Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Van kedisi, adını Van Gölü bölgesine dayanan köklerinden alan, iyi bir yüzücü olan, gözleri mavi veya yeşil rengi ya da biri mavi diğeri yeşil olabilen bir kedi ırkı. Genelde Van kedisi yavrularının iki kulağı arasında bir veya iki adet siyah nokta bulunur.
| Van kedisi | |
|---|---|
 Yetişkin bir farklı gözlü Van kedisi | |
| Ülke | Türkiye |
| Irk standartları | |
| standardı | |
| standardı | |
| standardı | |
| standardı | |
| standardı | |
| / | standardı |
| standardı | |
Van kedisi, 22. 04. 2006 Tarih ve 26147 sayılı Resmî Gazete'de yayınlanan 2006/16 no’lu tebliğle bütün özellikleri kayıt altına alınarak, millî ırk olarak tescillenmiştir.
Göz rengi
Van kedisinin göz rengi üç gruba ayrılır. Her iki gözü mavi (daima turkuaz mavisi), her iki gözü kehribar (sarı renk ve tonları, çok nadiren kahverengi) ve tek-göz (heterokromik; yani bir gözü mavi diğer gözü kehribar renkte olanlar) diye gruplandırılır. Mavi renk, daima turkuaz mavisi özelliğinde olurken, kehribar rengi farklı tonlarda görülebilir. Bununla birlikte, mavi gözlü Van kedileri de kendi arasında "mavi gözlü kısa, kadife kürklü" ve "mavi gözlü-uzun, ipek kürklü" olarak ikiye ayrılır.
Van kedilerinde, yeni doğan yavruların gözleri grimsi renktedir. Yavru kedinin doğumundan 25 gün sonra göz renkleri farklılaşmaya başlar ve 40 gün sonra da göz renkleri netleşir. İki kulağı arasında bir veya iki adet siyah nokta bulunan Van kedisi yavrularının çoğu tek-göz olur. Ve bu siyah noktalar âdeta tek-göz kedilerin mührü olarak tanımlanır.
Van kedisi gibi değişik göz rengine sahip köpeklerin, evcil güvercinlerin ve insanların da bulunduğu ve bu özelliğin genetik bir defekt sendrom olduğu bilinmektedir.
Kavram kargaşası
Terminoloji açısından, Türkiye dışındaki kediseverler boyutunda bir diğer olası kavram kargaşası mevcuttur. Literatürde, Türkiye'de bir yabancıya "Van kedisi" olarak satılan ve sonrasında yurt dışına giden ilk kedi olarak 1955'te İngiliz Laura Lushington ve Sonia Halliday'e 500 sterline satılan, biri "Van güzeli İskenderun" isimli iki kedi kaydedilmektedir. "Van güzeli İskenderun"un ve hemcinsinin safkan Van kedileri olmamaları, baş ve kuyruk kısımlarının renkli ve benekli olması nedeniyle bayan Lushington'ın bu kedilerden türettiği kedi türü, günümüzde "Van" ismi taşımakla birlikte, Van kedisinden farklı bir ırk oluşturmuştur. Bayan Lushington bu kedilere Turkish Van ismini vermiştir, bu isim Fransızcaya "Turc de Van", Almancaya "Türkisch Van" şeklinde geçmiştir.
Başka bir deyişle, Van kedisi ve Batı dünyasındaki Turkish Van farklı kedilerdir. Ancak, Turkish Van isimli kedi cinsi de iyi yüzücüdür ve göz renkleri üç çeşittir. Aradaki farkın az çok anlaşılmaya başladığı günümüzde, safkan Van kedisi, Turkish Van'den ayrılmak için Batı literatüründe de Türkçe olarak "Van kedisi" veya "çift renkli gözlü kedi" şeklinde anılmaktadır.
Kızgınlık dönemi
Gündüz saatleri uzamaya başladığında, gitgide daha uzun süreler boyunca gün ışığı gören kedinin beynindeki hipotalamus bölgesi uyarılır ve FSH denen hormon üretilmeye başlar. FSH, hem yumurtalıkların yumurta üretmesini hem de östrojen hormonunun salgılanmasını sağlayarak dişi kedileri çiftleşmeye hazırlar. Bu döneme kızgınlık (Östrus) periyodu denir.
Van kedisi her yıl Şubat-Mart-Haziran aylarından birinde kızgınlık periyoduna girer. Bu periyot 10 gün kadar sürer. Kızgınlık döneminde gebe kalırsa genellikle o yıl içinde bir daha kızgınlık göstermez. Gebelik süresi 62 gün kadardır. Gebeliğin birinci ayından sonra karnı şişmeye başlar ve bu dönemden itibaren karnını kimseye dokundurtmaz. Sevgi istekleri özellikle gebelik döneminde daha fazladır. Van kedisi de diğer kedilerde olduğu gibi gözlerden uzakta doğurmayı sevdiğinden, birinci ayın sonundan itibaren ıssız ve karanlık yerler aramaya başlar. Doğumdan hemen sonra göbek bağı (Plasenta) anne kedi tarafından ısırılarak koparılır. Anne kedi, yavrularını 50-60 gün süreyle emzirir. Fakat bu süre kısalabileceği gibi uzayabilir de.
Bununla birlikte, yapay olarak aydınlatılan ve ısıtılan bir ev ortamında yaşayan bütün kediler gibi, Van kedileri de tüm yıl boyunca kızgınlık dönemi yaşayabilirler.
Bakım
Bu ırkın tüylerini her hafta düzenli olarak birkaç kez taramak tüy dökülmesini engelleyecektir. Bu ırkın kedisi yaşlıysa, tarama sayısının arttırılması gerekecektir. Bunun sebebi ise yaşlı kedilerin daha yoğun tüylere sahip olmasıdır. Suyu çok seven bu kedi ırkının banyo yapmayı çok sevdikleri bilinmektedir. 2 aylık kadar oldukları andan itibaren sıcak havalarda banyo ettirilebilirler.
Safkan Van kedisi
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Safkan Van kedileri tamamen beyazdır. En dikkate değer genetik özellikleri, genellikle uyumsuz olan gözleridir. Türün en değerli üyeleri biri kehribar yeşili ve biri mavi göze sahiptir.
Van kedilerinin ayırt edici özelliklerinden biri olarak, dünyaya yeni gelen ve kafalarında "Van mührü" olarak adlandırılan 10-17 siyah tüy bulunan beyaz kedilerin orijinal Van kedisi olduğu belirlenmiştir. Bu özelliğe sahip kedilerde sağırlığa rastlanmamasının çeşitli araştırmalarla kanıtlanmış olmasının yanı sıra, 50'ye yakın beyaz kedi ırkı arasında sadece Van kedilerinde bu mührün bulunduğu gözlemlenmiştir.
Ayrıca, Van Kedisinin genetik, morfolojik ve fizyolojik özelliklerinin korunabilmesi amacıyla, Van 100.Yıl Üniversitesi tarafından 1992'de Van Kedisi Araştırma Merkezi (VKAM) kurulmuştur.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Van kedisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Yüzüncü Yıl Üniversitesi Van Kedisi Araştırma Merkezi Müdürlüğü 21 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ "Van Kedisi | Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi". vankedisi.yyu.edu.tr. 16 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2024.
- ^ . kediblog.com. 12 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . blog.zoo.com.tr. 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . blog.zoo.com.tr. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021.
- ^ "Van kedileri kafalarındaki 'mühür' ile ayırt ediliyor". www.aa.com.tr. 16 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2024.
- ^ "Van Kedisi". www.van.gov.tr. 16 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Van kedisi adini Van Golu bolgesine dayanan koklerinden alan iyi bir yuzucu olan gozleri mavi veya yesil rengi ya da biri mavi digeri yesil olabilen bir kedi irki Genelde Van kedisi yavrularinin iki kulagi arasinda bir veya iki adet siyah nokta bulunur Van kedisiYetiskin bir farkli gozlu Van kedisiUlkeTurkiyeIrk standartlaristandardistandardistandardistandardistandardi standardistandardi Van kedisi 22 04 2006 Tarih ve 26147 sayili Resmi Gazete de yayinlanan 2006 16 no lu tebligle butun ozellikleri kayit altina alinarak milli irk olarak tescillenmistir Goz rengiMavi yesil gozlu heterokromik gozlu bir yavru Van kedisi Van kedisinin goz rengi uc gruba ayrilir Her iki gozu mavi daima turkuaz mavisi her iki gozu kehribar sari renk ve tonlari cok nadiren kahverengi ve tek goz heterokromik yani bir gozu mavi diger gozu kehribar renkte olanlar diye gruplandirilir Mavi renk daima turkuaz mavisi ozelliginde olurken kehribar rengi farkli tonlarda gorulebilir Bununla birlikte mavi gozlu Van kedileri de kendi arasinda mavi gozlu kisa kadife kurklu ve mavi gozlu uzun ipek kurklu olarak ikiye ayrilir Van kedilerinde yeni dogan yavrularin gozleri grimsi renktedir Yavru kedinin dogumundan 25 gun sonra goz renkleri farklilasmaya baslar ve 40 gun sonra da goz renkleri netlesir Iki kulagi arasinda bir veya iki adet siyah nokta bulunan Van kedisi yavrularinin cogu tek goz olur Ve bu siyah noktalar adeta tek goz kedilerin muhru olarak tanimlanir Van kedisi gibi degisik goz rengine sahip kopeklerin evcil guvercinlerin ve insanlarin da bulundugu ve bu ozelligin genetik bir defekt sendrom oldugu bilinmektedir Kavram kargasasiTurkish Van Terminoloji acisindan Turkiye disindaki kediseverler boyutunda bir diger olasi kavram kargasasi mevcuttur Literaturde Turkiye de bir yabanciya Van kedisi olarak satilan ve sonrasinda yurt disina giden ilk kedi olarak 1955 te Ingiliz Laura Lushington ve Sonia Halliday e 500 sterline satilan biri Van guzeli Iskenderun isimli iki kedi kaydedilmektedir Van guzeli Iskenderun un ve hemcinsinin safkan Van kedileri olmamalari bas ve kuyruk kisimlarinin renkli ve benekli olmasi nedeniyle bayan Lushington in bu kedilerden turettigi kedi turu gunumuzde Van ismi tasimakla birlikte Van kedisinden farkli bir irk olusturmustur Bayan Lushington bu kedilere Turkish Van ismini vermistir bu isim Fransizcaya Turc de Van Almancaya Turkisch Van seklinde gecmistir Baska bir deyisle Van kedisi ve Bati dunyasindaki Turkish Van farkli kedilerdir Ancak Turkish Van isimli kedi cinsi de iyi yuzucudur ve goz renkleri uc cesittir Aradaki farkin az cok anlasilmaya basladigi gunumuzde safkan Van kedisi Turkish Van den ayrilmak icin Bati literaturunde de Turkce olarak Van kedisi veya cift renkli gozlu kedi seklinde anilmaktadir Kizginlik donemiGunduz saatleri uzamaya basladiginda gitgide daha uzun sureler boyunca gun isigi goren kedinin beynindeki hipotalamus bolgesi uyarilir ve FSH denen hormon uretilmeye baslar FSH hem yumurtaliklarin yumurta uretmesini hem de ostrojen hormonunun salgilanmasini saglayarak disi kedileri ciftlesmeye hazirlar Bu doneme kizginlik Ostrus periyodu denir Van kedisi her yil Subat Mart Haziran aylarindan birinde kizginlik periyoduna girer Bu periyot 10 gun kadar surer Kizginlik doneminde gebe kalirsa genellikle o yil icinde bir daha kizginlik gostermez Gebelik suresi 62 gun kadardir Gebeligin birinci ayindan sonra karni sismeye baslar ve bu donemden itibaren karnini kimseye dokundurtmaz Sevgi istekleri ozellikle gebelik doneminde daha fazladir Van kedisi de diger kedilerde oldugu gibi gozlerden uzakta dogurmayi sevdiginden birinci ayin sonundan itibaren issiz ve karanlik yerler aramaya baslar Dogumdan hemen sonra gobek bagi Plasenta anne kedi tarafindan isirilarak koparilir Anne kedi yavrularini 50 60 gun sureyle emzirir Fakat bu sure kisalabilecegi gibi uzayabilir de Bununla birlikte yapay olarak aydinlatilan ve isitilan bir ev ortaminda yasayan butun kediler gibi Van kedileri de tum yil boyunca kizginlik donemi yasayabilirler BakimBu irkin tuylerini her hafta duzenli olarak birkac kez taramak tuy dokulmesini engelleyecektir Bu irkin kedisi yasliysa tarama sayisinin arttirilmasi gerekecektir Bunun sebebi ise yasli kedilerin daha yogun tuylere sahip olmasidir Suyu cok seven bu kedi irkinin banyo yapmayi cok sevdikleri bilinmektedir 2 aylik kadar olduklari andan itibaren sicak havalarda banyo ettirilebilirler Safkan Van kedisiBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Safkan Van kedileri tamamen beyazdir En dikkate deger genetik ozellikleri genellikle uyumsuz olan gozleridir Turun en degerli uyeleri biri kehribar yesili ve biri mavi goze sahiptir Van kedilerinin ayirt edici ozelliklerinden biri olarak dunyaya yeni gelen ve kafalarinda Van muhru olarak adlandirilan 10 17 siyah tuy bulunan beyaz kedilerin orijinal Van kedisi oldugu belirlenmistir Bu ozellige sahip kedilerde sagirliga rastlanmamasinin cesitli arastirmalarla kanitlanmis olmasinin yani sira 50 ye yakin beyaz kedi irki arasinda sadece Van kedilerinde bu muhrun bulundugu gozlemlenmistir Ayrica Van Kedisinin genetik morfolojik ve fizyolojik ozelliklerinin korunabilmesi amaciyla Van 100 Yil Universitesi tarafindan 1992 de Van Kedisi Arastirma Merkezi VKAM kurulmustur Ayrica bakinizAnkara kedisi Calico kedisiDis baglantilarWikimedia Commons ta Van kedisi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Yuzuncu Yil Universitesi Van Kedisi Arastirma Merkezi Mudurlugu 21 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Van Kedisi Van Yuzuncu Yil Universitesi vankedisi yyu edu tr 16 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2024 kediblog com 12 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi blog zoo com tr 9 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi blog zoo com tr 19 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ekim 2021 Van kedileri kafalarindaki muhur ile ayirt ediliyor www aa com tr 16 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2024 Van Kedisi www van gov tr 16 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2024