Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İspanyol milliyetçiliği, İspanyolların bir millet olduklarını savunan ve kültürel birlikteliği amaçlayan milliyetçiliktir. Genel anlamda siyasal ve toplumsal hareketler ile İspanyol kültürüne, diline ve tarihine karşı bir sevgiden esinlenerek oluşmuştur. İspanyol milliyetçileri sık sık İspanya içindeki Bask ve Katalan milliyetçiliği gibi diğer milliyetçi hareketleri reddederler.
Genellikle Kastilya tabanlı kültürün düşünce sistemine yakından bağlı olmuştur. Kastilya dili İspanyolca haline gelmiştir. İspanyol milliyetçiliğinin kökenlerinin Reconquista ile, Katolik ordularının Granada’da Müslüman işgalcilere karşı 1492 yılında elde ettiği zaferle başladığı düşünülür. Bu durum Katolik İspanyollar arasında vatansever duyguların oluşumuna yol açmıştır. İspanyol milliyetçiliği, Kastilya yönetimindeki İspanyol monarşisinin devlet kurma sürecine bağlı olarak gelişmiştir.
Tarihçe
1808'den beri İspanya'da milliyetçilikten bahsedilmektedir. Etnik vatanseverlik, en azından seçkinler arasında tamamen ulusal hale gelmiş durumdadır. Modernleşmiş seçkinler, bu fırsatı bir sosyal ve politik değişim programı empoze etmeye çalışmak için kullanmışlardır. Yöntemleri, egemenliğin sahibi olarak ulusun devrimci fikrini başlatmak idi. Bu egemenlik fikrinin İspanyolları yabancı bir orduya ve İspanyol olmayan (afrancesados) olarak kabul edilen José Bonaparte'ın işbirlikçilerine karşı muzaffer bir şekilde seferber ettiğine inanılmaktadır. İspanyol liberalleri savaş alanındaki zaferlerini ateşli bir vatanseverlik kimliğine ve özgürlüğü savunmaya çevirmişlerdir. Asturyalı milletvekili Agustín Argüelles'in 1812 Anayasası'nı sunduğunda, "İspanyollar, artık bir vatanınız var." demiştir.
Eski Rejimin savunma hareketi olan Carlizm, "ulusal" sıfatına (ulusal egemenlik, ulusal milis ya da ulusal mülkler) herhangi bir değer vermemiş ve onu yalnızca liberaller tarafından kullanılan bir terim olarak kabul etmiştir. 1860'lara kadar Carlizm hareketi, takipçilerini "İspanyollar" yerine "Katolikler" olarak etiketleme eğilimindeydi.
1859-1860 Hispano-Fas Savaşı'ndan sonra (o zamana kadar siyasi yelpazede görülmeyen bir vatanseverlik coşkusu tarafından kucaklanmıştır), o zamana kadar oldukça ilgisiz Katolik muhafazakâr güçler, İspanyol milliyetçiliğinin sunduğu olanaklara satılmış olarak kabil edilmekteydi. Bu nedenle, yüzyılın son yarısında, bir dizi Muhafazakâr tarihçi (en dikkat çekeni, figürü sonunda ulusal katolikliğin lodestarı hâline gelen Menéndez Pelayo), İspanya tarihinin yeni bir kanonunu, "Katolik birliği" fikirleriyle desteklenen yeni bir kanon geliştirdiler. "İspanyol uyruğu ve monarşisi için ilke". Menéndezpelayista milliyetçi yapı, Katolik matrisinde iyi tanımlanmıştı (Katoliklik, 20. yüzyılda gerici sağ kanadın temel taşı haline gelecekti), ancak diğer bakımlardan, hem alternatif milliyetçiliklerin ve ayrılıkçılığın kararlı bir şekilde reddedilmesini hem de İspanya'nın iç çoğulluğu nedeniyle çok olumlu sonuç alınamadı.
Küba'nın kaybedilmesi, ulusun birliğine yönelik ilk çatlak olarak yorumlandığında (Küba Savaşı ülkedeki pek çok kişi tarafından bir dış çatışmadan ziyade bir iç savaş olarak görülmüştü), zamanın İspanyol milliyetçiliği ile uzlaşmak zorunda kaldı. Kolonilere sahip olmanın milletin canlılığının bir işareti olarak görüldüğü bir dönemde adanın kaybedilmesi halk üzerinde olumsuz bir etki oluşturdu.
1898 felaketinden sonra yaratılan sözde "98'in ruhu", yeni bir İspanyol milliyetçiliğinin gelişmesi için çabalayan seçkin entelektüel çevreden gelen bir tepkiyi gerektirdi. Bu tepki, başlangıçta kendiliğinden sağla özdeşleştirilmediyse de, (98'in edebi milliyetçiliğinin birkaç temsilcisi, hayatlarının başlarında aslında sosyalist veya anarşist duruşlara yakındı) en önde gelen noventayochista'ların çoğu muhafazakâr düşünceyle uyumlu fikirleri benimsedi ve birçoğu sonunda liberal olmayan muhafazakârlık biçimlerine doğru gelişti. Bir grup daha sonraki faşist aşırı milliyetçiliğin şekillenmesinde önemli bir entelektüel etkiye sahip olacaktı. Henüz Faşist veya proto-Faşist olmasa da, Üçlü Grup [lar]: Azorín, Pío Baroja ve Ramiro de Maeztu, faşist bir hareket tarafından ele geçirilmeye açık olan potansiyel bir doktrinel eklemlenmenin tohumlarını attı.
Ismael Saz'ın görüşüne göre, milliyetçiliğin farklı bir türü olan yeniden doğuşçuluk içinde, 20. yüzyılda İspanya'da iki ana liberal karşıtı milliyetçi siyasî kültür şekillenecekti: gerici milliyetçi kültür (ulusal katolikizm) ve faşist Frankocu diktatörlük sırasındaki hegemonya.
İspanyol liberal filozof ve deneme yazarı José Ortega y Gasset, İspanya'yı "ortak bir yaşam için heyecan verici bir proje (proyecto sugestivo de vida en común)" olarak tanımladı. Evrensel İmparatorluk İspanya'nın geleneksel ve manevi değerlerine dönüşü savundu. İmparatorluk fikri onu yerelci olmaktan çok evrenselci yapar, onu diğer milliyetçilik biçimleri arasında tekil, ancak diğerlerine (İtalyan faşizmi) daha yakın yapan da budur.
1978 Sonrası Siyaset
İspanya'da meydana gelen siyasî geçiş, ayrıntılı bir modernleşme anlayışına dayanan sosyal ve ekonomik değişikliklerle birlikte, Franco'nun iktidardaki zamanının sonunda başladı ve mevcut kurumların oluşturulmasına kadar sürdü. Bu aynı zamanda, ulusal kimliğin İspanyol sembollerinin toplumsal kullanımlarının güçlü bir şekilde tersine çevrilmesine neden oldu.
Çevresel milliyetçilikler, özellikle Katalonya'da (Katalonya'nın Yakınsama ve Birlik Cumhuriyetçi Solu) ve Bask Ülkesinde (Bask Milliyetçi Partisi, ayrıca EA ve sözde abertzale solu arasında) önemli bir varlık ve bölgesel güç elde etti. Rakamlar Katalonya ve Bask ülkesine kıyasla önemli ölçüde daha düşüktür, ancak bu milliyetçilikler Navarre (Nabai) ve Galiçya'da da (Galiçya Ulusal Bloğu) hâlâ mevcuttur. Kanarya Adaları (Coalición Canaria), Endülüs (Partido Andalucista) ve diğer özerk topluluklar da daha az belirgin milliyetçiliğe sahiptir ve genellikle öncekilerden daha az farklı olmayan dilsel veya tarihsel farklı gerçeklere dayanan bölgeselcilikler olarak gruplandırılır.
Diğer milliyetçiliklerle karşılaştırıldığında, "İspanyol milliyetçiliği" genellikle, "españolismo" yani, merkeziyetçiliğin eşdeğeri olarak anılır. Genellikle tartışmalı bir siyasî amaçla, Franco rejimine yönelik muhafazakâr nostalji veya aşırı durumlarda (özellikle Bask Ülkesi ve Navarre'deki ETA) terörizmin gerekçesi olarak kullanılan bu bölgelerde iddia edilen devlet baskısı ile tanımlanabilir. Kendisini ulusal kurtuluş için silahlı mücadele olarak görmektedir. Buna karşın, bu tür españolistas veya "İspanyol milliyetçileri" tanımlamasından etkilenen büyük siyasî partilerin hiçbiri kendilerini böyle tanımlamamaktadır. Bunun yerine, kendilerini milliyetçiden ayırmak için milliyetçi olmayan deyimini kullanırlar, bu da genellikle sözde "çevre" veya aykırı değerleri bu şekilde tanımlanır.
İspanya'nın farklı vizyonlarına saygı duymayı ve onu kapsayıcı ve münhasır olmayan çoğulcu bir çerçeveye sığdırmayı amaçlar. Çoğunluğun siyasî partileri, İspanyol Sosyalist İşçi Partisi ve Halk Partisi, azınlığın, Birleşik Sol, Birlik, İlerleme ve Demokrasi ve diğer bölgesel veya milliyetçi partilerle, derin siyasi farklılıkları sürdürmelerine rağmen bazen ılımlı olarak adlandırılan kavramlarla örtüşen kavramlardır.
Katalan meselesiyle ilgili 2017 anayasa krizinden sonra, İspanyol milliyetçiliğinin "yükselişte" olduğu kaydedilmiştir.
Kaynakça
- ^ Wendy Parkins. Fashioning the Body Politic: Dress, Gender, Citizenship. Oxford, England, UK; New York, New York, USA: Berg, 2002. Pp. 178
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ispanyol milliyetciligi Ispanyollarin bir millet olduklarini savunan ve kulturel birlikteligi amaclayan milliyetciliktir Genel anlamda siyasal ve toplumsal hareketler ile Ispanyol kulturune diline ve tarihine karsi bir sevgiden esinlenerek olusmustur Ispanyol milliyetcileri sik sik Ispanya icindeki Bask ve Katalan milliyetciligi gibi diger milliyetci hareketleri reddederler Aragon Krali II Fernando ve I Kastilyali Isabella nin Ispanyol monarsisinin nisani Ispanya nin resmi olarak birlesimini temsil eder Genellikle Kastilya tabanli kulturun dusunce sistemine yakindan bagli olmustur Kastilya dili Ispanyolca haline gelmistir Ispanyol milliyetciliginin kokenlerinin Reconquista ile Katolik ordularinin Granada da Musluman isgalcilere karsi 1492 yilinda elde ettigi zaferle basladigi dusunulur Bu durum Katolik Ispanyollar arasinda vatansever duygularin olusumuna yol acmistir Ispanyol milliyetciligi Kastilya yonetimindeki Ispanyol monarsisinin devlet kurma surecine bagli olarak gelismistir Tarihce1808 den beri Ispanya da milliyetcilikten bahsedilmektedir Etnik vatanseverlik en azindan seckinler arasinda tamamen ulusal hale gelmis durumdadir Modernlesmis seckinler bu firsati bir sosyal ve politik degisim programi empoze etmeye calismak icin kullanmislardir Yontemleri egemenligin sahibi olarak ulusun devrimci fikrini baslatmak idi Bu egemenlik fikrinin Ispanyollari yabanci bir orduya ve Ispanyol olmayan afrancesados olarak kabul edilen Jose Bonaparte in isbirlikcilerine karsi muzaffer bir sekilde seferber ettigine inanilmaktadir Ispanyol liberalleri savas alanindaki zaferlerini atesli bir vatanseverlik kimligine ve ozgurlugu savunmaya cevirmislerdir Asturyali milletvekili Agustin Arguelles in 1812 Anayasasi ni sundugunda Ispanyollar artik bir vataniniz var demistir Eski Rejimin savunma hareketi olan Carlizm ulusal sifatina ulusal egemenlik ulusal milis ya da ulusal mulkler herhangi bir deger vermemis ve onu yalnizca liberaller tarafindan kullanilan bir terim olarak kabul etmistir 1860 lara kadar Carlizm hareketi takipcilerini Ispanyollar yerine Katolikler olarak etiketleme egilimindeydi 1859 1860 Hispano Fas Savasi ndan sonra o zamana kadar siyasi yelpazede gorulmeyen bir vatanseverlik coskusu tarafindan kucaklanmistir o zamana kadar oldukca ilgisiz Katolik muhafazakar gucler Ispanyol milliyetciliginin sundugu olanaklara satilmis olarak kabil edilmekteydi Bu nedenle yuzyilin son yarisinda bir dizi Muhafazakar tarihci en dikkat cekeni figuru sonunda ulusal katolikligin lodestari haline gelen Menendez Pelayo Ispanya tarihinin yeni bir kanonunu Katolik birligi fikirleriyle desteklenen yeni bir kanon gelistirdiler Ispanyol uyrugu ve monarsisi icin ilke Menendezpelayista milliyetci yapi Katolik matrisinde iyi tanimlanmisti Katoliklik 20 yuzyilda gerici sag kanadin temel tasi haline gelecekti ancak diger bakimlardan hem alternatif milliyetciliklerin ve ayrilikciligin kararli bir sekilde reddedilmesini hem de Ispanya nin ic cogullugu nedeniyle cok olumlu sonuc alinamadi Kuba nin kaybedilmesi ulusun birligine yonelik ilk catlak olarak yorumlandiginda Kuba Savasi ulkedeki pek cok kisi tarafindan bir dis catismadan ziyade bir ic savas olarak gorulmustu zamanin Ispanyol milliyetciligi ile uzlasmak zorunda kaldi Kolonilere sahip olmanin milletin canliliginin bir isareti olarak goruldugu bir donemde adanin kaybedilmesi halk uzerinde olumsuz bir etki olusturdu 1898 felaketinden sonra yaratilan sozde 98 in ruhu yeni bir Ispanyol milliyetciliginin gelismesi icin cabalayan seckin entelektuel cevreden gelen bir tepkiyi gerektirdi Bu tepki baslangicta kendiliginden sagla ozdeslestirilmediyse de 98 in edebi milliyetciliginin birkac temsilcisi hayatlarinin baslarinda aslinda sosyalist veya anarsist duruslara yakindi en onde gelen noventayochista larin cogu muhafazakar dusunceyle uyumlu fikirleri benimsedi ve bircogu sonunda liberal olmayan muhafazakarlik bicimlerine dogru gelisti Bir grup daha sonraki fasist asiri milliyetciligin sekillenmesinde onemli bir entelektuel etkiye sahip olacakti Henuz Fasist veya proto Fasist olmasa da Uclu Grup lar Azorin Pio Baroja ve Ramiro de Maeztu fasist bir hareket tarafindan ele gecirilmeye acik olan potansiyel bir doktrinel eklemlenmenin tohumlarini atti Ismael Saz in gorusune gore milliyetciligin farkli bir turu olan yeniden dogusculuk icinde 20 yuzyilda Ispanya da iki ana liberal karsiti milliyetci siyasi kultur sekillenecekti gerici milliyetci kultur ulusal katolikizm ve fasist Frankocu diktatorluk sirasindaki hegemonya Ispanyol liberal filozof ve deneme yazari Jose Ortega y Gasset Ispanya yi ortak bir yasam icin heyecan verici bir proje proyecto sugestivo de vida en comun olarak tanimladi Evrensel Imparatorluk Ispanya nin geleneksel ve manevi degerlerine donusu savundu Imparatorluk fikri onu yerelci olmaktan cok evrenselci yapar onu diger milliyetcilik bicimleri arasinda tekil ancak digerlerine Italyan fasizmi daha yakin yapan da budur 1978 Sonrasi Siyaset Ispanya da meydana gelen siyasi gecis ayrintili bir modernlesme anlayisina dayanan sosyal ve ekonomik degisikliklerle birlikte Franco nun iktidardaki zamaninin sonunda basladi ve mevcut kurumlarin olusturulmasina kadar surdu Bu ayni zamanda ulusal kimligin Ispanyol sembollerinin toplumsal kullanimlarinin guclu bir sekilde tersine cevrilmesine neden oldu Cevresel milliyetcilikler ozellikle Katalonya da Katalonya nin Yakinsama ve Birlik Cumhuriyetci Solu ve Bask Ulkesinde Bask Milliyetci Partisi ayrica EA ve sozde abertzale solu arasinda onemli bir varlik ve bolgesel guc elde etti Rakamlar Katalonya ve Bask ulkesine kiyasla onemli olcude daha dusuktur ancak bu milliyetcilikler Navarre Nabai ve Galicya da da Galicya Ulusal Blogu hala mevcuttur Kanarya Adalari Coalicion Canaria Endulus Partido Andalucista ve diger ozerk topluluklar da daha az belirgin milliyetcilige sahiptir ve genellikle oncekilerden daha az farkli olmayan dilsel veya tarihsel farkli gerceklere dayanan bolgeselcilikler olarak gruplandirilir Diger milliyetciliklerle karsilastirildiginda Ispanyol milliyetciligi genellikle espanolismo yani merkeziyetciligin esdegeri olarak anilir Genellikle tartismali bir siyasi amacla Franco rejimine yonelik muhafazakar nostalji veya asiri durumlarda ozellikle Bask Ulkesi ve Navarre deki ETA terorizmin gerekcesi olarak kullanilan bu bolgelerde iddia edilen devlet baskisi ile tanimlanabilir Kendisini ulusal kurtulus icin silahli mucadele olarak gormektedir Buna karsin bu tur espanolistas veya Ispanyol milliyetcileri tanimlamasindan etkilenen buyuk siyasi partilerin hicbiri kendilerini boyle tanimlamamaktadir Bunun yerine kendilerini milliyetciden ayirmak icin milliyetci olmayan deyimini kullanirlar bu da genellikle sozde cevre veya aykiri degerleri bu sekilde tanimlanir Ispanya nin farkli vizyonlarina saygi duymayi ve onu kapsayici ve munhasir olmayan cogulcu bir cerceveye sigdirmayi amaclar Cogunlugun siyasi partileri Ispanyol Sosyalist Isci Partisi ve Halk Partisi azinligin Birlesik Sol Birlik Ilerleme ve Demokrasi ve diger bolgesel veya milliyetci partilerle derin siyasi farkliliklari surdurmelerine ragmen bazen ilimli olarak adlandirilan kavramlarla ortusen kavramlardir Katalan meselesiyle ilgili 2017 anayasa krizinden sonra Ispanyol milliyetciliginin yukseliste oldugu kaydedilmistir Kaynakca Wendy Parkins Fashioning the Body Politic Dress Gender Citizenship Oxford England UK New York New York USA Berg 2002 Pp 178