20.831 | -12,85 | 188,92 |
Kaynak: Statistisches Landesamt Sachsen-Anhalt
Ekonomi
Saksonya-Anhalt, birleşmeden sonra iktisadî bakımdan, yerli ve yabancı pek çok firma için cazip hale geldi. Bayer'in dünyaca ünlü aspirin tabletleri 'te üretilmektedir. Doğu federe eyaletleri arasında Saksonya-Anhalt, en çok doğrudan yabancı yatırımların yapıldığı bölgedir. Bu eyalette ekonomik büyümeye hizmet eden branşlar özellikle geleneksel kimya, yiyecek sanayii ve otomobil yedek parça imalatıdır. Bu sanayi dallarının üretim tesisleri tüm dünyada en modern tesislerdendir. Saksonya ile birlikte Halle-Leipzig bölgesi biyo ve gen teknolojisi merkezi haline gelmiştir. Saksonya-Anhalt’te modern enformasyon ve haberleşme teknolojilerinden gittikçe daha çok faydalanılmaktadır.
Eğitim
Magdeburg’ta 1993 yılında kurulan Otto-von-Guericke Üniversitesi Almanya’nın en yeni yüksekokuludur. Eyalette ayrıca, Halle-Wittenberg’te 300 yıl önce kurulan Martin-Luther Üniversitesi ve Halle’de Giebichenstein Kalesi’ndeki Sanat ve Tasarım Yüksekokulu vardır. Köthen şehrinde 1991 yılında kurulan Hochschule Anhalt üniversitesi yaklaşık 8000 öğrenciye ev sahipliği yapar, okulun ayrıca Dessau-Roßlau ve Bernburg(Saale) şehirlerinde kampüsü bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Saksonya-Anhalt ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Resmi web sitesi 24 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Saksonya Anhalt Almanca Sachsen Anhalt Asagi Almanca Sassen Anhalt Almanya Federal Cumhuriyeti ni olusturan 16 eyaletten biridir Baskenti Magdeburg en buyuk kenti ise Halle dir Dogusunda Brandenburg eyaleti guneyinde Turingiya ve Saksonya eyaletleri batisinda ise Asagi Saksonya eyaleti ile komsudur Saksonya AnhaltEyaletBayrakArmaUlke AlmanyaBaskentMagdeburgIdare BasbakanReiner HaseloffYuzolcumu Toplam20 451 7 km Nufus 31 Aralik 2020 Toplam2 180 684 Yogunluk110 km Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Resmi site www sachsen anhalt de Saksonya Anhalt eyalet sinirlari icerisinde 5 tane UNESCO Dunya mirasi na alinmis yer veya yapi bulunmaktadir tarihi Quedlinburg sehri Eisleben ve Wittenberg de Lutherhaus Dessau daki Bauhaus ve cevresi ile Dessau Worlitz teki Bahce Kralligi CografyaElbe nehri Almanya nin en kuzeyindeki baglik bolgesi Saale ve Unstrut yamaclarinda baslayip Halle ve Bitterfeld dolaylarindaki sanayi bolgeleri uzerinden gecerek kuzeyde Altmarkt a kadar 300 kilometre uzunlugunda bir yol alir Magdeburg Ovasi nda ve Harz bolgesi onundeki topraklar Almanya nin en verimli arazilerindendir Bu topraklarda bugun de hububat seker pancari patates sebze ve meyve yetistiriciligine devam edilmektedir Yoreler Altmark Anhalt Anhalt Wittenberg Chemiedreieck kimya ucgen Harz Dag Harz Mansfelder Land Ostfalen Saale Unstrut BolgeBolgeler UNESCO biyosfer rezervi Mittelelbe Dessau Worlitzer bahce Altmark ile Colbitz Letzlinger Heide Doga Parki Dromling Magdeburger Borde Nordliches Harzvorland ile Grosser Fallstein Hakel Huy Hohenzug Huy Grosses Bruch Harz Harz Doga Parki Doga Parki Saaletal Flaming Doga Parki Flaming Doga Parki Dubener Heide Saale Unstrut Triasland ile Querfurter Platte Goldene Aue Kyffhauser Hohe SchreckeNehirler ve goller Nehirler Elbe 1 166 km Saale 413 km Havel 325 km Mulde 124 km ile Zwickauer Mulde 290 km Aller 263 km Weisse Elster 257 km Unstrut 192 km Schwarze Elster 188 km Bode 140 km ile Rappbode 169 km Ohre 110 km Milde Biese Aland 97 km Wipper Harz 85 km Jeetze 73 km Asagi Saksonya da Jeetzel Helme 65 km Fuhne 59 km Grosser Graben und Schiffgraben 46 km Ehle 40 km Ilse 40 km Tanger 33 km Goller Goitzsche 2500 ha Geiseltalsee 1840 ha Gremminer See 544 ha Arendsee 514 ha Concordiasee 350 ha Wallendorfer See 338 ha Rassnitzer See 310 ha Susser See 238 ha Bergwitzsee 172 ha Barleber See 100 ha Hufeisensee 70 ha Neustadter See Magdeburg 60 ha Barajlar Mulde baraj golu Rappbode Baraj Baraj Kelbra WipperbarajIdari bolumlerSaksonya Anhalt 11 ilce ve 3 buyuk sehirdan olusmaktadir Ilce Otomobil plakasi Nufus 31 aralik 2010 Alan km Nufus yogunlugu Kisi km Idari merkezABI 176 642 1 452 71 125 Kothen Anhalt BLK 194 195 1 413 36 141BK 178 880 2 366 19 77 HaldenslebenHZ 232 343 2 104 00 113 HalberstadtJL 96 251 1 576 66 62 Burg bei Magdeburg MSH 150 295 1 448 60 107 SangerhausenSK 196 946 1 433 22 140 MerseburgSalzlandkreis SLK 209 579 1 425 86 151 Bernburg Saale SAW 89 512 2 292 52 40 SalzwedelSDL 89 512 2 422 96 52 StendalWB 121 899 1 929 89 73 Lutherstadt WittenbergBagimsiz sehirler Dessau Rosslau DE 86 906 244 62 363Halle Saale HAL 232 963 135 02 1 726Magdeburg MD 231 525 200 95 1 145Saksonya Anhalt ST 2 335 006 20 446 116SehirlerHem siyaset hem de sanayi merkezi olan 231 450 nufuslu Magdeburg ayni zamanda onemli bir ic liman kentidir Bu eski piskoposluk kenti katedrali ile uzun bir gecmise dayanir 34 294 nufuslu Naumburg da Orta Almanya nin en guzel pazar meydanlarindan biri gec Roma uslubundaki katedrali ve on iki hayir sahibi kurucusunun adam boyundaki heykelleri ile tarihi gorunumler sergiler Bir baska tarihi kent ise 42 605 nufuslu Halberstadt tir Quedlinburg un 28 424 nufuslu tarihi kent merkezi sarayi vakif kilisesi ve katedral hazinesi ile UNESCO Dunya Kultur Mirasi listesine alinmistir Diger onemli kentler Harz bolgesinin kenarinda bulunan Wernigerode 34 383 nufuslu Saksonya Anhalt in en buyuk kenti Halle Saale 232 963 nufuslu ve Luther kenti Wittenberg tir 49 496 nufuslu Dessau Worlitz bahceler bolgesinin ortasinda yer alan 86 906 nufuslu Dessau da UNESCO Dunya Kultur Mirasi listesine alinmis olan unlu Bauhaus bulunur Sehir ilce Nufus 31 Aralik 2000 Nufus 31 Aralik 2010 degistirme 2000 2010 in Alan km 1 Halle Saale 247 736 232 963 5 96 135 022 Magdeburg 231 450 231 525 0 03 200 973 Dessau Rosslau 100 029 86 906 13 12 244 644 Lutherstadt Wittenberg Wittenberg 56 122 49 496 11 81 240 325 Bitterfeld Wolfen Anhalt Bitterfeld 57 435 45 171 21 35 87 316 Halberstadt Harz 46 437 42 605 8 25 142 977 Stendal Stendal 48 261 42 435 12 07 268 028 Weissenfels Burgenlandkreis 46 021 41 434 9 97 113 519 Bernburg Salzlandkreis 40 704 35 516 12 75 113 4510 Merseburg Saalekreis 39 699 35 419 10 78 54 7311 Wernigerode Harz 36 739 34 383 6 41 170 0312 Naumburg Burgenlandkreis 37 359 34 294 8 20 129 8813 Schonebeck Salzlandkreis 38 659 33 888 12 34 85 7714 Zeitz Burgenlandkreis 38 358 31 556 17 73 87 1515 Sangerhausen Mansfeld Sudharz 35 167 29 679 15 61 207 6416 Aschersleben Salzlandkreis 33 772 29 082 13 89 156 3117 Stassfurt Salzlandkreis 34 612 28 605 17 36 146 5318 Quedlinburg Harz 32 125 28 424 11 52 141 8219 Kothen Anhalt Bitterfeld 32 553 28 243 13 24 78 4220 Lutherstadt Eisleben Mansfeld Sudharz 29 526 25 489 13 67 143 8121 Salzwedel Altmarkkreis Salzwedel 28 542 24 874 12 85 304 5322 Burg Magdeburg da Jerichower Land 27 078 24 163 10 77 164 0223 Gardelegen Altmarkkreis Salzwedel 26 513 23 971 9 59 632 2424 Zerbst Anhalt Bitterfeld 27 323 23 167 15 21 467 6525 Blankenburg Harz 24 592 21 911 10 90 148 9126 Oschersleben Borde 23 902 20 831 12 85 188 92 Kaynak Statistisches Landesamt Sachsen AnhaltEkonomiSaksonya Anhalt birlesmeden sonra iktisadi bakimdan yerli ve yabanci pek cok firma icin cazip hale geldi Bayer in dunyaca unlu aspirin tabletleri te uretilmektedir Dogu federe eyaletleri arasinda Saksonya Anhalt en cok dogrudan yabanci yatirimlarin yapildigi bolgedir Bu eyalette ekonomik buyumeye hizmet eden branslar ozellikle geleneksel kimya yiyecek sanayii ve otomobil yedek parca imalatidir Bu sanayi dallarinin uretim tesisleri tum dunyada en modern tesislerdendir Saksonya ile birlikte Halle Leipzig bolgesi biyo ve gen teknolojisi merkezi haline gelmistir Saksonya Anhalt te modern enformasyon ve haberlesme teknolojilerinden gittikce daha cok faydalanilmaktadir EgitimMagdeburg ta 1993 yilinda kurulan Otto von Guericke Universitesi Almanya nin en yeni yuksekokuludur Eyalette ayrica Halle Wittenberg te 300 yil once kurulan Martin Luther Universitesi ve Halle de Giebichenstein Kalesi ndeki Sanat ve Tasarim Yuksekokulu vardir Kothen sehrinde 1991 yilinda kurulan Hochschule Anhalt universitesi yaklasik 8000 ogrenciye ev sahipligi yapar okulun ayrica Dessau Rosslau ve Bernburg Saale sehirlerinde kampusu bulunmaktadir Ayrica bakinizAlmanya nin yeni eyaletleriKaynakcaDis baglantilarWikimedia Commons ta Saksonya Anhalt ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Resmi web sitesi 24 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde