Odeki Kale Kilisesi (Gürcüce ოდეკის ციხის ეკლესია), Aşağı Odeki Kale Kilisesi ve Aşağı Odik Kale Kilisesi olarak da bilinir, Erzurum ilinin Tortum ilçesinde, eski adı Odeki olan Aşağıserdarlı köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Bir şapel olan yapı, köydeki Odeki Kalesi'nin kilisesiydi.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Aşağıserdarlı, Tortum |
Koordinatlar | 40°29′25″K 41°22′02″D / 40.49028°K 41.36722°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Harabe |
Mimari | |
Mimari tür | Kilise |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | ? Orta Çağ |
Özellikler | |
Malzemeler | Kireç harcı, yontu taş |
Tarihçe
Odeki, Orta Çağ'da Gürcistan'ın bir parçası olan Tao bölgesindeki köylerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 1549 tarihli Gürcistan seferiyle Gürcülerden ele geçirmiştir. 1574 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde bu köyün 611 haneden oluşan büyük bir yerleşim olduğu görülmektedir. Odeki Kale Kilisesi, köyde varlığı bilinen iki kaleden biri olan Odeki Kalesi'nin kilisesi olup Osmanlı döneminden önce Gürcüler tarafından inşa edilmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2017 yılında kaleyle birlikte koruma altına alınmış ve şapel olarak nitelenmiş olan kilisenin odunluk olarak kullanıldığı belirtilmiştir.
Mimari
Odeki Kale Kilisesi, Odeki Kalesi'ne girişi sağlayan kapının hemen yanında yer alır. Büyük bölümü ayakta olan yapı, kireç harcı kullanılarak kaba yontu taşlarla inşa edilmiştir. Yapı renkli taşlar ve tuğlalardaki motiflerle süslenmiştir. Kilise içinde çok sayıda niş bulunmaktadır. Bu nişlerin depo olarak kullanılmış olduğu tahmin edilmektedir. Batı duvarının kuzey kısmında, yerden bir metre yükseklikte Gürcü alfabesinin Nushuri karakteriyle bir satırlık Gürcüce yazıt yer alır. Bu yazıt, hem kilisenin hem de kalenin Orta Çağ Gürcü mimari yapısı olduğunu göstermektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın koruma kararında “Şapel”de, üzerinde ikonografik şekilli tuğla parçalarının bulunduğu belirtilmiştir.
Kaynakça
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 142-143. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c "T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu Kararı”, 15.12.2017, Karar no: 2938."
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 94. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Odeki Kale Kilisesi Gurcuce ოდეკის ციხის ეკლესია Asagi Odeki Kale Kilisesi ve Asagi Odik Kale Kilisesi olarak da bilinir Erzurum ilinin Tortum ilcesinde eski adi Odeki olan Asagiserdarli koyunde Orta Cag da Gurculerden kalma bir kilisedir Bir sapel olan yapi koydeki Odeki Kalesi nin kilisesiydi Odeki KilisesiTemel bilgilerKonumAsagiserdarli TortumKoordinatlar40 29 25 K 41 22 02 D 40 49028 K 41 36722 D 40 49028 41 36722InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumHarabeMimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma Orta CagOzelliklerMalzemelerKirec harci yontu tasTarihceOdeki Orta Cag da Gurcistan in bir parcasi olan Tao bolgesindeki koylerden biriydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 1549 tarihli Gurcistan seferiyle Gurculerden ele gecirmistir 1574 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterinde bu koyun 611 haneden olusan buyuk bir yerlesim oldugu gorulmektedir Odeki Kale Kilisesi koyde varligi bilinen iki kaleden biri olan Odeki Kalesi nin kilisesi olup Osmanli doneminden once Gurculer tarafindan insa edilmistir Kultur ve Turizm Bakanligi tarafindan 2017 yilinda kaleyle birlikte koruma altina alinmis ve sapel olarak nitelenmis olan kilisenin odunluk olarak kullanildigi belirtilmistir MimariOdeki Kale Kilisesi Odeki Kalesi ne girisi saglayan kapinin hemen yaninda yer alir Buyuk bolumu ayakta olan yapi kirec harci kullanilarak kaba yontu taslarla insa edilmistir Yapi renkli taslar ve tuglalardaki motiflerle suslenmistir Kilise icinde cok sayida nis bulunmaktadir Bu nislerin depo olarak kullanilmis oldugu tahmin edilmektedir Bati duvarinin kuzey kisminda yerden bir metre yukseklikte Gurcu alfabesinin Nushuri karakteriyle bir satirlik Gurcuce yazit yer alir Bu yazit hem kilisenin hem de kalenin Orta Cag Gurcu mimari yapisi oldugunu gostermektedir Kultur ve Turizm Bakanligi nin koruma kararinda Sapel de uzerinde ikonografik sekilli tugla parcalarinin bulundugu belirtilmistir Kaynakca a b 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 142 143 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 a b c T C Kultur ve Turizm Bakanligi Erzurum Kultur Varliklarini Koruma Kurulu Karari 15 12 2017 Karar no 2938 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 94 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2