Omasum konstipasyonu, geviş getiren hayvanlarda ön midelerde (kırkbayır) gelen içeriğin, suyunun çekilmesi sonucu omasum lamelleri arasında sıkışıp kalması, sertleşmesi ve normal sindirim kanalı yolunu izleyememesi sonucu gelişen ciddi bir . Ölümle dahî sonuçlanabilir.
Etiyoloji
Primer ve sekonder sebeplerden ötürü gelişebilir.
Primer sebepler
- Fermentasyonu zor gıdaların fazla verilmesi (ince kıyılmış saman vs)
- Kolay eriyebilir karbonhidrat bakımından fakir yemleme.
- Meradan ahıra geçiş.
- Mineral madde, iz element eksikliği.
- Gıdaların fazla toz/kum içermesi.
- Hareketsizlik ve kondisyon düşüklüğü (daha çok hazırlayıcı bir sebeptir).
- Düzensiz sulama.
Sekonder sebepler
Bunlar zaten ön midelerde hareketlerin yavaşlamasına, yani hipomotilite'ye hatta atoni'ye neden olan sebeplerdir. Başlıca:
- Tüm ateşli hastalıklar
- Hipokalsemi (Süt humması)
- Ketozis
- Otonom sinir sistemine ilişkin bozukluklar ve depresyon.
Semptomlar-klinik görünüm
Belirgin bir dışkı azalması vardır. İştah kaybolması gibi genel semptomlar görülür.
Rektal muayene yapılacak olursa dışkı miktarının azlığı göza çarpar. İyi bir rektal muayene ile omasum oldukça sert bir şekilde hissedilebilir.
Zira omasum'a punksiyon yapılacak olursa, punksiyon kanülünün hareket etmediği görülür.Çünkü atoni sonucu omasum hareketleri durmuştur.
Hayvanda kalkıp yatma sırasında inleme görülebilir. Sağ costal kemerin gerisinin kuvvetli perküsyonunda hafif ağrı vardır.
Hastalığa özgü spesifik laboratuvar bulguları mevcut değildir.
Teşhis
Teşhis oldukça zordur. Çünkü birçok semptom geneldir. Deneysel punksiyon veya laparotomi ile kesin teşhis konulur.
Prognoz
Hafif olgularda iyi, orta-şiddetli olgularda şüpheliden kötüye varan oranda seyir gösterir.
Tedavi
Ağız yoluyla verilen ilaçlardan sonuç almak hemen hemen imkânsızdır.
Fermentasyonu desteklemek amacı ile 0,5 kg ekmek veya 200-400 g bira mayası verilebilir.
Omasum'a punksiyon yapılarak yağlı sürgütler verilebilir.
Kas içi yolla Vit-B1 ve kalsiyum uygulanır.
İnatçı olgularda ise olarak laparotomi yapılır.
Ayırıcı tanı
Omasum konstipasyonu birçok önemli sindirim sistemi hastalığı ile karışabilir:
- :' Bu hastalıkta belirgin bir (çok su içme) fakat buna rağmen dehidrasyon görülür.
- : Kronik RPT'de sürgüt ilaçlardan belirgin bir yanıt alınır ve nötrofili vardır.
- : Atropin deneyi yapılarak yalancı bradikardi alınır. Adspeksiyon'da tipik elma-armut görünümü mevcuttur.
- Abomasum deplasmanı Abomasum'un deplase olduğu yerde "pink" sesi alınır.
- : Palpasyon yapıldığında ağrının abomasum bölgesinde olması, dışkıda kan görülmesi vardır.
Prognoz
Konstipasyonun şiddetine ve hastalığın nedenine göre değişebilmektedir. Zira şiddetli olaylarda prognoz kötüdür.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Omasum konstipasyonu gevis getiren hayvanlarda on midelerde kirkbayir gelen icerigin suyunun cekilmesi sonucu omasum lamelleri arasinda sikisip kalmasi sertlesmesi ve normal sindirim kanali yolunu izleyememesi sonucu gelisen ciddi bir Olumle dahi sonuclanabilir EtiyolojiPrimer ve sekonder sebeplerden oturu gelisebilir Primer sebepler Fermentasyonu zor gidalarin fazla verilmesi ince kiyilmis saman vs Kolay eriyebilir karbonhidrat bakimindan fakir yemleme Meradan ahira gecis Mineral madde iz element eksikligi Gidalarin fazla toz kum icermesi Hareketsizlik ve kondisyon dusuklugu daha cok hazirlayici bir sebeptir Duzensiz sulama Sekonder sebepler Bunlar zaten on midelerde hareketlerin yavaslamasina yani hipomotilite ye hatta atoni ye neden olan sebeplerdir Baslica Tum atesli hastaliklar Hipokalsemi Sut hummasi Ketozis Otonom sinir sistemine iliskin bozukluklar ve depresyon Semptomlar klinik gorunumBelirgin bir diski azalmasi vardir Istah kaybolmasi gibi genel semptomlar gorulur Rektal muayene yapilacak olursa diski miktarinin azligi goza carpar Iyi bir rektal muayene ile omasum oldukca sert bir sekilde hissedilebilir Zira omasum a punksiyon yapilacak olursa punksiyon kanulunun hareket etmedigi gorulur Cunku atoni sonucu omasum hareketleri durmustur Hayvanda kalkip yatma sirasinda inleme gorulebilir Sag costal kemerin gerisinin kuvvetli perkusyonunda hafif agri vardir Hastaliga ozgu spesifik laboratuvar bulgulari mevcut degildir TeshisTeshis oldukca zordur Cunku bircok semptom geneldir Deneysel punksiyon veya laparotomi ile kesin teshis konulur PrognozHafif olgularda iyi orta siddetli olgularda supheliden kotuye varan oranda seyir gosterir TedaviAgiz yoluyla verilen ilaclardan sonuc almak hemen hemen imkansizdir Fermentasyonu desteklemek amaci ile 0 5 kg ekmek veya 200 400 g bira mayasi verilebilir Omasum a punksiyon yapilarak yagli surgutler verilebilir Kas ici yolla Vit B1 ve kalsiyum uygulanir Inatci olgularda ise olarak laparotomi yapilir Ayirici taniOmasum konstipasyonu bircok onemli sindirim sistemi hastaligi ile karisabilir Bu hastalikta belirgin bir cok su icme fakat buna ragmen dehidrasyon gorulur Kronik RPT de surgut ilaclardan belirgin bir yanit alinir ve notrofili vardir Atropin deneyi yapilarak yalanci bradikardi alinir Adspeksiyon da tipik elma armut gorunumu mevcuttur Abomasum deplasmani Abomasum un deplase oldugu yerde pink sesi alinir Palpasyon yapildiginda agrinin abomasum bolgesinde olmasi diskida kan gorulmesi vardir PrognozKonstipasyonun siddetine ve hastaligin nedenine gore degisebilmektedir Zira siddetli olaylarda prognoz kotudur Kaynakca Gevis Getiren Hayvanlarin Ic Hastaliklari Editor Y GUL Sigirlarin Ic Hastaliklari Semptomdan Taniya Tanidan Sagaltima 2 baski Prof Dr Hasan BATMAZ