Andria, İtalya'nın güney kesiminde, Puglia yönetim bölgesinde komün ve bir şehirdir. Haziran 2009'a kadar Bari iline bağlı iken, o tarihte yeni bir il olarak resmen kurulan Barletta-Andria-Trani iline bağlanmıştır ve günümüzde Barletta ve Trani şehirleri ile birlikte bu ilin merkezi konumundadır. Andria Puglia bölgesinin (Bari, Taranto ve Foggia'dan sonra) dördüncü buyuk beldesidir ve yeni kurulan Barletta-Andria-Trani ilinin en buyuk beldesidir.
Andria | |
---|---|
Città di Andria | |
Bayrak | |
Andria | |
Ülke | İtalya |
Bölge | Puglia |
İl | Barletta-Andria-Trani |
İdare | |
• Belediye Başkanı | Giovanna Bruno (PD) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 402,89 km² |
Rakım | 151 m |
Nüfus (31 Mart 2018) | |
• Toplam | 99,784 |
• Yoğunluk | 250/km² |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Posta kodu | 76123 |
Alan kodu | 0883 |
Resmî site www.comune.andria.it |
Tarihçe
Andria şehrinin ortaya çıkışı hakkında değişik teoriler ortaya atılmıştır. Günümüzde elimizde bulunan Andria ismini ihtiva eden ilk yazılı resmi belge 915'te bu yerleşkenin şehrine bağlı bir "casale" olmasıdır. 1046'da Norman Kontu Peter, civarında bulunan diğer yerleşkelere (Barletta, "Çorato" ve "Bisceglie") yaptırdığı gibi, Andria'nın etrafına da surlar inşa ettirmiş ve Andria'ya şehir statüsü tanımıştır.
14. yy. Napoli Krallığı Anju Hanedanı (Angavin)ler idaresi altında, Andria bir Düklük merkezi yapılmıştır. 1350'de şehir, İtalya'ya hücuma geçen bir Macar ordusunun Alman ve Lombard paralı askerleri tarafından kuşatma altına alınmıştır. 1370'te ise Napoli hükümdarı Kraliçe ordusu da şehri kuşatmıştır. 1431'de Andria Dükü olan "Balzo'lu II. Francesco", şehrin günümüzde dinsel evliya koruyucusu olduğu kabul edilen "Andria'lı San Ricardo"'nun kalıntılarını şehir katerdarine gömdürmüştür. Aynı hükümdar günümüzde de 23-30 Nisan'da kurulan Andria Panayırı'nı ilk defa açmıştır. 1487'de şehrin ve krallığın idaresi Aragonlular Hanedanına, ileride Napoli Kralı olacak 'ya geçmiştir. İspanyollar 1552'de ise şehri 100.000 düka altını karşılığında "Fabrizio Carafa"'ya satmışlardır.
Carafa ailesinden olan Dükler Andria'da 1799'a kadar hükûmet sürmüşlerdir. O tarihte İtalya'yı istila eden Napolyon Bonapart'ın Fransız orduları uzun bir kuşatmadan sonra şehri ellerine geçirmişlerdir. Fransızlar Andria'yı, 1814'te Napolyon'un yenilişine kadar, önce kurdukları "Parthenopean Cumhuriyeti"'in bir kısmı olarak; 1806-1808 sonra Joseph Bonaparte ve 1808-1815 arasında Joachim Murat'ın Napoli Krallığı altında, ellerinde bulundurmuşlardır . 1815 Viyana Kongresi kararı ile Napoli'de Bourbon Hanedanı tekrar idareyi ellerine geçirince, Andria bu Napoli Krallığı ve sonradan da Napoli Krallığı ile Sicilya birleştirilince Sicilyateyn Krallığı'na bağlanmıştır. 19. yy. devamınca Andria İtalyan'nın birleştirilmesini isteyenlerin bir merkezi olmuştur. Bu dönemde şehrin etrafında eşkıyalık almış yürümüştür. 1870'te İtalya'nın Birleştirilmesi ile Andria da İtalya Krallığına bağlanmıştır. Fakat bundan sonra da eşkıyalık faaliyetleri devam etmiştir. Büyük asillerin malikanelerinin yasaklanması ve kilisenin arazisinin de istimlak edilmesi dolayısıyla 19. yüzyılda Andria'da orta sınıfın gelişmesine ve tarım ve sanat sektörlerinin önem kazanmasına yol açmıştır. Bu nedenle diğer güney İtalya şehirlerinde olduğunun tersine Andria nüfusu iş bulmak için Andria dışlarına göç etmemiştir.
İtalya'nın Faşistler tarafından idaresi sırasında Andria merkezden gönderilen valiler tarafından idare edilmiştir. Bu idare Andria civarında bulunan büyük çiftlik topraklarının bir kısmını I. Dünya Savaşı'nda İtalyan ordusunda savaşan eski askerlere dağıtmıştır. II. Dünya Savaşı sırasında 1943'ten sonra İtalya'nın Faşistleri atıp taraf değiştirmesi dolayısıyla Andria müttefik orduları yetişinceye kadar Alman ordusu tarafından işgal altına alınmıştır.
Harpten sonra 1946'da Andria ve civarındaki köylüler ve tarım işçileri tarafından büyük bir isyan çıkmış; şehirdeki zengin sınıflara hücumlar yapılmış ve şehir sokaklarında barikatlar kurulmuştur. Bu isyan merkezi hükûmet ordusu tarafından çok şiddetli bir şekilde bastırılmıştır. Bu önce bir yörel iktisadı kriz yaratıp gençlerin şehirden göç etmelerine yol açtıysa da 1950'li yıllar sonlarında durum sükunet ve istikrara kavuşmuş ve 1960'lı yıllarda Andria ekonomisi gelişmeye başlamıştır.
Demografi
Andria komününün belediye sınırları içinde nüfusunun 19. ve 20. yüzyıllarda gelişmesi resmi nüfus sayımı sonuçlarına göre şu gösterimde özetlenmiştir:
Kişi
Ekonomi ve ulaşım
Andria ekonomisi tarım ve hizmet sektörüne dayanır. Üzümcülük ve şarapçılık, zeytin üretimi ve badem üretimi en önemli tarımsal sektör katkılarıdır.
Andria İtalya milli otoyollara ağına yakından geçen A14 otoyolu ile bağlıdır. SP98 numaralı il yolu ile "Corato", "Ruvo di Puglia", "Terlizzi" yoluyla Bari'ye ve "Bitonto" yolu ile Foggia'ya erişilebilir. Barletta şehrine giden yol "SS170dir" numaralı il yoludur.
Andria'ya Bari'ye ve Barletta'ya bir 19. yüzyılda kurulmuş bir hafif raylı tramvay sisteminden 20.yy. elektrikli tren hattına değiştirilen "Ferrovie del Nord Barese (Kuzey Bari Demiryolu)" şirketinin yan hattı ile bağlıdır. Şehre en yakın "" istasyonu 10 km uzaklıkta Berlatta'dadır.
Şehre en yakın havameydanı 45 km uzakta olan 'dır.
Resimler
- Andria "Castel del Monte" Kalesi
- Andria merkezi
- Andria "Porta Santandrea" sehir kapısı
- Andria "Porta la barra" meydanı ve sehir kapısı
- Andria Saat Kulesi
- Andria Katedrali
- Andria "Palazzo vescovile" piskoposluk konağı
- Andria merkezinde "Via Barletta" sokağı
- Andria "Kuzey Bari Demiryolları" şirketinin Andria Tren Garı
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Kaynak: Fransızca ve İtalyanca Wikipedia
- İtalyanca Wikipedia "Andria" maddesi 3 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Andria ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Andria Belediyesi resmi websitesi[](İtalyanca)
- (İtalyanca)
- Andria Haritasi, İtalya
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Andria Italya nin guney kesiminde Puglia yonetim bolgesinde komun ve bir sehirdir Haziran 2009 a kadar Bari iline bagli iken o tarihte yeni bir il olarak resmen kurulan Barletta Andria Trani iline baglanmistir ve gunumuzde Barletta ve Trani sehirleri ile birlikte bu ilin merkezi konumundadir Andria Puglia bolgesinin Bari Taranto ve Foggia dan sonra dorduncu buyuk beldesidir ve yeni kurulan Barletta Andria Trani ilinin en buyuk beldesidir AndriaKomunCitta di AndriaBayrakAndriaUlkeItalyaBolgePugliaIlBarletta Andria TraniIdare Belediye BaskaniGiovanna Bruno PD Yuzolcumu Toplam402 89 km Rakim151 mNufus 31 Mart 2018 Toplam99 784 Yogunluk250 km Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Posta kodu76123Alan kodu0883Resmi site www comune andria itTarihceAndria sehrinin ortaya cikisi hakkinda degisik teoriler ortaya atilmistir Gunumuzde elimizde bulunan Andria ismini ihtiva eden ilk yazili resmi belge 915 te bu yerleskenin sehrine bagli bir casale olmasidir 1046 da Norman Kontu Peter civarinda bulunan diger yerleskelere Barletta Corato ve Bisceglie yaptirdigi gibi Andria nin etrafina da surlar insa ettirmis ve Andria ya sehir statusu tanimistir 14 yy Napoli Kralligi Anju Hanedani Angavin ler idaresi altinda Andria bir Dukluk merkezi yapilmistir 1350 de sehir Italya ya hucuma gecen bir Macar ordusunun Alman ve Lombard parali askerleri tarafindan kusatma altina alinmistir 1370 te ise Napoli hukumdari Kralice ordusu da sehri kusatmistir 1431 de Andria Duku olan Balzo lu II Francesco sehrin gunumuzde dinsel evliya koruyucusu oldugu kabul edilen Andria li San Ricardo nun kalintilarini sehir katerdarine gomdurmustur Ayni hukumdar gunumuzde de 23 30 Nisan da kurulan Andria Panayiri ni ilk defa acmistir 1487 de sehrin ve kralligin idaresi Aragonlular Hanedanina ileride Napoli Krali olacak ya gecmistir Ispanyollar 1552 de ise sehri 100 000 duka altini karsiliginda Fabrizio Carafa ya satmislardir Carafa ailesinden olan Dukler Andria da 1799 a kadar hukumet surmuslerdir O tarihte Italya yi istila eden Napolyon Bonapart in Fransiz ordulari uzun bir kusatmadan sonra sehri ellerine gecirmislerdir Fransizlar Andria yi 1814 te Napolyon un yenilisine kadar once kurduklari Parthenopean Cumhuriyeti in bir kismi olarak 1806 1808 sonra Joseph Bonaparte ve 1808 1815 arasinda Joachim Murat in Napoli Kralligi altinda ellerinde bulundurmuslardir 1815 Viyana Kongresi karari ile Napoli de Bourbon Hanedani tekrar idareyi ellerine gecirince Andria bu Napoli Kralligi ve sonradan da Napoli Kralligi ile Sicilya birlestirilince Sicilyateyn Kralligi na baglanmistir 19 yy devaminca Andria Italyan nin birlestirilmesini isteyenlerin bir merkezi olmustur Bu donemde sehrin etrafinda eskiyalik almis yurumustur 1870 te Italya nin Birlestirilmesi ile Andria da Italya Kralligina baglanmistir Fakat bundan sonra da eskiyalik faaliyetleri devam etmistir Buyuk asillerin malikanelerinin yasaklanmasi ve kilisenin arazisinin de istimlak edilmesi dolayisiyla 19 yuzyilda Andria da orta sinifin gelismesine ve tarim ve sanat sektorlerinin onem kazanmasina yol acmistir Bu nedenle diger guney Italya sehirlerinde oldugunun tersine Andria nufusu is bulmak icin Andria dislarina goc etmemistir Italya nin Fasistler tarafindan idaresi sirasinda Andria merkezden gonderilen valiler tarafindan idare edilmistir Bu idare Andria civarinda bulunan buyuk ciftlik topraklarinin bir kismini I Dunya Savasi nda Italyan ordusunda savasan eski askerlere dagitmistir II Dunya Savasi sirasinda 1943 ten sonra Italya nin Fasistleri atip taraf degistirmesi dolayisiyla Andria muttefik ordulari yetisinceye kadar Alman ordusu tarafindan isgal altina alinmistir Harpten sonra 1946 da Andria ve civarindaki koyluler ve tarim iscileri tarafindan buyuk bir isyan cikmis sehirdeki zengin siniflara hucumlar yapilmis ve sehir sokaklarinda barikatlar kurulmustur Bu isyan merkezi hukumet ordusu tarafindan cok siddetli bir sekilde bastirilmistir Bu once bir yorel iktisadi kriz yaratip genclerin sehirden goc etmelerine yol actiysa da 1950 li yillar sonlarinda durum sukunet ve istikrara kavusmus ve 1960 li yillarda Andria ekonomisi gelismeye baslamistir DemografiAndria komununun belediye sinirlari icinde nufusunun 19 ve 20 yuzyillarda gelismesi resmi nufus sayimi sonuclarina gore su gosterimde ozetlenmistir KisiEkonomi ve ulasimAndria ekonomisi tarim ve hizmet sektorune dayanir Uzumculuk ve sarapcilik zeytin uretimi ve badem uretimi en onemli tarimsal sektor katkilaridir Andria Italya milli otoyollara agina yakindan gecen A14 otoyolu ile baglidir SP98 numarali il yolu ile Corato Ruvo di Puglia Terlizzi yoluyla Bari ye ve Bitonto yolu ile Foggia ya erisilebilir Barletta sehrine giden yol SS170dir numarali il yoludur Andria ya Bari ye ve Barletta ya bir 19 yuzyilda kurulmus bir hafif rayli tramvay sisteminden 20 yy elektrikli tren hattina degistirilen Ferrovie del Nord Barese Kuzey Bari Demiryolu sirketinin yan hatti ile baglidir Sehre en yakin istasyonu 10 km uzaklikta Berlatta dadir Sehre en yakin havameydani 45 km uzakta olan dir ResimlerAndria Castel del Monte panoramasiAndria Castel del Monte Kalesi Andria merkezi Andria Porta Santandrea sehir kapisi Andria Porta la barra meydani ve sehir kapisi Andria Saat Kulesi Andria Katedrali Andria Palazzo vescovile piskoposluk konagi Andria merkezinde Via Barletta sokagi Andria Kuzey Bari Demiryollari sirketinin Andria Tren GariAyrica bakinizPuglia Barletta Andria TraniKaynakca Kaynak Fransizca ve Italyanca Wikipedia Italyanca Wikipedia Andria maddesi 3 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Italyanca Dis baglantilarWikimedia Commons ta Andria ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Andria Belediyesi resmi websitesi olu kirik baglanti Italyanca Italyanca Andria Haritasi Italya