Zooloji veya hayvan bilimi (Yunanca: ζῷον, zōon; hayvanlar topluluğu + λόγος, logos = bilim), biyolojinin, hayvanları inceleyen bir alt dalıdır. Eski çağlarda yaşamış ve bugün soyu tükenen birçok tür ve günümüzde yaşayan bütün hayvanlar, zoolojinin inceleme alanına girmektedir.
İnsanların merak ve araştırma eğilimiyle ortaya çıkan zoolojinin insanlık tarihi kadar eski olma olasılığı vardır. İlk olarak Mısır, İran ve Yunan kültürlerinde hayvanları incelemelere ait fikirler, yazılı belgeler görülmektedir. Geçmişte hayvanların basit tanımı ve işlevi, embriyonik gelişimi, beslenmeleri, sağlığı, davranışları, kalıtım ve evrimleriyle; çevreleri ve diğer canlılarla olan etkileşim ve iletişimlerini incelemeye başlamış olup, daha sonraları alt dallara ayrılacak kadar gelişmiştir. Günümüzde her bilim insanı bu bilimin alt dallarından biriyle ilgilenmekte ve ilgilendiği dala göre adlandırılmaktadır.
Zooloji, tıptan, toplum sağlığından, ziraattan ve toplum bilimlerinden, uzay bilimlerine kadar tüm alanları ilgilendirmekte, bu alanlarda yapılacak herhangi bir araştırma biyoloji ve dolayısıyla zooloji kapsamına girmektedir.
Tüm düşüncelerin, tüm araştırmaların kökünü doğadan almakta olduğu gerçeği, zoolojinin neden bu kadar önemli bir bilim dalı olduğunu anlatmaktadır.
Zooloji, taksonomik ve taksonomik olmayan alt dallara ayrılır.
- Taksonomik kısım, protozooloji (tek hücreliler), (solucanlar), malakoloji (kabuklular), entomoloji (böcekler) gibi bazı omurgasızları, ihtiyoloji (balıklar), (kurbağa ve sürüngenler), ornitoloji (kuşlar), memeliler gibi bazı omurgalıları taksonomik yönden inceler.
- Taksonomik yönden olmayan kısım ise, tüm hayvansal organizmaların morfolojisi ve fizyolojisidir. Zooloji veterinerlikle bağdaştırılabilir.
Zooloji Dalları |
Tarihçe
Antik Çağlar'dan Darwin'e
Zooloji tarihi Antik Çağlar'dan günümüze kadar hayvanlar âleminin incelenmesinin gelişimini anlatır. Her ne kadar tutarlı tek bir bilim dalı olarak zooloji kavramı çok sonraları ortaya çıkmış olsa da zoolojik bilimlerin kökeni antik Greko-Romen uygarlığında Aristoteles ve Bergamalı Galen'in eserlerine kadar uzanan doğa tarihinde yatmaktadır. Bu antik dönem çalışmaları Orta Çağ'da müslüman tıp bilginleri ve Albertus Magnus gibi âlimler tarafından daha da geliştirilmiştir.Rönesans sırasında ve modern dönemin başlarında, ampirizme duyulan ilginin artışı ve çok sayıda yeni organizmanın keşfiyle zoolojik düşünce Avrupa'da bir çeşit devrim geçirmiştir. Bu hareketin önde gelen isimleri arasında fizyolojiyi deneyler ve dikkatli gözlemlerle geliştiren Andreas Vesalius ve William Harvey ile birlikte fosiller ve yaşam çeşitliliğini sınıflandırmaya başlamış doğa bilimcileri Carl Linnaeus ve Georges-Louis Leclerc sayılabilir. Mikroskopi önceden bilinmeyen mikroorganizmaların dünyasını gözler önüne sererken hücre teorisine giden yolun önünü açmıştır. ortaya çıkmasına kısmen tepki olarak gelişen doğal teolojinin artan önemi doğa tarihinin gelişmesini körükledi ama aynı zamanda da iyice yerleşmesine neden oldu.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Bayrakdar, Mehmet (1986). "Al-Jahiz and the rise of biological evolution" (PDF). Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 27 (1). Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi. ss. 307-15. doi:10.1501/Ilhfak_0000000674. 1 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Mart 2017.
- ^ Agutter, Paul S.; Wheatley, Denys N. (2008). Thinking about Life: The History and Philosophy of Biology and Other Sciences. Springer. s. 43. ISBN .
- ^ Saint Albertus Magnus (1999). On Animals: A Medieval Summa Zoologica. Johns Hopkins University Press. ISBN .
- ^ Magner, Lois N. (2002). A History of the Life Sciences, Revised and Expanded. CRC Press. ss. 133-144. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zooloji veya hayvan bilimi Yunanca zῷon zōon hayvanlar toplulugu logos logos bilim biyolojinin hayvanlari inceleyen bir alt dalidir Eski caglarda yasamis ve bugun soyu tukenen bircok tur ve gunumuzde yasayan butun hayvanlar zoolojinin inceleme alanina girmektedir Zoologlar Insanlarin merak ve arastirma egilimiyle ortaya cikan zoolojinin insanlik tarihi kadar eski olma olasiligi vardir Ilk olarak Misir Iran ve Yunan kulturlerinde hayvanlari incelemelere ait fikirler yazili belgeler gorulmektedir Gecmiste hayvanlarin basit tanimi ve islevi embriyonik gelisimi beslenmeleri sagligi davranislari kalitim ve evrimleriyle cevreleri ve diger canlilarla olan etkilesim ve iletisimlerini incelemeye baslamis olup daha sonralari alt dallara ayrilacak kadar gelismistir Gunumuzde her bilim insani bu bilimin alt dallarindan biriyle ilgilenmekte ve ilgilendigi dala gore adlandirilmaktadir Zooloji tiptan toplum sagligindan ziraattan ve toplum bilimlerinden uzay bilimlerine kadar tum alanlari ilgilendirmekte bu alanlarda yapilacak herhangi bir arastirma biyoloji ve dolayisiyla zooloji kapsamina girmektedir Tum dusuncelerin tum arastirmalarin kokunu dogadan almakta oldugu gercegi zoolojinin neden bu kadar onemli bir bilim dali oldugunu anlatmaktadir Zooloji taksonomik ve taksonomik olmayan alt dallara ayrilir Taksonomik kisim protozooloji tek hucreliler solucanlar malakoloji kabuklular entomoloji bocekler gibi bazi omurgasizlari ihtiyoloji baliklar kurbaga ve surungenler ornitoloji kuslar memeliler gibi bazi omurgalilari taksonomik yonden inceler Taksonomik yonden olmayan kisim ise tum hayvansal organizmalarin morfolojisi ve fizyolojisidir Zooloji veterinerlikle bagdastirilabilir ZoolojiZooloji DallariAkaroloji Araknoloji Entomoloji Etoloji Herpetoloji Ihtiyoloji Mammaloji Mirmekoloji Noroetoloji Kus bilimi Paleozooloji Paleontoloji Protozooloji SetolojiTarihceAntik Caglar dan Darwin e Conrad Gesner 1516 1565 Historiae animalium adli eseri modern zoolojinin baslangici sayilmaktadir Zooloji tarihi Antik Caglar dan gunumuze kadar hayvanlar aleminin incelenmesinin gelisimini anlatir Her ne kadar tutarli tek bir bilim dali olarak zooloji kavrami cok sonralari ortaya cikmis olsa da zoolojik bilimlerin kokeni antik Greko Romen uygarliginda Aristoteles ve Bergamali Galen in eserlerine kadar uzanan doga tarihinde yatmaktadir Bu antik donem calismalari Orta Cag da musluman tip bilginleri ve Albertus Magnus gibi alimler tarafindan daha da gelistirilmistir Ronesans sirasinda ve modern donemin baslarinda ampirizme duyulan ilginin artisi ve cok sayida yeni organizmanin kesfiyle zoolojik dusunce Avrupa da bir cesit devrim gecirmistir Bu hareketin onde gelen isimleri arasinda fizyolojiyi deneyler ve dikkatli gozlemlerle gelistiren Andreas Vesalius ve William Harvey ile birlikte fosiller ve yasam cesitliligini siniflandirmaya baslamis doga bilimcileri Carl Linnaeus ve Georges Louis Leclerc sayilabilir Mikroskopi onceden bilinmeyen mikroorganizmalarin dunyasini gozler onune sererken hucre teorisine giden yolun onunu acmistir ortaya cikmasina kismen tepki olarak gelisen dogal teolojinin artan onemi doga tarihinin gelismesini korukledi ama ayni zamanda da iyice yerlesmesine neden oldu Ayrica bakinizZoologlar listesiKaynakca Bayrakdar Mehmet 1986 Al Jahiz and the rise of biological evolution PDF Ankara Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi 27 1 Ankara Universitesi Ilahiyat Fakultesi ss 307 15 doi 10 1501 Ilhfak 0000000674 1 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Mart 2017 Agutter Paul S Wheatley Denys N 2008 Thinking about Life The History and Philosophy of Biology and Other Sciences Springer s 43 ISBN 1 4020 8865 5 Saint Albertus Magnus 1999 On Animals A Medieval Summa Zoologica Johns Hopkins University Press ISBN 0 8018 4823 7 Magner Lois N 2002 A History of the Life Sciences Revised and Expanded CRC Press ss 133 144 ISBN 0 8247 0824 5