Antrakoz (Antrakozis) en sık görülen pnömokonyoz türüdür. Kömür tozların (karbon partikülleri) solunmasıyla ortaya çıkar. Kömür madeni emekçileri ve büyük kentlerde yaşayanlarda görülür. Kömür tozları akciğerlerde ve lenf düğümlerinde birikir. Kömür madein emekçilerindeki etkilerine göre, 3 tip antrakoz saptanır:
- Belirti vermeyen (asemptomatik) antrakoz: Klinik bulgu saptanmayan olgulardır. Kömür madeni emekçilerinin yanı sıra büyük kentlerde yaşayanlarda ve sigara içenlerde de görülür. Otopsilerde karbon partiküllerinin neden olduğu değişik şekillerde lekeler belirlenir. Akciğerlerin kömür rengini almasının nedeni solunum havasıyla gelen karbon partiküllerinin fagositoz yapan hücrelerde, lenf damarlarında ve bronşlar çevresinde birikmesidir.
- Basit tip antrakoz: Otopsilerde, akciğer yüzeyinde görülen kara çizgiler lenf yollarının boyandığını gösterir. Lenf düğümlerinin kapkara olduğu saptanır. İlk ve yoğun birikmelerin görüldüğü küçük hava geçitlerinde (bronşiyol) kalıcı genişlemeler yol açabilir (emfizem). Akciğer fonksiyonlarını düşük düzeyde azaltan hafif bir katılaşma (fibrozis) olabilir; bu tablo, kronik obstrüktif akciğer hastalığının (KOAH) ilk adımlarıdır. Kömür ve silisyum tozlarının birlikte solunduğu ortamlarda çalışanlarda görece sık görülür.
- Progressif masif akciğer fibrozisi: Akciğerler kapkaradır; bu koyu renkli ortam içinde bazılarının çapları 2 cm’yi aşabilen, 10 cm'ye dek ulaşabilen fibröz nodüller ile bunların kaynaşmasından oluşan geniş katılaşma (fibrozis) alanları izlenir. İçinde silisyum kristalleri görülen nodüllere “silikotik nodül” tanımı yapılır. Bazı nodüllerin ortasında nekroz olabilir. Akciğer fonksiyonları oldukça azalır; prognozu kötüdür. Bazı olgulara otoimmun bir hastalık eşlik ederse oluşan tabloya “Caplan sendromu” adı verilir. En sık görülen otoimmun hastalık romatoid artrittir; skleroderma ya da SLE görece seyrektir. Bu tür toz hastalıklarında akciğerlerde fibrozis, pulmoner hipertansiyon ve bunlara bağlı cor pulmonale belirebilir. Tümör ve tüberküloz oluşumuna uygun bir ortamdır.
Kaynakça
- ^ Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
- ^ Beckett WS. Occupational respiratory diseases. N. Engl. J. Med. 342(6):406–413, 2000
- ^ Meslek Hastalıkları ve İşle İlgili Hastalıklar Tanı Rehberi, İSGİP, 2020
- ^ Karkhanis VS, Joshi JM. Pneumoconioses. Indian J. Chest Dis. Allied Sci, 55(1):25-34, 2013
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Antrakoz Antrakozis en sik gorulen pnomokonyoz turudur Komur tozlarin karbon partikulleri solunmasiyla ortaya cikar Komur madeni emekcileri ve buyuk kentlerde yasayanlarda gorulur Komur tozlari akcigerlerde ve lenf dugumlerinde birikir Komur madein emekcilerindeki etkilerine gore 3 tip antrakoz saptanir Antrakoz belirti vermeyen tip Komur madeni emekcilerinde sigara icenlerde ve buyuk kentlerde yasayanlarda akciger dokusunun yer yer kapkara oldugu gorulur Belirti vermeyen asemptomatik antrakoz Klinik bulgu saptanmayan olgulardir Komur madeni emekcilerinin yani sira buyuk kentlerde yasayanlarda ve sigara icenlerde de gorulur Otopsilerde karbon partikullerinin neden oldugu degisik sekillerde lekeler belirlenir Akcigerlerin komur rengini almasinin nedeni solunum havasiyla gelen karbon partikullerinin fagositoz yapan hucrelerde lenf damarlarinda ve bronslar cevresinde birikmesidir Basit tip antrakoz Otopsilerde akciger yuzeyinde gorulen kara cizgiler lenf yollarinin boyandigini gosterir Lenf dugumlerinin kapkara oldugu saptanir Ilk ve yogun birikmelerin goruldugu kucuk hava gecitlerinde bronsiyol kalici genislemeler yol acabilir emfizem Akciger fonksiyonlarini dusuk duzeyde azaltan hafif bir katilasma fibrozis olabilir bu tablo kronik obstruktif akciger hastaliginin KOAH ilk adimlaridir Komur ve silisyum tozlarinin birlikte solundugu ortamlarda calisanlarda gorece sik gorulur Progressif masif akciger fibrozisi Akcigerler kapkaradir bu koyu renkli ortam icinde bazilarinin caplari 2 cm yi asabilen 10 cm ye dek ulasabilen fibroz noduller ile bunlarin kaynasmasindan olusan genis katilasma fibrozis alanlari izlenir Icinde silisyum kristalleri gorulen nodullere silikotik nodul tanimi yapilir Bazi nodullerin ortasinda nekroz olabilir Akciger fonksiyonlari oldukca azalir prognozu kotudur Bazi olgulara otoimmun bir hastalik eslik ederse olusan tabloya Caplan sendromu adi verilir En sik gorulen otoimmun hastalik romatoid artrittir skleroderma ya da SLE gorece seyrektir Bu tur toz hastaliklarinda akcigerlerde fibrozis pulmoner hipertansiyon ve bunlara bagli cor pulmonale belirebilir Tumor ve tuberkuloz olusumuna uygun bir ortamdir Kaynakca Kumar V Abbas AK Aster JC Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease 9th edt Elsevier Saunders Philadelphia 2015 Beckett WS Occupational respiratory diseases N Engl J Med 342 6 406 413 2000 Meslek Hastaliklari ve Isle Ilgili Hastaliklar Tani Rehberi ISGIP 2020 Karkhanis VS Joshi JM Pneumoconioses Indian J Chest Dis Allied Sci 55 1 25 34 2013