Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türk Silahlı Kuvvetlerinde 29 Temmuz 2011 krizi, TSK'da 1 Ağustos 2011 tarihinde gerçekleşecek olan Yüksek Askerî Şûra (YAŞ) öncesi Genelkurmay Başkanı ile Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri komutanlarının aynı gün emekliliklerini istemesi ile patlak veren kriz. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Işık Koşaner ile Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Erdal Ceylanoğlu, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Eşref Uğur Yiğit ve Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hasan Aksay 29 Temmuz 2011 tarihinde emekliliklerini istediler. Genelkurmay Başkanı olacak kişinin daha önce kuvvet komutanlığı yapmış olması gerektiği için, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Necdet Özel Kara Kuvvetleri Komutanlığına ve Genelkurmay Başkan Vekilliği'ne getirildi.
- Türkiye'de genelkurmay başkanı ve kuvvet komutanları istifa etti
- Türkiye'de genelkurmay başkan vekili belli oldu
- Yeni komutanlar belli oldu
İstifa ederlerse başbakanın istifaları reddetme ihtimali olması nedeniyle komutanların emekliliklerini istedikleri iddia edildi. Emeklilikler gerek yerli gerek yabancı basında sıklıkla "istifa" olarak aktarıldı.
Emekliliklere giden süreç
Emeklilik dilekçeleri, aralarında Ege Ordu Komutanı Nusret Taşdeler'in de bulunduğu 22 şüphelinin hükûmetin temellerini sarsmak amacıyla bir internet kampanyası düzenlemekle suçlanmasından birkaç saat sonra verildi. Bahsi geçen olay 2003 yılında hazırlandığı iddia edilen tartışmalı Balyoz darbe planı ile ilgili davanın bir parçası idi. Terfi bekleyen 17 general ve amiral Balyoz davası kapsamında tutuklandılar. Çoğunluğu Balyoz planı davası kapsamında olmak üzere 173 muvazzaf ve 77 emekli askerî personel hapse girdiler. Askerler Balyoz'un bir barış zamanı savaş egzersizi senaryosu olduğunu iddia ediyorlar.
Koşaner Genelkurmay Başkanı atanalı henüz bir sene olmuştu ve görev süresinin dolmasına 2 sene kalmıştı. Koşaner'in Genelkurmay Başkanı olarak atanması Balyoz davası nedeniyle hükûmet ile TSK arasındaki şiddetli gerilimlerden sonra gerçekleşmişti. TSK'nın ilk tercihi olan Hasan Iğsız, Balyoz planlarında adı geçtiği için hükûmet tarafından veto edilmişti.
Kuvvet komutanları ile birlikte silahlı kuvvetlerin zirvesinde olup emekliliğini istemeyen tek komutan olan ve Genelkurmay Başkanı vekili olarak atanan Orgeneral Necdet Özel, emekliliklerden önceki süreçte hükûmet yanlısı medyada anayasal düzenin savunucusu olarak olumlu bir şekilde resmedilmişti.
Işık Koşaner 2016 yılında meclis komisyonuna yaptığı açıklamada “Kimseye istifa edin etmeyin dahi en ufak bir telkinim olmamıştır. Verilen kararlar kendi şahsi kararlardır. ” demiştir. Koşaner, emeklilik talebini ise general, subay ve astsubay kitlesinin yok yere hapiste olduğunu, mahkemelerin ise görevini yapmadığını iddia ederek, askerlerin haklarını korumak zorunda olduğunu öne sürmüş, YAŞ kararlarında bu askerlerin atılma kararlarına imza atmak istemediği için emekliliğini istediğini açıklamıştır.
Genelkurmay Başkanının veda mesajı
Genelkurmay Başkanlığı görevinden ayrılan Orgeneral Işık Koşaner veda mesajında, 250 muvazzaf ve emekli askerî personelin tutuklanmasının evrensel hukuk kaidelerine, adalete ve vicdani değerlere uygun olarak yapılmadığını ve yetkili makamlara başvurulmasına rağmen sonuç alınamadığını iddia etti. Haklarında yargı kararı olmadan tutuklu bulundurulan general ve albayların, terfi alamayarak ve hürriyetleri tahdit edilerek yargılanmadan cezalandırılmış olduklarını iddia etti. Koşaner, "...Soruşturma ve uzun süreli tutuklamaların bir amacının TSK'yı sürekli gündemde tutarak, kamuoyu gözünde 'bir suç teşkilatı' olduğu izleniminin yaratılmaya çalışıldığı, bunu fırsat bilen yanlı medyanın da her türlü yalan haber, iftira ve suçlamalarla yüce ulusumuzu kendi silahlı kuvvetlerine karşı tavır almaya teşvik ettiği dikkatlerden kaçmamaktadır..." ifadelerini kullandı. Genelkurmay Başkanı olarak personelinin hak ve hukukunu koruma sorumluluğunu yerine getiremediği için görevi bıraktığını açıkladı.
Tepkiler ve yorumlar
Yaşananlar gerek Türkiye'de gerekse dünyada büyük yankı getirdi. 30 Temmuz günü yapılan bir açıklamada komutanların takdirle anılacakları belirtildi.
Ana muhalefet partisi CHP'nin Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, komutanların emekliliklerini istemesinin ardından tatilini yarıda keserek Ankara'ya döndü.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli yaptığı yazılı açıklamada olayı "ciddi bir devlet krizine aralanan kapı" olarak tanımlayarak, "...İktidarın, yargının AKP'lileştirilmesinden sonra, gözünü Türk Silahlı Kuvvetlerine diktiği ve bundan kaynaklanan gerilimlerin önlenemez ve yönetilemez bir aşamaya geldiği anlaşılmaktadır," yorumunu yaptı.
İngiliz haftalık siyaset ve ekonomi dergisi The Economist, “Türkiye’de politikacılar ile generaller arasındaki uzun mücadele bitti gibi görünüyor” yorumunu yaptığı analizinde ordudaki istifaların [sic], “ Türkiye’nin katı laikleri için Atatürk’ün cumhuriyetinin aşağılayıcı bir sonu, onları hor görenler açısından ise demokrasi için dönülmez bir zafer” anlamına geldiğini yazdı.
NATO, yaşananlarla ilgili yorum yapmaktan kaçındı.
Reuters Ajansı, Cumhurbaşkanı Gül'ün 30 Temmuz'daki "(Kimse bunu) Türkiye'de herhangi bir kriz, herhangi bir problem devam ediyor gibi görmesin," yorumunu ve Başbakan Erdoğan'ın banttan yayınlanan 30 Temmuz tarihli mesajında Anayasa ile ilgili gelişmelerden bahsederken komutanlarla ilgili gelişmelere değinmemesini, Türk siyasi liderlerinin "her zamanki gibi" yaptıkları ve ortada bir kriz olduğunu inkâr ettikleri ya da sessiz kaldıkları şeklinde yorumladı. Gelişmelerin hükûmet için utanç verici olmakla birlikte kendini asker ve devlet adamı Atatürk'ün laik cumhuriyetinin hamisi olarak gören TSK'ya karşı nihai bir zafer olduğunu iddia etti. Reuters ayrıca Başbakan Erdoğan'ın bu gelişme ile NATO'nun ikinci büyük ordusu ve Türk siyasetinde baskın bir güç olan TSK üzerindeki kontrolünü artırma fırsatını elde ettiğini iddia etti.
İngilizce yayın yapan sağ eğilimli İsrail gazetesi Jerusalem Post: "İstifalar, zirvedeki komutanların kendi kendilerini -demokratik yöntemlerle seçilmiş hükümetlere karşı- rejimin hamisi olarak atadıkları dönemin sonunun geldiğini işaret etmektedir... Ordunun saygınlığı geçtiğimiz yıllarda hızlı bir düşüş yaşadı... Ordu kılıcını Türk devletini -bazen haklı olarak- anti-demokratik rejimlerini muhafaza etmek için için demokrasiyi sömüren İslamcılardan korumakta kullanıyordu... Türk halkı laiklikten uzaklaşarak popülist tek parti yönetimini baş tacı ediyor... Son gelişmeleri sivil toplumun zaferi olarak algılayanlar, Türkiye'nin aslında tamamem demokratik bir istikamette seyretmediği gerçeği ile yüzleşebilirler," yorumunu yaptı.
Kaynakça
- ^ TSK'da yeni dönem! 13 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ntvmsnbc.com. Erişim: 5 Ağustos 2011
- ^ a b c d e f Türkiye: Komutanlar toplu halde istifa ettiler 22 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . BBC.co.uk. Erişim: 7 Ağustos 2011
- ^ a b c d e f Generaller istifa ettiğinde Türk liderler kriz iddialarını yalanladılar 27 Nisan 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi Uk.Reuters.com. Erişim: 7 Ağustos 2011
- ^ a b Hükümetle anlaşmazlık yaşayan komutanlar istifa etti 28 Nisan 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi news.xinhuanet.com. Erişim: 7 Ağustos 2011
- ^ Turkish PM eyes chance to pick military high command ChinaDaily Europe. Erişim: 7 Ağustos 2011
- ^ . Sözcü. 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022.
- ^ a b c Koşaner'in veda mesajı 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Haberturk.com. Erişim 7 Ağustos 2011
- ^ Koşaner ve Kuvvet Komutanları'nın emeklilik talebi ve sonrasında neler yaşandı?[] Zaman.com.tr. Erişim: 5 Ağustos 2011
- ^ Başbakanlık: Takdirle anılacaklar 22 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ntvmsnbc.com. Erişim: 5 Ağustos 2011
- ^ Muhalefetten ilk yorumlar 26 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sabah.com.tr. Erişim 5 Ağustos 2011
- ^ Bahçeli'den "emeklilik" yorumu 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Haberturk.com. Erişim: 7 Ağustos 2011
- ^ Türk ordusunun borusu artık ötmüyor Radikal.com.tr. Erişim: 5 Ağustos 2011
- ^ Gül'den flaş açıklama 7 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kanalahaber.com. Erişim: 7 Ağustos 2011
- ^ Terra Incognita: Humbling Turkey’s military 4 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Jpost.com. Erişim: 7 Ağustos 2011
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turk Silahli Kuvvetlerinde 29 Temmuz 2011 krizi TSK da 1 Agustos 2011 tarihinde gerceklesecek olan Yuksek Askeri Sura YAS oncesi Genelkurmay Baskani ile Kara Deniz ve Hava Kuvvetleri komutanlarinin ayni gun emekliliklerini istemesi ile patlak veren kriz Genelkurmay Baskani Orgeneral Isik Kosaner ile Kara Kuvvetleri Komutani Orgeneral Erdal Ceylanoglu Deniz Kuvvetleri Komutani Oramiral Esref Ugur Yigit ve Hava Kuvvetleri Komutani Orgeneral Hasan Aksay 29 Temmuz 2011 tarihinde emekliliklerini istediler Genelkurmay Baskani olacak kisinin daha once kuvvet komutanligi yapmis olmasi gerektigi icin Jandarma Genel Komutani Orgeneral Necdet Ozel Kara Kuvvetleri Komutanligina ve Genelkurmay Baskan Vekilligi ne getirildi WikinewsVikihaber de maddeyle ilgili haber ler bulunmaktadir Turkiye de genelkurmay baskani ve kuvvet komutanlari istifa etti Turkiye de genelkurmay baskan vekili belli oldu Yeni komutanlar belli oldu Istifa ederlerse basbakanin istifalari reddetme ihtimali olmasi nedeniyle komutanlarin emekliliklerini istedikleri iddia edildi Emeklilikler gerek yerli gerek yabanci basinda siklikla istifa olarak aktarildi Emekliliklere giden surecEmeklilik dilekceleri aralarinda Ege Ordu Komutani Nusret Tasdeler in de bulundugu 22 suphelinin hukumetin temellerini sarsmak amaciyla bir internet kampanyasi duzenlemekle suclanmasindan birkac saat sonra verildi Bahsi gecen olay 2003 yilinda hazirlandigi iddia edilen tartismali Balyoz darbe plani ile ilgili davanin bir parcasi idi Terfi bekleyen 17 general ve amiral Balyoz davasi kapsaminda tutuklandilar Cogunlugu Balyoz plani davasi kapsaminda olmak uzere 173 muvazzaf ve 77 emekli askeri personel hapse girdiler Askerler Balyoz un bir baris zamani savas egzersizi senaryosu oldugunu iddia ediyorlar Kosaner Genelkurmay Baskani atanali henuz bir sene olmustu ve gorev suresinin dolmasina 2 sene kalmisti Kosaner in Genelkurmay Baskani olarak atanmasi Balyoz davasi nedeniyle hukumet ile TSK arasindaki siddetli gerilimlerden sonra gerceklesmisti TSK nin ilk tercihi olan Hasan Igsiz Balyoz planlarinda adi gectigi icin hukumet tarafindan veto edilmisti Kuvvet komutanlari ile birlikte silahli kuvvetlerin zirvesinde olup emekliligini istemeyen tek komutan olan ve Genelkurmay Baskani vekili olarak atanan Orgeneral Necdet Ozel emekliliklerden onceki surecte hukumet yanlisi medyada anayasal duzenin savunucusu olarak olumlu bir sekilde resmedilmisti Isik Kosaner 2016 yilinda meclis komisyonuna yaptigi aciklamada Kimseye istifa edin etmeyin dahi en ufak bir telkinim olmamistir Verilen kararlar kendi sahsi kararlardir demistir Kosaner emeklilik talebini ise general subay ve astsubay kitlesinin yok yere hapiste oldugunu mahkemelerin ise gorevini yapmadigini iddia ederek askerlerin haklarini korumak zorunda oldugunu one surmus YAS kararlarinda bu askerlerin atilma kararlarina imza atmak istemedigi icin emekliligini istedigini aciklamistir Genelkurmay Baskaninin veda mesajiGenelkurmay Baskanligi gorevinden ayrilan Orgeneral Isik Kosaner veda mesajinda 250 muvazzaf ve emekli askeri personelin tutuklanmasinin evrensel hukuk kaidelerine adalete ve vicdani degerlere uygun olarak yapilmadigini ve yetkili makamlara basvurulmasina ragmen sonuc alinamadigini iddia etti Haklarinda yargi karari olmadan tutuklu bulundurulan general ve albaylarin terfi alamayarak ve hurriyetleri tahdit edilerek yargilanmadan cezalandirilmis olduklarini iddia etti Kosaner Sorusturma ve uzun sureli tutuklamalarin bir amacinin TSK yi surekli gundemde tutarak kamuoyu gozunde bir suc teskilati oldugu izleniminin yaratilmaya calisildigi bunu firsat bilen yanli medyanin da her turlu yalan haber iftira ve suclamalarla yuce ulusumuzu kendi silahli kuvvetlerine karsi tavir almaya tesvik ettigi dikkatlerden kacmamaktadir ifadelerini kullandi Genelkurmay Baskani olarak personelinin hak ve hukukunu koruma sorumlulugunu yerine getiremedigi icin gorevi biraktigini acikladi Tepkiler ve yorumlarYasananlar gerek Turkiye de gerekse dunyada buyuk yanki getirdi 30 Temmuz gunu yapilan bir aciklamada komutanlarin takdirle anilacaklari belirtildi Ana muhalefet partisi CHP nin Genel Baskani Kemal Kilicdaroglu komutanlarin emekliliklerini istemesinin ardindan tatilini yarida keserek Ankara ya dondu MHP Genel Baskani Devlet Bahceli yaptigi yazili aciklamada olayi ciddi bir devlet krizine aralanan kapi olarak tanimlayarak Iktidarin yarginin AKP lilestirilmesinden sonra gozunu Turk Silahli Kuvvetlerine diktigi ve bundan kaynaklanan gerilimlerin onlenemez ve yonetilemez bir asamaya geldigi anlasilmaktadir yorumunu yapti Ingiliz haftalik siyaset ve ekonomi dergisi The Economist Turkiye de politikacilar ile generaller arasindaki uzun mucadele bitti gibi gorunuyor yorumunu yaptigi analizinde ordudaki istifalarin sic Turkiye nin kati laikleri icin Ataturk un cumhuriyetinin asagilayici bir sonu onlari hor gorenler acisindan ise demokrasi icin donulmez bir zafer anlamina geldigini yazdi NATO yasananlarla ilgili yorum yapmaktan kacindi Reuters Ajansi Cumhurbaskani Gul un 30 Temmuz daki Kimse bunu Turkiye de herhangi bir kriz herhangi bir problem devam ediyor gibi gormesin yorumunu ve Basbakan Erdogan in banttan yayinlanan 30 Temmuz tarihli mesajinda Anayasa ile ilgili gelismelerden bahsederken komutanlarla ilgili gelismelere deginmemesini Turk siyasi liderlerinin her zamanki gibi yaptiklari ve ortada bir kriz oldugunu inkar ettikleri ya da sessiz kaldiklari seklinde yorumladi Gelismelerin hukumet icin utanc verici olmakla birlikte kendini asker ve devlet adami Ataturk un laik cumhuriyetinin hamisi olarak goren TSK ya karsi nihai bir zafer oldugunu iddia etti Reuters ayrica Basbakan Erdogan in bu gelisme ile NATO nun ikinci buyuk ordusu ve Turk siyasetinde baskin bir guc olan TSK uzerindeki kontrolunu artirma firsatini elde ettigini iddia etti Ingilizce yayin yapan sag egilimli Israil gazetesi Jerusalem Post Istifalar zirvedeki komutanlarin kendi kendilerini demokratik yontemlerle secilmis hukumetlere karsi rejimin hamisi olarak atadiklari donemin sonunun geldigini isaret etmektedir Ordunun sayginligi gectigimiz yillarda hizli bir dusus yasadi Ordu kilicini Turk devletini bazen hakli olarak anti demokratik rejimlerini muhafaza etmek icin icin demokrasiyi somuren Islamcilardan korumakta kullaniyordu Turk halki laiklikten uzaklasarak populist tek parti yonetimini bas taci ediyor Son gelismeleri sivil toplumun zaferi olarak algilayanlar Turkiye nin aslinda tamamem demokratik bir istikamette seyretmedigi gercegi ile yuzlesebilirler yorumunu yapti Kaynakca TSK da yeni donem 13 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ntvmsnbc com Erisim 5 Agustos 2011 a b c d e f Turkiye Komutanlar toplu halde istifa ettiler 22 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC co uk Erisim 7 Agustos 2011 a b c d e f Generaller istifa ettiginde Turk liderler kriz iddialarini yalanladilar 27 Nisan 2013 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Uk Reuters com Erisim 7 Agustos 2011 a b Hukumetle anlasmazlik yasayan komutanlar istifa etti 28 Nisan 2013 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi news xinhuanet com Erisim 7 Agustos 2011 Turkish PM eyes chance to pick military high command ChinaDaily Europe Erisim 7 Agustos 2011 Sozcu 29 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Subat 2022 a b c Kosaner in veda mesaji 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Haberturk com Erisim 7 Agustos 2011 Kosaner ve Kuvvet Komutanlari nin emeklilik talebi ve sonrasinda neler yasandi olu kirik baglanti Zaman com tr Erisim 5 Agustos 2011 Basbakanlik Takdirle anilacaklar 22 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ntvmsnbc com Erisim 5 Agustos 2011 Muhalefetten ilk yorumlar 26 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sabah com tr Erisim 5 Agustos 2011 Bahceli den emeklilik yorumu 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Haberturk com Erisim 7 Agustos 2011 Turk ordusunun borusu artik otmuyor Radikal com tr Erisim 5 Agustos 2011 Gul den flas aciklama 7 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kanalahaber com Erisim 7 Agustos 2011 Terra Incognita Humbling Turkey s military 4 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jpost com Erisim 7 Agustos 2011