Beyazıt Devlet Kütüphanesi (eski adı:Kütüphane-i Umumî Osmanî), Bayezid Camii ve tarihî Sahaflar Çarşısı yakınında, Beyazıt Meydanı'na bakan iki tarihi binada 1884 yılından beri araştırmacılara hizmet veren kütüphanedir.
Beyazıt Devlet Kütüphanesi | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
Tür | Devlet kütüphanesi |
Kuruluş | 27 Haziran 1884 |
Konum | Beyazıt Meydanı, İstanbul |
Koordinatlar | 41°0′39″K 28°57′58″D / 41.01083°K 28.96611°D |
Koleksiyon | |
Boyut | 1 milyon + |
Website | beyazitkutup.gov.tr |
Türkiye'de devlet eliyle kurulan ve oluşum şartları bütün ayrıntılarıyla bilinen ilk kütüphanedir. Bir derleme kütüphanesi olan kütüphane, yaklaşık yarısı kitap olmak üzere toplam bir milyona yakın dokümanı barındırır. Kitapların 11.120 adedi yazma eserdir. 2003 yılında (Hakkı Tarık Us Koleksiyonu)'nun kütüphaneye devredilmesinden sonra gazete-dergi bölümü Türkiye’nin en önemli arşivi haline gelmiştir.
Tarihçe
Kurum, Avrupa’daki millî kütüphaneler benzeri bir kütüphaneyi İstanbul’da oluşturma düşüncesinin sonucu olarak ortaya çıktı. Bu düşüncenin gerçekleşmesine devrin Maarif Nazırı Mustafa Nuri Paşa, sadrazam Mehmed Said Paşa ve padişah II. Abdülhamit öncülük etti. Kütüphane binası olarak kullanılmak üzere Bayezid Camii külliyesi imaretinin bir bölümünün tamir edilip kullanılmasına karar verildi. İmaretin, uzun yıllar ahır olarak kullanılmış altı kubbeli kısmının (şu an okuma salonu olan bölüm) tamir edilip düzenlenmesi işi Mekteb-i Mülkiye binasını da inşa eden Ohannes Kalfa'ya verildi. II. Bayezid devrinde 1501-1506 arasında inşa edilmiş olan bina, 27 Eylül 1882'de başlayan restorasyon çalışması sonucunda yenilenmiş ve 27 Haziran 1884'te “Kütüphane-i Umum-i Osmanî” adıyla Maarif Nezareti'ne bağlı bir kütüphane olarak hizmete girmiştir.
Açılış sırasında kütüphanenin boş raflarına “Naima tarihi” ciltleri konuldu. Daha sonra koleksiyon Beyazıt Camii’nden getirilen kitaplar, civar tekke ve zaviyelerden toplananlar, satın alman ve bağış yoluyla sağlanan kitaplarla zenginleştirildi. Kuruluşunun üçüncü yılında koleksiyon, 4164 kitap büyüklüğüne erişti. Kütüphanenin başına atanan ilk yönetici Tahsin Efendi idi. Kütüphanenin ilk yıllarında kütüphaneye büyük ilgi gösterilmekte idi. Saray mensupları, Cuma namazı dönüşünde kendilerine ayrılmış koltuklarda okurlardı Birbirini takip eden Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı yıllarında kütüphane bir depo durumuna geldi.
Cumhuriyet döneminde “Bayezid Umumi Kütüphanesi” adıyla hizmete devam eden kütüphane, 1934 yılında çıkarılan Basma Yazı ve Resimleri Derleme Kanunu çerçevesinde derlenecek eserlerin birer nüshasının gönderileceği derleme kütüphanelerinden birisi oldu. Bu kanun, kütüphane koleksiyonunun sayısını ve çeşidini daha da zenginleştirdi.
1896'da kütüphaneye müdür olarak atanmış olan İsmail Saip Sencer, görevini 1939'a kadar sürdürdü. Kütüphaneyi çok sayıda fare bastığı için onun müdürlük yaptığı dönemde kütüphanede çok sayıda kediye baktı; ileri derecede kedi meraklısı olan İsmail Saip'in döneminde kütüphane "kedili kütüphane" olarak anılmaya başladı. İsmail Saip’ten sonra yerine onun tavsiyesiyle yerine atandı. 1939-1943 arasında Necati Lugal, 1943-1946 arasında Saadettin Nüzhet Ergun kütüphane yöneticiliğini yürüttü. 1942 yılında kütüphaneye 2 adet 48 gözlü fiş dolabının yaptırılması ile ülkede modern fiş ve kataloglama usulünün uygulandığı ilk kütüphane oldu.
1946'da kütüphane yöneticiliğine atanan Muzaffer Gökman'ın girişimiyle aynı yıl kütüphanede geniş bir restorasyon çalışmasına girişildi. Büyük okuma salonu; konferans ve müzik toplantıları yapılabilecek hale getirildi. 1948 ve 1953 yıllarında alınan Bakanlar Kurulu kararı ile külliyenin diğer bölümleri de kütüphaneye tahsis edildi. 1950 yılında 40bin kitaplık modern katalog hizmete girdi.
1952'de kütüphane bünyesinde Bayezid Çocuk Kütüphanesi açıldı ancak bu bölüm sonraki yıllarda süreli yayın deposu olarak kullanıldı. Kütüphane, bu dönemde büyük bir yer sıkıntısı yaşıyordu. 1961 yılında kendisine özel bir statü verilmesi ile “Bayezid Devlet Kütüphanesi” adını aldı. 1974 yılında kütüphaneye eski Dişçilik Okulu binası tahsis edildi. Binanın kütüphane ek binası olarak onarımı için 1979 yılı sonunda temel atıldı.
1992’den beri kütüphane bünyesinde görme engelliler için özel bir bölüm bulunur.
Türkiye’de şahıslar tarafından oluşturulmuş en önemli koleksiyonlardan olan ve farklı dillerde kitap, gazete, dergi, yıllık,tarihi hikâyeler barındıran Hakkı Tarık Us Koleksiyonu 2003 yılında Beyazıt Devlet Kütüphanesi’ne devredilmiştir.
2009 yılında İstanbul İl Özel İdaresi tarafından kütüphane binasının restorasyonu başlatılmıştır.
Kaynakça
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
- ^ a b . 9 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2012.
- ^ T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Yazma Eser kütüphaneleri sitesi, İstanbul Bayezid Devlet Kütüphanesi, Erişim tarihi:24.08.2012[]
- ^ "Hasan Duman, Kuruluşunun 100. yılında Bayezid Devlet Kütüphanesi, Erişim tarihi:10.01.2015". 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
- ^ a b . 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
- ^ "2Beyazıt Devlet Kütüphanesi baştan aşağı yenileniyor', Milliyet gazetesi, 22.02.2012". 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ocak 2015.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Beyazıt State Library ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Beyazıt Devlet Kütüphanesi web sitesi*30 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Beyazit Devlet Kutuphanesi eski adi Kutuphane i Umumi Osmani Bayezid Camii ve tarihi Sahaflar Carsisi yakininda Beyazit Meydani na bakan iki tarihi binada 1884 yilindan beri arastirmacilara hizmet veren kutuphanedir Beyazit Devlet KutuphanesiBeyazit Devlet KutuphanesiUlkeTurkiyeTurDevlet kutuphanesiKurulus27 Haziran 1884KonumBeyazit Meydani IstanbulKoordinatlar41 0 39 K 28 57 58 D 41 01083 K 28 96611 D 41 01083 28 96611KoleksiyonBoyut1 milyon Websitebeyazitkutup gov tr Beyazit Devlet Kutuphanesi dis cepheBeyazit Devlet Kutuphanesi okuma salonu Turkiye de devlet eliyle kurulan ve olusum sartlari butun ayrintilariyla bilinen ilk kutuphanedir Bir derleme kutuphanesi olan kutuphane yaklasik yarisi kitap olmak uzere toplam bir milyona yakin dokumani barindirir Kitaplarin 11 120 adedi yazma eserdir 2003 yilinda Hakki Tarik Us Koleksiyonu nun kutuphaneye devredilmesinden sonra gazete dergi bolumu Turkiye nin en onemli arsivi haline gelmistir TarihceKurum Avrupa daki milli kutuphaneler benzeri bir kutuphaneyi Istanbul da olusturma dusuncesinin sonucu olarak ortaya cikti Bu dusuncenin gerceklesmesine devrin Maarif Naziri Mustafa Nuri Pasa sadrazam Mehmed Said Pasa ve padisah II Abdulhamit onculuk etti Kutuphane binasi olarak kullanilmak uzere Bayezid Camii kulliyesi imaretinin bir bolumunun tamir edilip kullanilmasina karar verildi Imaretin uzun yillar ahir olarak kullanilmis alti kubbeli kisminin su an okuma salonu olan bolum tamir edilip duzenlenmesi isi Mekteb i Mulkiye binasini da insa eden Ohannes Kalfa ya verildi II Bayezid devrinde 1501 1506 arasinda insa edilmis olan bina 27 Eylul 1882 de baslayan restorasyon calismasi sonucunda yenilenmis ve 27 Haziran 1884 te Kutuphane i Umum i Osmani adiyla Maarif Nezareti ne bagli bir kutuphane olarak hizmete girmistir Acilis sirasinda kutuphanenin bos raflarina Naima tarihi ciltleri konuldu Daha sonra koleksiyon Beyazit Camii nden getirilen kitaplar civar tekke ve zaviyelerden toplananlar satin alman ve bagis yoluyla saglanan kitaplarla zenginlestirildi Kurulusunun ucuncu yilinda koleksiyon 4164 kitap buyuklugune eristi Kutuphanenin basina atanan ilk yonetici Tahsin Efendi idi Kutuphanenin ilk yillarinda kutuphaneye buyuk ilgi gosterilmekte idi Saray mensuplari Cuma namazi donusunde kendilerine ayrilmis koltuklarda okurlardi Birbirini takip eden Balkan Savaslari I Dunya Savasi ve Turk Kurtulus Savasi yillarinda kutuphane bir depo durumuna geldi Cumhuriyet doneminde Bayezid Umumi Kutuphanesi adiyla hizmete devam eden kutuphane 1934 yilinda cikarilan Basma Yazi ve Resimleri Derleme Kanunu cercevesinde derlenecek eserlerin birer nushasinin gonderilecegi derleme kutuphanelerinden birisi oldu Bu kanun kutuphane koleksiyonunun sayisini ve cesidini daha da zenginlestirdi 1896 da kutuphaneye mudur olarak atanmis olan Ismail Saip Sencer gorevini 1939 a kadar surdurdu Kutuphaneyi cok sayida fare bastigi icin onun mudurluk yaptigi donemde kutuphanede cok sayida kediye bakti ileri derecede kedi meraklisi olan Ismail Saip in doneminde kutuphane kedili kutuphane olarak anilmaya basladi Ismail Saip ten sonra yerine onun tavsiyesiyle yerine atandi 1939 1943 arasinda Necati Lugal 1943 1946 arasinda Saadettin Nuzhet Ergun kutuphane yoneticiligini yuruttu 1942 yilinda kutuphaneye 2 adet 48 gozlu fis dolabinin yaptirilmasi ile ulkede modern fis ve kataloglama usulunun uygulandigi ilk kutuphane oldu 1946 da kutuphane yoneticiligine atanan Muzaffer Gokman in girisimiyle ayni yil kutuphanede genis bir restorasyon calismasina girisildi Buyuk okuma salonu konferans ve muzik toplantilari yapilabilecek hale getirildi 1948 ve 1953 yillarinda alinan Bakanlar Kurulu karari ile kulliyenin diger bolumleri de kutuphaneye tahsis edildi 1950 yilinda 40bin kitaplik modern katalog hizmete girdi 1952 de kutuphane bunyesinde Bayezid Cocuk Kutuphanesi acildi ancak bu bolum sonraki yillarda sureli yayin deposu olarak kullanildi Kutuphane bu donemde buyuk bir yer sikintisi yasiyordu 1961 yilinda kendisine ozel bir statu verilmesi ile Bayezid Devlet Kutuphanesi adini aldi 1974 yilinda kutuphaneye eski Discilik Okulu binasi tahsis edildi Binanin kutuphane ek binasi olarak onarimi icin 1979 yili sonunda temel atildi 1992 den beri kutuphane bunyesinde gorme engelliler icin ozel bir bolum bulunur Turkiye de sahislar tarafindan olusturulmus en onemli koleksiyonlardan olan ve farkli dillerde kitap gazete dergi yillik tarihi hikayeler barindiran Hakki Tarik Us Koleksiyonu 2003 yilinda Beyazit Devlet Kutuphanesi ne devredilmistir 2009 yilinda Istanbul Il Ozel Idaresi tarafindan kutuphane binasinin restorasyonu baslatilmistir KaynakcaBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin a b 9 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2012 T C Kultur ve Turizm Bakanligi Kutuphaneler ve Yayimlar Genel Mudurlugu Yazma Eser kutuphaneleri sitesi Istanbul Bayezid Devlet Kutuphanesi Erisim tarihi 24 08 2012 olu kirik baglanti Hasan Duman Kurulusunun 100 yilinda Bayezid Devlet Kutuphanesi Erisim tarihi 10 01 2015 10 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ocak 2015 a b 10 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ocak 2015 2Beyazit Devlet Kutuphanesi bastan asagi yenileniyor Milliyet gazetesi 22 02 2012 10 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ocak 2015 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Beyazit State Library ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Beyazit Devlet Kutuphanesi web sitesi 30 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde