Kazakistan Bilimler Akademisi Kazakça Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым ака�

Kazakistan Bilimler Akademisi (Kazakça: Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы, Qazaqstan Respublikasynyñ Ūlltyq ğylym akademiiasy), Kazakistan'ın en yüksek bilimsel kuruluşudur. Bilimler Akademisi, SSCB Bilimler Akademisi'nin Kazakistan şubesi olarak 1 Haziran 1946'da kurulmuştur. Merkez ofisi Almatı'dadır.

Kazakistan Bilimler Akademisi Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы Qazaqstan Respublikasynyñ Ūlltyq ğylym akademiiasy
Kuruluş	1 Haziran 1946
Bağlılık	SSCB Bilimler Akademisi (1946-?)
Enstitü Müdürü	Murat Zhurinov
Bulunduğu yer	Almatı, Kazakistan
Web sitesi	nauka-nanrk.kz

Akademi'nin ana faaliyetleri, bilimsel araştırma, bilimin gelişiminin analizi ve tahmini, bilim gelişimi ve bilimsel personel eğitiminin öncelikleri, bilimsel programların desteklenmesi, oluşturulması ve koordinasyonu, uluslararası iş birliğinin teşvik edilmesi, bilime dayalı inovasyon ve yatırımdır. Araştırma alanları yer bilimleri, matematik, bilgisayar bilimi, fizik, uzaktan algılama ve uzay teknolojileri, kimya, yeni malzemeler, biyolojik olarak aktif maddeler, biyokimya ve bitki fizyolojisi, botanik, toprak bilimleri, sosyal bilimler ve beşeri bilimleri içerir. 2022 yılı itibarıyla Enstitü başkanı Murat Zhurinov'dur.

Tarihçe

Kazakistan'daki ilk bilimsel kurumlar, 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkmıştır. Bunlar ilk etapta tohum çeşidi araştırmaları yapan tarım kuruluşlarıydı.

SSCB Bilimler Akademisi Kazakistan şubesi

Akademinin tarihi, SSCB Bilimler Akademisi Başkanlığı'nın Kazakistan SSC hükûmetinin talebi üzerine Almatı'da bir bilimsel üs kurmaya karar verdiği 8 Mart 1932 tarihine dayanmaktadır. Aynı yıl oluşturulan yeni bir organizasyon, zoolojik ve botanik alanlarda faaliyet göstermekteydi. Kasım 1938'de üs, SSCB Bilimler Akademisi'nin (SSCB KazFAN) Kazakistan şubesine dönüştürüldü. Bu dönüşüm, II. Dünya Savaşı başlamadan önce 3 doktor ve 14 bilim adayı olmak üzere 100 bilim insanını istihdam eden cumhuriyetteki en büyük kurum olmasına sebep oldu.^[]

Kazakistan SSC Bilimler Akademisi

26 Ekim 1945'te SSCB Halk Komiserleri Konseyi'nin Kazakistan'da Bilimler Akademisi'nin örgütlenmesine ilişkin bir kararı yayınlandı. Bu nedenle, 1 Haziran 1946'da Yüksek Sovyet Prezidyumu, Kazakistan SSC Bakanlar Kurulu ve Kazakistan Komünist Partisi Merkez Komitesi kararnamesiyle Kazakistan SSC Bilimler Akademisi kurulmuş ve Kazakistan'ın ana bilim merkezi olmuştur. Bilimler Akademisi, kuruluşunun ilk yıllarından itibaren, en önemli sorunların çözümünde ülkenin üretici güçlerinin gelişimine önemli katkılarda bulunan zengin doğal kaynakların geliştirilmesine yönelik geniş bir çalışma başlattı.

Kazakistan Ulusal Bilimler Akademisi

1996 yılında Kazakistan Cumhurbaşkanı'nın kararnamesi ile Ulusal Bilimler Akademisi, Kazak Tarım Bilimleri Akademisi ve Kazakistan Cumhuriyeti Bilim ve Yeni Teknolojiler Bakanlığı, Kazakistan Hükûmeti'nin merkezi yürütme organı altında birleşti.

1999 yılında Bilimler Akademisi bakanlıktan ayrılırken, tüm akademik kurumlar bakanlığın bünyesinde kaldı.

2003 yılında Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi uyarınca, akademiye cumhuriyet özel derneği "Kazakistan Cumhuriyeti Ulusal Bilimler Akademisi" statüsü verildi.

Akademi Başkanları

(1946-52, 1955-64)
(1952-55)
(1964-67)
Shahmardan Yesenov (1967-74)
Askar Kunaev (1974-86)
(1986-87)
Umirzak Sultangazin (1987-94)
(1994-96)
Vladimir Şkolnik (1996-99)
(1999-2002)
Serikbek Daukeev (2002-03)
Murat Zhurinov (2003-günümüz)

Kayda değer akademisyenler

Akademisyenler

Kanysh Satbayev - Jeolog ve ilk başkan.
Mikhail Rusakov - Jeolog
Dinmukhamed Kunaev - Mühendis (daha sonra politikacı)
Shafik Chokin - Mühendis
Nikolai Vasilievich Pavlov - Botanikçi
Murat Aitkhozhin - Moleküler Biyolog
Nadir Nadirov - Kimyager
Maya Shigaeva - Mikrobiyolog
Orazak Smaguloğlu - Antropolog
Askar Dzhumadildayev - Matematikçi

Sorumlu üyeler

Sarsen Amanzholov - Dilbilimci

Kaynakça

^ ^a ^b "HISTORY OF NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES". e-history.kz (İngilizce). 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2023.
^ Kazakhstan Branch of Lomonosov Moscow State University (Astana, Kazakhstan); Ermekbay, Zharas A. (1 Aralık 2016). "The formation and development of the Soviet Kazakhstan science". Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo universiteta (413): 103-110. doi:10.17223/15617793/413/16. 16 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Nisan 2023.
^ ^a ^b . nauka-nanrk.kz. 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2020.

[:0-1] "HISTORY OF NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES". e-history.kz (İngilizce). 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2023.

[2] Kazakhstan Branch of Lomonosov Moscow State University (Astana, Kazakhstan); Ermekbay, Zharas A. (1 Aralık 2016). "The formation and development of the Soviet Kazakhstan science". Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo universiteta (413): 103-110. doi:10.17223/15617793/413/16. 16 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Nisan 2023.

[:2-3] . nauka-nanrk.kz. 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2020.