Mglivani Kalesi (Gürcüce: მგლინავის ციხე), tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı Çayağzı köyünün sınırları içinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Ortadan kalkmış olan Mglivani köyüne atfen bu adla anılır. Mglinavi Kalesi ve Kırnav Kalesi olarak bilinir.
Genel bilgiler | |
---|---|
Durum | Harabe |
Tür | Kale |
Mimari tarz | Gürcü mimarisi |
Konum | Çayağzı, Hanak |
Koordinatlar | 41°12′00″K 42°50′23″D / 41.20000°K 42.83972°D |
Tamamlanma | Orta Çağ |
Teknik ayrıntılar | |
Malzeme | Yontu taş |
Tarihçe
Kalenin bulunduğu Mglivani köyü tarihsel Gürcistan'ın sınırları içinde yer alıyordu. 9. yüzyılda, Gürcü yöneticiler I. Gurgen Kurapalati ve I. Adarnase ile Sumbat’ın oğlu Bagrat arasındaki savaş burada meydana gelmişti. Osmanlılar bu kaleyi ve kalenin bulunduğu köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. 1595 tarihli Osmanlı tahrir defterinde Osmanlı idaresinin Glinav (كلناو) şeklinde kaydettiği köyün nüfusu Gürcülerden oluşuyordu. Osmanlı dönemi öncesinden kalan kale, Gürcü gazeteci Konstantine Martvileli'nin Birinci Dünya Savaşı yıllarında Ardahan sancağını gezdiği sırada büyük ölçüde sağlamdı.
Mimari
Mglivani Kalesi, eski köy yerleşimin güneydoğusunda, Hanak Çayı’nın 110 metre doğusundaki yüksekçe bir alanda yer alır. Geniş bir alana yayılan kaleden geriye yüksek duvarlar kalmıştır. Duvarlar dolgu duvar tekniğiyle inşa edilmiştir. İç ve dış cepheler kaba yonu taşlarla kaplanmıştır. Kale kuzey-güney yönünde 75 metre, doğu-batı yönünde 50 metre uzanmaktadır. Bugüne ulaşan duvarların yüksekliği 5,50 - 7,70 metre arasında değişir. Duvar kalınlığı 2-2,20 metre dolayındadır. Surlarda üç adet dört cepheli ve üç adet de yarım dairesel kule bulunmaktadır.
Konstantine Martvileli'nin verdiği bilgiye göre, o bölgede yaşayan Müslüman Gürcülerin "Kırnav Kalesi" olarak adlandırdığı kalenin içinde duvarlara dayalı güzel kesme taşlarla inşa edilmiş iki-üç katlı birkaç adet ev bulunuyordu. Kalenin ortasında ise, küçük ve güzel bir kilise inşa edilmişti. Bu kiliseden geriye sadece duvarlar kalmıştı. Kilisenin içinde trapez taşı devrilmiş ve bunun altında Tetrtsihe’ye doğru bir tünel gidiyordu. O noktada değişik ve usta eller tarafından beyaz ve kesme taşlarla inşa edilmiş bir dehliz bulunuyordu.
Kaynakça
- ^ a b 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 23. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Sami Patacı, Ardahan Kale ve Kuleleri, Ardahan, 2016, s. 79. 25 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 528-530". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 461". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2023.
- ^ a b Konstantine Martvileli, “Ardahan Bölgesinde” (Gürcüce), Sakartvelo gazetesi, 24 Eylül 1917, sayı: 230.
- ^ Sami Patacı, Ardahan Kale ve Kuleleri, Ardahan, 2016, s. 79-80. 25 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mglivani Kalesi Gurcuce მგლინავის ციხე tarihsel Artani bolgesinde gunumuzde Ardahan ilinin Hanak ilcesine bagli Cayagzi koyunun sinirlari icinde Orta Cag da Gurculerden kalma kaledir Ortadan kalkmis olan Mglivani koyune atfen bu adla anilir Mglinavi Kalesi ve Kirnav Kalesi olarak bilinir Mglivani KalesiGenel bilgilerDurumHarabeTurKaleMimari tarzGurcu mimarisiKonumCayagzi HanakKoordinatlar41 12 00 K 42 50 23 D 41 20000 K 42 83972 D 41 20000 42 83972TamamlanmaOrta CagTeknik ayrintilarMalzemeYontu tasTarihceKalenin bulundugu Mglivani koyu tarihsel Gurcistan in sinirlari icinde yer aliyordu 9 yuzyilda Gurcu yoneticiler I Gurgen Kurapalati ve I Adarnase ile Sumbat in oglu Bagrat arasindaki savas burada meydana gelmisti Osmanlilar bu kaleyi ve kalenin bulundugu koyu 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir 1595 tarihli Osmanli tahrir defterinde Osmanli idaresinin Glinav كلناو seklinde kaydettigi koyun nufusu Gurculerden olusuyordu Osmanli donemi oncesinden kalan kale Gurcu gazeteci Konstantine Martvileli nin Birinci Dunya Savasi yillarinda Ardahan sancagini gezdigi sirada buyuk olcude saglamdi MimariMglivani Kalesi eski koy yerlesimin guneydogusunda Hanak Cayi nin 110 metre dogusundaki yuksekce bir alanda yer alir Genis bir alana yayilan kaleden geriye yuksek duvarlar kalmistir Duvarlar dolgu duvar teknigiyle insa edilmistir Ic ve dis cepheler kaba yonu taslarla kaplanmistir Kale kuzey guney yonunde 75 metre dogu bati yonunde 50 metre uzanmaktadir Bugune ulasan duvarlarin yuksekligi 5 50 7 70 metre arasinda degisir Duvar kalinligi 2 2 20 metre dolayindadir Surlarda uc adet dort cepheli ve uc adet de yarim dairesel kule bulunmaktadir Konstantine Martvileli nin verdigi bilgiye gore o bolgede yasayan Musluman Gurculerin Kirnav Kalesi olarak adlandirdigi kalenin icinde duvarlara dayali guzel kesme taslarla insa edilmis iki uc katli birkac adet ev bulunuyordu Kalenin ortasinda ise kucuk ve guzel bir kilise insa edilmisti Bu kiliseden geriye sadece duvarlar kalmisti Kilisenin icinde trapez tasi devrilmis ve bunun altinda Tetrtsihe ye dogru bir tunel gidiyordu O noktada degisik ve usta eller tarafindan beyaz ve kesme taslarla insa edilmis bir dehliz bulunuyordu Kaynakca a b 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 23 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 Sami Pataci Ardahan Kale ve Kuleleri Ardahan 2016 s 79 25 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 605 030 254 7 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 528 530 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2023 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1941 s 461 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2023 a b Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Gurcuce Sakartvelo gazetesi 24 Eylul 1917 sayi 230 Sami Pataci Ardahan Kale ve Kuleleri Ardahan 2016 s 79 80 25 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 605 030 254 7