Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az
  • Vikipedi

Falcon 9 merkezi Kaliforniya nın Hawthorne şehrinde olan SpaceX şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen yeniden

Falcon 9

Falcon 9
www.wikipedia.tr-tr.nina.azhttps://www.wikipedia.tr-tr.nina.az

Falcon 9, merkezi Kaliforniya'nın Hawthorne şehrinde olan SpaceX şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen yeniden kullanılabilir bir fırlatma araçları ailesidir. Bu fırlatma araçları ailesi , , 'den oluşmaktadır. Bu yörüngeye iki aşamada çıkan aracın her iki aşaması için de güç, yakıt olarak sıvı oksijen (LOX) ve roket-sınıfı kerosen (RP-1) kullanan roket motorları tarafından sağlanır. Falcon 9'un şu anki haliyle alçak Dünya yörüngesine 13150 kilogram (28990 lb) ağırlığında ve 4,850 kilogram (10,690 lb) ağırlığında görev yüklerini taşıyabilmektedir. Her üç Falcon 9 aracı da orta ölçekteki fırlatma sistemleri sınıfındadır.

Falcon 9
image
Dragon kargo uzayaracını taşıyan Falcon 9 v1.1
AmaçYörüngesel Fırlatma aracı
ÜreticiSpaceX
Menşei ülkeABD
Fırlatma başına maliyetv1.1: 61.2Milyon $
Boyut
Yükseklikv1.1: 68,4 m (224 ft)
v1.0: 54,9 m (180 ft)
Çap3,66 m (12,0 ft)
Ağırlıkv1.1: 505.846 kg (1.115.200 lb)
v1.0: 333.400 kg (735.000 lb)
Kademeler2
Kapasite
LEO yüküv1.1: 13.150 kg (28.990 lb)
v1.0: 10.450 kg (23.040 lb)
GTO için
yük		v1.1: 4.850 kg (10.690 lb)
v1.0: 4.540 kg (10.010 lb)
Fırlatma geçmişi
DurumV1.1: Faal
v1.0: Faaliyetleri durduruldu
Fırlatma yerleri SLC-40
Vandenberg SLC-4E
Toplam fırlatmalar17
(v1.1: 12, v1.0: 5)
Başarı(lar)16
(v1.1: 12, v1.0: 4)
Kısmi başarısızlık(lar)1 (v1.0)
İlk uçuşv1.1: 29 Eylül 2013
v1.0: 4 Haziran 2010
İlk kademe
Motorv1.1: 9 Merlin 1D
v1.0: 9 Merlin 1C
İtme kuvvetiv1.1: 5,885 kN (1,323,000 lbf)
v1.0: 4,940 kN(1,110,000 lbf)
Özgül itici kuvvetv1.1
Deniz Seviyesinde: 282 s
Vakumda: 311 s v1.0
Deniz Seviyesinde: 275 s
Vakumda: 304 s
Yanma süresiv1.1: 180 saniye
v1.0: 170 saniye
YakıtLOX/RP-1
İkinci kademe
Motorv1.1: 1 Merlin (1D) (Vakumda)
v1.0: 1 Merlin (1C) (Vakumda)
İtme kuvvetiv1.1: 801 kN (180,000 lbf)
v1.0: 445 kN (100,000 lbf)
Özgül itici kuvvetVakumda: 342 saniye
Yanma süresiv1.1: 375 saniye
v1.0: 345 saniye
YakıtLOX/RP-1

Falcon 9 ve Dragon kapsülü ikilisi birlikte 2008 yılında, NASA'dan UUİ'ye (ISS) malzeme götürmek için, Ticari Yörüngesel Taşımacılık (COTS) programı çerçevesinde, Ticari İkmal Hizmetleri (CRS) sözleşmesini kazandılar. UUİ'ye ilk ticari ikmal uçuşu 2012 Ekim ayında fırlatılmıştır. İlk uyarlama olan 1.0 tasarımı 2013 yılında kullanımda kalana kadar toplamda beş uçuş gerçekleştirmiştir.

SpaceX bu günlerde iyileştirilmiş ve yüzde 60 daha ağır olan bir Falcon 9 fırlatma aracı -Falcon 9 v1.1- kullanmaktadır, bu hali ilk defa 2013 Eylül ayındaki, Falcon 9 uçuşlarının altıncısı olan ispat uçuşunda fırlatılmıştır.

Falcon 9 v1.1 uyarlaması Falcon Heavy fırlatma aracına temel oluşturacaktır. Falcon 9 ayrıca, Ticari Mürettebat Nakil Yeteneği sözleşmesi çerçevesinde UUİ'ye NASA astronotlarını taşıyabilmek için, insanlı uçuşa uygunluk alacaktır.

Geliştirme ve üretim

image
Soldan sağa, Falcon 1, , 'in üç türevi, 'in üç türevi, 'in iki türevi ve Falcon Heavy (tüm türevlerin hepsi uçurulmadı)

Sermaye

SpaceX bir önceki fırlatma aracı olan Falcon 1'i tamamen kendi parasıyla geliştirmişken, Falcon 9'un geliştirilmesi; Ticari Yörüngesel Taşımacılık Hizmetleri (COTS) programı çerçevesinde, NASA'nın sağladığı parasal kaynak ile başlamıştır. SpaceX 2006 yılında "ticari yörüngesel taşıma hizmetini geliştirip ispat etmek" üzere doğrudan kaynak sağlanan, üç adet ispat uçuşu da içeren, "Uzay Yasası Anlaşması"na (UYA) hak kazandı. NASA ayrıca, 2008 yılında UUİ'ye Ticari İkmal Hizmetlerinin fırlatmalarını (ilk uçuştan iki yıl önce) satın alarak fırlatma aracının ana müşterisi olmuştur; 1.6 milyar $ değerindeki sözleşme, UUİ'ye malzeme götürüp ve UUİ'den malzeme getirecek olan en az 12 adet görev içermekteydi.

SpaceX'in NASA ile olan sözleşmesi hakkındaki açıklaması:

SpaceX bu günlere NASA'nın inanılmaz başarılarının üzerinde geliştirerek, NASA'nın fırlatmaları için ana müşterisi olması sayesinde ve gelişim süreci boyunca verilen tavsiyeler ile gösterilen rehberlik sayesinde gelebilmiştir. SpaceX, NASA COTS ofisine bu süreç boyunca gösterdikleri devamlı destek ve rehberlik için özel bir teşekkür iletmek istiyor. COTS programı gerçek bir özel/kamu iş birliğinin gücünü göstermiştir ve takımımızın gelecekte başaracağı heyecan verici işleri iple çekiyoruz.

2011 yılında, SpaceX Falcon 9 v1.0 için geliştirme maliyetinin 300 milyon $ civarında olacağını öngörmüştü. NASA'ya göre, SpaceX eğer geleneksel bir artı maliyet sözleşme türü yaklaşım sergilemiş olsaydı, maliyetler 3.6 milyar $ civarında olurdu.

2014 yılında, SpaceX Falcon 9 ve Dragon kapsülü için toplam geliştirme maliyetini açıkladı. NASA toplamda 396 milyon $ kaynak sağlarken SpaceX roket ve kapsül geliştirme çabaları için 450 milyon $'dan fazla kaynak sağlamıştır.

Geliştirme, üretim ve test tarihçesi

image
SpaceX'in Hawthorne tesisinde Falcon 9 roket çekirdekleri üretim aşamasında.

SpaceX aslında, hafif bir fırlatma aracı olan Falcon 1'den sonra, "Falcon 5" isimli, ara seviye bir fırlatma aracı üretmek niyetindeydi. Bunun yerine 2005 yılında SpaceX, "tamamen tekrar kullanılabilir ağır yük fırlatma aracı" olan Falcon 9'un geliştirilmesine devam ettiğini açıklamıştır, o sırada bu araç için hükûmet ile müşteri olarak anlaşmıştı bile. Falcon 9, alçak Dünya yörüngesine yaklaşık olarak 9500 kg (21000 lb) ağırlığında yük taşıyabilecek bir araç olarak tanımlanmıştı, 3.7 m (12 ft) kalınlığında koruma hazneli haliyle uçuş başına 27 milyon $'a ve 5.2 m (17 ft) kalınlığında koruma hazneli haliyle uçuş başına 35 milyon $'a mal olacağı tahmin edilmişti. SpaceX ayrıca Falcon 9'un, 25000 kg (55000 lb) ağırlığında görev yükü taşıyabilen ağır bir uyarlamasının geliştirildiğini duyurmuştu. Falcon 9'un ADY'ye, YTY'ye erişebilecek fırlatmaları ve mürettebat ile malzemeleri taşıyan araçların UUİ'ye ulaşmalarını mümkün kılması hedeflenmişti.

NASA COTS sözleşmesinin özgün halinde Falcon'un ispat uçuşunun 2008 Eylül ayı içinde olması ve 2009 Eylül ayına kadar da üç ispat uçuşunun hepsinin tamamlanmış olması öngörülmüştü. 2008 Şubat ayında, Falcon 9/Dragon COTS ispat uçuşunun planları, 2009 yılının ilk çeyreğinin sonlarına doğru, altı ay kadar ertelendi. Elon Musk'a göre, geliştirme işinin karmaşıklığı ve Cape Canaveral'dan fırlatma için gerekli düzenleyici önlemler de gecikmeye katkıda bulunmuştur.

2008 Ocak ayında (ilk aşamaya bağlanan iki motorun aynı anda ateşlenmesi ile yapılan) ilk çoklu-motor testi başarıyla tamamlandı, ardışık testlerden sonra, 22 kasım 2008 tarihinde Falcon 9'a ait tüm 9 adet motor da ilk aşamanın görev süresi (178 saniye) boyunca ateşlenmiştir. 2009 Ekim ayında ilk uçuşa hazır "ilk aşama", şirketin Teksas, McGregor'daki test rampasında, tüm motorlar test ateşlemesi yapılarak başarı ile gerçekleştirilmiştir. 2009 Kasım ayında SpaceX, 40 saniye süren, ilk "ikinci aşama" test ateşlemesini gerçekleştirmiştir. Bu test iptal edilmeden ya da yeniden yapılmadan başarılmıştır. 2 Ocak 2010 tarihinde McGregor test sahasında, Falcon 9'un ikinci aşamasının tam süreli (329 saniye) yörünge giriş ateşlemesi gerçekleştirilmiştir. 2010 Şubat ayında tüm parçalar birleştirilmek ve bağlanmak üzere fırlatma sahasına getirildi. SpaceX başta 22 Mart 2010 tarihini fırlatma tarihi olarak belirlemişti ancak şirket yetkilileri birleştirme işlemlerinin ve testlerin bitmesinin 1 ile 3 ay arasında süreceğini öngörmüşlerdi.

25 Aralık 2010 tarihinde, SpaceX'in ilk uçuş yığını (flight stack-fırlatma aracının donanımları, parçaları), Cape Canaveral'daki Uzaya Fırlatma Kompleksi 40'ın fırlatma rampasında dikey olarak konumlandırıldı ve 9 Mart'ta SpaceX, ilk aşamanın yerden kalkış olmadan ateşlenmesini içeren, statik bir ateşleme testi gerçekleştirdi. Test T-2. saniyede iptal edildi çünkü ilk aşamanın turbo pompalarına, fırlatma rampasından, yüksek basınçlı helyum basarak pompaları uçuşa hazırlamak amacıyla döndüren sistemin çalışması sırasında sorun oluşmuştu. Sonrasında yapılan incelemede sorunun vanalardan birinin açılma komutunu almamasından kaynaklandığı anlaşıldı. Sorun roketle değil de fırlatma rampasıyla ilgili olduğundan, farklı vana ayarına sahip olan McGregor test sahasında ortaya çıkmamıştı. Roketin altından bir miktar alev ve duman çıkınca, bu durum motorda yangın olduğu söylentisine yol açtı. Ancak alev ve duman fırlatma öncesinde sistemde bulunan sıvı oksijenle yakıt karışımının yanmasının olağan sonucuydu ve araç ile fırlatma rampası hiçbir hasar almamıştı. İptal etme anına kadar aracın tüm sistemleri beklendiği gibi çalışmışlardı ve ilgilenilmesi gereken başka herhangi bir sorun tespit edilmemişti. Hemen ardından 13 Mart'ta yapılan test tüm 9 adet ilk aşama motorunun 3.5 saniye boyunca ateşlenmesiyle başarılı bir şekilde sonuçlanmıştı.

İlk uçuş; Hava Kuvvetlerinin Falcon 9 uçuş sonlandırma sistemi üzerinde gerçekleştirdiği değerlendirme yüzünden 2010 Mart ayından Haziran ayına ertelendi. İlk fırlatma denemesi 4 Haziran Cuma günü saat 1:30 pm EDT tarihinde yapılmıştır. Fırlatma ateşlemeden hemen sonra durdurulmuştur ve roket başarılı bir şekilde hata önleyici (failsafe) iptal sürecinden geçmiştir. Yer mürettebatı roketi başarılı bir şekilde tekrar hazır hale getirebildiler ve sonrasında roket aynı dün saat 2.45 pm EDT civarında başarılı bir şekilde fırlatıldı.

İkinci Falcon 9 fırlatılışı (ayrıca ilk COTS ispat uçuşu) 8 Aralık 2010 tarihinde yerde kalkış yapmıştır.

İkinci Falcon 9 uyarlaması -v1.1- 2010-2013 yılları arasında geliştirilmiştir ve ilk kez 2013 yılın içinde fırlatılmıştır.

2010 Aralık ayında SpaceX'in üretim hattı, her altı haftada çiftlemek hedefiyle her üç ayda, bir adet yeni Falcon 9 (ve Dragon uzay aracı) üretiyordu. 2013 Eylül ayı itibarıyla, SpaceX'in toplam üretim alanı neredeyse 93 bin m² (1 Milyon feet2)'ye ulaşmış ve imalathane yılda 40 adet roket çekirdeği üretime ulaşabilecek şekilde ayarlamalar yapıldı. 2013 Kasım ayında Falcon 9 araçlarının üretim miktarı ayda bir adetti. Şirket 2014 ortalarına doğru bu sayının yılda 18 adete, 2014 sonunda ise yılda 24 adete ve 2015 yılının sonunda 40 adete yükseleceğini belirtmiştir.

Fırlatıcı uyarlamaları

İlk Falcon 9 2010–2013 yılları arasında 5 adet fırlatmayı başarılı bir şekilde gerçekleştirmiştir. Çok daha büyük olan Falcon 9 v1.1 uyarlaması ilk uçuşunu bir İspat göreviyle 29 Eylül 2013 tarihinde yapmıştır, bu ispat görevinde 500 kg (1100 lb) ağırlığında çok küçük bir uydu olan CASSIOPE uydusunu, görevin ispat uçuşu olması sebebiyle "indirimli fiyat"tan, taşımıştır. Bunu, her ikisi de YTY'ye başarılı bir şekilde ulaştırılan, büyük SES-8 ve Thaicom haberleşme uydularının fırlatılmasıyla birlikte v1.1 için daha gerçekçi görev-yükleri takip etmiştir. Hem Falcon 9 v1.0 hem deFalcon 9 v1.1 harcanabilir fırlatma araçlarıdır (ELV).

Buna ek olarak, yeniden kullanılabilir Falcon 9 fırlatma aracı için yeniden kullanılabilir bir 'ilk aşama' geliştirme aşamasındadır. Bu aracın ilk yörünge-altı uçuş testi deneysel teknoloji-ispat-edici Yeniden kullanılabilir fırlatma aracı (RLV) üzerinde yapılmaktadır.

Ortak tasarım parçaları

Tüm Falcon 9 araçları yörüngeye-iki-aşamada-çıkan, LOX/RP-1 yakıt karışımını kullanan fırlatma araçlarıdır.

Falcon 9 akaryakıt tankı duvarları ve kubbeleri 2195 numaralı alüminyum lityum alaşımından yapılmıştır. SpaceX tamamı, en yüksek dayanıklılığı veren ve en güvenilir kaynak yöntemi olan,sürtme-karıştırmalı-kaynak yöntemiyle yapılmış olan akaryakıt tankı kullanmaktadır. Falcon 9 aracının ikinci aşama akaryakıt tankı basitçe ilk aşama akaryakıt tankının kısa halidir ve aynı alet edevatın,malzemenin ve üretim yöntemlerinin çoğunu kullanır. Bu aracın üretimi sırasında paradan tasarruf sağlamaktadır.

Her iki aşama da motor ateşleyicisi olarak havada kendiliğinden alev almaya yatkın(piroforik) olan trietilalüminyum-trietilboran (TEA-TEB) karışımı kullanır.

SpaceX birden çok yedekli hataya-dayanıklı tasarıma sahip uçuş bilgisayarları kullanmaktadır. Merlin motorlarının her biri 3 adet oylama-mantığı kullanan bilgisayar tarafından yönetilir, her bir bilgisayarın, sürekli birbirini denetleyen, iki adet fiziksel işlemcisi bulunmaktadır. programlama diliyle geliştirilmiş olan yazılım Linux işletim sistemi üzerinde çalışmaktadır. Esneklik için, ışınıma dirençlenmiş parçalar yerine, ticari olarak genel üretimi olan parçalar ve sistem-geneli "ışınıma(radyasyona)-dayanıklı" tasarım kullanılmıştır. Aşama yönetim işlevlerini ele almak üzere her aşama, Merline-özel motor denetçilerine ek olarak, aynı hataya-dayanıklı üçlü tasarıma sahip olan aşama-seviyesi uçuş bilgisayarına sahiptir.

Falcon 9'un üst ve alt aşamalarını birbirine bağlayan, ara kademe kısmı karbon fiber ve alüminyum dolgulu bir bileşikten yapılmıştır. Tekrar kullanılabilir ayrılma halka-kelepçeleri ve havalı itici sistem sayesinde aşamalar birbirinden ayrılır. Aşama ayırma sisteminin asıl tasarımında on iki adet ek noktası vardı, v1.1 fırlatma aracında bu sayı üçe düşürülmüştür.

Falcon 9 v1.0

image
Bir Falcon 9 v1.0, mürettebatsız Dragon uzayaracı ile fırlatılıyor (2012)
image
Falcon 9 hızlandırıcı yakıt deposu, SpaceX fabrikası 2008

Falcon 9 fırlatma aracının ilk uyarlaması olan Falcon 9 v1.0, "harcanabilir fırlatma aracı" (ELV) türündedir, 2005–2010 yılları arasında geliştirilmiş ve ilk defa 2010 yılında fırlatılmıştır. Falcon 9 v1.0 2010–2013 yılları arasında beş adet uçuş gerçekleştirdikten sonra kullanımı durdurulmuştur.

image
Falcon 9 v1.0 (solda) and v1.1 (sağda) motor yapıları

Falcon 9 v1.0 ilk aşamasına güç, 3x3 kare alan şeklinde yerleştirilmiş, dokuz adet SpaceX (Merlin 1C) roket motoru tarafından sağlanmıştı. Bu motorların her biri deniz seviyesinde 556 kilonewton (125,000 lbf) değerinde itki sağlarlar ve kalkış sırasında toplam 5000 kilonewton (1,100,000 lbf) değerinde itkiye ulaşılır. Falcon 9 v1.0 ikinci aşamaya güç, vakumda çalışacabilecek şekilde değiştirilmiş, 117:1 değerinde sahip, 345 saniyelik yanma süresi olan tek bir Merlin 1C motoru tarafından sağlanır.

Dört adet Draco iticisi Falcon 9 v1.0'in ikinci aşamasına ait olan tepki yönlendirme sistemi olarak kullanılmaktadır. İticiler, görev-yükünün ayrılması işlemi için, kararlı konumu koruma amaçlı kullanılırlar ya da, standart-dışı bir hizmet olarak, aşamayı ve görev-yükünü, azami dakikada 5 dönüş (RPM) olacak şekilde, kendi etrafında döndürürek kararlılaştırma için kullanılabilirler.

SpaceX ilk başta her iki aşamanın da ileride olacağını umduklarını belirtmiştir. Ancak, hızlandırıcı aşamaya, hafif ağırlıktaki ısıl koruma sistemi özelliği ekleme ve paraşütle kurtarma denemeleri başarısız olmuştur, sonrasında bu yaklaşım terkedilmiş ve yeni tasarıma başlanmıştır. 2011 yılında SpaceX,yeniden kullanılabilir Falcon 9 ikinci aşama için, resmi ve yatırımlı bir başlamıştır, ancak bu programın ilk baştaki odaklandığı hedef ilk aşamanın geri getirilmesiydi.

Falcon 9 v1.1

image
Vandenberg Üssü (AFB) bünyesindeki Uzaya Fırlatma Kompleksi SLC-4'ten ilk Falcon 9 v1.1 fırlatılışı (Falcon 9 Uçuş 6), 29 Eylül 2013

ELV roketi Falcon 9'un v1.0 uyarlamasından yüzde 60 daha ağır ve yüzde 60 daha fazla itkiye sahip bir rokettir. Bu uyarlamada, ilk aşama motorları (dairesel bir alana sekizgen bir desenle) yeniden konumlandırılmıştır ayrıca yüzde 60 daha uzun yakıt tanklara sahiptir, bu durum aracın uçuş sırasında daha çok yatkın olmasına yol açar. v1.1 ilk aşaması için geliştirme testi 2013 Temmuz ayında tamamlandı. Falcon 9 v1.1 ilk olarak 29 Eylül 2013 tarihinde fırlatılmıştır, araç sekizgen bir desen içerisine yerleştirilmiş dokuz adet (Merlin 1D) motoru tarafından güç sağlanan daha uzun bir ilk aşama kullanmaktadır.

v1.1 ilk aşaması deniz seviyesinde, kalkış sırasında toplam 5885 kilonewton (1,323,000 lbf) değerinde itkiye sahiptir, dokuz motor 180 saniye boyunca ateşlenir, bu süre zarfında hızlandırıcı atmosferin dışına tırmanırken aşamanın itkisi 6672 kilonewton (1,500,000 lbf) değerine yükselir. Motorlar daha güçlü olan Merlin 1D'ye yükseltilmişlerdir. Bu iyileştirmeler görev-yükü taşıma hacmini 9000 kilogram'dan (20,000 lb) 13150 kilograma (28,990 lb) çıkarmıştır. Aşama ayırma sistemi tekrar tasarlanmış ve tutturma noktalarının sayısı onikiden üçe düşürülmüştür, ve aracın aviyonik sistemleri ile yazılımı da yükseltilmiştir. Bu yeni ilk aşama, Falcon Heavy fırlatma aracında yan hızlandırıcı olarak kullanılacaktır.

SpaceX başkanı Gwynne Shotwell, Falcon 9 v1.1'in fiyat listesinde ilan edilenden yaklaşık olarak yüzde 30 daha fazla görev-yükü taşıma hacmi olduğunu, bu fazladan kısmın aşamaların tekrar roket ateşleyerek atmosfere geri girmesi ve geri döndürülmesi için kullanılacağını belirtmiştir. SpaceX SES ile, fiyat listesindeli 4,850 kilogramlık (10,690 lb) sınırı neredeyse yüzde 10 aşarak, 5,330 kilograma (11,750 lb) kadar iki uydu fırlatılışı için anlaşmıştır, ancak bu uydular YTY altında bir yörüngede bırakıldıktan sonra, uydular üzerlerindeki itici yakıtlar sayesinde asıl yörüngelerine çıkacaklardır.

v1.1 hızlandırıcı uyarlamasında üretimi kolaylaştırmak amacıyla motorlar, SpaceX'in Octaweb (sekizli-ağ) olarak adlandırdığı bir yapısal biçimde/desende yerleştirilmişlerdir ve sonunda uzatılabilir dört adet iniş takımı(bacağı) içerecektir, bu iniş bacakları görev-sonrası tehnoloji geliştirme testi için ilk Falcon 9 v1.1 uçuşlarında kullanılacak, teknoloji tam olarak geliştirilince daha sonraki uçuşlarda tam dikey-iniş özelliği desteklenecektir.

2013 Eylül ayındaki fırlatmadan sonra, ikinci aşama ateşleyici yakıt boruları, uzun yörüngesel konumlama hareketleri sonrasında, uzayda yeniden başlatmayı daha iyi desteklemesi için yalıtıldılar. 2015 ortası için planlanan iyileştirmeler arasında artırılmış motor itkisi, yakıtın çok soğutulmasıyla ve yakıt tankın hacminin artırılmasıyla elde edilecek artırılmış yakıt miktarı bulunmaktadır.

Görev-yükü kaplaması (Payload fairing)

(CASSIOPE, 2013) Falcon 9'un atılabilir (İng: payload fairing) ile donatıldığı ilk fırlatılışı olmuştur, bu durumda araca fazladan bir ayrılma işlemi eklenmiştir ki bu işlem, daha önceki pek çok devlet ve özel sektör fırlatma görevini başarısızlığa uğratmış olan riskli bir işlemdi, bu başarısızlıkların arasında her ikisi de roketleriyle gönderilmiş olan 2009'daki Orbiting Carbon Observatory ve 2011'deki Glory uydusu sayılabilir.

tasarımı SpaceX tarafından yapılmıştır, 13 m (43 ft)-uzunluğunda ve 5.2 m (17 ft)-çapındaki görev-yükü koruma haznesi üretimi ise SpaceX'in Hawthorne şehrindeki roket fabrikasında yapılmıştır. Falcon 9'un ilk beş fırlatılışında kapsül taşıdığından ve de uydu taşımadığından, o uçuşlarda görev-yükü koruma haznesine ihtiyaç duyulmamıştı. Diğer pek çok uyduda olduğu üzere uçuşunda, fırlatma sırasında yükü korumak için ihtiyaç duyulmuştu. Yeni koruma haznesi tasarımının testi 2013 baharında NASA'nın test tesisinde tamamlanmıştır. Bu testte fırlatış anındaki ses şoku, mekanik titreşimi, buna ek olarak elektromanyetik koşulları çok büyük bir içinde oluşturuldu. SpaceX, 150 milyon $ değerindeki NASA simülasyon odasındaki test zamanı için NASA'ya 581300$ kira ödemiştir. Koruma haznesi, CASSIOPE uydusunun fırlatılışı sırasında sorunsuz ayrılmıştır.

Falcon 9-R

Roketin üçüncü bir uyarlaması geliştirilme aşamasındadır. , Falcon 9'un -yeniden kullanılabilir () hızlandırıcı aşamalı- kısmi olarak yeniden kullanılabilir bir uyarlaması, ile F9R Dev teknoloji ispat edicilerinde test edilmiş olan sistemler ve yazılım kullanılarak geliştirilmektedir. Geliştirmede ayrıca SpaceX tarafından ilk aşamanın,daha uzun vadede ikinci aşamanın, hızlıca yeniden kullanılabilir getirilmesi için geliştirilmekte olan bir dizi teknoloji de kullanılmaktadır. İlk başta sadece ilk aşama hızlandırıcısı tekrar kullanılacaktır.

Falcon 9 v1.0 ve Falcon 9 v1.1 arasındaki farklılıklar kayda değer miktardayken, Falcon 9 v1.1 ve Falcon 9-R için olan belirginleşmeye başlayan tasarımı arasında çok az miktarda farklılık görünmektedir. Roket uzunluğunda veya itki kuvvetinde herhangi bir değişiklik planlanmazken, esas görünür değişiklik, F9R ilk-aşama hızlandırıcısının alt kısmındaki uzatılabilir iniş takımları(bacakları)nın varlığıdır. Ek değişiklikler daha az görünür durumdadır, bunlara,dikey iniş yapmayı düzenli ve güvenilir bir şekilde etkileyebilmek için,roketin konum yönetimi teknolojisine ve yönlendirme yönetim sistemi yazılımına yapılan değişiklikler dahildir.

SpaceX'in 2014 Mart ayı itibarıyla, Falcon 9 v1.1 harcanabilir roketi için yayımladığı fiyatlandırma ve görev-yükü özellikleri, aslında yayımlanmış olan listenin belirttiğinden yüzde 30 daha fazla verimi içermektedir; ek verim kısmı SpaceX'in, müşteriler için belirtilmiş olan görev-yükünün yörüngeye çıkarılmasını başardıktan sonra, tekrar-kullanılabilir hızlandırıcı ispat uçuşu testlerini yapabilmesi için ayrılmıştır. Tekrar-kullanılabilirliği ve geri-kazanımı desteklemek için gerekli tüm mühendislik değişiklikleri yapıldıktan ve testlerinin başarılı olmasından sonra, SpaceX Falcon 9-R için görev-yükü verimini artırmak için hala fırsatı olacağı ya da gerektiğinde fiyat düşümüne gidebileceği kanısındadır.

Karşılaştırma

Uyarlama Falcon 9 v1.0 (durdurulmuştur) Falcon 9 v1.1 (faal)
Aşama 1 9 × Merlin 1C 9 × Merlin 1D
Aşama 2 1 × Merlin 1C Vakum 1 × Merlin 1D Vakum
Azami yükseklik (m) 53 68.4 (224.4 ft)
Çap (m) 3.6 3.7
İlk itki değeri (kN) 3,807 5,885
Kalkış kütlesi (ton) 318 506
Kaplama çapı (m) N/A* 5.2
ADY(LEO)'ye taşınan görev-yükü (kg) 8,500–9,000 (Cape Canaveral'dan fırlatılış) 13,150 (Cape Canaveral'dan fırlatılış)
YİY(GTO)'ye taşınan görev-yükü (kg) 3,400 4,850
Başarı oranı 5/5** 10/10

* Falcon 9 v1.0 sadece Dragon uzayaracı ile fırlatılmıştır; istiridye-kabuğu şeklinde kapatılan görev-yükü koruma haznesi ile hiç fırlatılmamıştır.

** SpaceX CRS-1 uçuşunda, asıl görev-yükü olan Dragon başarılıydı. ikincil görev-yükü, ilk aşamadaki bir motor arızasının ardından, yanlış bir yörüngeye yerleştirilmişti. Ancak ikinci aşamada hedef yörüngeye giriş için yeterli miktarda yakıt kalmıştı, NASA'nın güvenlik tanımları özgün uçuş planından sapmayı yasaklıyordu.

Özellikleri

Güvenilirlik

Falcon 9'un güvenilirliği,araç önemli miktarda uçuş yapana kadar belirlenemeyecektir. Şirket "basitlik sayesinde, güvenilirlik ve düşük maliyet el-ele gidebilir" felsefesinden hareketle aracın yüksek güvenilirliğe sahip olacağını tahmin etmektedir,ancak bu ileride belli olacaktır. Bir karşılaştırma olarak Rus yapımı Soyuz roket dizisi, tarihinde 1700'den fazla fırlatma gerçekleştirmiştir, bu rakam diğer herhangi bir roketten çok daha fazladır (bozulma oranı 39'da 1) .Şimdiki fırlatma araçlarının %75'i en azından ilk üç uçuşundan birinde başarısız olmaktadır.

Şirketin,daha küçük aracı, Falcon 1 aracında olduğu gibi, Falcon 9'nun fırlatma işlem silsilesi, kalkış öncesi tam motor ateşlenmesine ve sistem denetimine izin veren, bir 'hold-down' (bastırma/zaptetme) özelliği içermektedir. İlk-aşama motor ateşlenmesinden sonra fırlatma aracı; tüm itki ve araç sistemlerinin beklendiği gibi çalıştığı teyit edilene kadar, fırlatma kulesinde tutulur ve bırakılmaz. Benzer 'zaptetme' (hold-down) sistemleri Saturn V ve Uzay mekiği gibi fırlatma araçları tarafından da kullanılmıştır. Olağan dışı herhangi bir koşul algılanırsa, otomatik güvenli 'kapatma' işlemi ve itki yakıtı boşaltımı yapılır.

Falcon 9 üçlü yedekli yapıda uçuş bilgisayarlarına ve 'yörüngeye yerleşme' işleminde daha kesin sonuçlar için ek olarak GPS ile donatılmış, atalet seyrüseferine sahiptir.

Eksik-motor yeteneği (Engine-out capability)

Apollo programı'ndaki serisi gibi, birden çok ilk-aşama motorunun varlığı, uçuş sırasında ilk-aşama motorlarından birisi bozulsa dahi görevin tamamlanabilmesine olanak verir. 2007 yılında SpaceX tarafından açık bir şekilde yayımlanan "güncelleme" içerisinde, aşırı zararlı motor bozulma biçimlerinin çeşitli yönlerinin ayrıntılı tanımları ve tasarıma eklenmiş olan 'eksik-motor' yetenekleri (engine-out capabilities) açıkça anlatılmıştır.

SpaceX pek çok yıl boyunca, Falcon 9'un ilk aşamasının eksik-motor yeteneği için tasarlandığını vurgulamıştır.SpaceX CRS-1 görevi, ilk aşamadaki bir motor arızası yüzünden, kısmi olarak başarıya ulaşmıştır: birincil görev-yükü doğru yörüngeye yerleştirimişti, ancak birincil görev-yükü müşterisi olan NASA'nın sözleşmesel gereksinimleri sebebiyle, ikincil görev-yükünü daha yüksek bir yörüngeye yerleştirmek üzere Falcon 9'nun bir üst aşamasına geçiş için ikinci kez motor ateşlenmesine izin verilmedi. Sözleşme imzalanırken bu risk ikincil görev-yükü müşterisi tarafından kabul edilmişti. Sonuç olarak, fırlatmadan birkaç gün sonra ikincil görev-yükü atmosfere tekrar girmişti.

Ayrıntılandırılacak olursa, 2012 Ekim ayındaki fırlatmadan 79 saniye sonra, ilk aşamanın 1 numaralı motorunda basınç düşmesi yaşanmıştır, akabinde bu motor kapatılmıştır. Sonuçta oluşan hızlanma kaybını karşılamak için ilk aşama motorları planlanandan 28 saniye fazla çalışmıştır ve benzer bir şekilde ikinci aşama motorları 15 saniye fazla çalışmıştır. Bu fazladan motor çalışma zamanı yüzünden ikinci aşamanın yedek yakıtı azalmıştı, böylece yakıtın ikincil görev-yükü ile birlikte aracı, uzay istasyonun üzerindeki bir yörüngeye çıkarmak için yetebilmesi ihtimali %99'dan %95'e düştü. NASA, fırlatmayı satın alan ve böylece sözleşmeyle sabitlenmiş bir dizi 'görev karar noktası' yönetimini elinde tutan ana müşteri olduğu için; SpaceX'in, ikinci aşama motorlarını tekrar çalıştırıp ikincil görev-yükünü doğru yörüngeye yerleştirmeyi denemesine izin vermeyi reddetmiştir. İkincil görev-yükü fırlatmadan birkaç gün sonra dünya atmosferinde yitirilmiştir ve böylece kayıp olarak değerlendirilmiştir.

Yeniden Kullanılabilirlik

İlk Falcon uçuşlarının birkaçının ilk aşamaları paraşütle donatılmış olmasına ve mühendislerin gelecek için kullanılabilirliği tasarlamalarına yardımcı olmak amacıyla, kurtarılmaları amaçlanmış olmasına rağmen, SpaceX başlangıçtaki test fırlatmalarında,bu ilk yöntemi kullanarak, ilk aşamaları kurtarmada başarılı olamamıştır. Falcon hızlandırıcıları,ayrılma sonrasında maruz kaldıkları, havadevinim (aerodinamik) gerilmesinden ve (aşırı) ısınmadan sağ çıkamamıştır. İkinci aşamanın tekrar kullanılabilirliği daha zor olmasına karşın, SpaceX en baştan beri, Falcon 9'nun her iki aşamasının da en sonunda tekrar kullanılabilir olmasını amaçlamıştı.

Her iki aşama da ilk fırlatmalarda, (aşırı hava sürtünmesi sebebiyle oluşan ısıyı atmak üzere) bir kabuk ile kaplanmışlardı ve usulca denize inebilmeleri için paraşütle donatılmışlardı. Her iki aşama da ayrıca, tuzlu-su aşınmasına dayanıklı gereçler, (anodizing) ve 'ya dikkat edilmesi sayesinde, getirilmişlerdir. 2009 yılının başlarında, Musk şunu belirtmiştir:

" [Falcon 1] altıncı Uçuşu sayesinde, büyük olasılıkla ilk aşamayı kurtarabileceğimizi düşünüyoruz; ve geri getirdiğimizde, (atmosfere) tekrar-giriş aşamasından nelerin kurtulduğunu ve bu aşamada nelerin kavrulduğunu görebileceğiz, böylece süreç devam edip gidecek. ...;Bunlar sadece ilk aşamayı tekrar kullanılabilir hale getirmek için yaptıklarımızdır, süreç tam ısı kalkanına sahip olması gereken ikinci aşama için daha da zorlu olacakdır, yörüngeden çıkış için itki ve iletişim sistemlerine ihtiyaç duyulacaktır."

Musk, aracın yeniden kullanılabilir olmaması halinde, "Kendimizi başarısız olmuş sayacağım.” demiştir

2011 sonlarında, SpaceX yaklaşımda değişikliğe gidildiğini bildirmiştir, buna göre paraşüt yöntemi terkedilerek odaklanılacaktı. 29 Eylül 2011 tarihinde, Ulusal Basın Kulübünde, Musk 'güç-verilen iniş' sisteminin ve Falcon 9'un her iki aşamasının kurtarılmasının – tamamen dikey kalkış, dikey iniş ( - İngilizce VTVL) özelliğine sahip roket- geliştirilmesi için özel sermayeli bir programın başladığını belirtmiştir. Açıklamaya ek olarak verilen görselde ilk aşamanın kuyruk-aşağıda olacak şekilde 'güç-verilen iniş' için dönüşü ve ikinci aşamanın ısı kalkanıyla kafa kısmından (atmosfere) tekrar-giriş yaparak güç-verilen iniş için kendi etrafından (dikey) dönüşü, olabildiğince gerçeğe yakın bir şekilde, tasvir ediliyordu.

image
Florida bulunan bünyesindeki LC-40 fırlatma kompleksi, 2009 yılında Falcon 9 fırlatma yapılarının kurulmasından sonra.

"Roketi sadece iticileri kullanarak fırlatma-rampasına geri getirmek" için sistem üzerindeki tasarım 2012 Şubat ayı içerisinde tamamlandı. Tekrar kullanılabilir fırlatma sistemi teknolojisinin hem Falcon 9 hem de Falcon Heavy için kullanılması düşünülmektedir, bu teknolojinin özellikle Falcon Heavy tarafından kullanılabileceği üzerinde yoğunlaşılmıştır çünkü iki dış çekirdek roketten çok daha önce ayrılmaktadır, dolayısıyla aşama ayrılması sırasında çok daha düşük hızlarda hareket etmektedirler.

Tekrar-kullanılabilir bir ilk aşama için SpaceX tarafından alt-yörüngesel ile uçuş testi gerçekleştiriliyor. 2013 Nisan ayın itibarıyla, düşük-irtifa, düşük-sürat ispat test aracı olan, , 744 m (2441 ft) irtifadaki 80 saniyelik bir 'süzülme uçuşu' (hover flight) da dahil olmak üzere, beş adet (VTVL) test uçuşunu tamamlamıştır.

2013 Mart ayında, SpaceX - toplamda altıncı Falcon 9 uçuşu olan- Falcon 9'un yükselikliği artırılmış uyarlamasının ilk uçuşundan başlayarak, tüm ilk aşamaların 'yönetilebilen iniş test aracı' olarak donatılacağını bildirmiştir. SpaceX yapmak niyetinde ve " fırlatma sahasına geri dönüş ve 'güç-verilen iniş' başarılana kadar bu tür testler yapmaya da devam edecek... 'nasıl doğru yapılacağını öğrenene' kadar birkaç kez başarısızlığa uğrayacaklarını tahmin ediyorlar"

2013'teki erken-güz uçuşunda, aşama ayrılmasından sonra, ilk-aşama hızlandırıcısı yavaşlamak amacıyla ateşleme denemesinde bulundu ve sonrasında tam suya ulaşmadan önce ikinci kez ateşleme yaptı. Tüm su-üzeri testleri tamamlandığında, muhtemelen en erken 2014 ortalarına doğru, fırlatma sahasına kadar uçmayı ve deneme niyetindelerdi. SpaceX açıkça ilk birkaç 'güç-verilen iniş' testinde başarılı geri getirme beklemediklerini belirtmiştir.

9 adet Merlin motoru kullanan ve v1.1 uyarlamasının dairesel-motor desenine sahip olan tekrar-kullanılabilir Falcon 9'un (Falcon 9-R) tekrar-başlatılabilir ateşleme sisteminin testine ait fotoğraflar 2013 Nisan ayında yayımlanmıştır.

2015 Mart ayı itibarıyla SpaceX; ikinci aşamanın, haberleşme uydularının yer eşzamanlı yörüngeye çıkarıldıkları uçuşlardaki hızlandırıcıların tekrar kullanılabilirliğini destekleyebilecek bir, yükseltilmiş-uyarlamasını geliştirmektedir. Yapılan değişiklikler arasında motor itki gücünün yüzde 15 artırılması, yakıt tankı hacminin yüzde 10 artırılması ve kriyojenik oksijenin,daha yüksek yoğunluk elde etmek amacıyla, aşırı soğutulması bulunmaktadır.

Falcon 9 v1.1 hızlandırıcılarının görev-sonrası yüksek-irtifa fırlatma aracı testleri

Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz.

Görev sonrası planı, Falcon 9'un altıncı uçuşu ve sonrasındakilerde, ilk-aşama hızlandırıcılarının, roketin dikey hızını azaltmak amacıyla, ateşleme yapmalarını ve sonrasında tam suya ulaşmadan önce ikinci kez ateşleme yapmalarını içermektedir. SpaceX, 2013 Mart ayında, bu test programını ve fırlatma sahasına geri dönerek gerçekleştirene kadar bu tür testlere devam etme niyetlerini duyurmuştu.

'nın ait ilk aşaması, su-üzerinde itici-yardımıyla-dönüş testlerinin ilkini 29 Eylül 2013 tarihinde gerçekleştirmiştir. Tamamen başarılı olmasa da, aşama yön değiştirmeyi ve atmosfere yönlendirmeli-tekrar giriş yapmayı başarmıştır. Son iniş ateşlemesi sırasında, konum yönledirme sistemi (ACS) iticileri; aracın (kendi etrafında), havadeviniminden (aerodinamik) kaynaklanan, dönmesinin üstesinden gelememiştir ve merkezkaç kuvveti iniş motorunun yakıtını tüketerek motorun erkenden kapanmasına ve suya sert iniş yaptırarak ilk aşamanın yok olmasına sebep olmuştur. Enkazın parçaları ayrıntılı çalışma yapılması için toplanmıştır.

'e ait ilk aşamayı kullanan bir sonraki test sırasında, okyanusa başarılı bir yumuşak iniş gerçekleştirilmiştir, ancak aracın ağır okyanus koşulları sebebiyle kurtarılamadan parçalara ayrıldığı tahmin ediliyor.

Sonraki yapılan birçok 'Okyanusa İniş' testinin ardından, fırlatma aracının ilk aşaması, yüzen iniş rampası olan üzerine iniş denemesi yapmıştır. Roket sağ çıkamayacak kadar sert iniş yapmıştır ancak kendisini gemiye başarıyla ulaştırmıştır.

Fırlatma sahaları

image
SpaceX'in Falcon 9 roketi 'ABS 3A' ve 'EUTELSAT 115 West B' uydularını süper eşzamanlı (supersynchronous) transfer yörüngesine çıkarmıştır, fırlatma Florida'daki Cape Canaveral Hava Kuvvetleri İstasyonundaki 'Uzaya Fırlatma Kompleksi 40' tesisinden 1 Mart Pazar 2015 tarihinde yapılmıştır.

Cape Canaveral Hava Kuvvetleri İstasyonundaki fırlatma kompleksi 40 tesisi; Falcon 9'un ilk fırlatma sahası ve UUİ malzeme ikmal fırlatmalarında kullanılan ana tesistir, ayrıca yer sabit yörüngeye gönderilen görev-yüklerinin fırlatmaları için de bu tesis kullanılmaktadır. SpaceX'in kiraladığı ikinci bir fırlatma sahası Vandenberg Hava Kuvvetleri Üssü'nde bulunan SLC-4 tesisidir ve kutup yörüngesi fırlatmaları için kullanılmaktadır. Vandenberg sahası 29 Eylül 2013 tarihinde,Kanada-yapımı uydusunun fırlatılışında kullanıldığında, faal hale gelmiştir. Tamamen ticari fırlatmalarda kullanılması amaçlanan, planlama aşamasındadır. Olası konumlar arasında Teksas, Florida, Georgia ve Porto Riko değerlendirilmiştir. Ağustos 2014 tarihinde nihai konum Teksas'taki Boca Chica sınırları içerisinde seçilmiştir.

Fırlatma fiyatları

Kullanımı bırakıldığı tarihte, Falcon 9 v1.0 uyarlamasının fırlatılış fiyatı 54 milyon $ - 59.5 milyon $ aralığında verilmekteydi. 2013 yılında, Falcon 9 v1.1 uyarlamasının liste fiyatı 56.5 milyon $ idi, ve 2014 Kasım ayı itibarıyla bu fiyat 61.2 milyon $ olmuştur. UUİ'ye yapılan Dragon kargo görevlerinin ortalama maliyeti,NASA ile imzalanmış olan sabit fiyat sözleşmesi çerçevesinde, 133 milyon $ değerindedir.

2004 yılında, Elon Musk şunu söylemiştir: " uzun vadeli planlarımız ağır yük taşıyan bir ürün öngörmektedir ve hatta ,müşteri talebi olması durumunda, süper-ağır yük taşıyan bir ürün de geliştirilecektir [...] Nihayetinde, inanıyorum ki yörüngeye taşınan görev-yükü için pound başına 500 $ (1100$/kg) değerine ve hatta daha da az maliyete erişmek gayet mümkündür." 2013 yılındaki fırlatma fiyatı ve ADY(LEO) tam görev-yük sığası, Falcon 9 v1.1 için pound başına 1864 $ (4109$/kg) olarak gerçekleşmiştir.

2011 yılında, Musk Falcon 9 v1.0 roketi için yakıt ve yükseltgen maliyetinin toplam 200 Bin $ civarında olacağını tahmin etmişti. İlk aşama 39 Bin ABD galonu (150 Bin L) sıvı oksijen ve neredeyse 25 Bin ABD galonu (95 Bin L kerosen kullanırken ikinci aşama 7300 ABD galonu (28 Bin L; 6100 İngilizce galonu) sıvı oksijen ve 4600 ABD galonu (17 Bin L) kerosen kullanmaktadır.

İkincil görev-yükü hizmetleri

Falcon 9 görev-yükü hizmetleri, (ESPA-ring) aracılığıyla, ikincil ve üçüncül görev-yükü bağlantısı içermektedir, burada kullanılan ara-aşama uyarlayıcısı, ilk defa ABD Savunma Bakanlığı'na ait, EHFA (EELV) türündeki Atlas V ve araçlarını kullandığı görevlerindeki ikincil görev-yükleri için kullanılan uyarlayıcı ile aynıdır. Bu ana göreve en az etki yapılarak ikincil ve üçüncül görevlerin yapılabilmesine olanak verir. 2011 yılından itibaren, SpaceX Falcon 9 için EİYU-uyumlu görev-yüklerinin fiyatlarını açıklamaya başlamıştır.

Fırlatma tarihçesi

SpaceX Falcon 9'un COTS İspat Uçuşu 1 ile birlikte fırlatılışı

14 Nisan 2015 itibarıyla, 2010 yılından bu yana SpaceX Falcon 9 için 17 fırlatma gerçekleştirmiş durumdaydı ve hepsinde de birincil görev-yükleri Dünya yörüngesine başarıyla çıkarılmıştır. Ancak, 2012 Ekim ayındaki Falcon 9 görevinde, araç görevin başlarındaki bir motor arızası ve kapanışı sebebiyle ikincil görev-yükünü doğru yörüngeye çıkaramamıştır, birincil görev-yükünü ise başarıyla UUİ'ye ulaştırmıştır.

, birkaç kez ertelendikten sonra, Cape Canaveral Hava Kuvvetleri İstasyonundan 4 Temmuz 2010 tarihinde, saat 2:45 pm EDT (18:45 UTC) iken fırlatılmıştır, görev sonunda Dragon Uzayaracı Yeterlilik Birimini başarıyla yörüngeye yerleştirmiştir. Roket,SpaceX'ten 'ın ifadesiyle,"kalkışta bir miktar dönme" yaşamıştır. Bu dönme hareketi araç fırlatma kulesinin tepesine ulaştığında durmuştur. İkinci aşama ise, beklenmeyen bir şekilde, ateşleme süresinin sonuna doğru yavaşça dönmeye başlamıştır.

Falcon 9'un, ilk SpaceX Dragon uzayaracını en tepesinde taşıdığı, , saat 10:43 EST (15:43 UTC), 8 Aralık 2010 tarihinde Cape Canaveral'dan gerçekleşmiştir. Dragon uzayaracı yörüngeyi iki kez dolandıktan sonra,Pasifik okyanusuna düşmüştür. ikinci bir 2012 yılında yapılmıştır, ardından UUi'ye yapılan ilk iki malzeme tedarik uçuşu 2012'nin sonlarına doğru ve yapılmıştır.

29 Eylül 2013 tarihinde başarıyla gerçekleşmiştir, ve büyük oranda yükseltilmiş olan 9 v1.1 aracının ilk uçuşu olmuştur. Bu fırlatmada Falcon 9 için pek çok "ilke" imza atılmıştır :

  • Yükseltilmiş Merlin 1D motorları ilk kez Kullanılarak, daha önceki Falcon 9 uçularında kullanılmış olan Merlin 1C motoruna göre yaklaşık yüzde 56 daha fazla deniz-seviyesi itki elde edilmiştir.
  • İlk uçuşlara göre önemli ölçüde uzatılmış olan ilk aşamanın ilk kez kullanılmıştır böylece daha güçlü motorlar için gerekli olan fazladan yakıt taşınabilmiştir.
  • İlk aşamadaki Dokuz adet Merlin 1D motoru,sekiz motor bir çember üzerinde ve dokuzuncu motor ise merkezde olacak şekilde, sekizgen bir desen içinde yerleştirilmiştir.
  • SpaceX'in yeni fırlatma tesisi olan, Kaliforniya'daki Vandenberg Hava Kuvvetleri Üssünde bulunan, Space Fırlatma Kompleksi 4 tesisinden ilk kez fırlatma gerçekleşmiştir. Bu fırlatma ayrıca Pasifik test sahası'nın tesisleri kullanılarak yapılan ve Pasifik Okyanusunun üzerinden uçulan ilk fırlatma olmuştur.
  • Falcon 9'un, ticari bir müşteri için uydu görev-yükünü taşıdığı ilk fırlatma olmuştur, ayrıca COTS ya da CRS olmayan ilk görev olmuştur. Falcon 9'un önceki fırlatmalarının her biri ya bir ya da bir olmuştur, ancak SpaceX daha önce sırasında bir uyduyu başarılı bir şekilde yörüngeye bırakmıştır.
  • İlk kez atılabilir sahip Falcon 9 fırlatması olmuştur,bu yeni özellik ayrıca fazladan bir adet daha ayrılma olayının riskini de beraberinde getirmiştir.

Birçok yeni özellik uçuşlar sırasında başarıyla test edilmiştir, ancank 29 Eylül 2013 tarihinde bir sorun yaşandı. SpaceX;roket birincil görev-yükünü olan () uydusunu ve ikincil yükü olan tüm nanosat minik uydularını yörüngelerine bıraktıktan sonra, ikinci aşamadaki Merlin 1D vakum motorunu tekrar ateşlemekte başarısız olmuştur.

3 Aralık 2013 tarihinde, Falcon 9 iletişim uydusu ile birlikte başarılı bir kalkış gerçekleştirmiş ve uyduyu aşırı-eşzamanlı eliptik aktarma yörüngesine,üst aşamasıyla gerçekleştiridiği ikinci bir ateşleme ile, çıkarmıştır.

6 Ocak 2014 tarihinde, fırlatma aracı iletişim uydusunu başarılı bir şekilde yörüngeye taşımıştır;ayrıca, önceki YİTY fırlatmasında olduğu gibi, uyduyu aşırı-eşzamanlı aktarma yörüngesine de (supersynchronous transfer orbit) çıkarmıştır.

18 Nisan 2014 tarihinde Falcon 9; Dragon uzayaracı ile birlikte yörüngeye fırlatılarak uluslararası Uzay İstasyonuna malzeme ve bilimsel deneyleri taşımıştır. SpaceX'in Nasa ile imzaladığı 'Ticari İkmal Hizmetleri' (Commercial Resupply Services - CRS) sözleşmesi kapsamındaki üçüncü fırlatma olmuştur. Ek olarak, roketin ilk aşaması Atlantik okyanusuna başarılı bir şekilde "iniş" yapmıştır.

14 Temmuz 2014 tarihinde, Falcon 9, altı adet OG2'den oluşan uydu topluluğunu yörüngeye başarılı bir şekilde çıkarmıştır.

5 Ağustos 2014 tarihinde, Falcon 9 uydusunu, yer-eşzamanlı aktarma yörüngesine başarılı bir şekilde çıkarmıştır.

7 Eylül 2014 tarihinde, Falcon 9 uydusunu, yer-eşzamanlı aktarma yörüngesine başarılı bir şekilde çıkarmıştır.

21 Eylül 2014 tarihinde, Falcon 9 uluslararası Uzay İstasyonuna malzeme taşıyan Dragon uzayaracını başarılı bir şekilde yörüngeye çıkarmıştır.

10 Ocak 2015 tarihinde, Falcon 9 UUİ'ye malzeme ve bilimsel deneyleri taşıyan Dragon uzayaracını başarılı bir şekilde yörüngeye çıkarmıştır. SpaceX ayrıca roketin ilk aşamasına, Atlas Okyanusunda beklemekte olan, kendisine ait özerk uzay-limanı insansız gemisine iniş yaptırmayı denemiştir. İlk aşama rampaya ulaşmıştır ancak roketin yan kanatlarında,hidrolik sıvısı eksikliği yüzünden, oluşan güç kaybı sebebiyle oluşan yaklaşık 45 derecelik açıyla iniş yaptığından dolayı iniş ayaklıklarını ve motor kısmını parçalamıştır.

11 Şubat 2015 tarihinde, Falcon 9,NOAA'ya ait bir Dünya gözlem ve uzay hava-durumu uydusu olan,Derin Uzay İklim Gözlemevi (DSCOVR) uydusunu başarılı bir şekilde L1 aktarma yörüngesine çıkarmıştır. Görev planlanırken ilk aşamanın insansız gemiye indirilmesi hedeflenmişti ancak aşırı dalgalı ve kabaran açık deniz yüzünden vazgeçilmiştir ve insansız gemi fırlatma öncesi geri çağrılmıştır. Bunun yerine ilk aşama su üzerine yumuşak iniş denemesi yapmıştır. Okyanusa iniş denemesi başarılıydı ve aşama 10 metrelik bir kesinlik, "güzel bir şekilde dik olarak" suya düşmüştür.Sonrasında Musk aşamanın “Fırtınalı olmayan havada insansız gemiye iyi şekilde iniş yapma olasılığına” sahip olduğunu belirtmiştir

14 Nisan 2015 tarihinde, Falcon 9, UUİ'ye malzeme taşıyan Space X'in Dragon uzayaracını başarıyla yörüngeye çıkarmıştır. Falcon 9'un ilk aşaması, adı "Just Read the Instructions" (Sadece Talimatları Okuyun) olan insansız gemiye kadar yolunu bulabilmiş ardından başarılı bir inişe çok yaklaşmıştır. Elon Musk'ın attığı tweet'e göre "Falcon iyi iniş yapmıştı, ancak artık yanal hız sebebiyle iniş sonrası devrilmiştir." Daha sonra yine Twitter üzerinden, "Roketin sert inişinin nedeni olarak, gaz kısma valflerinden birinin beklenenden yavaş çalışması" olduğu belirtilmiştir

Ayrıca bakınız

  • Falcon (roket ailesi)
  • (İng:Comparison of orbital launch systems)

Kaynakça

  1. ^ a b c d . SpaceX. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2013. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k . SpaceX. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2013. 
  3. ^ a b c d e f . SpaceX. 23 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2013. 
  4. ^ a b c de Selding, Peter B. (11 Ekim 2012). "Orbcomm Craft Launched by Falcon 9 Falls out of Orbit". Space News. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2012. Orbcomm requested that SpaceX carry one of their small satellites (weighing a few hundred pounds, vs. Dragon at over 12,000 pounds)... The higher the orbit, the more test data [Orbcomm] can gather, so they requested that we attempt to restart and raise altitude. NASA agreed to allow that, but only on condition that there be substantial propellant reserves, since the orbit would be close to the space station. It is important to appreciate that Orbcomm understood from the beginning that the orbit-raising maneuver was tentative. They accepted that there was a high risk of their satellite remaining at the Dragon insertion orbit. SpaceX would not have agreed to fly their satellite otherwise, since this was not part of the core mission and there was a known, material risk of no altitude raise. 
  5. ^ a b Graham, Will. "SpaceX successfully launches debut Falcon 9 v1.1". NASASpaceFlight. 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2013. 
  6. ^ . Mission Set Database. NASA GSFC. 16 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2010. 
  7. ^ . SpaceX. 1 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2013. 
  8. ^ (Basın açıklaması). SpaceX. 10 Mart 2009. 13 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2015. 
  9. ^ "SpaceX Falcon 9 rocket launch in California". CBS News. 2 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2013. 
  10. ^ Mr. Alan Lindenmoyer, Manager, NASA Commercial Crew & Cargo Program, quoted in Minutes of the NAC Commercial Space Committee, April 26, 2010 3 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
  11. ^ a b COTS 2006 Demo Competition 22 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. NASA (accessed August 26, 2014); and announcement "Commercial Orbital Transportation Services Demonstrations" 29 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Jan. 18, 2006 (accessed August 26, 2014)
  12. ^ Space Exploration Technologies (SpaceX) 19 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. NASA (accessed August 26, 2014)
  13. ^ a b SpaceX, SPACEX'S DRAGON SPACECRAFT SUCCESSFULLY RE-ENTERS FROM ORBIT 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Dec 15, 2010 (accessed 2 October 2014)
  14. ^ "“The government is the necessary anchor tenant for commercial cargo, but it’s not sufficient to build a new economic ecosystem,” says Scott Hubbard, an aeronautics researcher at Stanford University in California and former director of NASA’s Ames Research Center in Moffett Field, California." Stewart Money. Competition and the future of the EELV program (part 2) 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Space Review March 12, 2012 (accessed 2 October 2014)
  15. ^ (Basın açıklaması). SpaceX. 23 Aralık 2008. 21 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2015. 
  16. ^ . spacex.com. 4 Mayıs 2011. 28 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2015. 
  17. ^ "Falcon 9 Launch Vehicle NAFCOM Cost Estimates" (PDF). nasa.gov. Ağustos 2011. 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Nisan 2015. 
  18. ^ Shotwell, Gwynne (4 Haziran 2014). Discussion with Gwynne Shotwell, President and COO, SpaceX. Atlantic Council. Etkinlik zamanı: 12.20-13.10. 25 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2014. NASA ultimately gave us about $396 million; SpaceX put in over $450 million ... [for an] EELV-class launch vehcle ... as well as a capsule 
  19. ^ a b David, Leonard. "SpaceX tackles reusable heavy launch vehicle". MSN. MSNBC. 
  20. ^ (Basın açıklaması). SpaceX. 8 Eylül 2005. 15 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2015. 
  21. ^ Space Act Agreement between NASA and Space Exploration Technologies, Inc., for Commercial Orbital Transportation Services Demonstration (pdf 13 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
  22. ^ Coppinger, Rob (27 Şubat 2008). "SpaceX Falcon 9 maiden flight delayed by six months to late Q1 2009". Flight Global. 2 Mart 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2015. 
  23. ^ (Basın açıklaması). SpaceX. 18 Ocak 2008. 3 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2015. 
  24. ^ (Basın açıklaması). SpaceX. 23 Kasım 2008. 9 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2015. 
  25. ^ "Merlin Vacuum Engine Test". Youtube. Google. 12 Kasım 2010. 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  26. ^ . Orlando Sentinel. 11 Şubat 2010. 17 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2015. 
  27. ^ . SpaceX. 25 Şubat 2010. 27 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2010. 
  28. ^ Kremer, Ken (13 Mart 2010). "Successful Engine Test Firing for SpaceX Inaugural Falcon 9". Universe Today. 15 Mart 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2010. 
  29. ^ Kaufman, Marc (4 Haziran 2010). "Falcon 9 rocket launch aborted". Washington Post. 5 Haziran 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2010. 
  30. ^ a b Staff writer (20 Ağustos 2010). "SpaceX Falcon 9 rocket enjoys successful maiden flight". BBC News. 5 Haziran 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Haziran 2010. 
  31. ^ a b "COTS Demo Flight 1 status". SpaceFlight Now. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2015. 
  32. ^ Q & A with SpaceX CEO Elon Musk: Master of Private Space Dragons 24 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , 2010-12-08, accessed 2010-12-09. "now have Falcon 9 and Dragon in steady production at approximately one F9/Dragon every three months. The F9 production rate doubles to one every six weeks in 2012."
  33. ^ . SpaceX. 24 Eylül 2013. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2013. 
  34. ^ a b Svitak, Amy (24 Kasım 2013). "Musk: Falcon 9 Will Capture Market Share". Aviation Week. 28 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2013. SpaceX is currently producing one vehicle per month, but that number is expected to increase to '18 per year in the next couple of quarters.' By the end of 2014, she says SpaceX will produce 24 launch vehicles per year. 
  35. ^ Amos, Jonathan (3 Aralık 2013). "SpaceX launches SES commercial TV satellite for Asia". BBC News. 2 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2013. The commercial market for launching telecoms spacecraft is tightly contested, but has become dominated by just a few companies - notably, Europe's Arianespace, which flies the Ariane 5, and International Launch Services (ILS), which markets Russia's Proton vehicle. SpaceX is promising to substantially undercut the existing players on price, and SES, the world's second-largest telecoms satellite operator, believes the incumbents had better take note of the California company's capability. 'The entry of SpaceX into the commercial market is a game-changer' 
  36. ^ Svitak, Amy (10 Mart 2014). "SpaceX Says Falcon 9 To Compete For EELV This Year". Aviation Week. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2014. Within a year, we need to get it from where it is right now, which is about a rocket core every four weeks, to a rocket core every two weeks...By the end of 2015, says SpaceX President Gwynne Shotwell, the company plans to ratchet up production to 40 cores per year. 
  37. ^ a b c d e f Klotz, Irene (6 Eylül 2013). "Musk Says SpaceX Being "Extremely Paranoid" as It Readies for Falcon 9's California Debut". Space News. 22 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2013. 
  38. ^ "SpaceX's reusable rocket testbed takes first hop". 24 Eylül 2012. 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2012. 
  39. ^ a b c d e f "Falcon 9 Overview". SpaceX. 8 Mayıs 2010. 1 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  40. ^ Mission Status Center, June 2, 2010, 1905 GMT 30 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , accessed 2010-06-02, Quotation: "The flanges will link the rocket with ground storage tanks containing liquid oxygen, kerosene fuel, helium, gaserous nitrogen and the first stage ignitor source called triethylaluminum-triethylborane, better known as TEA-TAB."
  41. ^ a b Svitak, Amy (18 Kasım 2012). "Dragon's "Radiation-Tolerant" Design". Aviation Week. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
  42. ^ a b (PDF). SpaceX. 2009. 3 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2010. 
  43. ^ a b c "Musk ambition: SpaceX aim for fully reusable Falcon 9". NASAspaceflight.com. 12 Ocak 2009. 5 Haziran 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mayıs 2013. With Falcon I’s fourth launch, the first stage got cooked, so we’re going to beef up the Thermal Protection System (TPS). By flight six we think it’s highly likely we’ll recover the first stage, and when we get it back we’ll see what survived through re-entry, and what got fried, and carry on with the process. That’s just to make the first stage reusable, it’ll be even harder with the second stage – which has got to have a full heatshield, it’ll have to have deorbit propulsion and communication. 
  44. ^ a b c Simberg, Rand (8 Şubat 2012). "Elon Musk on SpaceX's Reusable Rocket Plans". Popular Mechanics. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  45. ^ "Falcon 9's commercial promise to be tested in 2013". Spaceflight Now. 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2012. 
  46. ^ "SpaceX Test-fires Upgraded Falcon 9 Core for Three Minutes". Space News. 13 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2013. 
  47. ^ Bergin, Chris (20 Haziran 2013). "Reducing risk via ground testing is a recipe for SpaceX success". NASASpaceFlight (not affiliated with NASA). 1 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2013. 
  48. ^ "The Annual Compendium of Commercial Space Transportation: 2012" (PDF). Federal Aviation Administration. Şubat 2013. 19 Haziran 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Şubat 2013. 
  49. ^ Clark, Stephen (18 Mayıs 2012). "Q&A with SpaceX founder and chief designer Elon Musk". SpaceFlightNow. 21 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2013. 
  50. ^ . SpaceX. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2013. 
  51. ^ a b c . SpaceX. 2013. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2013. 
  52. ^ a b c d e . 30 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2011. 
  53. ^ de Selding, Peter (27 Mart 2014). "SpaceX Says Requirements, Not Markup, Make Government Missions More Costly". Space News. Erişim tarihi: 3 Nisan 2014. []
  54. ^ Selding, Peter. "SES Books SpaceX Falcon 9 for Hybrid Satellite's Debut". Spacenews.com. Erişim tarihi: 20 Kasım 2014. []
  55. ^ a b . SpaceX. 29 Temmuz 2013. 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2013. The Octaweb structure of the nine Merlin engines improves upon the former 3x3 engine arrangement. The Octaweb is a metal structure that supports eight engines surrounding a center engine at the base of the launch vehicle. This structure simplifies the design and assembly of the engine section, streamlining our manufacturing process. 
  56. ^ . SpaceX. 29 Temmuz 2013. 20 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2013. The Falcon 9 first stage carries landing legs which will deploy after stage separation and allow for the rocket’s soft return to Earth. The four legs are made of state-of-the-art carbon fiber with aluminum honeycomb. Placed symmetrically around the base of the rocket, they stow along the side of the vehicle during liftoff and later extend outward and down for landing. 
  57. ^ a b c d Lindsey, Clark (28 Mart 2013). . NewSpace Watch (Abonelik var). 16 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2013. 
  58. ^ a b c Messier, Doug (28 Mart 2013). . Parabolic Arc. 31 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2013. Q. What is strategy on booster recover? Musk: Initial recovery test will be a water landing. First stage continue in ballistic arc and execute a velocity reduction burn before it enters atmosphere to lessen impact. Right before splashdown, will light up the engine again. Emphasizes that we don’t expect success in the first several attempts. Hopefully next year with more experience and data, we should be able to return the first stage to the launch site and do a propulsion landing on land using legs. Q. Is there a flight identified for return to launch site of the booster? Musk: No. Will probably be the middle of next year. 
  59. ^ Musk, E. (March 1, 2015) "Upgrades in the works to allow landing for geo missions: thrust +15%, deep cryo oxygen, upper stage tank vol +10%" 24 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Twitter.com
  60. ^ a b Mangels, John (25 Mayıs 2013). "NASA's Plum Brook Station tests rocket fairing for SpaceX". Cleveland Plain Dealer. 4 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2013. 
  61. ^ Abbott, Joseph (8 Mayıs 2013). "SpaceX's Grasshopper leaping to NM spaceport". Waco Tribune. 6 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mayıs 2013. 
  62. ^ Bergin, Chris (20 Haziran 2013). "Reducing risk via ground testing is a recipe for SpaceX success". NASAspaceflight.com. 1 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ekim 2013. 
  63. ^ Gwynne Shotwell. Broadcast 2212: Special Edition, interview with Gwynne Shotwell (mp3) (audio file). The Space Show. Etkinlik zamanı: 8.15-11.20. 2212. 22 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mart 2014. [Falcon 9 v1.1] vehicle has thirty percent more performance than what we put on the web and that extra performance is reserved for us to do our reusability and recoverability [tests] ... current vehicle is sized for reuse. 
  64. ^ . SpaceX. 2010. 8 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2011. 
  65. ^ Clark, Stephen (11 Ekim 2012). "Orbcomm craft falls to Earth, company claims total loss". Spaceflight Now. 21 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2014. 
  66. ^ Space Exploration Technologies, Inc., Reliability 24 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . brochure, v 12, undated (accessed Dec. 29, 2011)
  67. ^ "Russia scores success in its 1,700th Soyuz launch". 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2012. 
  68. ^ [ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa.gov/20100014848.pdf "Estimating the Reliability of a Soyuz Spacecraft Mission"] |url= değerini kontrol edin () (PDF). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  69. ^ "SpaceX Falcon 9 rocket facts". 23 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mayıs 2015. 
  70. ^ NASA PAO, Hold-Down Arms and Tail Service Masts 1 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Moonport, SP-4204 (accessed 26 August 2010)
  71. ^ Behind the Scenes With the World's Most Ambitious Rocket Makers 4 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , 2009-09-01, accessed 2012-12-11. "It is the first since the Saturn series from the Apollo program to incorporate engine-out capability-that is, one or more engines can fail and the rocket will still make it to orbit."
  72. ^ . Updates Archive. SpaceX. Dec 2007. 5 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2012. Once we have all nine engines and the stage working well as a system, we will extensively test the “engine out” capability. This includes explosive and fire testing of the barriers that separate the engines from each other and from the vehicle. ... It should be said that the failure modes we’ve seen to date on the test stand for the Merlin 1C are all relatively benign – the turbo pump, combustion chamber and nozzle do not rupture explosively even when subjected to extreme circumstances. We have seen the gas generator (which drives the turbo pump assembly) blow apart during a start sequence (there are now checks in place to prevent that from happening), but it is a small device, unlikely to cause major damage to its own engine, let alone the neighboring ones. Even so, as with engine nacelles on commercial jets, the fire/explosive barriers will assume that the entire chamber blows apart in the worst possible way. The bottom close out panels are designed to direct any force or flame downward, away from neighboring engines and the stage itself. ... we’ve found that the Falcon 9’s ability to withstand one or even multiple engine failures, just as commercial airliners do, and still complete its mission is a compelling selling point with customers. Apart from the Space Shuttle and Soyuz, none of the existing [2007] launch vehicles can afford to lose even a single thrust chamber without causing loss of mission. 
  73. ^ "Falcon 9 Overview". SpaceX. 8 Mayıs 2010. 1 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . 
  74. ^ Leitenberger, Bernd. "SpaceX CRS-1 Nachlese". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2012. 
  75. ^ a b Lindsey, Clark S. . HobbySpace. 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2010. 
  76. ^ Simburg, Rand. . 24 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2010. . Musk quote: “We will never give up! Never! Reusability is one of the most important goals. If we become the biggest launch company in the world, making money hand over fist, but we’re still not reusable, I will consider us to have failed.”
  77. ^ "SpaceX chief details reusable rocket". Washington Post. 30 Eylül 2011. 1 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2012. Both of the rocket’s stages would return to the launch site and touch down vertically, under rocket power, on landing gear after delivering a spacecraft to orbit. 
  78. ^ a b Wall, Mike (30 Eylül 2011). . SPACE.com. 10 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2011. 
  79. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  80. ^ National Press Club: The Future of Human Spaceflight 28 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., cspan, 29 Sep 2011.
  81. ^ Boyle, Alan (24 Aralık 2012). . MSNBC Cosmic Log. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2012. 
  82. ^ First test of the Falcon 9-R (reusable) ignition system 12 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 28 April 2013
  83. ^ Musk, Elon (1 Şubat 2015). "Upgrades in the works". Elon Musk's Twitter feed. SpaceX. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2015. Upgrades in the works to allow landing for geo missions: thrust +15%, deep cryo oxygen, upper stage tank vol +10% 
  84. ^ a b c d e Graham, William (29 Eylül 2013). "SpaceX successfully launches debut Falcon 9 v1.1". NASAspaceflight.com. 30 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2013. 
  85. ^ Norris, Guy (28 Nisan 2014). "SpaceX Plans For Multiple Reusable Booster Tests". Aviation Week. 26 Nisan 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2014. 
  86. ^ Clark, Stephen (10 Ocak 2015). "Dragon successfully launched, rocket recovery demo crash lands". 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015. 
  87. ^ . 24 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2012. 
  88. ^ . Parabolic Arc. 8 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2012. 
  89. ^ Dean, James (7 Mayıs 2013). "3 states vie for SpaceX's commercial rocket launches". USA Today. 30 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  90. ^ "SpaceX Is Building a New Launch Site In Texas". Time. 5 Ağustos 2014. 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2014. 
  91. ^ . SpaceX. 31 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2015. 
  92. ^ . 4 Mayıs 2011. 28 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  93. ^ Testimony of Elon Musk (5 Mayıs 2004). "Space Shuttle and the Future of Space Launch Vehicles". U.S. Senate. 1 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015. 
  94. ^ Upgraded Spacex Falcon 9.1.1 will launch 25% more than the old Falcon 9 and bring the price down to $4109 per kilogram to LEO 2 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., NextBigFuture, 22 Mar 2013.
  95. ^ (Basın açıklaması). c-span.org. 14 Ocak 2012. 28 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  96. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015. 
  97. ^ Foust, Jeff (22 Ağustos 2011). . The Space Review. 22 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2011. SpaceX ... developed prices for flying those secondary payloads ... A P-POD would cost between $200,000 and $325,000 for missions to LEO, or $350,000 to $575,000 for missions to geosynchronous transfer orbit (GTO). An ESPA-class satellite weighing up to 180 kilograms would cost $4–5 million for LEO missions and $7–9 million for GTO missions, he said. 
  98. ^ de Selding, Peter (12 Ekim 2012). . Space.com. 30 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2014. 
  99. ^ "Interview with Ken Bowersox from SpaceX". Youtube.com. 6 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mayıs 2012. 
  100. ^ BBC News. "Private space capsule's maiden voyage ends with a splash." December 8, 2010. December 8, 2010. http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-11948329 5 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
  101. ^ "Spaceflight Now - Worldwide launch schedule". Spaceflight Now. 1 Haziran 2013. 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2013. 
  102. ^ Foust, Jeff (27 Mart 2013). . NewSpace Journal. 18 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2013. 
  103. ^ a b Ferster, Warren (29 Eylül 2013). "Upgraded Falcon 9 Rocket Successfully Debuts from Vandenberg". Space News. 30 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2013. 
  104. ^ . Satbeams. Satbeams. 11 Ocak 2014. 23 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  105. ^ . National Space Society. National Space Society. 22 Nisan 2014. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  106. ^ Szondy, David (14 Temmuz 2014). . Gizmag. Gizmag. 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  107. ^ (PDF). Asiasat. 5 Ağustos 2014. 19 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  108. ^ Wall, Mike (7 Eylül 2014). . Space.com. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  109. ^ SpaceX Launches Fourth Cargo Mission to Space Station[]
  110. ^ Klotz, Irene (10 Ocak 2014). "SpaceX rocket nails launch but narrowly misses landing test". Reuters. 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2014. 
  111. ^ Davis, Jason (16 Ocak 2015). . Planetary society. 24 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2015. 
  112. ^ Falcon 9 launches DSCOVR on third attempt
  113. ^ Hull, Dana (11 Şubat 2015). "SpaceX Launches Satellite as Rocket Recovery Is Scrapped". Bloomberg. Bloomberg. 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Şubat 2015. 
  114. ^ Terdiman, Daniel (18 Nisan 2015). . 2 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2015. 

wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar

Falcon 9 merkezi Kaliforniya nin Hawthorne sehrinde olan SpaceX sirketi tarafindan tasarlanip gelistirilen yeniden kullanilabilir bir firlatma araclari ailesidir Bu firlatma araclari ailesi den olusmaktadir Bu yorungeye iki asamada cikan aracin her iki asamasi icin de guc yakit olarak sivi oksijen LOX ve roket sinifi kerosen RP 1 kullanan roket motorlari tarafindan saglanir Falcon 9 un su anki haliyle alcak Dunya yorungesine 13150 kilogram 28990 lb agirliginda ve 4 850 kilogram 10 690 lb agirliginda gorev yuklerini tasiyabilmektedir Her uc Falcon 9 araci da orta olcekteki firlatma sistemleri sinifindadir Falcon 9Dragon kargo uzayaracini tasiyan Falcon 9 v1 1AmacYorungesel Firlatma araciUreticiSpaceXMensei ulkeABDFirlatma basina maliyetv1 1 61 2Milyon BoyutYukseklikv1 1 68 4 m 224 ft v1 0 54 9 m 180 ft Cap3 66 m 12 0 ft Agirlikv1 1 505 846 kg 1 115 200 lb v1 0 333 400 kg 735 000 lb Kademeler2KapasiteLEO yukuv1 1 13 150 kg 28 990 lb v1 0 10 450 kg 23 040 lb GTO icin yukv1 1 4 850 kg 10 690 lb v1 0 4 540 kg 10 010 lb Firlatma gecmisiDurumV1 1 Faal v1 0 Faaliyetleri durdurulduFirlatma yerleriSLC 40 Vandenberg SLC 4EToplam firlatmalar17 v1 1 12 v1 0 5 Basari lar 16 v1 1 12 v1 0 4 Kismi basarisizlik lar 1 v1 0 Ilk ucusv1 1 29 Eylul 2013 v1 0 4 Haziran 2010Ilk kademeMotorv1 1 9 Merlin 1D v1 0 9 Merlin 1CItme kuvvetiv1 1 5 885 kN 1 323 000 lbf v1 0 4 940 kN 1 110 000 lbf Ozgul itici kuvvetv1 1 Deniz Seviyesinde 282 s Vakumda 311 s v1 0 Deniz Seviyesinde 275 s Vakumda 304 sYanma suresiv1 1 180 saniye v1 0 170 saniyeYakitLOX RP 1Ikinci kademeMotorv1 1 1 Merlin 1D Vakumda v1 0 1 Merlin 1C Vakumda Itme kuvvetiv1 1 801 kN 180 000 lbf v1 0 445 kN 100 000 lbf Ozgul itici kuvvetVakumda 342 saniyeYanma suresiv1 1 375 saniye v1 0 345 saniyeYakitLOX RP 1 Falcon 9 ve Dragon kapsulu ikilisi birlikte 2008 yilinda NASA dan UUI ye ISS malzeme goturmek icin Ticari Yorungesel Tasimacilik COTS programi cercevesinde Ticari Ikmal Hizmetleri CRS sozlesmesini kazandilar UUI ye ilk ticari ikmal ucusu 2012 Ekim ayinda firlatilmistir Ilk uyarlama olan 1 0 tasarimi 2013 yilinda kullanimda kalana kadar toplamda bes ucus gerceklestirmistir SpaceX bu gunlerde iyilestirilmis ve yuzde 60 daha agir olan bir Falcon 9 firlatma araci Falcon 9 v1 1 kullanmaktadir bu hali ilk defa 2013 Eylul ayindaki Falcon 9 ucuslarinin altincisi olan ispat ucusunda firlatilmistir Falcon 9 v1 1 uyarlamasi Falcon Heavy firlatma aracina temel olusturacaktir Falcon 9 ayrica Ticari Murettebat Nakil Yetenegi sozlesmesi cercevesinde UUI ye NASA astronotlarini tasiyabilmek icin insanli ucusa uygunluk alacaktir Gelistirme ve uretimSoldan saga Falcon 1 in uc turevi in uc turevi in iki turevi ve Falcon Heavy tum turevlerin hepsi ucurulmadi Sermaye SpaceX bir onceki firlatma araci olan Falcon 1 i tamamen kendi parasiyla gelistirmisken Falcon 9 un gelistirilmesi Ticari Yorungesel Tasimacilik Hizmetleri COTS programi cercevesinde NASA nin sagladigi parasal kaynak ile baslamistir SpaceX 2006 yilinda ticari yorungesel tasima hizmetini gelistirip ispat etmek uzere dogrudan kaynak saglanan uc adet ispat ucusu da iceren Uzay Yasasi Anlasmasi na UYA hak kazandi NASA ayrica 2008 yilinda UUI ye Ticari Ikmal Hizmetlerinin firlatmalarini ilk ucustan iki yil once satin alarak firlatma aracinin ana musterisi olmustur 1 6 milyar degerindeki sozlesme UUI ye malzeme goturup ve UUI den malzeme getirecek olan en az 12 adet gorev icermekteydi SpaceX in NASA ile olan sozlesmesi hakkindaki aciklamasi SpaceX bu gunlere NASA nin inanilmaz basarilarinin uzerinde gelistirerek NASA nin firlatmalari icin ana musterisi olmasi sayesinde ve gelisim sureci boyunca verilen tavsiyeler ile gosterilen rehberlik sayesinde gelebilmistir SpaceX NASA COTS ofisine bu surec boyunca gosterdikleri devamli destek ve rehberlik icin ozel bir tesekkur iletmek istiyor COTS programi gercek bir ozel kamu is birliginin gucunu gostermistir ve takimimizin gelecekte basaracagi heyecan verici isleri iple cekiyoruz 2011 yilinda SpaceX Falcon 9 v1 0 icin gelistirme maliyetinin 300 milyon civarinda olacagini ongormustu NASA ya gore SpaceX eger geleneksel bir arti maliyet sozlesme turu yaklasim sergilemis olsaydi maliyetler 3 6 milyar civarinda olurdu 2014 yilinda SpaceX Falcon 9 ve Dragon kapsulu icin toplam gelistirme maliyetini acikladi NASA toplamda 396 milyon kaynak saglarken SpaceX roket ve kapsul gelistirme cabalari icin 450 milyon dan fazla kaynak saglamistir Gelistirme uretim ve test tarihcesi SpaceX in Hawthorne tesisinde Falcon 9 roket cekirdekleri uretim asamasinda SpaceX aslinda hafif bir firlatma araci olan Falcon 1 den sonra Falcon 5 isimli ara seviye bir firlatma araci uretmek niyetindeydi Bunun yerine 2005 yilinda SpaceX tamamen tekrar kullanilabilir agir yuk firlatma araci olan Falcon 9 un gelistirilmesine devam ettigini aciklamistir o sirada bu arac icin hukumet ile musteri olarak anlasmisti bile Falcon 9 alcak Dunya yorungesine yaklasik olarak 9500 kg 21000 lb agirliginda yuk tasiyabilecek bir arac olarak tanimlanmisti 3 7 m 12 ft kalinliginda koruma hazneli haliyle ucus basina 27 milyon a ve 5 2 m 17 ft kalinliginda koruma hazneli haliyle ucus basina 35 milyon a mal olacagi tahmin edilmisti SpaceX ayrica Falcon 9 un 25000 kg 55000 lb agirliginda gorev yuku tasiyabilen agir bir uyarlamasinin gelistirildigini duyurmustu Falcon 9 un ADY ye YTY ye erisebilecek firlatmalari ve murettebat ile malzemeleri tasiyan araclarin UUI ye ulasmalarini mumkun kilmasi hedeflenmisti NASA COTS sozlesmesinin ozgun halinde Falcon un ispat ucusunun 2008 Eylul ayi icinde olmasi ve 2009 Eylul ayina kadar da uc ispat ucusunun hepsinin tamamlanmis olmasi ongorulmustu 2008 Subat ayinda Falcon 9 Dragon COTS ispat ucusunun planlari 2009 yilinin ilk ceyreginin sonlarina dogru alti ay kadar ertelendi Elon Musk a gore gelistirme isinin karmasikligi ve Cape Canaveral dan firlatma icin gerekli duzenleyici onlemler de gecikmeye katkida bulunmustur 2008 Ocak ayinda ilk asamaya baglanan iki motorun ayni anda ateslenmesi ile yapilan ilk coklu motor testi basariyla tamamlandi ardisik testlerden sonra 22 kasim 2008 tarihinde Falcon 9 a ait tum 9 adet motor da ilk asamanin gorev suresi 178 saniye boyunca ateslenmistir 2009 Ekim ayinda ilk ucusa hazir ilk asama sirketin Teksas McGregor daki test rampasinda tum motorlar test ateslemesi yapilarak basari ile gerceklestirilmistir 2009 Kasim ayinda SpaceX 40 saniye suren ilk ikinci asama test ateslemesini gerceklestirmistir Bu test iptal edilmeden ya da yeniden yapilmadan basarilmistir 2 Ocak 2010 tarihinde McGregor test sahasinda Falcon 9 un ikinci asamasinin tam sureli 329 saniye yorunge giris ateslemesi gerceklestirilmistir 2010 Subat ayinda tum parcalar birlestirilmek ve baglanmak uzere firlatma sahasina getirildi SpaceX basta 22 Mart 2010 tarihini firlatma tarihi olarak belirlemisti ancak sirket yetkilileri birlestirme islemlerinin ve testlerin bitmesinin 1 ile 3 ay arasinda surecegini ongormuslerdi 25 Aralik 2010 tarihinde SpaceX in ilk ucus yigini flight stack firlatma aracinin donanimlari parcalari Cape Canaveral daki Uzaya Firlatma Kompleksi 40 in firlatma rampasinda dikey olarak konumlandirildi ve 9 Mart ta SpaceX ilk asamanin yerden kalkis olmadan ateslenmesini iceren statik bir atesleme testi gerceklestirdi Test T 2 saniyede iptal edildi cunku ilk asamanin turbo pompalarina firlatma rampasindan yuksek basincli helyum basarak pompalari ucusa hazirlamak amaciyla donduren sistemin calismasi sirasinda sorun olusmustu Sonrasinda yapilan incelemede sorunun vanalardan birinin acilma komutunu almamasindan kaynaklandigi anlasildi Sorun roketle degil de firlatma rampasiyla ilgili oldugundan farkli vana ayarina sahip olan McGregor test sahasinda ortaya cikmamisti Roketin altindan bir miktar alev ve duman cikinca bu durum motorda yangin oldugu soylentisine yol acti Ancak alev ve duman firlatma oncesinde sistemde bulunan sivi oksijenle yakit karisiminin yanmasinin olagan sonucuydu ve arac ile firlatma rampasi hicbir hasar almamisti Iptal etme anina kadar aracin tum sistemleri beklendigi gibi calismislardi ve ilgilenilmesi gereken baska herhangi bir sorun tespit edilmemisti Hemen ardindan 13 Mart ta yapilan test tum 9 adet ilk asama motorunun 3 5 saniye boyunca ateslenmesiyle basarili bir sekilde sonuclanmisti Ilk ucus Hava Kuvvetlerinin Falcon 9 ucus sonlandirma sistemi uzerinde gerceklestirdigi degerlendirme yuzunden 2010 Mart ayindan Haziran ayina ertelendi Ilk firlatma denemesi 4 Haziran Cuma gunu saat 1 30 pm EDT tarihinde yapilmistir Firlatma ateslemeden hemen sonra durdurulmustur ve roket basarili bir sekilde hata onleyici failsafe iptal surecinden gecmistir Yer murettebati roketi basarili bir sekilde tekrar hazir hale getirebildiler ve sonrasinda roket ayni dun saat 2 45 pm EDT civarinda basarili bir sekilde firlatildi Ikinci Falcon 9 firlatilisi ayrica ilk COTS ispat ucusu 8 Aralik 2010 tarihinde yerde kalkis yapmistir Ikinci Falcon 9 uyarlamasi v1 1 2010 2013 yillari arasinda gelistirilmistir ve ilk kez 2013 yilin icinde firlatilmistir 2010 Aralik ayinda SpaceX in uretim hatti her alti haftada ciftlemek hedefiyle her uc ayda bir adet yeni Falcon 9 ve Dragon uzay araci uretiyordu 2013 Eylul ayi itibariyla SpaceX in toplam uretim alani neredeyse 93 bin m 1 Milyon feet2 ye ulasmis ve imalathane yilda 40 adet roket cekirdegi uretime ulasabilecek sekilde ayarlamalar yapildi 2013 Kasim ayinda Falcon 9 araclarinin uretim miktari ayda bir adetti Sirket 2014 ortalarina dogru bu sayinin yilda 18 adete 2014 sonunda ise yilda 24 adete ve 2015 yilinin sonunda 40 adete yukselecegini belirtmistir Firlatici uyarlamalariIlk Falcon 9 2010 2013 yillari arasinda 5 adet firlatmayi basarili bir sekilde gerceklestirmistir Cok daha buyuk olan Falcon 9 v1 1 uyarlamasi ilk ucusunu bir Ispat goreviyle 29 Eylul 2013 tarihinde yapmistir bu ispat gorevinde 500 kg 1100 lb agirliginda cok kucuk bir uydu olan CASSIOPE uydusunu gorevin ispat ucusu olmasi sebebiyle indirimli fiyat tan tasimistir Bunu her ikisi de YTY ye basarili bir sekilde ulastirilan buyuk SES 8 ve Thaicom haberlesme uydularinin firlatilmasiyla birlikte v1 1 icin daha gercekci gorev yukleri takip etmistir Hem Falcon 9 v1 0 hem deFalcon 9 v1 1 harcanabilir firlatma araclaridir ELV Buna ek olarak yeniden kullanilabilir Falcon 9 firlatma araci icin yeniden kullanilabilir bir ilk asama gelistirme asamasindadir Bu aracin ilk yorunge alti ucus testi deneysel teknoloji ispat edici Yeniden kullanilabilir firlatma araci RLV uzerinde yapilmaktadir Ortak tasarim parcalari Tum Falcon 9 araclari yorungeye iki asamada cikan LOX RP 1 yakit karisimini kullanan firlatma araclaridir Falcon 9 akaryakit tanki duvarlari ve kubbeleri 2195 numarali aluminyum lityum alasimindan yapilmistir SpaceX tamami en yuksek dayanikliligi veren ve en guvenilir kaynak yontemi olan surtme karistirmali kaynak yontemiyle yapilmis olan akaryakit tanki kullanmaktadir Falcon 9 aracinin ikinci asama akaryakit tanki basitce ilk asama akaryakit tankinin kisa halidir ve ayni alet edevatin malzemenin ve uretim yontemlerinin cogunu kullanir Bu aracin uretimi sirasinda paradan tasarruf saglamaktadir Her iki asama da motor atesleyicisi olarak havada kendiliginden alev almaya yatkin piroforik olan trietilaluminyum trietilboran TEA TEB karisimi kullanir SpaceX birden cok yedekli hataya dayanikli tasarima sahip ucus bilgisayarlari kullanmaktadir Merlin motorlarinin her biri 3 adet oylama mantigi kullanan bilgisayar tarafindan yonetilir her bir bilgisayarin surekli birbirini denetleyen iki adet fiziksel islemcisi bulunmaktadir C programlama diliyle gelistirilmis olan yazilim Linux isletim sistemi uzerinde calismaktadir Esneklik icin isinima direnclenmis parcalar yerine ticari olarak genel uretimi olan parcalar ve sistem geneli isinima radyasyona dayanikli tasarim kullanilmistir Asama yonetim islevlerini ele almak uzere her asama Merline ozel motor denetcilerine ek olarak ayni hataya dayanikli uclu tasarima sahip olan asama seviyesi ucus bilgisayarina sahiptir Falcon 9 un ust ve alt asamalarini birbirine baglayan ara kademe kismi karbon fiber ve aluminyum dolgulu bir bilesikten yapilmistir Tekrar kullanilabilir ayrilma halka kelepceleri ve havali itici sistem sayesinde asamalar birbirinden ayrilir Asama ayirma sisteminin asil tasariminda on iki adet ek noktasi vardi v1 1 firlatma aracinda bu sayi uce dusurulmustur Falcon 9 v1 0 Bir Falcon 9 v1 0 murettebatsiz Dragon uzayaraci ile firlatiliyor 2012 Falcon 9 hizlandirici yakit deposu SpaceX fabrikasi 2008 Falcon 9 firlatma aracinin ilk uyarlamasi olan Falcon 9 v1 0 harcanabilir firlatma araci ELV turundedir 2005 2010 yillari arasinda gelistirilmis ve ilk defa 2010 yilinda firlatilmistir Falcon 9 v1 0 2010 2013 yillari arasinda bes adet ucus gerceklestirdikten sonra kullanimi durdurulmustur Falcon 9 v1 0 solda and v1 1 sagda motor yapilari Falcon 9 v1 0 ilk asamasina guc 3x3 kare alan seklinde yerlestirilmis dokuz adet SpaceX Merlin 1C roket motoru tarafindan saglanmisti Bu motorlarin her biri deniz seviyesinde 556 kilonewton 125 000 lbf degerinde itki saglarlar ve kalkis sirasinda toplam 5000 kilonewton 1 100 000 lbf degerinde itkiye ulasilir Falcon 9 v1 0 ikinci asamaya guc vakumda calisacabilecek sekilde degistirilmis 117 1 degerinde sahip 345 saniyelik yanma suresi olan tek bir Merlin 1C motoru tarafindan saglanir Dort adet Draco iticisi Falcon 9 v1 0 in ikinci asamasina ait olan tepki yonlendirme sistemi olarak kullanilmaktadir Iticiler gorev yukunun ayrilmasi islemi icin kararli konumu koruma amacli kullanilirlar ya da standart disi bir hizmet olarak asamayi ve gorev yukunu azami dakikada 5 donus RPM olacak sekilde kendi etrafinda dondururek kararlilastirma icin kullanilabilirler SpaceX ilk basta her iki asamanin da ileride olacagini umduklarini belirtmistir Ancak hizlandirici asamaya hafif agirliktaki isil koruma sistemi ozelligi ekleme ve parasutle kurtarma denemeleri basarisiz olmustur sonrasinda bu yaklasim terkedilmis ve yeni tasarima baslanmistir 2011 yilinda SpaceX yeniden kullanilabilir Falcon 9 ikinci asama icin resmi ve yatirimli bir baslamistir ancak bu programin ilk bastaki odaklandigi hedef ilk asamanin geri getirilmesiydi Falcon 9 v1 1 Vandenberg Ussu AFB bunyesindeki Uzaya Firlatma Kompleksi SLC 4 ten ilk Falcon 9 v1 1 firlatilisi Falcon 9 Ucus 6 29 Eylul 2013 ELV roketi Falcon 9 un v1 0 uyarlamasindan yuzde 60 daha agir ve yuzde 60 daha fazla itkiye sahip bir rokettir Bu uyarlamada ilk asama motorlari dairesel bir alana sekizgen bir desenle yeniden konumlandirilmistir ayrica yuzde 60 daha uzun yakit tanklara sahiptir bu durum aracin ucus sirasinda daha cok yatkin olmasina yol acar v1 1 ilk asamasi icin gelistirme testi 2013 Temmuz ayinda tamamlandi Falcon 9 v1 1 ilk olarak 29 Eylul 2013 tarihinde firlatilmistir arac sekizgen bir desen icerisine yerlestirilmis dokuz adet Merlin 1D motoru tarafindan guc saglanan daha uzun bir ilk asama kullanmaktadir v1 1 ilk asamasi deniz seviyesinde kalkis sirasinda toplam 5885 kilonewton 1 323 000 lbf degerinde itkiye sahiptir dokuz motor 180 saniye boyunca ateslenir bu sure zarfinda hizlandirici atmosferin disina tirmanirken asamanin itkisi 6672 kilonewton 1 500 000 lbf degerine yukselir Motorlar daha guclu olan Merlin 1D ye yukseltilmislerdir Bu iyilestirmeler gorev yuku tasima hacmini 9000 kilogram dan 20 000 lb 13150 kilograma 28 990 lb cikarmistir Asama ayirma sistemi tekrar tasarlanmis ve tutturma noktalarinin sayisi onikiden uce dusurulmustur ve aracin aviyonik sistemleri ile yazilimi da yukseltilmistir Bu yeni ilk asama Falcon Heavy firlatma aracinda yan hizlandirici olarak kullanilacaktir SpaceX baskani Gwynne Shotwell Falcon 9 v1 1 in fiyat listesinde ilan edilenden yaklasik olarak yuzde 30 daha fazla gorev yuku tasima hacmi oldugunu bu fazladan kismin asamalarin tekrar roket atesleyerek atmosfere geri girmesi ve geri dondurulmesi icin kullanilacagini belirtmistir SpaceX SES ile fiyat listesindeli 4 850 kilogramlik 10 690 lb siniri neredeyse yuzde 10 asarak 5 330 kilograma 11 750 lb kadar iki uydu firlatilisi icin anlasmistir ancak bu uydular YTY altinda bir yorungede birakildiktan sonra uydular uzerlerindeki itici yakitlar sayesinde asil yorungelerine cikacaklardir v1 1 hizlandirici uyarlamasinda uretimi kolaylastirmak amaciyla motorlar SpaceX in Octaweb sekizli ag olarak adlandirdigi bir yapisal bicimde desende yerlestirilmislerdir ve sonunda uzatilabilir dort adet inis takimi bacagi icerecektir bu inis bacaklari gorev sonrasi tehnoloji gelistirme testi icin ilk Falcon 9 v1 1 ucuslarinda kullanilacak teknoloji tam olarak gelistirilince daha sonraki ucuslarda tam dikey inis ozelligi desteklenecektir 2013 Eylul ayindaki firlatmadan sonra ikinci asama atesleyici yakit borulari uzun yorungesel konumlama hareketleri sonrasinda uzayda yeniden baslatmayi daha iyi desteklemesi icin yalitildilar 2015 ortasi icin planlanan iyilestirmeler arasinda artirilmis motor itkisi yakitin cok sogutulmasiyla ve yakit tankin hacminin artirilmasiyla elde edilecek artirilmis yakit miktari bulunmaktadir Gorev yuku kaplamasi Payload fairing CASSIOPE 2013 Falcon 9 un atilabilir Ing payload fairing ile donatildigi ilk firlatilisi olmustur bu durumda araca fazladan bir ayrilma islemi eklenmistir ki bu islem daha onceki pek cok devlet ve ozel sektor firlatma gorevini basarisizliga ugratmis olan riskli bir islemdi bu basarisizliklarin arasinda her ikisi de roketleriyle gonderilmis olan 2009 daki Orbiting Carbon Observatory ve 2011 deki Glory uydusu sayilabilir tasarimi SpaceX tarafindan yapilmistir 13 m 43 ft uzunlugunda ve 5 2 m 17 ft capindaki gorev yuku koruma haznesi uretimi ise SpaceX in Hawthorne sehrindeki roket fabrikasinda yapilmistir Falcon 9 un ilk bes firlatilisinda kapsul tasidigindan ve de uydu tasimadigindan o ucuslarda gorev yuku koruma haznesine ihtiyac duyulmamisti Diger pek cok uyduda oldugu uzere ucusunda firlatma sirasinda yuku korumak icin ihtiyac duyulmustu Yeni koruma haznesi tasariminin testi 2013 baharinda NASA nin test tesisinde tamamlanmistir Bu testte firlatis anindaki ses soku mekanik titresimi buna ek olarak elektromanyetik kosullari cok buyuk bir icinde olusturuldu SpaceX 150 milyon degerindeki NASA simulasyon odasindaki test zamani icin NASA ya 581300 kira odemistir Koruma haznesi CASSIOPE uydusunun firlatilisi sirasinda sorunsuz ayrilmistir Falcon 9 R Roketin ucuncu bir uyarlamasi gelistirilme asamasindadir Falcon 9 un yeniden kullanilabilir hizlandirici asamali kismi olarak yeniden kullanilabilir bir uyarlamasi ile F9R Dev teknoloji ispat edicilerinde test edilmis olan sistemler ve yazilim kullanilarak gelistirilmektedir Gelistirmede ayrica SpaceX tarafindan ilk asamanin daha uzun vadede ikinci asamanin hizlica yeniden kullanilabilir getirilmesi icin gelistirilmekte olan bir dizi teknoloji de kullanilmaktadir Ilk basta sadece ilk asama hizlandiricisi tekrar kullanilacaktir Falcon 9 v1 0 ve Falcon 9 v1 1 arasindaki farkliliklar kayda deger miktardayken Falcon 9 v1 1 ve Falcon 9 R icin olan belirginlesmeye baslayan tasarimi arasinda cok az miktarda farklilik gorunmektedir Roket uzunlugunda veya itki kuvvetinde herhangi bir degisiklik planlanmazken esas gorunur degisiklik F9R ilk asama hizlandiricisinin alt kismindaki uzatilabilir inis takimlari bacaklari nin varligidir Ek degisiklikler daha az gorunur durumdadir bunlara dikey inis yapmayi duzenli ve guvenilir bir sekilde etkileyebilmek icin roketin konum yonetimi teknolojisine ve yonlendirme yonetim sistemi yazilimina yapilan degisiklikler dahildir SpaceX in 2014 Mart ayi itibariyla Falcon 9 v1 1 harcanabilir roketi icin yayimladigi fiyatlandirma ve gorev yuku ozellikleri aslinda yayimlanmis olan listenin belirttiginden yuzde 30 daha fazla verimi icermektedir ek verim kismi SpaceX in musteriler icin belirtilmis olan gorev yukunun yorungeye cikarilmasini basardiktan sonra tekrar kullanilabilir hizlandirici ispat ucusu testlerini yapabilmesi icin ayrilmistir Tekrar kullanilabilirligi ve geri kazanimi desteklemek icin gerekli tum muhendislik degisiklikleri yapildiktan ve testlerinin basarili olmasindan sonra SpaceX Falcon 9 R icin gorev yuku verimini artirmak icin hala firsati olacagi ya da gerektiginde fiyat dusumune gidebilecegi kanisindadir Karsilastirma Uyarlama Falcon 9 v1 0 durdurulmustur Falcon 9 v1 1 faal Asama 1 9 Merlin 1C 9 Merlin 1DAsama 2 1 Merlin 1C Vakum 1 Merlin 1D VakumAzami yukseklik m 53 68 4 224 4 ft Cap m 3 6 3 7Ilk itki degeri kN 3 807 5 885Kalkis kutlesi ton 318 506Kaplama capi m N A 5 2ADY LEO ye tasinan gorev yuku kg 8 500 9 000 Cape Canaveral dan firlatilis 13 150 Cape Canaveral dan firlatilis YIY GTO ye tasinan gorev yuku kg 3 400 4 850Basari orani 5 5 10 10 Falcon 9 v1 0 sadece Dragon uzayaraci ile firlatilmistir istiridye kabugu seklinde kapatilan gorev yuku koruma haznesi ile hic firlatilmamistir SpaceX CRS 1 ucusunda asil gorev yuku olan Dragon basariliydi ikincil gorev yuku ilk asamadaki bir motor arizasinin ardindan yanlis bir yorungeye yerlestirilmisti Ancak ikinci asamada hedef yorungeye giris icin yeterli miktarda yakit kalmisti NASA nin guvenlik tanimlari ozgun ucus planindan sapmayi yasakliyordu OzellikleriGuvenilirlik Falcon 9 un guvenilirligi arac onemli miktarda ucus yapana kadar belirlenemeyecektir Sirket basitlik sayesinde guvenilirlik ve dusuk maliyet el ele gidebilir felsefesinden hareketle aracin yuksek guvenilirlige sahip olacagini tahmin etmektedir ancak bu ileride belli olacaktir Bir karsilastirma olarak Rus yapimi Soyuz roket dizisi tarihinde 1700 den fazla firlatma gerceklestirmistir bu rakam diger herhangi bir roketten cok daha fazladir bozulma orani 39 da 1 Simdiki firlatma araclarinin 75 i en azindan ilk uc ucusundan birinde basarisiz olmaktadir Sirketin daha kucuk araci Falcon 1 aracinda oldugu gibi Falcon 9 nun firlatma islem silsilesi kalkis oncesi tam motor ateslenmesine ve sistem denetimine izin veren bir hold down bastirma zaptetme ozelligi icermektedir Ilk asama motor ateslenmesinden sonra firlatma araci tum itki ve arac sistemlerinin beklendigi gibi calistigi teyit edilene kadar firlatma kulesinde tutulur ve birakilmaz Benzer zaptetme hold down sistemleri Saturn V ve Uzay mekigi gibi firlatma araclari tarafindan da kullanilmistir Olagan disi herhangi bir kosul algilanirsa otomatik guvenli kapatma islemi ve itki yakiti bosaltimi yapilir Falcon 9 uclu yedekli yapida ucus bilgisayarlarina ve yorungeye yerlesme isleminde daha kesin sonuclar icin ek olarak GPS ile donatilmis atalet seyruseferine sahiptir Eksik motor yetenegi Engine out capability Apollo programi ndaki serisi gibi birden cok ilk asama motorunun varligi ucus sirasinda ilk asama motorlarindan birisi bozulsa dahi gorevin tamamlanabilmesine olanak verir 2007 yilinda SpaceX tarafindan acik bir sekilde yayimlanan guncelleme icerisinde asiri zararli motor bozulma bicimlerinin cesitli yonlerinin ayrintili tanimlari ve tasarima eklenmis olan eksik motor yetenekleri engine out capabilities acikca anlatilmistir SpaceX pek cok yil boyunca Falcon 9 un ilk asamasinin eksik motor yetenegi icin tasarlandigini vurgulamistir SpaceX CRS 1 gorevi ilk asamadaki bir motor arizasi yuzunden kismi olarak basariya ulasmistir birincil gorev yuku dogru yorungeye yerlestirimisti ancak birincil gorev yuku musterisi olan NASA nin sozlesmesel gereksinimleri sebebiyle ikincil gorev yukunu daha yuksek bir yorungeye yerlestirmek uzere Falcon 9 nun bir ust asamasina gecis icin ikinci kez motor ateslenmesine izin verilmedi Sozlesme imzalanirken bu risk ikincil gorev yuku musterisi tarafindan kabul edilmisti Sonuc olarak firlatmadan birkac gun sonra ikincil gorev yuku atmosfere tekrar girmisti Ayrintilandirilacak olursa 2012 Ekim ayindaki firlatmadan 79 saniye sonra ilk asamanin 1 numarali motorunda basinc dusmesi yasanmistir akabinde bu motor kapatilmistir Sonucta olusan hizlanma kaybini karsilamak icin ilk asama motorlari planlanandan 28 saniye fazla calismistir ve benzer bir sekilde ikinci asama motorlari 15 saniye fazla calismistir Bu fazladan motor calisma zamani yuzunden ikinci asamanin yedek yakiti azalmisti boylece yakitin ikincil gorev yuku ile birlikte araci uzay istasyonun uzerindeki bir yorungeye cikarmak icin yetebilmesi ihtimali 99 dan 95 e dustu NASA firlatmayi satin alan ve boylece sozlesmeyle sabitlenmis bir dizi gorev karar noktasi yonetimini elinde tutan ana musteri oldugu icin SpaceX in ikinci asama motorlarini tekrar calistirip ikincil gorev yukunu dogru yorungeye yerlestirmeyi denemesine izin vermeyi reddetmistir Ikincil gorev yuku firlatmadan birkac gun sonra dunya atmosferinde yitirilmistir ve boylece kayip olarak degerlendirilmistir Yeniden Kullanilabilirlik Ilk Falcon ucuslarinin birkacinin ilk asamalari parasutle donatilmis olmasina ve muhendislerin gelecek icin kullanilabilirligi tasarlamalarina yardimci olmak amaciyla kurtarilmalari amaclanmis olmasina ragmen SpaceX baslangictaki test firlatmalarinda bu ilk yontemi kullanarak ilk asamalari kurtarmada basarili olamamistir Falcon hizlandiricilari ayrilma sonrasinda maruz kaldiklari havadevinim aerodinamik gerilmesinden ve asiri isinmadan sag cikamamistir Ikinci asamanin tekrar kullanilabilirligi daha zor olmasina karsin SpaceX en bastan beri Falcon 9 nun her iki asamasinin da en sonunda tekrar kullanilabilir olmasini amaclamisti Her iki asama da ilk firlatmalarda asiri hava surtunmesi sebebiyle olusan isiyi atmak uzere bir kabuk ile kaplanmislardi ve usulca denize inebilmeleri icin parasutle donatilmislardi Her iki asama da ayrica tuzlu su asinmasina dayanikli gerecler anodizing ve ya dikkat edilmesi sayesinde getirilmislerdir 2009 yilinin baslarinda Musk sunu belirtmistir Falcon 1 altinci Ucusu sayesinde buyuk olasilikla ilk asamayi kurtarabilecegimizi dusunuyoruz ve geri getirdigimizde atmosfere tekrar giris asamasindan nelerin kurtuldugunu ve bu asamada nelerin kavruldugunu gorebilecegiz boylece surec devam edip gidecek Bunlar sadece ilk asamayi tekrar kullanilabilir hale getirmek icin yaptiklarimizdir surec tam isi kalkanina sahip olmasi gereken ikinci asama icin daha da zorlu olacakdir yorungeden cikis icin itki ve iletisim sistemlerine ihtiyac duyulacaktir Musk aracin yeniden kullanilabilir olmamasi halinde Kendimizi basarisiz olmus sayacagim demistir 2011 sonlarinda SpaceX yaklasimda degisiklige gidildigini bildirmistir buna gore parasut yontemi terkedilerek odaklanilacakti 29 Eylul 2011 tarihinde Ulusal Basin Kulubunde Musk guc verilen inis sisteminin ve Falcon 9 un her iki asamasinin kurtarilmasinin tamamen dikey kalkis dikey inis Ingilizce VTVL ozelligine sahip roket gelistirilmesi icin ozel sermayeli bir programin basladigini belirtmistir Aciklamaya ek olarak verilen gorselde ilk asamanin kuyruk asagida olacak sekilde guc verilen inis icin donusu ve ikinci asamanin isi kalkaniyla kafa kismindan atmosfere tekrar giris yaparak guc verilen inis icin kendi etrafindan dikey donusu olabildigince gercege yakin bir sekilde tasvir ediliyordu Florida bulunan bunyesindeki LC 40 firlatma kompleksi 2009 yilinda Falcon 9 firlatma yapilarinin kurulmasindan sonra Roketi sadece iticileri kullanarak firlatma rampasina geri getirmek icin sistem uzerindeki tasarim 2012 Subat ayi icerisinde tamamlandi Tekrar kullanilabilir firlatma sistemi teknolojisinin hem Falcon 9 hem de Falcon Heavy icin kullanilmasi dusunulmektedir bu teknolojinin ozellikle Falcon Heavy tarafindan kullanilabilecegi uzerinde yogunlasilmistir cunku iki dis cekirdek roketten cok daha once ayrilmaktadir dolayisiyla asama ayrilmasi sirasinda cok daha dusuk hizlarda hareket etmektedirler Tekrar kullanilabilir bir ilk asama icin SpaceX tarafindan alt yorungesel ile ucus testi gerceklestiriliyor 2013 Nisan ayin itibariyla dusuk irtifa dusuk surat ispat test araci olan 744 m 2441 ft irtifadaki 80 saniyelik bir suzulme ucusu hover flight da dahil olmak uzere bes adet VTVL test ucusunu tamamlamistir 2013 Mart ayinda SpaceX toplamda altinci Falcon 9 ucusu olan Falcon 9 un yukselikligi artirilmis uyarlamasinin ilk ucusundan baslayarak tum ilk asamalarin yonetilebilen inis test araci olarak donatilacagini bildirmistir SpaceX yapmak niyetinde ve firlatma sahasina geri donus ve guc verilen inis basarilana kadar bu tur testler yapmaya da devam edecek nasil dogru yapilacagini ogrenene kadar birkac kez basarisizliga ugrayacaklarini tahmin ediyorlar 2013 teki erken guz ucusunda asama ayrilmasindan sonra ilk asama hizlandiricisi yavaslamak amaciyla atesleme denemesinde bulundu ve sonrasinda tam suya ulasmadan once ikinci kez atesleme yapti Tum su uzeri testleri tamamlandiginda muhtemelen en erken 2014 ortalarina dogru firlatma sahasina kadar ucmayi ve deneme niyetindelerdi SpaceX acikca ilk birkac guc verilen inis testinde basarili geri getirme beklemediklerini belirtmistir 9 adet Merlin motoru kullanan ve v1 1 uyarlamasinin dairesel motor desenine sahip olan tekrar kullanilabilir Falcon 9 un Falcon 9 R tekrar baslatilabilir atesleme sisteminin testine ait fotograflar 2013 Nisan ayinda yayimlanmistir 2015 Mart ayi itibariyla SpaceX ikinci asamanin haberlesme uydularinin yer eszamanli yorungeye cikarildiklari ucuslardaki hizlandiricilarin tekrar kullanilabilirligini destekleyebilecek bir yukseltilmis uyarlamasini gelistirmektedir Yapilan degisiklikler arasinda motor itki gucunun yuzde 15 artirilmasi yakit tanki hacminin yuzde 10 artirilmasi ve kriyojenik oksijenin daha yuksek yogunluk elde etmek amaciyla asiri sogutulmasi bulunmaktadir Falcon 9 v1 1 hizlandiricilarinin gorev sonrasi yuksek irtifa firlatma araci testleri Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Gorev sonrasi plani Falcon 9 un altinci ucusu ve sonrasindakilerde ilk asama hizlandiricilarinin roketin dikey hizini azaltmak amaciyla atesleme yapmalarini ve sonrasinda tam suya ulasmadan once ikinci kez atesleme yapmalarini icermektedir SpaceX 2013 Mart ayinda bu test programini ve firlatma sahasina geri donerek gerceklestirene kadar bu tur testlere devam etme niyetlerini duyurmustu nin ait ilk asamasi su uzerinde itici yardimiyla donus testlerinin ilkini 29 Eylul 2013 tarihinde gerceklestirmistir Tamamen basarili olmasa da asama yon degistirmeyi ve atmosfere yonlendirmeli tekrar giris yapmayi basarmistir Son inis ateslemesi sirasinda konum yonledirme sistemi ACS iticileri aracin kendi etrafinda havadeviniminden aerodinamik kaynaklanan donmesinin ustesinden gelememistir ve merkezkac kuvveti inis motorunun yakitini tuketerek motorun erkenden kapanmasina ve suya sert inis yaptirarak ilk asamanin yok olmasina sebep olmustur Enkazin parcalari ayrintili calisma yapilmasi icin toplanmistir e ait ilk asamayi kullanan bir sonraki test sirasinda okyanusa basarili bir yumusak inis gerceklestirilmistir ancak aracin agir okyanus kosullari sebebiyle kurtarilamadan parcalara ayrildigi tahmin ediliyor Sonraki yapilan bircok Okyanusa Inis testinin ardindan firlatma aracinin ilk asamasi yuzen inis rampasi olan uzerine inis denemesi yapmistir Roket sag cikamayacak kadar sert inis yapmistir ancak kendisini gemiye basariyla ulastirmistir Firlatma sahalariSpaceX in Falcon 9 roketi ABS 3A ve EUTELSAT 115 West B uydularini super eszamanli supersynchronous transfer yorungesine cikarmistir firlatma Florida daki Cape Canaveral Hava Kuvvetleri Istasyonundaki Uzaya Firlatma Kompleksi 40 tesisinden 1 Mart Pazar 2015 tarihinde yapilmistir Cape Canaveral Hava Kuvvetleri Istasyonundaki firlatma kompleksi 40 tesisi Falcon 9 un ilk firlatma sahasi ve UUI malzeme ikmal firlatmalarinda kullanilan ana tesistir ayrica yer sabit yorungeye gonderilen gorev yuklerinin firlatmalari icin de bu tesis kullanilmaktadir SpaceX in kiraladigi ikinci bir firlatma sahasi Vandenberg Hava Kuvvetleri Ussu nde bulunan SLC 4 tesisidir ve kutup yorungesi firlatmalari icin kullanilmaktadir Vandenberg sahasi 29 Eylul 2013 tarihinde Kanada yapimi uydusunun firlatilisinda kullanildiginda faal hale gelmistir Tamamen ticari firlatmalarda kullanilmasi amaclanan planlama asamasindadir Olasi konumlar arasinda Teksas Florida Georgia ve Porto Riko degerlendirilmistir Agustos 2014 tarihinde nihai konum Teksas taki Boca Chica sinirlari icerisinde secilmistir Firlatma fiyatlariKullanimi birakildigi tarihte Falcon 9 v1 0 uyarlamasinin firlatilis fiyati 54 milyon 59 5 milyon araliginda verilmekteydi 2013 yilinda Falcon 9 v1 1 uyarlamasinin liste fiyati 56 5 milyon idi ve 2014 Kasim ayi itibariyla bu fiyat 61 2 milyon olmustur UUI ye yapilan Dragon kargo gorevlerinin ortalama maliyeti NASA ile imzalanmis olan sabit fiyat sozlesmesi cercevesinde 133 milyon degerindedir 2004 yilinda Elon Musk sunu soylemistir uzun vadeli planlarimiz agir yuk tasiyan bir urun ongormektedir ve hatta musteri talebi olmasi durumunda super agir yuk tasiyan bir urun de gelistirilecektir Nihayetinde inaniyorum ki yorungeye tasinan gorev yuku icin pound basina 500 1100 kg degerine ve hatta daha da az maliyete erismek gayet mumkundur 2013 yilindaki firlatma fiyati ve ADY LEO tam gorev yuk sigasi Falcon 9 v1 1 icin pound basina 1864 4109 kg olarak gerceklesmistir 2011 yilinda Musk Falcon 9 v1 0 roketi icin yakit ve yukseltgen maliyetinin toplam 200 Bin civarinda olacagini tahmin etmisti Ilk asama 39 Bin ABD galonu 150 Bin L sivi oksijen ve neredeyse 25 Bin ABD galonu 95 Bin L kerosen kullanirken ikinci asama 7300 ABD galonu 28 Bin L 6100 Ingilizce galonu sivi oksijen ve 4600 ABD galonu 17 Bin L kerosen kullanmaktadir Ikincil gorev yuku hizmetleri Falcon 9 gorev yuku hizmetleri ESPA ring araciligiyla ikincil ve ucuncul gorev yuku baglantisi icermektedir burada kullanilan ara asama uyarlayicisi ilk defa ABD Savunma Bakanligi na ait EHFA EELV turundeki Atlas V ve araclarini kullandigi gorevlerindeki ikincil gorev yukleri icin kullanilan uyarlayici ile aynidir Bu ana goreve en az etki yapilarak ikincil ve ucuncul gorevlerin yapilabilmesine olanak verir 2011 yilindan itibaren SpaceX Falcon 9 icin EIYU uyumlu gorev yuklerinin fiyatlarini aciklamaya baslamistir Firlatma tarihcesi source source SpaceX Falcon 9 un COTS Ispat Ucusu 1 ile birlikte firlatilisi 14 Nisan 2015 itibariyla 2010 yilindan bu yana SpaceX Falcon 9 icin 17 firlatma gerceklestirmis durumdaydi ve hepsinde de birincil gorev yukleri Dunya yorungesine basariyla cikarilmistir Ancak 2012 Ekim ayindaki Falcon 9 gorevinde arac gorevin baslarindaki bir motor arizasi ve kapanisi sebebiyle ikincil gorev yukunu dogru yorungeye cikaramamistir birincil gorev yukunu ise basariyla UUI ye ulastirmistir birkac kez ertelendikten sonra Cape Canaveral Hava Kuvvetleri Istasyonundan 4 Temmuz 2010 tarihinde saat 2 45 pm EDT 18 45 UTC iken firlatilmistir gorev sonunda Dragon Uzayaraci Yeterlilik Birimini basariyla yorungeye yerlestirmistir Roket SpaceX ten in ifadesiyle kalkista bir miktar donme yasamistir Bu donme hareketi arac firlatma kulesinin tepesine ulastiginda durmustur Ikinci asama ise beklenmeyen bir sekilde atesleme suresinin sonuna dogru yavasca donmeye baslamistir Falcon 9 un ilk SpaceX Dragon uzayaracini en tepesinde tasidigi saat 10 43 EST 15 43 UTC 8 Aralik 2010 tarihinde Cape Canaveral dan gerceklesmistir Dragon uzayaraci yorungeyi iki kez dolandiktan sonra Pasifik okyanusuna dusmustur ikinci bir 2012 yilinda yapilmistir ardindan UUi ye yapilan ilk iki malzeme tedarik ucusu 2012 nin sonlarina dogru ve yapilmistir 29 Eylul 2013 tarihinde basariyla gerceklesmistir ve buyuk oranda yukseltilmis olan 9 v1 1 aracinin ilk ucusu olmustur Bu firlatmada Falcon 9 icin pek cok ilke imza atilmistir Yukseltilmis Merlin 1D motorlari ilk kez Kullanilarak daha onceki Falcon 9 ucularinda kullanilmis olan Merlin 1C motoruna gore yaklasik yuzde 56 daha fazla deniz seviyesi itki elde edilmistir Ilk ucuslara gore onemli olcude uzatilmis olan ilk asamanin ilk kez kullanilmistir boylece daha guclu motorlar icin gerekli olan fazladan yakit tasinabilmistir Ilk asamadaki Dokuz adet Merlin 1D motoru sekiz motor bir cember uzerinde ve dokuzuncu motor ise merkezde olacak sekilde sekizgen bir desen icinde yerlestirilmistir SpaceX in yeni firlatma tesisi olan Kaliforniya daki Vandenberg Hava Kuvvetleri Ussunde bulunan Space Firlatma Kompleksi 4 tesisinden ilk kez firlatma gerceklesmistir Bu firlatma ayrica Pasifik test sahasi nin tesisleri kullanilarak yapilan ve Pasifik Okyanusunun uzerinden uculan ilk firlatma olmustur Falcon 9 un ticari bir musteri icin uydu gorev yukunu tasidigi ilk firlatma olmustur ayrica COTS ya da CRS olmayan ilk gorev olmustur Falcon 9 un onceki firlatmalarinin her biri ya bir ya da bir olmustur ancak SpaceX daha once sirasinda bir uyduyu basarili bir sekilde yorungeye birakmistir Ilk kez atilabilir sahip Falcon 9 firlatmasi olmustur bu yeni ozellik ayrica fazladan bir adet daha ayrilma olayinin riskini de beraberinde getirmistir Bircok yeni ozellik ucuslar sirasinda basariyla test edilmistir ancank 29 Eylul 2013 tarihinde bir sorun yasandi SpaceX roket birincil gorev yukunu olan uydusunu ve ikincil yuku olan tum nanosat minik uydularini yorungelerine biraktiktan sonra ikinci asamadaki Merlin 1D vakum motorunu tekrar ateslemekte basarisiz olmustur 3 Aralik 2013 tarihinde Falcon 9 iletisim uydusu ile birlikte basarili bir kalkis gerceklestirmis ve uyduyu asiri eszamanli eliptik aktarma yorungesine ust asamasiyla gerceklestiridigi ikinci bir atesleme ile cikarmistir 6 Ocak 2014 tarihinde firlatma araci iletisim uydusunu basarili bir sekilde yorungeye tasimistir ayrica onceki YITY firlatmasinda oldugu gibi uyduyu asiri eszamanli aktarma yorungesine de supersynchronous transfer orbit cikarmistir 18 Nisan 2014 tarihinde Falcon 9 Dragon uzayaraci ile birlikte yorungeye firlatilarak uluslararasi Uzay Istasyonuna malzeme ve bilimsel deneyleri tasimistir SpaceX in Nasa ile imzaladigi Ticari Ikmal Hizmetleri Commercial Resupply Services CRS sozlesmesi kapsamindaki ucuncu firlatma olmustur Ek olarak roketin ilk asamasi Atlantik okyanusuna basarili bir sekilde inis yapmistir 14 Temmuz 2014 tarihinde Falcon 9 alti adet OG2 den olusan uydu toplulugunu yorungeye basarili bir sekilde cikarmistir 5 Agustos 2014 tarihinde Falcon 9 uydusunu yer eszamanli aktarma yorungesine basarili bir sekilde cikarmistir 7 Eylul 2014 tarihinde Falcon 9 uydusunu yer eszamanli aktarma yorungesine basarili bir sekilde cikarmistir 21 Eylul 2014 tarihinde Falcon 9 uluslararasi Uzay Istasyonuna malzeme tasiyan Dragon uzayaracini basarili bir sekilde yorungeye cikarmistir 10 Ocak 2015 tarihinde Falcon 9 UUI ye malzeme ve bilimsel deneyleri tasiyan Dragon uzayaracini basarili bir sekilde yorungeye cikarmistir SpaceX ayrica roketin ilk asamasina Atlas Okyanusunda beklemekte olan kendisine ait ozerk uzay limani insansiz gemisine inis yaptirmayi denemistir Ilk asama rampaya ulasmistir ancak roketin yan kanatlarinda hidrolik sivisi eksikligi yuzunden olusan guc kaybi sebebiyle olusan yaklasik 45 derecelik aciyla inis yaptigindan dolayi inis ayakliklarini ve motor kismini parcalamistir 11 Subat 2015 tarihinde Falcon 9 NOAA ya ait bir Dunya gozlem ve uzay hava durumu uydusu olan Derin Uzay Iklim Gozlemevi DSCOVR uydusunu basarili bir sekilde L1 aktarma yorungesine cikarmistir Gorev planlanirken ilk asamanin insansiz gemiye indirilmesi hedeflenmisti ancak asiri dalgali ve kabaran acik deniz yuzunden vazgecilmistir ve insansiz gemi firlatma oncesi geri cagrilmistir Bunun yerine ilk asama su uzerine yumusak inis denemesi yapmistir Okyanusa inis denemesi basariliydi ve asama 10 metrelik bir kesinlik guzel bir sekilde dik olarak suya dusmustur Sonrasinda Musk asamanin Firtinali olmayan havada insansiz gemiye iyi sekilde inis yapma olasiligina sahip oldugunu belirtmistir 14 Nisan 2015 tarihinde Falcon 9 UUI ye malzeme tasiyan Space X in Dragon uzayaracini basariyla yorungeye cikarmistir Falcon 9 un ilk asamasi adi Just Read the Instructions Sadece Talimatlari Okuyun olan insansiz gemiye kadar yolunu bulabilmis ardindan basarili bir inise cok yaklasmistir Elon Musk in attigi tweet e gore Falcon iyi inis yapmisti ancak artik yanal hiz sebebiyle inis sonrasi devrilmistir Daha sonra yine Twitter uzerinden Roketin sert inisinin nedeni olarak gaz kisma valflerinden birinin beklenenden yavas calismasi oldugu belirtilmistirAyrica bakinizFalcon roket ailesi Ing Comparison of orbital launch systems Kaynakca a b c d SpaceX 17 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2013 a b c d e f g h i j k SpaceX 17 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2013 a b c d e f SpaceX 23 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2013 a b c de Selding Peter B 11 Ekim 2012 Orbcomm Craft Launched by Falcon 9 Falls out of Orbit Space News 12 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2012 Orbcomm requested that SpaceX carry one of their small satellites weighing a few hundred pounds vs Dragon at over 12 000 pounds The higher the orbit the more test data Orbcomm can gather so they requested that we attempt to restart and raise altitude NASA agreed to allow that but only on condition that there be substantial propellant reserves since the orbit would be close to the space station It is important to appreciate that Orbcomm understood from the beginning that the orbit raising maneuver was tentative They accepted that there was a high risk of their satellite remaining at the Dragon insertion orbit SpaceX would not have agreed to fly their satellite otherwise since this was not part of the core mission and there was a known material risk of no altitude raise a b Graham Will SpaceX successfully launches debut Falcon 9 v1 1 NASASpaceFlight 26 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2013 Mission Set Database NASA GSFC 16 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2010 SpaceX 1 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2013 Basin aciklamasi SpaceX 10 Mart 2009 13 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2015 SpaceX Falcon 9 rocket launch in California CBS News 2 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2013 Mr Alan Lindenmoyer Manager NASA Commercial Crew amp Cargo Program quoted in Minutes of the NAC Commercial Space Committee April 26 2010 3 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b COTS 2006 Demo Competition 22 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde NASA accessed August 26 2014 and announcement Commercial Orbital Transportation Services Demonstrations 29 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jan 18 2006 accessed August 26 2014 Space Exploration Technologies SpaceX 19 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde NASA accessed August 26 2014 a b SpaceX SPACEX S DRAGON SPACECRAFT SUCCESSFULLY RE ENTERS FROM ORBIT 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dec 15 2010 accessed 2 October 2014 The government is the necessary anchor tenant for commercial cargo but it s not sufficient to build a new economic ecosystem says Scott Hubbard an aeronautics researcher at Stanford University in California and former director of NASA s Ames Research Center in Moffett Field California Stewart Money Competition and the future of the EELV program part 2 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Space Review March 12 2012 accessed 2 October 2014 Basin aciklamasi SpaceX 23 Aralik 2008 21 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2015 spacex com 4 Mayis 2011 28 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2015 Falcon 9 Launch Vehicle NAFCOM Cost Estimates PDF nasa gov Agustos 2011 19 Mart 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Nisan 2015 Shotwell Gwynne 4 Haziran 2014 Discussion with Gwynne Shotwell President and COO SpaceX Atlantic Council Etkinlik zamani 12 20 13 10 25 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2014 NASA ultimately gave us about 396 million SpaceX put in over 450 million for an EELV class launch vehcle as well as a capsule a b David Leonard SpaceX tackles reusable heavy launch vehicle MSN MSNBC Basin aciklamasi SpaceX 8 Eylul 2005 15 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2015 Space Act Agreement between NASA and Space Exploration Technologies Inc for Commercial Orbital Transportation Services Demonstration pdf 13 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Coppinger Rob 27 Subat 2008 SpaceX Falcon 9 maiden flight delayed by six months to late Q1 2009 Flight Global 2 Mart 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2015 Basin aciklamasi SpaceX 18 Ocak 2008 3 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2015 Basin aciklamasi SpaceX 23 Kasim 2008 9 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2015 Merlin Vacuum Engine Test Youtube Google 12 Kasim 2010 23 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2015 Orlando Sentinel 11 Subat 2010 17 Subat 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2015 SpaceX 25 Subat 2010 27 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2010 Kremer Ken 13 Mart 2010 Successful Engine Test Firing for SpaceX Inaugural Falcon 9 Universe Today 15 Mart 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2010 Kaufman Marc 4 Haziran 2010 Falcon 9 rocket launch aborted Washington Post 5 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2010 a b Staff writer 20 Agustos 2010 SpaceX Falcon 9 rocket enjoys successful maiden flight BBC News 5 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Haziran 2010 a b COTS Demo Flight 1 status SpaceFlight Now 7 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2015 Q amp A with SpaceX CEO Elon Musk Master of Private Space Dragons 24 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2010 12 08 accessed 2010 12 09 now have Falcon 9 and Dragon in steady production at approximately one F9 Dragon every three months The F9 production rate doubles to one every six weeks in 2012 SpaceX 24 Eylul 2013 19 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2013 a b Svitak Amy 24 Kasim 2013 Musk Falcon 9 Will Capture Market Share Aviation Week 28 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Kasim 2013 SpaceX is currently producing one vehicle per month but that number is expected to increase to 18 per year in the next couple of quarters By the end of 2014 she says SpaceX will produce 24 launch vehicles per year Amos Jonathan 3 Aralik 2013 SpaceX launches SES commercial TV satellite for Asia BBC News 2 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2013 The commercial market for launching telecoms spacecraft is tightly contested but has become dominated by just a few companies notably Europe s Arianespace which flies the Ariane 5 and International Launch Services ILS which markets Russia s Proton vehicle SpaceX is promising to substantially undercut the existing players on price and SES the world s second largest telecoms satellite operator believes the incumbents had better take note of the California company s capability The entry of SpaceX into the commercial market is a game changer Svitak Amy 10 Mart 2014 SpaceX Says Falcon 9 To Compete For EELV This Year Aviation Week 10 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2014 Within a year we need to get it from where it is right now which is about a rocket core every four weeks to a rocket core every two weeks By the end of 2015 says SpaceX President Gwynne Shotwell the company plans to ratchet up production to 40 cores per year a b c d e f Klotz Irene 6 Eylul 2013 Musk Says SpaceX Being Extremely Paranoid as It Readies for Falcon 9 s California Debut Space News 22 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Eylul 2013 SpaceX s reusable rocket testbed takes first hop 24 Eylul 2012 29 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2012 a b c d e f Falcon 9 Overview SpaceX 8 Mayis 2010 1 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2015 Mission Status Center June 2 2010 1905 GMT 30 Mayis 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde accessed 2010 06 02 Quotation The flanges will link the rocket with ground storage tanks containing liquid oxygen kerosene fuel helium gaserous nitrogen and the first stage ignitor source called triethylaluminum triethylborane better known as TEA TAB a b Svitak Amy 18 Kasim 2012 Dragon s Radiation Tolerant Design Aviation Week 3 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2012 a b PDF SpaceX 2009 3 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2010 a b c Musk ambition SpaceX aim for fully reusable Falcon 9 NASAspaceflight com 12 Ocak 2009 5 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mayis 2013 With Falcon I s fourth launch the first stage got cooked so we re going to beef up the Thermal Protection System TPS By flight six we think it s highly likely we ll recover the first stage and when we get it back we ll see what survived through re entry and what got fried and carry on with the process That s just to make the first stage reusable it ll be even harder with the second stage which has got to have a full heatshield it ll have to have deorbit propulsion and communication a b c Simberg Rand 8 Subat 2012 Elon Musk on SpaceX s Reusable Rocket Plans Popular Mechanics 6 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2013 Falcon 9 s commercial promise to be tested in 2013 Spaceflight Now 1 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2012 SpaceX Test fires Upgraded Falcon 9 Core for Three Minutes Space News 13 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2013 Bergin Chris 20 Haziran 2013 Reducing risk via ground testing is a recipe for SpaceX success NASASpaceFlight not affiliated with NASA 1 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2013 The Annual Compendium of Commercial Space Transportation 2012 PDF Federal Aviation Administration Subat 2013 19 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Subat 2013 Clark Stephen 18 Mayis 2012 Q amp A with SpaceX founder and chief designer Elon Musk SpaceFlightNow 21 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2013 SpaceX 17 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Agustos 2013 a b c SpaceX 2013 17 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2013 a b c d e 30 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2011 de Selding Peter 27 Mart 2014 SpaceX Says Requirements Not Markup Make Government Missions More Costly Space News Erisim tarihi 3 Nisan 2014 olu kirik baglanti Selding Peter SES Books SpaceX Falcon 9 for Hybrid Satellite s Debut Spacenews com Erisim tarihi 20 Kasim 2014 olu kirik baglanti a b SpaceX 29 Temmuz 2013 24 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2013 The Octaweb structure of the nine Merlin engines improves upon the former 3x3 engine arrangement The Octaweb is a metal structure that supports eight engines surrounding a center engine at the base of the launch vehicle This structure simplifies the design and assembly of the engine section streamlining our manufacturing process SpaceX 29 Temmuz 2013 20 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2013 The Falcon 9 first stage carries landing legs which will deploy after stage separation and allow for the rocket s soft return to Earth The four legs are made of state of the art carbon fiber with aluminum honeycomb Placed symmetrically around the base of the rocket they stow along the side of the vehicle during liftoff and later extend outward and down for landing a b c d Lindsey Clark 28 Mart 2013 NewSpace Watch Abonelik var 16 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2013 a b c Messier Doug 28 Mart 2013 Parabolic Arc 31 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2013 Q What is strategy on booster recover Musk Initial recovery test will be a water landing First stage continue in ballistic arc and execute a velocity reduction burn before it enters atmosphere to lessen impact Right before splashdown will light up the engine again Emphasizes that we don t expect success in the first several attempts Hopefully next year with more experience and data we should be able to return the first stage to the launch site and do a propulsion landing on land using legs Q Is there a flight identified for return to launch site of the booster Musk No Will probably be the middle of next year Musk E March 1 2015 Upgrades in the works to allow landing for geo missions thrust 15 deep cryo oxygen upper stage tank vol 10 24 Aralik 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Twitter com a b Mangels John 25 Mayis 2013 NASA s Plum Brook Station tests rocket fairing for SpaceX Cleveland Plain Dealer 4 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2013 Abbott Joseph 8 Mayis 2013 SpaceX s Grasshopper leaping to NM spaceport Waco Tribune 6 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mayis 2013 Bergin Chris 20 Haziran 2013 Reducing risk via ground testing is a recipe for SpaceX success NASAspaceflight com 1 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ekim 2013 Gwynne Shotwell Broadcast 2212 Special Edition interview with Gwynne Shotwell mp3 audio file The Space Show Etkinlik zamani 8 15 11 20 2212 22 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mart 2014 Falcon 9 v1 1 vehicle has thirty percent more performance than what we put on the web and that extra performance is reserved for us to do our reusability and recoverability tests current vehicle is sized for reuse SpaceX 2010 8 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2011 Clark Stephen 11 Ekim 2012 Orbcomm craft falls to Earth company claims total loss Spaceflight Now 21 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2014 Space Exploration Technologies Inc Reliability 24 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde brochure v 12 undated accessed Dec 29 2011 Russia scores success in its 1 700th Soyuz launch 1 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2012 ntrs nasa gov archive nasa casi ntrs nasa gov 20100014848 pdf Estimating the Reliability of a Soyuz Spacecraft Mission url degerini kontrol edin yardim PDF Erisim tarihi 4 Mayis 2015 SpaceX Falcon 9 rocket facts 23 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mayis 2015 NASA PAO Hold Down Arms and Tail Service Masts 1 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Moonport SP 4204 accessed 26 August 2010 Behind the Scenes With the World s Most Ambitious Rocket Makers 4 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2009 09 01 accessed 2012 12 11 It is the first since the Saturn series from the Apollo program to incorporate engine out capability that is one or more engines can fail and the rocket will still make it to orbit Updates Archive SpaceX Dec 2007 5 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Aralik 2012 Once we have all nine engines and the stage working well as a system we will extensively test the engine out capability This includes explosive and fire testing of the barriers that separate the engines from each other and from the vehicle It should be said that the failure modes we ve seen to date on the test stand for the Merlin 1C are all relatively benign the turbo pump combustion chamber and nozzle do not rupture explosively even when subjected to extreme circumstances We have seen the gas generator which drives the turbo pump assembly blow apart during a start sequence there are now checks in place to prevent that from happening but it is a small device unlikely to cause major damage to its own engine let alone the neighboring ones Even so as with engine nacelles on commercial jets the fire explosive barriers will assume that the entire chamber blows apart in the worst possible way The bottom close out panels are designed to direct any force or flame downward away from neighboring engines and the stage itself we ve found that the Falcon 9 s ability to withstand one or even multiple engine failures just as commercial airliners do and still complete its mission is a compelling selling point with customers Apart from the Space Shuttle and Soyuz none of the existing 2007 launch vehicles can afford to lose even a single thrust chamber without causing loss of mission Falcon 9 Overview SpaceX 8 Mayis 2010 1 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Leitenberger Bernd SpaceX CRS 1 Nachlese 18 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2012 a b Lindsey Clark S HobbySpace 24 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2010 Simburg Rand 24 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2010 Musk quote We will never give up Never Reusability is one of the most important goals If we become the biggest launch company in the world making money hand over fist but we re still not reusable I will consider us to have failed SpaceX chief details reusable rocket Washington Post 30 Eylul 2011 1 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2012 Both of the rocket s stages would return to the launch site and touch down vertically under rocket power on landing gear after delivering a spacecraft to orbit a b Wall Mike 30 Eylul 2011 SPACE com 10 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ekim 2011 Arsivlenmis kopya 13 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2015 National Press Club The Future of Human Spaceflight 28 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde cspan 29 Sep 2011 Boyle Alan 24 Aralik 2012 MSNBC Cosmic Log 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Aralik 2012 First test of the Falcon 9 R reusable ignition system 12 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde 28 April 2013 Musk Elon 1 Subat 2015 Upgrades in the works Elon Musk s Twitter feed SpaceX 24 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2015 Upgrades in the works to allow landing for geo missions thrust 15 deep cryo oxygen upper stage tank vol 10 a b c d e Graham William 29 Eylul 2013 SpaceX successfully launches debut Falcon 9 v1 1 NASAspaceflight com 30 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2013 Norris Guy 28 Nisan 2014 SpaceX Plans For Multiple Reusable Booster Tests Aviation Week 26 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2014 Clark Stephen 10 Ocak 2015 Dragon successfully launched rocket recovery demo crash lands 19 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2015 24 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2012 Parabolic Arc 8 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2012 Dean James 7 Mayis 2013 3 states vie for SpaceX s commercial rocket launches USA Today 30 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2015 SpaceX Is Building a New Launch Site In Texas Time 5 Agustos 2014 20 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2014 SpaceX 31 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2015 4 Mayis 2011 28 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Testimony of Elon Musk 5 Mayis 2004 Space Shuttle and the Future of Space Launch Vehicles U S Senate 1 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2015 Upgraded Spacex Falcon 9 1 1 will launch 25 more than the old Falcon 9 and bring the price down to 4109 per kilogram to LEO 2 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde NextBigFuture 22 Mar 2013 Basin aciklamasi c span org 14 Ocak 2012 28 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2015 Arsivlenmis kopya 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2015 Foust Jeff 22 Agustos 2011 The Space Review 22 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2011 SpaceX developed prices for flying those secondary payloads A P POD would cost between 200 000 and 325 000 for missions to LEO or 350 000 to 575 000 for missions to geosynchronous transfer orbit GTO An ESPA class satellite weighing up to 180 kilograms would cost 4 5 million for LEO missions and 7 9 million for GTO missions he said de Selding Peter 12 Ekim 2012 Space com 30 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2014 Interview with Ken Bowersox from SpaceX Youtube com 6 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2012 BBC News Private space capsule s maiden voyage ends with a splash December 8 2010 December 8 2010 http www bbc co uk news science environment 11948329 5 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Spaceflight Now Worldwide launch schedule Spaceflight Now 1 Haziran 2013 18 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2013 Foust Jeff 27 Mart 2013 NewSpace Journal 18 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Nisan 2013 a b Ferster Warren 29 Eylul 2013 Upgraded Falcon 9 Rocket Successfully Debuts from Vandenberg Space News 30 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Eylul 2013 Satbeams Satbeams 11 Ocak 2014 23 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Subat 2015 National Space Society National Space Society 22 Nisan 2014 5 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Subat 2015 Szondy David 14 Temmuz 2014 Gizmag Gizmag 11 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Subat 2015 PDF Asiasat 5 Agustos 2014 19 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 23 Subat 2015 Wall Mike 7 Eylul 2014 Space com 2 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Subat 2015 SpaceX Launches Fourth Cargo Mission to Space Station olu kirik baglanti Klotz Irene 10 Ocak 2014 SpaceX rocket nails launch but narrowly misses landing test Reuters 10 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2014 Davis Jason 16 Ocak 2015 Planetary society 24 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2015 Falcon 9 launches DSCOVR on third attempt Hull Dana 11 Subat 2015 SpaceX Launches Satellite as Rocket Recovery Is Scrapped Bloomberg Bloomberg 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Subat 2015 Terdiman Daniel 18 Nisan 2015 2 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Nisan 2015

Yayın tarihi: Haziran 19, 2024, 11:43 am
En çok okunan
  • Kasım 22, 2024

    Dalsze

  • Kasım 23, 2024

    Dalibor Riccardi

  • Aralık 01, 2024

    Daleki

  • Kasım 28, 2024

    Daisuke Matsuyama

  • Kasım 26, 2024

    Daigo Kuroiwa

Günlük

  • Gala

  • Karayipler

  • Angela Kepler

  • Rattus rattus

  • 1979

  • Yılın günleri listesi

  • Soy tükenmesi

  • Kanlı Kilise

  • 1956 Eurovision Şarkı Yarışması

  • İsviçre

NiNa.Az - Stüdyo

  • Vikipedi

Bültene üye ol

Mail listemize abone olarak bizden her zaman en son haberleri alacaksınız.
Temasta ol
Bize Ulaşın
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Her hakkı saklıdır.
Telif hakkı: Dadaş Mammedov
Üst