Geosenkronize Uydu Fırlatma Aracı Mark III (GSLV Mk III) ya da diğer bir adıyla Fırlatma Aracı Mark 3 (LVM3), Hint Uzay Araştırma Organizasyonu (ISRO) tarafından geliştirilen üç aşamalı orta kaldırma fırlatma aracıdır. Öncelikle iletişim uydularını jeostasyonel yörüngeye fırlatmak için tasarlanmış olup, Hint İnsan Uzay Uçuşu Programı kapsamında mürettebatlı misyonlar ve Chandrayaan-2 gibi özel bilim misyonları için fırlatma aracı olarak tanımlanmıştır. GSLV Mk III, benzer şekilde adlandırılan GSLV Mk II'den daha yüksek bir yük kapasitesine sahiptir.
GSLV Mk III D2 on Second Launch Pad, SDSC-SHAR | |
Amaç | |
---|---|
Üretici | Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu |
Menşei ülke | Hindistan |
Fırlatma başına maliyet | crore |
Boyut | |
Yükseklik | 434 m (1.424 ft) |
Çap | 4 m (13 ft) |
Ağırlık | 640.000 kg (1.410.000 lb) |
Kademeler | 3 |
Kapasite | |
(600 km) için yük | |
Ağırlık | 10.000 kg (22.000 lb) |
için yük | |
Ağırlık | 4.000 kg (8.800 lb) |
İlgili roketler | |
Roket ailesi | |
Benzer | |
Fırlatma geçmişi | |
Durum | Active |
Fırlatma yerleri | , Andhra Pradesh, India |
Toplam fırlatmalar | 4 |
Başarı(lar) | 4 |
Başarısızlık(lar) | 0 |
İlk uçuş |
|
Son uçuş | 22 July 2019 |
Taşıdığı yolcu veya kargo türü | , Chandrayaan-2 |
First kademe – S200 Boosters | |
Yükseklik | 25 m (82 ft) |
Çap | 32 m (105 ft) |
Boş ağırlık | 31.000 kg (68.000 lb) each |
Brüt ağırlık | 236.000 kg (520.000 lb) each |
Yakıt ağırlığı | 205.000 kg (452.000 lb) each |
Gücünü veren | S200 |
Maksimum itme kuvveti | 5.150 kN (525 tf) |
Özgül itici kuvvet | 2.745 saniye (26,92 km/s) (vacuum) |
Yanma süresi | 128 s |
Yakıt | |
Second kademe – L110 | |
Yükseklik | 2.139 m (7.018 ft) |
Çap | 40 m (130 ft) |
Boş ağırlık | 9.000 kg (20.000 lb) |
Brüt ağırlık | 125.000 kg (276.000 lb) |
Yakıt ağırlığı | 116.000 kg (256.000 lb) |
Gücünü veren | 2 |
Maksimum itme kuvveti | 1.598 kN (163,0 tf) |
Özgül itici kuvvet | 293 saniye (2,87 km/s) |
Yanma süresi | 203 s |
Yakıt | / |
Third kademe – C25 | |
Yükseklik | 13.545 m (44.439 ft) |
Çap | 40 m (130 ft) |
Boş ağırlık | 5.000 kg (11.000 lb) |
Brüt ağırlık | 33.000 kg (73.000 lb) |
Yakıt ağırlığı | 28.000 kg (62.000 lb) |
Gücünü veren | 1 |
Maksimum itme kuvveti | 200 kN (20 tf) |
Özgül itici kuvvet | 443 saniye (4,34 km/s) |
Yanma süresi | 643 s |
Yakıt | LOX / |
18 Aralık 2014'te birkaç gecikme ve yörünge altı test uçuşundan sonra ISRO, GSLV Mk III'ün 5 Haziran 2017'de ilk yörünge testi başlatmasını başarıyla gerçekleştirdi.
Haziran 2018'de, Birlik Kabinesi beş yıllık bir süre boyunca 10 GSLV Mk III roketi inşa etmek için 610 USD onayladı.
GSLV Mk III, Hindistan'ın uzay kapsülü kurtarma deney modülü olan CARE'yi, Hindistan'ın ikinci ay misyonu olan Chandrayaan-2'yi başlattı ve Hindistan İnsan Uzay Uçuşu Programı kapsamındaki ilk mürettebat görevi olan Gaganyaan'ı taşımak için kullanılacak.
Tarih
Geliştirme
ISRO başlangıçta iki fırlatıcı ailesi, düşük Dünya yörüngesi ve kutup lansmanları için Polar Uydu Fırlatma Aracı ve coğrafi aktarım yörüngesine (GTO) yükler için daha büyük Geosenkronize Uydu Fırlatma Aracı planladı. Araç, ISRO yetkisi değiştikçe daha güçlü bir fırlatıcı olarak yeniden kabul edildi. Boyuttaki bu artış, daha ağır iletişim ve çok amaçlı uyduların, gelecekteki gezegenler arası keşiflerin başlatılmasına izin verdi ve mürettebat misyonları başlatmak için insan puanına sahip olacak. GSLV Mk III'ün gelişimi 2000'li yılların başında, 2009-2010 için planlanan ilk lansmanla başladı. Kriyojenik üst aşamadaki başarısızlık nedeniyle GSLV D3'ün başarısız lansmanı, GSLV Mk III geliştirme programını geciktirdi. GSLV Mk III, bir ismi GSLV ile paylaşırken farklı sistem ve bileşenlere sahiptir.
S200 Statik Yangın Testleri
S-200 katı roket güçlendirici ST-01'in ilk statik yangın testi 24 Ocak 2010'da gerçekleştirildi. Güçlendirici 130 saniye ateşledi ve nominal performansa sahipti. Yaklaşık 4.900 kN (1.100.000 lbf) pik itme kuvveti oluşturdu. İkinci bir statik yangın testi, ST-02, 4 Eylül 2011'de gerçekleştirildi. Güçlendirici 140 saniye ateşledi ve nominal performansa sahipti. Üçüncü bir test olan ST-03, 14 Haziran 2015 tarihinde, yörünge altı test uçuş verilerindeki değişiklikleri doğrulamak için yapıldı.
L110 Statik Yangın Testleri
ISRO, L110 çekirdek aşamasının ilk statik testini 5 Mart 2010'da Tamil Nadu Mahendragiri'deki Sıvı Tahrik Sistemleri Merkezi (LPSC) test tesisinde gerçekleştirdi. Testin 200 saniye sürmesi planlandı, ancak sızıntıdan 150 saniye sonra sonlandırıldı. bir kontrol sisteminde tespit edildi. Tam bir süre boyunca ikinci bir statik yangın testi 8 Eylül 2010 tarihinde yapılmıştır.
C25 aşama testleri
C25 kriyojenik aşamasının ilk statik yangın testi 25 Ocak 2017'de Tamil Nadu Mahendragiri'deki ISRO Tahrik Kompleksi (IPRC) tesisinde gerçekleştirildi. Aşama 50 saniye boyunca test edildi ve nominal performansa sahipti.
640 saniyelik tam uçuş süresi için ikinci bir statik yangın testi 17 Şubat 2017'de tamamlandı. Bu test, itme odası, gaz jeneratörü, turbo pompalar ve kontrol bileşenleri dahil olmak üzere alt sistemleri ile birlikte motor performansının tekrarlanabilirliğini gösterdi. tüm süre boyunca. Tüm motor parametrelerinin nominal performansı vardı.
Redesigns
GSLV Mk III'ün alt yörüngesel test uçuşundan sonra, performansı arttırmak için araçta değişiklikler yapıldı. Kafa ucu segmentinin itici tane geometrisi, 10 loblu oluklu bir konfigürasyondan 13-loblu yıldız konfigürasyonuna değiştirildi ve ses ötesi uçuşlar sırasında performansı arttırmak için itici yük 205 ton (452.000 lb) azaltıldı. Yük kaplaması sivrimsi bir şekle değiştirildi ve aerodinamik performansı artırmak için S200 hidrofor burun konileri eğildi. C25 kriyojenik aşamasının tanklar arası yapısı yoğunluk için yeniden tasarlandı.
Araç tasarımı
İlk aşama, çekirdek aşamaya bağlı Büyük Katı Takviyeler (LSB) olarak da bilinen iki S200 katı motordan oluşur. Her yükseltici 32 metre (105 ft) genişlik, 25 metre (82 ft) uzunluğundadır ve 207 ton (456.000 lb) itici gaz. S200 güçlendirici HTPB tabanlı bir itici gaz kullanır. ve Ariane 5 SRB'lerinden sonra en büyük katı yakıt yükseltici. Esnek nozullar elektro-hidrolik aktüatörler kullanılarak vektörlenebilir ve ilk çıkış aşamasında araç kontrolü için kullanılır. Bu güçlendiriciler 130 saniye yanar ve ortalama 35.782 kilonewton (8.044.000 lbf) ve 5.150 kilonewton (1.160.000 lbf) kaldırma gücü üretirler.
adlandırılan ikinci aşama, 21 metre (69 ft) sıvı yakıtlı bir aşamadır. 4 metre (13 ft) genişliğinde ve 110 metrik ton (240.000 lb) içeriyor 110 metrik ton (240.000 lb) simetrik olmayan dimetilhidrazin (UDMH) ve azot tetroksit (N <br /> N O <br /> N). Her biri 766 kilonewton (172.000 lbf) üreten iki Vikas 2 motoruyla çalışır. Toplam 1.532 kilonewton (344.000 lbf) itiş gücü üretir. L110, Hindistan'ın ilk kümelenmiş sıvı yakıtlı motorudur. Vikas motorları, önceki Hint roketlerine kıyasla gelişmiş ağırlık ve özgül dürtü sağlayan kullanır. Her bir Vikas motoru, araç eğimini, sapma ve yuvarlanma kontrolünü kontrol etmek için ayrı ayrı gimbaled edilebilir. L110 çekirdek kademesi, kalkıştan 114 saniye sonra ateşlenir ve 203 saniye yanar.
C25 olarak adlandırılan kriyojenik üst aşama, 4 metre (13 ft) çapında ve 13.5 metre (44 ft) uzunluğundadır ve 28 metrik ton (62.000 lb) itici LOX ve LH2 içerir. CE-20 motoruyla çalışır ve 200 kN (45,000 lbf) itme gücü üretir. CE-20, GSLV'de kullanılan kademeli yanmalı motorlara kıyasla gaz jeneratörü kullanan Hindistan tarafından geliştirilen ilk kriyojenik motordur.
Taşıma kaplamasının çapı 5 metre (16 ft) ve taşıma yükü hacmi .
Kaynakça
- ^ a b c d e f g "GSLV Mk III". (İngilizce). 30 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.
- ^ . 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ "Chandrayaan-2 launch on July 15: ISRO". 25 Temmuz 2019. 12 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ "Historic Day, Says ISRO As India's 'Baahubali' Rocket Lifts Off: 10 Facts". . 11 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2018.
- ^ Narasimhan, T. E. (5 Haziran 2017). "'Fat Boy' GSLV-MK III launches today: The rocket has cost India Rs 400 cr". . 29 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2018.
- ^ a b "The first developmental flight of GSLV-Mk-III". (İngilizce). 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2018.
- ^ "GSLV MkIII-M1 Successfully Launches Chandrayaan-2 spacecraft - ISRO". www.isro.gov.in. ISRO. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2019.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n . 29 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2014.
- ^ a b (PDF). 11 Mart 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2017.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;dnai3sb
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "India to test world's third largest solid rocket booster". Science and Technology Section. The Hindu News Paper. 7 Aralık 2009. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2009.
- ^ a b c d e f g . IRSO. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2017.
- ^ . Space Launch Report. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2014.
- ^ a b . IndianSpaceWeb. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2014.
- ^ "GSLV Mark III faces its first experimental flight". The Hindu. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2020.
- ^ a b . Spaceflight 101. Wayback Machine. 11 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Geosenkronize Uydu Firlatma Araci Mark III GSLV Mk III ya da diger bir adiyla Firlatma Araci Mark 3 LVM3 Hint Uzay Arastirma Organizasyonu ISRO tarafindan gelistirilen uc asamali orta kaldirma firlatma aracidir Oncelikle iletisim uydularini jeostasyonel yorungeye firlatmak icin tasarlanmis olup Hint Insan Uzay Ucusu Programi kapsaminda murettebatli misyonlar ve Chandrayaan 2 gibi ozel bilim misyonlari icin firlatma araci olarak tanimlanmistir GSLV Mk III benzer sekilde adlandirilan GSLV Mk II den daha yuksek bir yuk kapasitesine sahiptir GSLV Mark IIIGSLV Mk III D2 on Second Launch Pad SDSC SHARAmacUreticiHindistan Uzay Arastirma OrganizasyonuMensei ulkeHindistanFirlatma basina maliyetcroreBoyutYukseklik434 m 1 424 ft Cap4 m 13 ft Agirlik640 000 kg 1 410 000 lb Kademeler3Kapasite 600 km icin yukAgirlik10 000 kg 22 000 lb icin yukAgirlik4 000 kg 8 800 lb Ilgili roketlerRoket ailesiBenzerAriane 5 Falcon 9 H IIAFirlatma gecmisiDurumActiveFirlatma yerleri Andhra Pradesh IndiaToplam firlatmalar4Basari lar 4Basarisizlik lar 0Ilk ucus18 December 2014 suborbital 5 June 2017 orbital Son ucus22 July 2019Tasidigi yolcu veya kargo turu Chandrayaan 2First kademe S200 BoostersYukseklik25 m 82 ft Cap32 m 105 ft Bos agirlik31 000 kg 68 000 lb eachBrut agirlik236 000 kg 520 000 lb eachYakit agirligi205 000 kg 452 000 lb eachGucunu verenS200Maksimum itme kuvveti5 150 kN 525 tf Ozgul itici kuvvet2 745 saniye 26 92 km s vacuum Yanma suresi128 sYakitSecond kademe L110Yukseklik2 139 m 7 018 ft Cap40 m 130 ft Bos agirlik9 000 kg 20 000 lb Brut agirlik125 000 kg 276 000 lb Yakit agirligi116 000 kg 256 000 lb Gucunu veren2Maksimum itme kuvveti1 598 kN 163 0 tf Ozgul itici kuvvet293 saniye 2 87 km s Yanma suresi203 sYakit Third kademe C25Yukseklik13 545 m 44 439 ft Cap40 m 130 ft Bos agirlik5 000 kg 11 000 lb Brut agirlik33 000 kg 73 000 lb Yakit agirligi28 000 kg 62 000 lb Gucunu veren1Maksimum itme kuvveti200 kN 20 tf Ozgul itici kuvvet443 saniye 4 34 km s Yanma suresi643 sYakitLOX 18 Aralik 2014 te birkac gecikme ve yorunge alti test ucusundan sonra ISRO GSLV Mk III un 5 Haziran 2017 de ilk yorunge testi baslatmasini basariyla gerceklestirdi Haziran 2018 de Birlik Kabinesi bes yillik bir sure boyunca 10 GSLV Mk III roketi insa etmek icin 610 USD onayladi GSLV Mk III Hindistan in uzay kapsulu kurtarma deney modulu olan CARE yi Hindistan in ikinci ay misyonu olan Chandrayaan 2 yi baslatti ve Hindistan Insan Uzay Ucusu Programi kapsamindaki ilk murettebat gorevi olan Gaganyaan i tasimak icin kullanilacak TarihGSLV Mk III un ilk yorunge ucusuChandrayaan 2 tasiyan GSLV Mk III un ilk operasyonel ucusuGelistirme ISRO baslangicta iki firlatici ailesi dusuk Dunya yorungesi ve kutup lansmanlari icin Polar Uydu Firlatma Araci ve cografi aktarim yorungesine GTO yukler icin daha buyuk Geosenkronize Uydu Firlatma Araci planladi Arac ISRO yetkisi degistikce daha guclu bir firlatici olarak yeniden kabul edildi Boyuttaki bu artis daha agir iletisim ve cok amacli uydularin gelecekteki gezegenler arasi kesiflerin baslatilmasina izin verdi ve murettebat misyonlari baslatmak icin insan puanina sahip olacak GSLV Mk III un gelisimi 2000 li yillarin basinda 2009 2010 icin planlanan ilk lansmanla basladi Kriyojenik ust asamadaki basarisizlik nedeniyle GSLV D3 un basarisiz lansmani GSLV Mk III gelistirme programini geciktirdi GSLV Mk III bir ismi GSLV ile paylasirken farkli sistem ve bilesenlere sahiptir S200 Statik Yangin Testleri S 200 kati roket guclendirici ST 01 in ilk statik yangin testi 24 Ocak 2010 da gerceklestirildi Guclendirici 130 saniye atesledi ve nominal performansa sahipti Yaklasik 4 900 kN 1 100 000 lbf pik itme kuvveti olusturdu Ikinci bir statik yangin testi ST 02 4 Eylul 2011 de gerceklestirildi Guclendirici 140 saniye atesledi ve nominal performansa sahipti Ucuncu bir test olan ST 03 14 Haziran 2015 tarihinde yorunge alti test ucus verilerindeki degisiklikleri dogrulamak icin yapildi L110 Statik Yangin Testleri ISRO L110 cekirdek asamasinin ilk statik testini 5 Mart 2010 da Tamil Nadu Mahendragiri deki Sivi Tahrik Sistemleri Merkezi LPSC test tesisinde gerceklestirdi Testin 200 saniye surmesi planlandi ancak sizintidan 150 saniye sonra sonlandirildi bir kontrol sisteminde tespit edildi Tam bir sure boyunca ikinci bir statik yangin testi 8 Eylul 2010 tarihinde yapilmistir C25 asama testleri C25 D Test standindaki sahne C25 kriyojenik asamasinin ilk statik yangin testi 25 Ocak 2017 de Tamil Nadu Mahendragiri deki ISRO Tahrik Kompleksi IPRC tesisinde gerceklestirildi Asama 50 saniye boyunca test edildi ve nominal performansa sahipti 640 saniyelik tam ucus suresi icin ikinci bir statik yangin testi 17 Subat 2017 de tamamlandi Bu test itme odasi gaz jeneratoru turbo pompalar ve kontrol bilesenleri dahil olmak uzere alt sistemleri ile birlikte motor performansinin tekrarlanabilirligini gosterdi tum sure boyunca Tum motor parametrelerinin nominal performansi vardi Redesigns Flight X yapilandirmasinda GSLV Mk III GSLV Mk III un alt yorungesel test ucusundan sonra performansi arttirmak icin aracta degisiklikler yapildi Kafa ucu segmentinin itici tane geometrisi 10 loblu oluklu bir konfigurasyondan 13 loblu yildiz konfigurasyonuna degistirildi ve ses otesi ucuslar sirasinda performansi arttirmak icin itici yuk 205 ton 452 000 lb azaltildi Yuk kaplamasi sivrimsi bir sekle degistirildi ve aerodinamik performansi artirmak icin S200 hidrofor burun konileri egildi C25 kriyojenik asamasinin tanklar arasi yapisi yogunluk icin yeniden tasarlandi Arac tasarimiIlk asama cekirdek asamaya bagli Buyuk Kati Takviyeler LSB olarak da bilinen iki S200 kati motordan olusur Her yukseltici 32 metre 105 ft genislik 25 metre 82 ft uzunlugundadir ve 207 ton 456 000 lb itici gaz S200 guclendirici HTPB tabanli bir itici gaz kullanir ve Ariane 5 SRB lerinden sonra en buyuk kati yakit yukseltici Esnek nozullar elektro hidrolik aktuatorler kullanilarak vektorlenebilir ve ilk cikis asamasinda arac kontrolu icin kullanilir Bu guclendiriciler 130 saniye yanar ve ortalama 35 782 kilonewton 8 044 000 lbf ve 5 150 kilonewton 1 160 000 lbf kaldirma gucu uretirler S200 kayislarL110 Asama Hazirlama Tesisinde Sivi Asama adlandirilan ikinci asama 21 metre 69 ft sivi yakitli bir asamadir 4 metre 13 ft genisliginde ve 110 metrik ton 240 000 lb iceriyor 110 metrik ton 240 000 lb simetrik olmayan dimetilhidrazin UDMH ve azot tetroksit N lt br gt N O lt br gt N Her biri 766 kilonewton 172 000 lbf ureten iki Vikas 2 motoruyla calisir Toplam 1 532 kilonewton 344 000 lbf itis gucu uretir L110 Hindistan in ilk kumelenmis sivi yakitli motorudur Vikas motorlari onceki Hint roketlerine kiyasla gelismis agirlik ve ozgul durtu saglayan kullanir Her bir Vikas motoru arac egimini sapma ve yuvarlanma kontrolunu kontrol etmek icin ayri ayri gimbaled edilebilir L110 cekirdek kademesi kalkistan 114 saniye sonra ateslenir ve 203 saniye yanar C25 kriyojenik evre C25 olarak adlandirilan kriyojenik ust asama 4 metre 13 ft capinda ve 13 5 metre 44 ft uzunlugundadir ve 28 metrik ton 62 000 lb itici LOX ve LH2 icerir CE 20 motoruyla calisir ve 200 kN 45 000 lbf itme gucu uretir CE 20 GSLV de kullanilan kademeli yanmali motorlara kiyasla gaz jeneratoru kullanan Hindistan tarafindan gelistirilen ilk kriyojenik motordur Tasima kaplamasinin capi 5 metre 16 ft ve tasima yuku hacmi Kaynakca a b c d e f g GSLV Mk III Ingilizce 30 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Eylul 2018 29 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2020 Chandrayaan 2 launch on July 15 ISRO 25 Temmuz 2019 12 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2019 Historic Day Says ISRO As India s Baahubali Rocket Lifts Off 10 Facts 11 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2018 Narasimhan T E 5 Haziran 2017 Fat Boy GSLV MK III launches today The rocket has cost India Rs 400 cr 29 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2018 a b The first developmental flight of GSLV Mk III Ingilizce 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2018 GSLV MkIII M1 Successfully Launches Chandrayaan 2 spacecraft ISRO www isro gov in ISRO 12 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2019 a b c d e f g h i j k l m n 29 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Aralik 2014 a b PDF 11 Mart 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2017 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi dnai3sb isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme India to test world s third largest solid rocket booster Science and Technology Section The Hindu News Paper 7 Aralik 2009 30 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2009 a b c d e f g IRSO 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2017 Space Launch Report 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ekim 2014 a b IndianSpaceWeb 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2014 GSLV Mark III faces its first experimental flight The Hindu 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2020 a b Spaceflight 101 Wayback Machine 11 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Subat 2018