Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şehabeddin Mercani (Tatarca: Шиһабетдин Мәрҗани; d. 1818, Kazan - ö. 28 Nisan 1889, Kazan), Tatar din adamı, tarihçi ve eğitimci.
Şehabeddin Mercani | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1818 Kazan, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 28 Nisan 1889 Kazan, Rus İmparatorluğu |
| Meslek | Din adamı, tarihçi |
Hayatı
İmam ve müderris olan Molla Bahaeddin oğlu olarak 1818 yılında Kazan'ın Yabıncı köyünde doğdu. Eğitimine babasının medresesinde başlayarak; mantık, kelam, fıkıh usulü, Farsça ve Arapça derslerini gördü. 1838 yılında dini ilimler alanında kendisini geliştirmek için Maveraünnehir'e yolculuğa çıktı. Bu yolculuk esnasında ıslahatçı din adamı 'nin fikirleri ile tanıştı. İlk başta bu fikirlerin Ehl-i Sünnet'e aykırı olduğunu düşünerek karşı çıktı ancak aynı zamanda üzerinde önemli bir etki bıraktı. Buhara'da bir medreseye yerleşti. Ardından 1844 yılında gittiği Semerkant'ta Şirdar Medresesi'nde öğrenim görüp icazetname aldı. Bu süre zarfında fikirlerinde değişim başladı. Buhara'ya döndükten sonra Kursavi'nin yasaklı kitaplarını okumaya başladı.
1849'da Kazan'a döndü ve ardından sınavı geçerek imamlığa ve müderrisliğe başladı. Uzun yıllar I. Mahalle Camii'nde imamlık, müderrislik ve çeşitli görevlerde bulundu. 1881 yılından itibaren kendi adıyla anılan Mercani Medresesi'nde öğrenci kabulüyle birlikte ders okutmaya başladı. Tatar Muallim Mektebi'nde de ders verdi. Vasili Radlof, İlya Berezin ve Aleksandır Kasimoviç Kazembek gibi oryantalistlerle dostluk kurması, yerel idarecilerle iyi anlaşması hakkında şüphelere yol açtı. Mercani'ye muhalif olanlar, Rus misyonerler ile bağı olduğunu ve Rusçanın müslüman okullarında zorunlu ders olarak konulmasını sağladığını ileri sürdüler. 1880 yılında hacca gitmek için çıktığı yolculuk sırasında İstanbul'a uğrayarak Osmanlı Şeyhülislamı Ahmed Esad Efendi ve Ahmed Cevdet Paşa ile görüştü. Kitaplarından bir kısmını Beyazıt Devlet Kütüphanesi'ne bağışlamıştır. 28 Nisan 1889'da öldü, Kazan'a gömüldü.
Eserleri
- Gurfetü'l-havakin li-'urfeti'l-havakin
- Gılaletü'z-zaman fi tarihi Bulgar ve Kazan
- Veliyyetü'l-eslaf ve tahiyyetü'l-ahlaf
- Müstefadü'l-ahbar fi ahvali Kazan ve Bulgar
- Keşfü'l-gıta ani'l-ebşar bi-aglati tevarihi Bulgar ve ekazibiha'ş-şariha li-zevi'l-i'tibar
- el-Feva'idü'l-mühimme
- Nazuretü'l-hak fi farziyyeti'l-'işa' ve in lem yegibi'ş-şafak
- Hakku'l-ma'rife ve hüsnü'l-idrak bima yelzemü fi vücubi'l-fıtr ve'l-imsak
- el-Berku'l-vamid fi'r-red 'ale'l-bagid el-müsemma bi'nnakid
- Kitab fi Menasiki'l-hac
- el-Hikmetü'l-baligatü'l-cinniyye fi şerhi'l-'Aka'idi'l-Hanefiyye
- Hizametü'l-havaşi li-izahati'l-gavaşi
- el'Hakku'l-mübin fi mehasini evda'i'd-din
- et-Tarikatü'l-müşla ve'l-'akidetü'l-hüsna
- Akide muhtaşara
- Tenbihü ebna'i'l'aşr ala tenzihi enba'i Ebi'n-Naşr
Kaynakça
- ^ Ahmet Kanlıdere, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 29, sayfa: 169-172
- ^ "19.Yüzyıl Türk Aydını Şehâbettin Mercâni". qiriminsesi.com. 17 Ocak 2017. 23 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sehabeddin Mercani Tatarca Shiһabetdin Mәrҗani d 1818 Kazan o 28 Nisan 1889 Kazan Tatar din adami tarihci ve egitimci Sehabeddin MercaniDogum1818 Kazan Rus ImparatorluguOlum28 Nisan 1889 Kazan Rus ImparatorluguMeslekDin adami tarihciHayatiImam ve muderris olan Molla Bahaeddin oglu olarak 1818 yilinda Kazan in Yabinci koyunde dogdu Egitimine babasinin medresesinde baslayarak mantik kelam fikih usulu Farsca ve Arapca derslerini gordu 1838 yilinda dini ilimler alaninda kendisini gelistirmek icin Maveraunnehir e yolculuga cikti Bu yolculuk esnasinda islahatci din adami nin fikirleri ile tanisti Ilk basta bu fikirlerin Ehl i Sunnet e aykiri oldugunu dusunerek karsi cikti ancak ayni zamanda uzerinde onemli bir etki birakti Buhara da bir medreseye yerlesti Ardindan 1844 yilinda gittigi Semerkant ta Sirdar Medresesi nde ogrenim gorup icazetname aldi Bu sure zarfinda fikirlerinde degisim basladi Buhara ya dondukten sonra Kursavi nin yasakli kitaplarini okumaya basladi 1849 da Kazan a dondu ve ardindan sinavi gecerek imamliga ve muderrislige basladi Uzun yillar I Mahalle Camii nde imamlik muderrislik ve cesitli gorevlerde bulundu 1881 yilindan itibaren kendi adiyla anilan Mercani Medresesi nde ogrenci kabuluyle birlikte ders okutmaya basladi Tatar Muallim Mektebi nde de ders verdi Vasili Radlof Ilya Berezin ve Aleksandir Kasimovic Kazembek gibi oryantalistlerle dostluk kurmasi yerel idarecilerle iyi anlasmasi hakkinda suphelere yol acti Mercani ye muhalif olanlar Rus misyonerler ile bagi oldugunu ve Ruscanin musluman okullarinda zorunlu ders olarak konulmasini sagladigini ileri surduler 1880 yilinda hacca gitmek icin ciktigi yolculuk sirasinda Istanbul a ugrayarak Osmanli Seyhulislami Ahmed Esad Efendi ve Ahmed Cevdet Pasa ile gorustu Kitaplarindan bir kismini Beyazit Devlet Kutuphanesi ne bagislamistir 28 Nisan 1889 da oldu Kazan a gomuldu EserleriGurfetu l havakin li urfeti l havakin Gilaletu z zaman fi tarihi Bulgar ve Kazan Veliyyetu l eslaf ve tahiyyetu l ahlaf Mustefadu l ahbar fi ahvali Kazan ve Bulgar Kesfu l gita ani l ebsar bi aglati tevarihi Bulgar ve ekazibiha s sariha li zevi l i tibar el Feva idu l muhimme Nazuretu l hak fi farziyyeti l isa ve in lem yegibi s safak Hakku l ma rife ve husnu l idrak bima yelzemu fi vucubi l fitr ve l imsak el Berku l vamid fi r red ale l bagid el musemma bi nnakid Kitab fi Menasiki l hac el Hikmetu l baligatu l cinniyye fi serhi l Aka idi l Hanefiyye Hizametu l havasi li izahati l gavasi el Hakku l mubin fi mehasini evda i d din et Tarikatu l musla ve l akidetu l husna Akide muhtasara Tenbihu ebna i l asr ala tenzihi enba i Ebi n NasrKaynakca Ahmet Kanlidere TDV Islam Ansiklopedisi cilt 29 sayfa 169 172 19 Yuzyil Turk Aydini Sehabettin Mercani qiriminsesi com 17 Ocak 2017 23 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2018