Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Leksori Kilisesi (Gürcüce: ლექსორის ეკლესია), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı Teketaş köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü dinsel yapısı olan Leksori Manastırı'nın ana kilisesidir.
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Sındıran, Şenkaya |
| Koordinatlar | 40°37′05″K 42°19′35″D / 40.61806°K 42.32639°D |
| Durum | Yıkıntılar |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | 8-9. yüzyıl |
Tarihçe
Leksori veya Türkçedeki biçimiyle Leksor veya Liksor, Lihsori (ლიხსორი) adından değişime uğramıştır. Gürcü dilinde "lihi" (ლიხი), kamış türünde uzun bir bitkinin adıdır. "Sori" (სორი) ise, tarihsel Gürcü coğrafyasındaki yer adlarında yaygın biçimde geçer ve Megrelce mağara anlamına gelir. Sori, dere veya vadi anlamına gelen Ermenice "dzor" (Ձոր) kelimesinden değişime uğramış da olabilir.
Leksori Kilisesi'nin bulunduğu Tao bölgesi, Orta Çağ'da Gürcistan'ın bir parçasıydı. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Leksori Manastırı ve Leksori Kilisesi bu dönemden kalmıştır. Nitekim söz konusu kilisenin 8-9. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilmektedir. 1907 yılında bölgede araştırma gezisi yapan Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili'nin verdiği bilgiye göre, Leksori Kilisesi'ne bitişik üç şapel bulunuyordu. Kilise oldukça iyi korunmuştu. Ancak daha önce Leksori Kilisesi'nin çatısı çökmüştü ve kilisenin bulunduğu toprakların sahibi Mehmed Bey bu yapıyı, çatısını toprakla kapatıp ev olarak kullanmıştı. Ancak 1907 yılında toprak çatı örtüsü de çökmüştü ve kilisede kimse yaşamıyordu.
Mimari
Leksori Kilisesi, manastırın kuzeydoğu kısmında yüksekçe ve sonradan düzlenmiş bir alanda inşa edilmiştir. Kilise günümüzde neredeyse tamamen yıkılmış, geriye duvar parçaları kalmıştır. 1907 yılında manastırı gezmiş olan Gürcü tarihçi Ekvtime Takaişvili’nin verdiği biliye göre, tek nefli bir bazilika olan Leksori Kilisesi’nin kuzey tarafından uzun bir şapel bulunuyordu. Bu şapelden bir kapıyla kiliseye giriliyordu. Güney tarafta da ayrıca iki şapel vardı. Üç şapel de Leksori Kilisesi’nden daha alçaktı ve bu yapılar büyük bir olasılıkla sonradan inşa edilmişti. Bu tarihte kilisenin duvarları sağlamdı. Ancak çatısı çökmüştü. Kilise fresklerle donatılmıştı, ancak o tarihte bu freskler tahrip edilmişti. Kilisenin duvarları ibadete veya ziyarete gidenler tarafından Gürcüce, Ermenice ve Yunanca yazılarla çiziktirilmişti. Kilisenin bir yerinde Gürcü alfabesinin Hutsuri harfleriyle "ქ~ე შ~ე სეით და კარი უღე ცოდვილთა" (Çevirisi: “İsa Seit’i bağışla ve günahkârlara kapını aç!”) şeklinde okunmuş olan bir yazı bulunuyordu.
Kaynakça
- ^ a b 2017 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2017 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2018, s. 17. 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს), Paris, 1938, s. 46". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023.
- ^ "Gürcü Dilinin Açıklamalı Sözlüğü (ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი)". 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2023.
- ^ "ლიხი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 10 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 840. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Megrelce Sözlük". 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2024.
- ^ a b Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (ტაო-კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები კატალოგი), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 85, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Leksori Kilisesi Gurcuce ლექსორის ეკლესია tarihsel Tao bolgesinde gunumuzde Erzurum ilinin Senkaya ilcesine bagli Teketas koyunde Orta Cag dan kalma Gurcu dinsel yapisi olan Leksori Manastiri nin ana kilisesidir Leksori KilisesiTemel bilgilerKonumSindiran SenkayaKoordinatlar40 37 05 K 42 19 35 D 40 61806 K 42 32639 D 40 61806 42 32639DurumYikintilarMimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma8 9 yuzyilTarihceLeksori veya Turkcedeki bicimiyle Leksor veya Liksor Lihsori ლიხსორი adindan degisime ugramistir Gurcu dilinde lihi ლიხი kamis turunde uzun bir bitkinin adidir Sori სორი ise tarihsel Gurcu cografyasindaki yer adlarinda yaygin bicimde gecer ve Megrelce magara anlamina gelir Sori dere veya vadi anlamina gelen Ermenice dzor Ձոր kelimesinden degisime ugramis da olabilir Leksori Kilisesi nin bulundugu Tao bolgesi Orta Cag da Gurcistan in bir parcasiydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Leksori Manastiri ve Leksori Kilisesi bu donemden kalmistir Nitekim soz konusu kilisenin 8 9 yuzyilda insa edildigi tahmin edilmektedir 1907 yilinda bolgede arastirma gezisi yapan Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili nin verdigi bilgiye gore Leksori Kilisesi ne bitisik uc sapel bulunuyordu Kilise oldukca iyi korunmustu Ancak daha once Leksori Kilisesi nin catisi cokmustu ve kilisenin bulundugu topraklarin sahibi Mehmed Bey bu yapiyi catisini toprakla kapatip ev olarak kullanmisti Ancak 1907 yilinda toprak cati ortusu de cokmustu ve kilisede kimse yasamiyordu MimariLeksori Kilisesi manastirin kuzeydogu kisminda yuksekce ve sonradan duzlenmis bir alanda insa edilmistir Kilise gunumuzde neredeyse tamamen yikilmis geriye duvar parcalari kalmistir 1907 yilinda manastiri gezmis olan Gurcu tarihci Ekvtime Takaisvili nin verdigi biliye gore tek nefli bir bazilika olan Leksori Kilisesi nin kuzey tarafindan uzun bir sapel bulunuyordu Bu sapelden bir kapiyla kiliseye giriliyordu Guney tarafta da ayrica iki sapel vardi Uc sapel de Leksori Kilisesi nden daha alcakti ve bu yapilar buyuk bir olasilikla sonradan insa edilmisti Bu tarihte kilisenin duvarlari saglamdi Ancak catisi cokmustu Kilise fresklerle donatilmisti ancak o tarihte bu freskler tahrip edilmisti Kilisenin duvarlari ibadete veya ziyarete gidenler tarafindan Gurcuce Ermenice ve Yunanca yazilarla ciziktirilmisti Kilisenin bir yerinde Gurcu alfabesinin Hutsuri harfleriyle ქ ე შ ე სეით და კარი უღე ცოდვილთა Cevirisi Isa Seit i bagisla ve gunahkarlara kapini ac seklinde okunmus olan bir yazi bulunuyordu Kaynakca a b 2017 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2017 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2018 s 17 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 9 4 a b c Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს Paris 1938 s 46 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2023 Gurcu Dilinin Aciklamali Sozlugu ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი 11 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2023 ლიხი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 10 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 840 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Megrelce Sozluk 28 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2024 a b Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები კატალოგი Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 85 ISBN 978 9941 478 17 8