Mehmet Şevki Ölçer, (1866, İstanbul - 9 Mayıs 1927 İstanbul) Harita Genel Müdürlüğü'nün kuruculuğunu yapan Ferik rütbesine yükselmiş Türk asker ve haritacı. Türk haritacılığının kuruluş ve gelişmesinde görev aldı. 18 adet nişan ve madalyası, 7 kitabı vardır. Yazdığı kitaplar arasında Osmanlı alfabesi ile yazılan "taksim-i arazi (jeodezi)" kitabı ünlüdür. Türk haritacılığının 75. yıl dolayısı ile 1970'te basılan posta pulu üzerinde resmi varır.
Mehmet Şevki Ölçer 1302 (1886) P.-4 | |
---|---|
Doğum | 1866 Defterdar, İstanbul |
Ölüm | 9 Mayıs 1927 (61 yaşında) İstanbul |
Bağlılığı | Osmanlı (1886-1920) Türkiye (1920-1926) |
Branşı | Haritacılık |
Hizmet yılları | 1886-1926 |
Rütbesi | Ferik (Korgeneral) |
Komutası | Harita Genel Müdürlüğü |
Çatışma/savaşları | Birinci Dünya Savaşı İstiklal Savaşı |
Ödülleri | Osmaniye Nişanı Lejyon Donör nişanı |
Ailesi | |
Babası | Ahmet Bican |
Eğitim Hayatı
Henüz 12 yaşındayken babası Ahmet Bican beyi kaybetti. Eğitim ve öğretimi annesi Emine hanım tarafından yürütüldü. Eğitimine Eyüp Sultan Askeri Okulunu ile başladı. Bu okulu bitirdikten sonra Kuleli Lisesini bitirdi ve 1885 yılında piyade rütbesiyle Pangaltı Harp Okuluna girmeyi başardı. Harp okulda teknik bölümde eğitim aldı, bilim ve tasarımla ilgilendi. 1886 yılında Teğmen, 1887 yılında ise Üsteğmen rütbesine nasp edildi.
1889 yılında Kurmay Yüzbaşı oldu ve Topçu ve Mühendis okullarına öğretmen olarak atandı. Okulda çözümlemeli ve tasarı geometri, coğrafya gibi dersleri öğretti. 1890 yılında kurmay eğitimini tamamlamak için Paris Harp Okuluna eğitime seçildi. Burada 2.5 yıl eğitim aldı.Bu eğitim sırasında 17 Haziran 1891 tarihinde kolağası rütbesine yükseltildi. Ardından padişah kararı ile Mehmet Hakkı bey (Hakkı Güncan) Fransız askeri coğrafya dairesinde teorik ve uygulamalı coğrafya eğitimini tamamladı.
Askeri Hayatı
Erken Dönem (1894-1901)
1894'te İstanbul'daki Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn (Topçu Harp Okulu)'a öğretmen olarak atandı. Burada ikinci sınıf öğrencilerine hafif iskam ve keşif dersleri verdi. Bu görevi sırasında 20 Ekim 1894'te Osmanlı'nın modern tekniklerle çizilmiş bir haritasını yapmak için görevlendirildi. Bu amaç doğrultusunda Genelkurmay 5. şubesine bağlı olarak kurulan Harita Komisyonu'na atandı. Bu komisyonda teknik işlere yardım olması için Fransız askeri coğrafya dairesinden yüksek maaşlarla uzmanlar ve aletler getirildi. Komisyonda Paris'de beraber eğitim aldıkları Mehmet Hakkı Güncan ile birlikte Harp Okulu öğretmenlerinden Kur. Yrb. Rıza bulunmaktaydı. Komisyon, Bayezid Camii yanındaki eski jandarma dairesinde çalışmalarına başladı. Bu komisyon, Türkiye'deki hesaba dayalı modern haritacılığın temeli kabul edilmektedir.
13 Kasım 1894 tarihinde Binbaşı rütbesine yükseldi. 1896 yılına kadar hem Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn'daki öğretmenlik görevine, hem de Harita Komisyonundaki görevine devam etti. Bu tarihten sonra harita komisyonu ile birlikte saha çalışmaları yapmak için İstanbul'dan ayrılarak Eskişehire geçti. Eskişehir'de nirengi'ye dayalı bir haritalandırma projesine başlamıştır. nirengi için baz ölçülmüş, astronomik gözlemler yapılmış ve sarkaçla mutlak gravite ölçülmüştür. Ancak bu proje başarısız oldu. Haritalama projesinin başarısız olmasını "istibdad yönetimi"ne bağladı. Harita komisyonu bu tarihten sonra bir daha saha çalışması yapmadı. Komisyon çalışmaları için getirilen Fransız subaylar, geçirdikleri 4 verimsiz yılın ardından geri döndü.
Komisyon Bakırköy Baruthane mevkisinin 1/1000 ölçekli haritasının yapılması üzere görevlendirildi. Bu iş için Kurmay Albay Ahmet Abuk başkanlığında kurulan geçici kurulda çalıştı. Bölge arazisinin haritasını nirengi yöntemini kullanarak oluşturdu. Bu işin ardından 1899 yılında mühendis okulunda eğitim vermeye geri döndü ve jeodezi eğitimi vermeye devam etti.
20. Yüzyıl (1901-1926)
1900 yılında Yarbay rütbesini aldı. Ardından Türkiye'ye uyarlanması için gerekli hesaplamalarda bulundu. 1908 yılında Albay rütbesiyle genelkurmay başkanlığına "Memaliki Osmaniye harita dairesinin ahzına dair" isimli bir tasarı sundu. Bu tasarı üzerine genelkurmaya bağlı bir harita dairesi kuruldu. 1912 yılında Mirliva ve 1923 yılında Ferik (Korgeneral) rütbelerini aldı. Birinci Dünya Savaşında ordunun harita ihtiyacını karşıladı. Ayrıca savaş sırasında Almanya ve Avusturya'ya ziyarette bulunarak incelemeler yaptı. Kurtuluş savaşında sırasında harita başkanlığını 60 subay ve İstanbul'dan Ankara'ya taşıyarak Kurtuluş Savaşına destek verdi. Ankara'ya taşınan bu daire, cumhuriyetin ilanından sonra 1925'te Harita Genel Müdürlüğü'ne çevrildi. Müdürlüğün kurulmasından bir sene sonra, 1926'nın Haziran ayında sağlık sorunları nedeniyle görevinden emekli oldu. 9 Mayıs 1927 tarihinde İstanbul ilinde vefat etti. Kabri İstanbulu ili Merkez Efendi mezarlığında bulunmaktadır. 2003 yılında kurulan ve günümüzde ziyarete açık olan Harita Genel Müdürlüğü müzesinde kendi ismi ile bir bölümü bulunmaktadır. Müzede kişisel eşyaları, Mustafa Kemal Atatürk ve Fevzi Çakmak ile telgrafları, diplomaları ve Fransız şövalye nişanı beratı bulunmaktadır.
Madalyaları
Mehmet Şevki Bey, yaşamı boyunca aşağıdaki madalya ve nişanlarla ödüllendirilmiştir.
- 4’üncü Dereceden Osmanî Nişanı
- Légion d'honneur (Şövalye) Nişanı
- 3’üncü Rütbeden Mecidi Nişanı
- 3’üncü Dereceden Osmanî Nişanı
- Gümüş İmtiyaz Madalyası
- 2’nci Dereceden Mecidi Nişanı
- Gümüş Liyakat Muharebe Madalyası
- Gümüş İmtiyaz Harp Madalyası
- Alman Demir Salip Harp Madalyası
- Kılınçlı 2’inci Dereceden Mecidi Nişanı
- Avusturya 3’üncü Rütbeden Liyakat-ı Askeri Madalyası
- Prusya 2’nci Rütbeden Yıldızlı Kılınçlı Taç Kıralı Nişanı
- İstiklal Madalyası
Dış bağlantılar
- Biyografisi 16 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Konuyla ilgili yayınlar
- Harita Dergisi: No 59, 1959
- Türk Haritacılığında 75. Yıl. Harita Genel Komutanlığı. Ankara. 1970
- Türk Haritacılığında 80. Yıl. Harita Genel Komutanlığı, Ankara. 1975
- Haritacı Mehmet Şevki Paşa ve Türk Haritacılığı Tarihi, HGK, Ankara, 1980
- Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 45-47,1983 Şerbetçi M.: Türk Haritacılığı Tarihi (1895-1995), HKMO Ya yını,2 Baskı, 1999 Ankara
Kaynakça
- ^ Harp Akademileri Komutanlığı, Harp Akademilerinin 120 Yılı, İstanbul, 1968, s. 49.
- ^ . cnnturk. 16 Ekim 2009. 12 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2012.
- ^ Harita Dergisi, 59. Haritacılık Genel Müdürlüğü. 1959. ss. 45-47.
- ^ a b c d (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020.
- ^ a b c d "Türkiye'de ilk kuşak harita mühendisleri" (PDF). Muzaffer Şerbetçi HKMO. 17 Ekim 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2020.
- ^ Bazı kaynaklarda 17 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 1/25.000 ölçek ile.
- ^ a b (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. s. 7. 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020.
- ^ a b . Haritacılık Genel Müdürlüğü. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmet Sevki Olcer 1866 Istanbul 9 Mayis 1927 Istanbul Harita Genel Mudurlugu nun kuruculugunu yapan Ferik rutbesine yukselmis Turk asker ve haritaci Turk haritaciliginin kurulus ve gelismesinde gorev aldi 18 adet nisan ve madalyasi 7 kitabi vardir Yazdigi kitaplar arasinda Osmanli alfabesi ile yazilan taksim i arazi jeodezi kitabi unludur Turk haritaciliginin 75 yil dolayisi ile 1970 te basilan posta pulu uzerinde resmi varir Mehmet Sevki Olcer 1302 1886 P 4Dogum1866 Defterdar IstanbulOlum9 Mayis 1927 61 yasinda IstanbulBagliligi Osmanli 1886 1920 Turkiye 1920 1926 BransiHaritacilikHizmet yillari1886 1926RutbesiFerik Korgeneral KomutasiHarita Genel MudurluguCatisma savaslariBirinci Dunya Savasi Istiklal SavasiOdulleriOsmaniye Nisani Lejyon Donor nisani Mecidiye Nisani Liyakat Muharebe Madalyasi Imtiyaz Harp Madalyasi Alman Demir Salip Harp Madalyasi Avusturya Askeri Liyakat Madalyasi Prusya Yildizli Kilincli Tac Kirali Nisani Istiklal MadalyasiAilesiBabasiAhmet BicanEgitim HayatiHenuz 12 yasindayken babasi Ahmet Bican beyi kaybetti Egitim ve ogretimi annesi Emine hanim tarafindan yurutuldu Egitimine Eyup Sultan Askeri Okulunu ile basladi Bu okulu bitirdikten sonra Kuleli Lisesini bitirdi ve 1885 yilinda piyade rutbesiyle Pangalti Harp Okuluna girmeyi basardi Harp okulda teknik bolumde egitim aldi bilim ve tasarimla ilgilendi 1886 yilinda Tegmen 1887 yilinda ise Ustegmen rutbesine nasp edildi 1889 yilinda Kurmay Yuzbasi oldu ve Topcu ve Muhendis okullarina og retmen olarak atandi Okulda cozumlemeli ve tasari geometri cografya gibi dersleri ogretti 1890 yilinda kurmay egitimini tamamlamak icin Paris Harp Okuluna egitime secildi Burada 2 5 yil egitim aldi Bu egitim sirasinda 17 Haziran 1891 tarihinde kolagasi rutbesine yukseltildi Ardindan padisah karari ile Mehmet Hakki bey Hakki Guncan Fransiz askeri cografya dairesinde teorik ve uygulamali cografya egitimini tamamladi Askeri HayatiErken Donem 1894 1901 1894 te Istanbul daki Muhendishane i Berri i Humayun Topcu Harp Okulu a ogretmen olarak atandi Burada ikinci sinif ogrencilerine hafif iskam ve kesif dersleri verdi Bu gorevi sirasinda 20 Ekim 1894 te Osmanli nin modern tekniklerle cizilmis bir haritasini yapmak icin gorevlendirildi Bu amac dogrultusunda Genelkurmay 5 subesine bagli olarak kurulan Harita Komisyonu na atandi Bu komisyonda teknik islere yardim olmasi icin Fransiz askeri cografya dairesinden yuksek maaslarla uzmanlar ve aletler getirildi Komisyonda Paris de beraber egitim aldiklari Mehmet Hakki Guncan ile birlikte Harp Okulu ogretmenlerinden Kur Yrb Riza bulunmaktaydi Komisyon Bayezid Camii yanindaki eski jandarma dairesinde calismalarina basladi Bu komisyon Turkiye deki hesaba dayali modern haritaciligin temeli kabul edilmektedir 13 Kasim 1894 tarihinde Binbasi rutbesine yukseldi 1896 yilina kadar hem Muhendishane i Berri i Humayun daki ogretmenlik gorevine hem de Harita Komisyonundaki gorevine devam etti Bu tarihten sonra harita komisyonu ile birlikte saha calismalari yapmak icin Istanbul dan ayrilarak Eskisehire gecti Eskisehir de nirengi ye dayali bir haritalandirma projesine baslamistir nirengi icin baz olculmus astronomik gozlemler yapilmis ve sarkacla mutlak gravite olculmustur Ancak bu proje basarisiz oldu Haritalama projesinin basarisiz olmasini istibdad yonetimi ne bagladi Harita komisyonu bu tarihten sonra bir daha saha calismasi yapmadi Komisyon calismalari icin getirilen Fransiz subaylar gecirdikleri 4 verimsiz yilin ardindan geri dondu Komisyon Bakirkoy Baruthane mevkisinin 1 1000 olcekli haritasinin yapilmasi uzere gorevlendirildi Bu is icin Kurmay Albay Ahmet Abuk baskanliginda kurulan gecici kurulda calisti Bolge arazisinin haritasini nirengi yontemini kullanarak olusturdu Bu isin ardindan 1899 yilinda muhendis okulunda egitim vermeye geri dondu ve jeodezi egitimi vermeye devam etti 20 Yuzyil 1901 1926 1900 yilinda Yarbay rutbesini aldi Ardindan Turkiye ye uyarlanmasi icin gerekli hesaplamalarda bulundu 1908 yilinda Albay rutbesiyle genelkurmay baskanligina Memaliki Osmaniye harita dairesinin ahzina dair isimli bir tasari sundu Bu tasari uzerine genelkurmaya bagli bir harita dairesi kuruldu 1912 yilinda Mirliva ve 1923 yilinda Ferik Korgeneral rutbelerini aldi Birinci Dunya Savasinda ordunun harita ihtiyacini karsiladi Ayrica savas sirasinda Almanya ve Avusturya ya ziyarette bulunarak incelemeler yapti Kurtulus savasinda sirasinda harita baskanligini 60 subay ve Istanbul dan Ankara ya tasiyarak Kurtulus Savasina destek verdi Ankara ya tasinan bu daire cumhuriyetin ilanindan sonra 1925 te Harita Genel Mudurlugu ne cevrildi Mudurlugun kurulmasindan bir sene sonra 1926 nin Haziran ayinda saglik sorunlari nedeniyle gorevinden emekli oldu 9 Mayis 1927 tarihinde Istanbul ilinde vefat etti Kabri Istanbulu ili Merkez Efendi mezarliginda bulunmaktadir 2003 yilinda kurulan ve gunumuzde ziyarete acik olan Harita Genel Mudurlugu muzesinde kendi ismi ile bir bolumu bulunmaktadir Muzede kisisel esyalari Mustafa Kemal Ataturk ve Fevzi Cakmak ile telgraflari diplomalari ve Fransiz sovalye nisani berati bulunmaktadir MadalyalariMehmet Sevki Bey yasami boyunca asagidaki madalya ve nisanlarla odullendirilmistir 4 uncu Dereceden Osmani Nisani Legion d honneur Sovalye Nisani 3 uncu Rutbeden Mecidi Nisani 3 uncu Dereceden Osmani Nisani Gumus Imtiyaz Madalyasi 2 nci Dereceden Mecidi Nisani Gumus Liyakat Muharebe Madalyasi Gumus Imtiyaz Harp Madalyasi Alman Demir Salip Harp Madalyasi Kilincli 2 inci Dereceden Mecidi Nisani Avusturya 3 uncu Rutbeden Liyakat i Askeri Madalyasi Prusya 2 nci Rutbeden Yildizli Kilincli Tac Kirali Nisani Istiklal MadalyasiDis baglantilarBiyografisi 16 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Konuyla ilgili yayinlarHarita Dergisi No 59 1959 Turk Haritaciliginda 75 Yil Harita Genel Komutanligi Anka ra 1970 Turk Haritaciliginda 80 Yil Harita Genel Komutanligi Anka ra 1975 Haritaci Mehmet Sevki Pasa ve Turk Haritaciligi Tarihi HGK An kara 1980 Harita ve Kadastro Muhendisli gi sayi 45 47 1983 Serbetci M Turk Haritaciligi Tari hi 1895 1995 HKMO Ya yi ni 2 Baski 1999 AnkaraKaynakca Harp Akademileri Komutanligi Harp Akademilerinin 120 Yili Istanbul 1968 s 49 cnnturk 16 Ekim 2009 12 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ekim 2012 Harita Dergisi 59 Haritacilik Genel Mudurlugu 1959 ss 45 47 a b c d PDF Harita Genel Mudurlugu 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2020 a b c d Turkiye de ilk kusak harita muhendisleri PDF Muzaffer Serbetci HKMO 17 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Temmuz 2020 Bazi kaynaklarda 17 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 25 000 olcek ile a b PDF Harita Genel Mudurlugu s 7 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2020 a b Haritacilik Genel Mudurlugu 5 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Temmuz 2020