Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kıbrıs Cumhuriyeti idari yapılanmasında belediyeler, kazalardan sonra ve köylerden önce yer alan ikinci derecedeki idare birimleridir. 1985 Belediyeler Yasası kapsamında Kıbrıs Cumhuriyeti'nde 39 belediye bulunmaktadır; bunların dokuzu sürgündedir.
Tarihçe
Kıbrıs'ta ilk belediyeler İngiliz idaresinin başladığı dönemde kuruldu. Kaza merkezlerinde başlayan belediye yapılanmaları daha sonra nahiye merkezlerinde de kuruldu. 1882'de çıkan yasayla belediye meclisleri Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler ile oluşacak şekilde kuruldu ve belediye başkanları bu meclisler tarafından seçildi. 1931 yılındaki ayaklanma sebebiyle bütün belediye seçimleri iptal edilerek 1943'te seçimlere tekrar izin verilene kadar atanan liderlerce idare edildi.
1958 yılında taksim politikası kapsamında büyük şehirlerde Türkler ayrışmaya gitti ve mevcut belediyelerden ayrı olarak Girne dışındaki kazalarda yeni Türk Belediyeleri kuruldu. Bu durum başta yasadışı olsa da önce 1959'da çıkartılan İngiliz yasasıyla, daha sonra Kıbrıs'ın bağımsızlığıyla birlikte Kıbrıs Anayasası'nın 173. maddesi ile resmileşti. Ülke yönetimindeki "ayrı çoğunluk" prensibi ile Rum belediye başkanları Rumlarca, Türk belediye başkanları da Türklerce seçilir hale geldi.
1974'teki Kıbrıs Harekâtı sonucunda Kıbrıs'taki belediyelerin dokuzu sürgüne gitti. Kuzeydeki Rumların güneye sürülmesinden ötürü Girne, Karava, Lapta, Omorfo, Değirmenlik, Lefkonuk, Akatu, Lisi ve Mağusa belediyeleri işlemez hale geldi ve bulundurdukları varlıkları Türk kontrolüne geçti. Sürgündeki bu belediyeler teknik olarak faaliyet göstermemekle birlikte yerel seçimlerde göçmen kaydı olan Kıbrıslılarca belediye başkanları seçilmekte ve adadaki yasadışı Türk askeri varlığına karşı kamuoyu kampanyası yürütmektedirler. Bu belediyelerin yerine Türk idaresi tarafından yeni belediyeler kurulmuş ve sürgündeki belediyelerin yerini alarak kamu hizmetini devam ettirmiştir. Sürgündeki belediyelerin yerine kurulan belediyeler ve bunların daha sonra Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti altında geçirdiği reformlar Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından tanınmamaktadır.
1985'teki idari düzenlemeler çerçevesinde yeni bir Belediyeler Yasası çıkartıldı ve o zamana kadar sürgün belediyeler dahil 16 olan belediye sayısı artırılarak 1986'da kurulan 11 yeni belediye ile 27'ye çıkarıldı. Daha sonra 1994'te 5, 1996'da 1 ve 2011'de 6 yeni belediye kuruldu.
Mevcut Belediyeler
Tablodaki Türkçe isimler eski ve yerel söylenişler temel alınarak yazılmış, Alternatif ve günümüzde geçerli olan Türkçe isimler parantez içerisinde belirtilmiştir. İtalik yazılı belediyeler sürgündedir.
| Belediye Adı (Türkçe) | Belediye Adı (Yunanca) | Kazası | Kurulduğu Tarih |
|---|---|---|---|
| Lefkoşa | Λευκωσία (Lefkosia) | Lefkoşa | 1878 |
| Eylence | Αγλαντζιά (Aglantzia) | 1986 | |
| Aydemet | Άγιος Δομέτιος (Agios Dometios) | 1986 | |
| Geri | Γέρι (Geri) | 2012 | |
| Çeri | Τσέρι (Tseri) | 2012 | |
| Dali | Δάλι | 1996 | |
| Engomi (İncirli) | Έγκωμη | 1986 | |
| Lakadamya | Λακατάμια (Lakatamia) | 1986 | |
| Değirmenlik | Κυθρέα (Kythrea) | 1915 | |
| Laçça | Λατσιά (Latsia) | 1986 | |
| Omorfo (Güzelyurt) | Μόρφου (Morfou) | 1883 | |
| Strovolos | Στρόβολος | 1986 | |
| Girne | Κερύνεια (Keryneia) | Girne | 1878 |
| Karava (Alsancak) | Καραβάς (Karavas) | 1884 | |
| Lapta | Λάπηθος (Lapithos) | 1878 | |
| Mağusa | Αμμόχωστος (Ammochostos) | Mağusa | 1878 |
| Akatu (Tatlısu) | Ακανθού (Akanthou) | 1908 | |
| Lefkonuk (Geçitkale) | Λευκόνοικο (Lefkoniko) | 1939 | |
| Aya Napa | Αγία Νάπα (Ayia Napa) | 1991 | |
| Derinya | Δερύνεια (Deryneia) | 1994 | |
| Lisi (Akdoğan) | Λύση (Lysi) | 1962 | |
| Paralimni | Παραλίμνι | 1986 | |
| Sotira | Σωτήρα | 2012 | |
| Larnaka | Λάρνακα | Larnaka | 1878 |
| Atienu (Kiracıköy) | Αθηένου (Athienou) | 1926 | |
| Aradip | Αραδίππου (Aradippou) | 1986 | |
| Dromolakşa-Meneu (Mormenekşe-Menevi) | Δρομολαξιά-Μενεού (Dromolaksia-Meneou) | 2012 | |
| Livadya | Λιβάδια (Livadia) | 2012 | |
| Yukarı Lefkara | Πάνω Λεύκαρα (Pano Lefkara) | 1883 | |
| Limasol | Λεμεσός (Lemesos) | Limasol | 1878 |
| Yermasoya | Γερμασόγεια (Germasoyeia) | 1994 | |
| Aşağı Polemidya (Aşağı Binatlı) | Κάτω Πολεμίδια (Kato Polemidia) | 1986 | |
| İpsona | Ύψωνας (Ypsonas) | 2012 | |
| Mesavitonya | Μέσα Γειτονιά (Mesa Geitonia) | 1986 | |
| Aya Tanaş | Άγιος Αθανάσιος (Agios Athanasios) | 1986 | |
| Baf | Πάφος (Pafos) | Baf | 1878 |
| Yeroşibu | Γεροσκήπου (Geroskipou) | 1994 | |
| Peya | Πέγεια (Peyeia) | 1994 | |
| Poli | Πόλις (Polis) | 1882 |
Türk Belediyeleri
Resmi olarak ilk Türk belediyesi 1900'de Lefke'de kuruldu. Daha sonra taksim politikası kapsamında 1958'de kaza merkezlerinde ayrı Türk Belediyeleri kuruldu. Bu belediyeler Kıbrıs Cumhuriyeti kontrolü dışında olduğundan Cumhuriyet makamlarınca resmi olarak listelenmez.
| Belediye | Kaza | Kurulduğu Tarih |
|---|---|---|
| Lefkoşa Türk Belediyesi | Lefkoşa | 1958 |
| Lefke | 1900 | |
| Mağusa | Mağusa | 1958 |
| Larnaka | Larnaka | 1958 |
| Limasol | Limasol | 1958 |
| Baf | Baf | 1958 |
Bu belediyelerden Larnaka, Limasol ve Baf belediyeleri 1974'teki harekât sonrasında adanın kuzey kesimine geçerek faaliyetlerine son verdiler. Baf Türk Belediyesi Omorfo'ya yerleşerek 1976'da Güzelyurt Belediyesi olarak faaliyetine devam ederken 1974'teki askerî harekât sırasında Türk makamlarınca Girne'de kurulan belediyeyi devraldı.
Kaynakça
- ^ Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası 19 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Madde 173
- ^ (PDF) (İngilizce). 28 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . 11 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kibris Cumhuriyeti idari yapilanmasinda belediyeler kazalardan sonra ve koylerden once yer alan ikinci derecedeki idare birimleridir 1985 Belediyeler Yasasi kapsaminda Kibris Cumhuriyeti nde 39 belediye bulunmaktadir bunlarin dokuzu surgundedir TarihceKibris ta ilk belediyeler Ingiliz idaresinin basladigi donemde kuruldu Kaza merkezlerinde baslayan belediye yapilanmalari daha sonra nahiye merkezlerinde de kuruldu 1882 de cikan yasayla belediye meclisleri Kibrisli Rumlar ve Kibrisli Turkler ile olusacak sekilde kuruldu ve belediye baskanlari bu meclisler tarafindan secildi 1931 yilindaki ayaklanma sebebiyle butun belediye secimleri iptal edilerek 1943 te secimlere tekrar izin verilene kadar atanan liderlerce idare edildi 1958 yilinda taksim politikasi kapsaminda buyuk sehirlerde Turkler ayrismaya gitti ve mevcut belediyelerden ayri olarak Girne disindaki kazalarda yeni Turk Belediyeleri kuruldu Bu durum basta yasadisi olsa da once 1959 da cikartilan Ingiliz yasasiyla daha sonra Kibris in bagimsizligiyla birlikte Kibris Anayasasi nin 173 maddesi ile resmilesti Ulke yonetimindeki ayri cogunluk prensibi ile Rum belediye baskanlari Rumlarca Turk belediye baskanlari da Turklerce secilir hale geldi 1974 teki Kibris Harekati sonucunda Kibris taki belediyelerin dokuzu surgune gitti Kuzeydeki Rumlarin guneye surulmesinden oturu Girne Karava Lapta Omorfo Degirmenlik Lefkonuk Akatu Lisi ve Magusa belediyeleri islemez hale geldi ve bulundurduklari varliklari Turk kontrolune gecti Surgundeki bu belediyeler teknik olarak faaliyet gostermemekle birlikte yerel secimlerde gocmen kaydi olan Kibrislilarca belediye baskanlari secilmekte ve adadaki yasadisi Turk askeri varligina karsi kamuoyu kampanyasi yurutmektedirler Bu belediyelerin yerine Turk idaresi tarafindan yeni belediyeler kurulmus ve surgundeki belediyelerin yerini alarak kamu hizmetini devam ettirmistir Surgundeki belediyelerin yerine kurulan belediyeler ve bunlarin daha sonra Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti altinda gecirdigi reformlar Kibris Cumhuriyeti tarafindan taninmamaktadir 1985 teki idari duzenlemeler cercevesinde yeni bir Belediyeler Yasasi cikartildi ve o zamana kadar surgun belediyeler dahil 16 olan belediye sayisi artirilarak 1986 da kurulan 11 yeni belediye ile 27 ye cikarildi Daha sonra 1994 te 5 1996 da 1 ve 2011 de 6 yeni belediye kuruldu Mevcut BelediyelerTablodaki Turkce isimler eski ve yerel soylenisler temel alinarak yazilmis Alternatif ve gunumuzde gecerli olan Turkce isimler parantez icerisinde belirtilmistir Italik yazili belediyeler surgundedir Belediye Adi Turkce Belediye Adi Yunanca Kazasi Kuruldugu TarihLefkosa Leykwsia Lefkosia Lefkosa 1878Eylence Aglantzia Aglantzia 1986Aydemet Agios Dometios Agios Dometios 1986Geri Geri Geri 2012Ceri Tseri Tseri 2012Dali Dali 1996Engomi Incirli Egkwmh 1986Lakadamya Lakatamia Lakatamia 1986Degirmenlik Ky8rea Kythrea 1915Lacca Latsia Latsia 1986Omorfo Guzelyurt Morfoy Morfou 1883Strovolos Strobolos 1986Girne Keryneia Keryneia Girne 1878Karava Alsancak Karabas Karavas 1884Lapta Laph8os Lapithos 1878Magusa Ammoxwstos Ammochostos Magusa 1878Akatu Tatlisu Akan8oy Akanthou 1908Lefkonuk Gecitkale Leykonoiko Lefkoniko 1939Aya Napa Agia Napa Ayia Napa 1991Derinya Deryneia Deryneia 1994Lisi Akdogan Lysh Lysi 1962Paralimni Paralimni 1986Sotira Swthra 2012Larnaka Larnaka Larnaka 1878Atienu Kiracikoy A8henoy Athienou 1926Aradip Aradippoy Aradippou 1986Dromolaksa Meneu Mormenekse Menevi Dromola3ia Meneoy Dromolaksia Meneou 2012Livadya Libadia Livadia 2012Yukari Lefkara Panw Leykara Pano Lefkara 1883Limasol Lemesos Lemesos Limasol 1878Yermasoya Germasogeia Germasoyeia 1994Asagi Polemidya Asagi Binatli Katw Polemidia Kato Polemidia 1986Ipsona Ypswnas Ypsonas 2012Mesavitonya Mesa Geitonia Mesa Geitonia 1986Aya Tanas Agios A8anasios Agios Athanasios 1986Baf Pafos Pafos Baf 1878Yerosibu Geroskhpoy Geroskipou 1994Peya Pegeia Peyeia 1994Poli Polis Polis 1882Turk Belediyeleri Resmi olarak ilk Turk belediyesi 1900 de Lefke de kuruldu Daha sonra taksim politikasi kapsaminda 1958 de kaza merkezlerinde ayri Turk Belediyeleri kuruldu Bu belediyeler Kibris Cumhuriyeti kontrolu disinda oldugundan Cumhuriyet makamlarinca resmi olarak listelenmez Belediye Kaza Kuruldugu TarihLefkosa Turk Belediyesi Lefkosa 1958Lefke 1900Magusa Magusa 1958Larnaka Larnaka 1958Limasol Limasol 1958Baf Baf 1958 Bu belediyelerden Larnaka Limasol ve Baf belediyeleri 1974 teki harekat sonrasinda adanin kuzey kesimine gecerek faaliyetlerine son verdiler Baf Turk Belediyesi Omorfo ya yerleserek 1976 da Guzelyurt Belediyesi olarak faaliyetine devam ederken 1974 teki askeri harekat sirasinda Turk makamlarinca Girne de kurulan belediyeyi devraldi Kaynakca Kibris Cumhuriyeti Anayasasi 19 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Madde 173 PDF Ingilizce 28 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi 11 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi