Dedoplis Mindori (Gürcüce: დედოფლის მინდორი, anlamı, "kraliçenin çayırı"), Doğu Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesinde, doğu ve batı eğimlerinin birleştiği tepede, Kura Nehri vadisinde konumlanmış bir arkeolojik sittir. Çok katmanlı bir sit alanı olan Dedoplis Mindori, Aşölyen ve Musteryenden yapılmış taş aletlere, Geç Tunç Çağı ve Demir Çağından kalma mezarlara, ayrıca Klasik Antik Çağ ve Orta Çağ'dan kalma yerleşim yerleri ve mezarlara ev sahipliği yapmaktadır. Bölgedeki en önemli yapı, MÖ 2 ve 1. yüzyıla tarihlenmiş olan dini yapılar kompleksidir. Kompleks, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir. Dedoplis Mindori ovasının bitişiğinde Aradetis Orgora adıyla bilinen bir grup höyük bulunmaktadır. Höyükte bulunan arkeolojik buluntuların tarihi, Bakır Çağı'ndan Erken Orta Çağ'a kadar uzanmaktadır.
Genel bakış
Kareli Belediyesi'ne bağlı Aradeti köyünün yaklaşık 3 km batısında konumlanmış olan kompleks, yaklaşık 25 kilometrekarelik alanı kaplamaktadır. Kura Nehrinin doğu ve batı kolları arasındaki hafifçe eğimli ovada konumlanmıştır. Ptsa nehrinin Kura nehrine katıldığı Doghlauri kasabasının yanında, güney kenarında, üç höyükten oluşan Aradetis Orgora vardır. Bu höyüklerden en baskın olan Dedoplis Gora ("kraliçenin tepesi") olarak bilinir ve nehir seviyesinden 34 metre yüksekliğe ulaşmaktadır. 1950 ve 1960'larda hem ova, hem de tümsekler üzerinde bir dizi arkeolojik keşif araştırması yapılmıştır. Bölgedeki sistematik arkeolojik çalışmalar ise 1972 ve 1982 yılları arasında İulon Gagoşidze yönetiminde yapılmıştır. Kazılar, Dedoplis Mindori'de geniş bir dini yapı kompleksi ve Dedoplis Gora'da bir saray kompleksini ortaya çıkarmıştır. Aradetis Orgora'daki kazılar, Gürcü-İtalyan Şida Kartli Arkeoloji Projesi kapsamında, Gürcistan Ulusal Müzesi ve Venedik Ca'Foscari Üniversitesi'nin 2009 yılında başlattığı bir işbirliği ile devam etmektedir.
Dedoplis Mindori sığınağının yazılı tarihçesi bilinmemektedir. Sığınağın kazılarını yapan İulon Gagoşidze'ye göre, burası Hristiyanlık öncesi dönemdeki başlıca tapınaklardan biriydi. Ayrıca, Gagoşidze'ye göre yapı muhtemelen, Klasik dünya tarafından İberya olarak bilinen Kartli antik krallığının kraliyet tapınağı olarak da kullanılmıştır. Tapınaklar, arkeologlar tarafından MÖ 2. yüzyıla tarihlenmektedir. MS 1. yüzyılın sonlarında, kompleks yangınla tahrip olmuştur. Bu tarihleme, yakınlardaki Dedoplis Gora'da yer alan saray kompleksinin arkeolojik kanıtlarıyla birleştirilmiştir: çanak çömlek, Roma İmparatorluğu'ndan ithal edilmiş bronz eşyalar, tahıl depolarına yapılan radyokarbon analizleri bu kanıtlardan bazılarıdır. İmha yataklarında bulunan ok uçları, yangının askeri çatışma sırasında alevlendiğini göstermektedir.
Planı
Dedoplis Mindori ovasının orta kısmında, toplam 4 hektarlık (225 × 180 m) bir dini yapı kompleksi bulunmaktadır. Kompleks, iyi tasarlanmış düzgün bir dikdörtgen plana göre eş zamanlı olarak inşa edilmiş sekiz tapınak, iki giriş kapısı, konutlar ve diğer ek yapılarından oluşmaktadır. Güney-kuzey yönünde yapılmış olan binalar, 105 × 103 metrekare boyutlarındaki merkezi bir kare avluyu çevrelemektedir. Yapılar, kaldırım taşlarıyla desteklenmiş kerpiç taşlarla inşa edilmiştir. Ana tapınak harici binaların çatılar terakota kiremitlerle kaplanmıştır. Tapınak ve kapıların ahşap sütunları, ayrıntılı oymalarla süslenmiş kumtaşı sütun başlıkları ile taçlandırılmıştır.
Ana tapınak kompleksin güney ucunda yer almaktadır. Merkezi bir mimari unsur olan sütunlu salon tasarımı, Ahameniş mimari geleneğinden esinlenmiştir. Geniş açık sütunlu Revak ve kare cella, üç taraftan bir çevredalız ile çevrelenmiştir. Binanın kuzey ucunda, balkonlu ve iki sütunlu bir revak vardır. 300 metrekarelik alanı kaplayan cella, dört sütunla desteklenen bir kubbenin altında bir sunak barındırmaktadır; kerpiç sütun tabanı günümüze kadar gelmiştir. Tapınağın duvarları sıvanmış ve duvar resimleriyle süslenmiştir. Benzer tasarımlı daha küçük bir tapınak, çevredalız ve kiremitli çatısı ile avlunun kuzey ucunda yer almaktadır. Bu özellikler tapınağa Helenistik bir görünüm kazanmaktadır. Tapınağın yakınlarında mimari olarak daha basit yapılmış 6 ibadet yeri daha vardır ve her biri bir giriş kapısına sahip kare bir cellaya bağlı olan açık bir sütunlu girişe sahiptir. Dini yapılar, muhtemelen tapınakta ikamet edenlerin kullandığı çağdaş konutlarla çevrilidir. Tapınağının 400 metre kuzeybatısında, inşaat işçileri ve zanaatkarların yaşadığı yerleşim yerinin yanı sıra, atılmış ve kırılmış çanak çömlekle birlikte bir toprak ocağının kalıntıları vardır.
Kaynakça
- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ a b c Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "არადეთი [Aradeti]". [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Georgian National Museum. ss. 39-45. ISBN . 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2019.
- ^ . Ca' Foscari University of Venice arşivurl=. 11 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2019.
- ^ a b c (1992). "The Temples at Dedoplis Mindori". East and West. 42 (1). ss. 27-48. JSTOR 29757024.
- ^ a b c ; ; Löhr, Henryk; Ludwig, Nadine, (Ed.) (2008). Iberia and Rome. The excavations of the palace at Dedoplis Gora and the Roman influence in the Caucasian Kingdom of Iberia. Langenweißbach: Beier & Beran. ss. 31-32. ISBN .
- ^ Braund, David (1994). Georgia in Antiquity: A History of Colchis and Transcaucasian Iberia, 550 BC–AD 562. Oxford: Oxford University Press. s. 227. ISBN .
Dış bağlantılar
- Dedoplis Mindori, Toma Çagelişvili yapımı bir belgesel (Gürcüce)
42°02′49″N 43°51′38″E / 42.046850°K 43.860486°D
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dedoplis Mindori Gurcuce დედოფლის მინდორი anlami kralicenin cayiri Dogu Gurcistan in Sida Kartli bolgesinde dogu ve bati egimlerinin birlestigi tepede Kura Nehri vadisinde konumlanmis bir arkeolojik sittir Cok katmanli bir sit alani olan Dedoplis Mindori Asolyen ve Musteryenden yapilmis tas aletlere Gec Tunc Cagi ve Demir Cagindan kalma mezarlara ayrica Klasik Antik Cag ve Orta Cag dan kalma yerlesim yerleri ve mezarlara ev sahipligi yapmaktadir Bolgedeki en onemli yapi MO 2 ve 1 yuzyila tarihlenmis olan dini yapilar kompleksidir Kompleks Ulusal Oneme Sahip Tasinmaz Kultur Anitlari listesine eklenmistir Dedoplis Mindori ovasinin bitisiginde Aradetis Orgora adiyla bilinen bir grup hoyuk bulunmaktadir Hoyukte bulunan arkeolojik buluntularin tarihi Bakir Cagi ndan Erken Orta Cag a kadar uzanmaktadir Genel bakisKareli Belediyesi ne bagli Aradeti koyunun yaklasik 3 km batisinda konumlanmis olan kompleks yaklasik 25 kilometrekarelik alani kaplamaktadir Kura Nehrinin dogu ve bati kollari arasindaki hafifce egimli ovada konumlanmistir Ptsa nehrinin Kura nehrine katildigi Doghlauri kasabasinin yaninda guney kenarinda uc hoyukten olusan Aradetis Orgora vardir Bu hoyuklerden en baskin olan Dedoplis Gora kralicenin tepesi olarak bilinir ve nehir seviyesinden 34 metre yukseklige ulasmaktadir 1950 ve 1960 larda hem ova hem de tumsekler uzerinde bir dizi arkeolojik kesif arastirmasi yapilmistir Bolgedeki sistematik arkeolojik calismalar ise 1972 ve 1982 yillari arasinda Iulon Gagosidze yonetiminde yapilmistir Kazilar Dedoplis Mindori de genis bir dini yapi kompleksi ve Dedoplis Gora da bir saray kompleksini ortaya cikarmistir Aradetis Orgora daki kazilar Gurcu Italyan Sida Kartli Arkeoloji Projesi kapsaminda Gurcistan Ulusal Muzesi ve Venedik Ca Foscari Universitesi nin 2009 yilinda baslattigi bir isbirligi ile devam etmektedir Dedoplis Mindori siginaginin yazili tarihcesi bilinmemektedir Siginagin kazilarini yapan Iulon Gagosidze ye gore burasi Hristiyanlik oncesi donemdeki baslica tapinaklardan biriydi Ayrica Gagosidze ye gore yapi muhtemelen Klasik dunya tarafindan Iberya olarak bilinen Kartli antik kralliginin kraliyet tapinagi olarak da kullanilmistir Tapinaklar arkeologlar tarafindan MO 2 yuzyila tarihlenmektedir MS 1 yuzyilin sonlarinda kompleks yanginla tahrip olmustur Bu tarihleme yakinlardaki Dedoplis Gora da yer alan saray kompleksinin arkeolojik kanitlariyla birlestirilmistir canak comlek Roma Imparatorlugu ndan ithal edilmis bronz esyalar tahil depolarina yapilan radyokarbon analizleri bu kanitlardan bazilaridir Imha yataklarinda bulunan ok uclari yanginin askeri catisma sirasinda alevlendigini gostermektedir PlaniDedoplis Mindori ovasinin orta kisminda toplam 4 hektarlik 225 180 m bir dini yapi kompleksi bulunmaktadir Kompleks iyi tasarlanmis duzgun bir dikdortgen plana gore es zamanli olarak insa edilmis sekiz tapinak iki giris kapisi konutlar ve diger ek yapilarindan olusmaktadir Guney kuzey yonunde yapilmis olan binalar 105 103 metrekare boyutlarindaki merkezi bir kare avluyu cevrelemektedir Yapilar kaldirim taslariyla desteklenmis kerpic taslarla insa edilmistir Ana tapinak harici binalarin catilar terakota kiremitlerle kaplanmistir Tapinak ve kapilarin ahsap sutunlari ayrintili oymalarla suslenmis kumtasi sutun basliklari ile taclandirilmistir Ana tapinak kompleksin guney ucunda yer almaktadir Merkezi bir mimari unsur olan sutunlu salon tasarimi Ahamenis mimari geleneginden esinlenmistir Genis acik sutunlu Revak ve kare cella uc taraftan bir cevredaliz ile cevrelenmistir Binanin kuzey ucunda balkonlu ve iki sutunlu bir revak vardir 300 metrekarelik alani kaplayan cella dort sutunla desteklenen bir kubbenin altinda bir sunak barindirmaktadir kerpic sutun tabani gunumuze kadar gelmistir Tapinagin duvarlari sivanmis ve duvar resimleriyle suslenmistir Benzer tasarimli daha kucuk bir tapinak cevredaliz ve kiremitli catisi ile avlunun kuzey ucunda yer almaktadir Bu ozellikler tapinaga Helenistik bir gorunum kazanmaktadir Tapinagin yakinlarinda mimari olarak daha basit yapilmis 6 ibadet yeri daha vardir ve her biri bir giris kapisina sahip kare bir cellaya bagli olan acik bir sutunlu girise sahiptir Dini yapilar muhtemelen tapinakta ikamet edenlerin kullandigi cagdas konutlarla cevrilidir Tapinaginin 400 metre kuzeybatisinda insaat iscileri ve zanaatkarlarin yasadigi yerlesim yerinin yani sira atilmis ve kirilmis canak comlekle birlikte bir toprak ocaginin kalintilari vardir Kaynakca List of Immovable Cultural Monuments PDF Gurcuce National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia 12 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Temmuz 2019 a b c Gamkrelidze Gela Mindorashvili Davit Bragvadze Zurab Kvatsadze Marine Ed 2013 არადეთი Aradeti Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba The history of Georgia PDF Gurcuce Tiflis Georgian National Museum ss 39 45 ISBN 978 9941 15 896 4 29 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2019 Ca Foscari University of Venice arsivurl 11 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2019 a b c 1992 The Temples at Dedoplis Mindori East and West 42 1 ss 27 48 JSTOR 29757024 a b c Lohr Henryk Ludwig Nadine Ed 2008 Iberia and Rome The excavations of the palace at Dedoplis Gora and the Roman influence in the Caucasian Kingdom of Iberia Langenweissbach Beier amp Beran ss 31 32 ISBN 978 3 941171 08 4 Braund David 1994 Georgia in Antiquity A History of Colchis and Transcaucasian Iberia 550 BC AD 562 Oxford Oxford University Press s 227 ISBN 0 19 814473 3 Dis baglantilarDedoplis Mindori Toma Cagelisvili yapimi bir belgesel Gurcuce 42 02 49 N 43 51 38 E 42 046850 K 43 860486 D 42 046850 43 860486