Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hoşap Kalesi, Van'a yaklaşık 50–60 km arası uzaklıkta Van-Başkale yolu üzerinde, Güzelsu mevkiinde bulunan ve son halini Orta Çağ' da alan kale.
 Kalenin 2019 yılındaki görünümü | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Güzelsu, Gürpınar |
| Şehir | Van |
| Ülke | Türkiye |
| Koordinatlar | 38°19′01″K 43°48′06″D / 38.31694°K 43.80167°D |
| Mevcut kullanan | T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı |
Sarp bir yamaç üzerinde bulunmaktadır. Türkiye-İran arasındaki yol üzerinden bulunmasından dolayı eskiden stratejik açıdan önemi vardı. Kale aynı adı taşıyan Hoşap suyunun sarp kayalıkları üzerinde yükselmektedir. Anlam olarak iyi veya tatlı suya karşılık olur. Mahmudi beyi Sarı Süleyman bey tarafından 1643 yılında yeniden yaptırılmıştır. "Mahmûdî Kalesi" ve "Narin Kale" adlarıyla da bilinmektedir.
Kalenin batıya bakan girişi ve özgün kapısı bozulmadan günümüze ulaşabilmiştir. Kapının üzerinde yapımı ile ilgili Farsça kitabe ve aslan kabartmaları yer almaktadır. Kale içindeki eski hamam, cami, medrese, su sarnıcı, zindan ve odalarda geçmişin izlerini görmek mümkündür.
Tarihi
Hoşap'ın bilinen tarihi Urartular'a kadar inmektedir. Bu dönemde Hoşap kalesinin Güneydoğuya açılan Tuşba-Kelişin ordu yolu ile Van-Kotur doğu yolunun kesiştiği kavşak noktasında askeri bir tesis olarak kurulduğu kabul edilmektedir.
Urartular'dan sonra Van ve çevresi ile birlikte Hoşap, Pers, İskender, Selevkos, Roma ve Bizans egemenliğinde kalmıştır. Orta Çağ'da Vaspurakan Krallığı şehirleri arasında yer almış, 11. yüzyıldan itibaren Türkler'in hakimiyetine girmiştir.
Selçuklu Hanedanı'la başlayan Türk hakimiyeti, İlhanlılar döneminde devam etmiş ve bu dönemde Vilayet-i Ermen olarak adlandırılan Van eyaletinin bir şehridir. Daha sonra Karakoyunlular hükümdarı Kara Yusuf tarafından Mahmudiler olarak adlandırılan Kürt aşireti Hoşap'a yerleştirilmiştir. Burada Mahmudiler, kendi adlarıyla anılan bir beylik kurmuşlardır. Osmanlı döneminde, Osmanlı-Safevi mücadelelerinde Osmanlılardan yana tavır koyup, başarı göstermeleri neticesinde kendilerine bir takım imtiyazlar verilmiştir. Hoşap'da günümüze kadar sağlam kalmış kalede yaşayan bu beyler varlıklarını 1839 Tanzimat Fermanı 'nın ilanına kadar sürdürmüşlerdir.
Aslında kalenin, 1643 yılında önce var olduğunu Matrakçı Nasuh'un 1548-49 Kanuni Sultan Süleyman 'ın 11. İran seferinden dönüşündeki güzergâh üzerinde Kalei Mahmudi olarak olarak adından sözetmesi göstermektedir. Evliya Çelebi de Seyahatnamesinde 1650 senesinde uğradığı Hoşap kalesinden bahsetmektedir. Kalenin konumunu anlattıktan sonra iç kalenin giriş kapı kanatları için Osmanlı ülkesinde kale kapıları hep ağaç üzerine demir kaplı kapılardır ki, ateş etsen ağaç yanar, demirler dökülür. Ama bu Hoşap kalesi kapısının her kanadı üç yüz kantar Nahçıvan demirindendir. Hiç ağaç kısmı yoktur demektedir.
Kalenin yapısı
İç içe üç surla çevrilmiş bulunan kalede iki cami, üç hamam, çeşmeler ve yeraltı zindanları bulunmaktadır. İçkale kapısının üzerindeki armanın yanlarında zincirle bağlı iki aslan motifi yer almaktadır. Kalenin altındaki Hoşap Çayı üzerinde Zeynel Bey in yaptırdığı tarihi köprü bulunmaktadır.
Dış kale surları arazinin yapısına göre şekillenmiş; doğu, kuzey ve batıdan dolanan surlarla çevrelenmiştir. Doğu surları kısmen, batıdakiler ise büyük ölçüde yıkılmış bulunmaktadır. Surları destekleyen burçlardan bazıları günümüze gelmiş, ayrıca doğu ve batıdaki kapıları tamamen yıkılmıştır. Dış kalenin kuzey doğusunda bir gözetleme kulesi yer almaktadır. İçerisinde bugün bir cami kalıntısı ve köy evleri mevcuttur.
İç kale, güneyden sarp, kuzeyden eğimli bir kütle üzerine kurulmuştur. Kuzey doğu ve batıda kale beden duvarları, burç ve kulelerle tahkim edilmiş, kuzey doğuya ikinci bir tahkimat yapılmıştır.
Kaleye, kuzey tarafta ortaya yakın bir yerde bulunan giriş burcuna açılmış bir kapı vasıtasıyla girilmektedir. Taç kapı şeklinde düzlenmiş burcun batı cephesinde kitabe, köp pencere ve aslan kabartmaları belli bir hareketlilik sağlamaktadır. Ayrıca orijinal demir kapı kanatları hala işlevini sürdürmektedir.
İç yapısı
İçinde Mahmudi sarayı olarak nitelenen kompleks yapılar yer almaktadır. Bunlar kalenin güney tarafında sıralanmaktadır. En üst ve doğu kesiminde seyir köşkü, bunun hemen batısında harem ve batı ucunda da selamlık yer almaktadır.
19. yüzyıl ortalarında terk edilmiş olan kale, içerisindeki yapılarıyla günümüze büyük ölçüde sağlam olarak gelmiştir. Bu nedenle bölgenin dikkat çeken sembol yapılarından biridir.
Ayrıca bakınız
- Yöre ile ilgili bilgiler4 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Gezilecek yerler8 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Hoşap Castle ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hosap Kalesi Van a yaklasik 50 60 km arasi uzaklikta Van Baskale yolu uzerinde Guzelsu mevkiinde bulunan ve son halini Orta Cag da alan kale Hosap KalesiKalenin 2019 yilindaki gorunumuGenel bilgilerKonumGuzelsu GurpinarSehirVanUlkeTurkiyeKoordinatlar38 19 01 K 43 48 06 D 38 31694 K 43 80167 D 38 31694 43 80167Mevcut kullananT C Kultur ve Turizm Bakanligi Sarp bir yamac uzerinde bulunmaktadir Turkiye Iran arasindaki yol uzerinden bulunmasindan dolayi eskiden stratejik acidan onemi vardi Kale ayni adi tasiyan Hosap suyunun sarp kayaliklari uzerinde yukselmektedir Anlam olarak iyi veya tatli suya karsilik olur Mahmudi beyi Sari Suleyman bey tarafindan 1643 yilinda yeniden yaptirilmistir Mahmudi Kalesi ve Narin Kale adlariyla da bilinmektedir Kalenin batiya bakan girisi ve ozgun kapisi bozulmadan gunumuze ulasabilmistir Kapinin uzerinde yapimi ile ilgili Farsca kitabe ve aslan kabartmalari yer almaktadir Kale icindeki eski hamam cami medrese su sarnici zindan ve odalarda gecmisin izlerini gormek mumkundur TarihiHosap in bilinen tarihi Urartular a kadar inmektedir Bu donemde Hosap kalesinin Guneydoguya acilan Tusba Kelisin ordu yolu ile Van Kotur dogu yolunun kesistigi kavsak noktasinda askeri bir tesis olarak kuruldugu kabul edilmektedir Urartular dan sonra Van ve cevresi ile birlikte Hosap Pers Iskender Selevkos Roma ve Bizans egemenliginde kalmistir Orta Cag da Vaspurakan Kralligi sehirleri arasinda yer almis 11 yuzyildan itibaren Turkler in hakimiyetine girmistir Selcuklu Hanedani la baslayan Turk hakimiyeti Ilhanlilar doneminde devam etmis ve bu donemde Vilayet i Ermen olarak adlandirilan Van eyaletinin bir sehridir Daha sonra Karakoyunlular hukumdari Kara Yusuf tarafindan Mahmudiler olarak adlandirilan Kurt asireti Hosap a yerlestirilmistir Burada Mahmudiler kendi adlariyla anilan bir beylik kurmuslardir Osmanli doneminde Osmanli Safevi mucadelelerinde Osmanlilardan yana tavir koyup basari gostermeleri neticesinde kendilerine bir takim imtiyazlar verilmistir Hosap da gunumuze kadar saglam kalmis kalede yasayan bu beyler varliklarini 1839 Tanzimat Fermani nin ilanina kadar surdurmuslerdir Aslinda kalenin 1643 yilinda once var oldugunu Matrakci Nasuh un 1548 49 Kanuni Sultan Suleyman in 11 Iran seferinden donusundeki guzergah uzerinde Kalei Mahmudi olarak olarak adindan sozetmesi gostermektedir Evliya Celebi de Seyahatnamesinde 1650 senesinde ugradigi Hosap kalesinden bahsetmektedir Kalenin konumunu anlattiktan sonra ic kalenin giris kapi kanatlari icin Osmanli ulkesinde kale kapilari hep agac uzerine demir kapli kapilardir ki ates etsen agac yanar demirler dokulur Ama bu Hosap kalesi kapisinin her kanadi uc yuz kantar Nahcivan demirindendir Hic agac kismi yoktur demektedir Kalenin yapisiIc ice uc surla cevrilmis bulunan kalede iki cami uc hamam cesmeler ve yeralti zindanlari bulunmaktadir Ickale kapisinin uzerindeki armanin yanlarinda zincirle bagli iki aslan motifi yer almaktadir Kalenin altindaki Hosap Cayi uzerinde Zeynel Bey in yaptirdigi tarihi kopru bulunmaktadir Dis kale surlari arazinin yapisina gore sekillenmis dogu kuzey ve batidan dolanan surlarla cevrelenmistir Dogu surlari kismen batidakiler ise buyuk olcude yikilmis bulunmaktadir Surlari destekleyen burclardan bazilari gunumuze gelmis ayrica dogu ve batidaki kapilari tamamen yikilmistir Dis kalenin kuzey dogusunda bir gozetleme kulesi yer almaktadir Icerisinde bugun bir cami kalintisi ve koy evleri mevcuttur Ic kale guneyden sarp kuzeyden egimli bir kutle uzerine kurulmustur Kuzey dogu ve batida kale beden duvarlari burc ve kulelerle tahkim edilmis kuzey doguya ikinci bir tahkimat yapilmistir Kaleye kuzey tarafta ortaya yakin bir yerde bulunan giris burcuna acilmis bir kapi vasitasiyla girilmektedir Tac kapi seklinde duzlenmis burcun bati cephesinde kitabe kop pencere ve aslan kabartmalari belli bir hareketlilik saglamaktadir Ayrica orijinal demir kapi kanatlari hala islevini surdurmektedir Ic yapisi Icinde Mahmudi sarayi olarak nitelenen kompleks yapilar yer almaktadir Bunlar kalenin guney tarafinda siralanmaktadir En ust ve dogu kesiminde seyir kosku bunun hemen batisinda harem ve bati ucunda da selamlik yer almaktadir 19 yuzyil ortalarinda terk edilmis olan kale icerisindeki yapilariyla gunumuze buyuk olcude saglam olarak gelmistir Bu nedenle bolgenin dikkat ceken sembol yapilarindan biridir Ayrica bakinizYore ile ilgili bilgiler4 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gezilecek yerler8 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaWikimedia Commons ta Hosap Castle ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Van Muze Mudurlugu kvmgm ktb gov tr 22 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2024 Verity Campbell Turkey 2007 724 sayfalar sayfa 643 ISBN 1741045568 Van Belediyesi 13 Agustos 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi