Elymais veya Elamais (Ἐλυμαΐς, daha eski adın Helenik biçimi olan Elam ), MÖ 2. yüzyıldan MS 3. yüzyılın başlarına kadar uzanan özerk bir devlet ve sıklıkla Part kontrolü altında bir vasaldır. Susa'da (günümüzde Huzistan, İran bölgesi) Basra Körfezi'nin başında yer alıyprdu. Nüfusun çoğu muhtemelen bir zamanlar bu bölgenin kontrolünü elinde bulunduran antik Elamlılardan geliyordu.
Elamais Elamais | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
147 MÖ-221/222 MS | |||||||||
MÖ 51 yılında Elamais'in yaklaşık sınırları. | |||||||||
Tür | Özerk devlet, sıklıkla Part İmparatorluğu'nun bir vasalı | ||||||||
Başkent | Susa | ||||||||
Hükûmet | Monarşi | ||||||||
| |||||||||
Tarihî dönem | Klasik Antik Çağ | ||||||||
| |||||||||
|
Genel bilgi
Elamaislıların yetenekli okçular olduğu biliniyordu. MÖ 187'de Bel tapınaklarını yağmaladıktan sonra III. Antiohos'u öldürdüler. Elamais krallığının ortaya çıkmasından 250 yıl önce Ahameniş İmparatorluğu tarafından Elamca hâlâ kullanılıyor olmasına rağmen dilleri hakkında hiçbir şey bilinmiyor. Elamais'te çok sayıda Aramice yazıt bulunmuştur.
Bölgenin "gümüş ve altın zenginliğinden", Elamais'ten IV. Antiohos'un ilgisini çeken bir "şehir" olarak söz eden deuterokanonik eser 1. Makabeler'de bahsedilmektedir: Buradaki anlatıda "tapınağının çok zengin olduğu, Yunanlıların ilk hükümdarı Makedon kralı II. Filip'in oğlu İskender'in oraya bıraktığı altın kaplamalar, göğüs zırhları ve silahlar. Bunun üzerine [Antiohos] geldi ve şehri alıp yağmalamaya çalıştı, ancak vatandaşlarca planı öğrenildiğinden bunu başaramadı." Yahudi tarihçi Uriel Rappaport, 1 Maccabees'in yazarının "yanıldığını", "Elamais'in bir şehir değil, bir ülke olduğunu" ve "Elamais'te kalan hazineler (İskender) hakkında başka hiçbir hikayeden bahsedilmediğini" yazıyor.
Elamais'in eyaletleri Massabatice (daha sonra Masabadhan), Corbiane ve Gabiane idi. Susa, Elamais bölgesinin doğusunda yer alıyordu. Elamais krallığı, MS 3. yüzyılın başlarında Sasani istilasıyla yok olana kadar varlığını sürdürdü.
Madeni para
Elamais sikkelerinde bir kral tasvir edilmiştir; Bunun bir Part kralı mı yoksa yerel bir hükümdar mı olduğu bilinmiyor çünkü bu tür bilgiler gün ışığına çıkmıyor. Bu madeni paralar, Yunan Drahmi ve Tetradrahmi standartlarını temel alıyordu. Kraliyet resmi genellikle Part sikkelerine dayanır ve genellikle hilal şeklinde yıldız içeren bir çapa bulunur. Arka yüzde, çevresinde metin bulunan bir Artemis figürü veya büstü, bir kartal veya genellikle yalnızca uzun noktalar bulunur (bu, nümismatçıların gravürcülerin Yunanca bilmediğine veya yazıları zaten anlaşılmaz olan madeni paralardan kopyaladıklarına inanmalarına yol açmıştır).
Doğu Mezopotamya'da konuşulan çağdaş Geç Eski Doğu Aramicesinden daha muhafazakar olan Aramicenin bir çeşidi, Sasanilerin yükselişine kadar Elamais'te kaydedilmiştir. Elamais'in kançılaryası, el yazısı harflerle ve bitişik harflerin sık kullanımıyla karakterize edilen ve görünüşe göre çağdaş Part kançılarya yazısından etkilenen, Aramice alfabesinin kendi versiyonunu geliştirdi. Ancak Aramice'nin Elamais'te konuşulan bir dil olduğuna dair hiçbir kanıt yoktur. Yalnızca madeni paralarda (III. Orodes'ten beri) ve Tang-e Sarvak'ınki gibi yazıtlarda kayıtlıdır.
Kralların listesi
Kamnaskirid hanedanı
- I. Kamnaskires Soter (y. MÖ 147) ?)
- II. Kamnaskires Nikephoros (MÖ 147-139)
- MÖ 140/139'dan itibaren Elamais, MÖ 82 civarına kadar ara sıra isyanlarla birlikte birkaç on yıl boyunca doğrudan Part kontrolü altındaydı. Bilinen gaspçılar veya isyancılar şunları içerir:
- Okkonapses (MÖ 139/138–137)
- Tigraios (MÖ 137–132)
- Darius Soter (MÖ 129 civarı)
- Pittit (MÖ 125–124)
- III. Kamnaskires, Anzaze ile (MÖ 82–62/61)
- IV. Kamnaskires (MÖ 1. yüzyıl)
- V. Kamnaskires (MÖ 1. yüzyılın sonları)
- VI. Kamnaskires (MS 1. yüzyılın ortası/sonu)
Arşak hanedanı
- I. Orodes (1. yüzyılın sonları)
- II. Orodes (1. yüzyılın sonu/2. yüzyılın başı)
- Fraates (1. yüzyılın sonu/2. yüzyılın başı)
- Osroes (2. yüzyıl)
- Ulfan ile III. Orodes (2. yüzyıl)
- Abar-Basi (2. yüzyıl)
- IV. Orodes ( y. 165/170'den itibaren)
- Khwasak (3. yüzyıl)
- V. Orodes (3. yüzyıl)
Notlar
- ^ Rezakhani (2013), Okkonapses'i MÖ 188-187'de Seleukos kralı III. Antiohos'a karşı yerel bir isyancı olarak önemli ölçüde daha erken bir tarihe yerleştirdi.
- ^ Shayegan (2011) speculates that an Elamite prince referenced in Babylonian sources, Kamnaskires Soter, was placed on the Elamite throne by the Parthian king after Tigraios's defeat and ruled Elymais 133–130 BC. Other scholars omit this figure.
- ^ Kamnaskires III's and Anzaze's coins are attested 82–75 BC. Shayegan (2011), 62/61 yılında Roma generali Pompey ile diplomatik ilişkiler kurulana kadar ülkeyi yönettiklerini, ardından da oğulları Kamnaskires ile birlikte Partların onların yerini aldığını ileri sürmüştür.
- ^ VI. Kamnaskires, sikkelerinde her zaman yaşlı olarak tasvir edilir; bu, muhtemelen 96 yaşına kadar yaşayan kimliği belirsiz bir Kamnaskires'in kayıtlarını yansıtır.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b Hansman, John F. "ELYMAIS". Encyclopædia Iranica. 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2012.
- ^ G. Cameron Persepolis Treasury Tablets (1948), and R. Hallock, Persepolis Fortification Tablets (1969). See also .
- ^ Gzella, H. (2008) Aramaic in the Parthian Period: The Arsacid Inscriptions. In Gzella, H. & Folmer, M.L. (Eds.) Aramaic in its Historical and Linguistic Setting. Wiesbaden. P. 107-130
- ^ 1 Maccabees 6:1-3:
- ^ (2001). "1 Maccabees". ; (Ed.). The Oxford Bible Commentary. Online. Oxford University Press. ISBN .
- ^ "Coins of Elymais". 8 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2024.
- ^ Gzella, Holger; Folmer, M. L. (2008). Aramaic in Its Historical and Linguistic Setting (İngilizce). Otto Harrassowitz Verlag. s. 112. ISBN .
- ^ Šafiʿī, I. (30 Aralık 2018). "Aramaic Traces through Coins in the Iranian World". The Oriental Studies. 2018 (82). ss. 101-122. doi:10.15407/skhodoznavstvo2018.82.101 .
- ^ a b c d e Wiesehöfer 1996, s. 318.
- ^ Shayegan 2011, s. 118.
- ^ a b Shayegan 2011, s. 122; Wiesehöfer 1996, s. 318.
- ^ Rezakhani 2013, s. 771.
- ^ a b Shayegan 2011, s. 122.
- ^ van't Haaff 2007, ss. 6–7, 61.
- ^ Shayegan 2011, ss. 118, 325; Wiesehöfer 1996, s. 318; Rezakhani 2013, s. 772.
- ^ Rezakhani 2013, s. 772.
- ^ Shayegan 2011, s. 325.
- ^ Shayegan 2011, s. 325; Wiesehöfer 1996, s. 318; Hill 1922, s. clxxxvii.
- ^ Rezakhani 2013, s. 772; Hill 1922, s. clxxxix.
- ^ Hill 1922, s. clxxxix.
- ^ Wiesehöfer 1996, s. 318; Rezakhani 2013, s. 772.
- ^ a b Wiesehöfer 1996, s. 318; Rezakhani 2013, s. 773; Hill 1922, s. cxci; Hansman 1998.
- ^ Wiesehöfer 1996, s. 318; Rezakhani 2013, s. 773; Hansman 1998.
- ^ a b c d Rezakhani 2013, s. 773; Hansman 1998.
- ^ Rezakhani 2013, s. 773.
- Genel
- Hansman, John F. (1998). "Elymais". Encyclopaedia Iranica. Erişim tarihi: 4 Mart 2022.
- (1922). Catalogue of the Greek Coins of Arabia, Mesopotamia and Persia (Nabataea, Arabia, Provincia, S. Arabia, Mesopotamia, Babylonia, Assyria, Persia, Alexandrine Empire of the East, Persis, Elymais, Characene). Londra: Order of the Trustees. OCLC 1041623470.
- Pakzadian, Hasan. "The Coins of Elymais", Tehran, 2007. (in Persian)
- Potts, Daniel T., (Ed.) (2017). The Oxford Handbook of Ancient Iran. Oxford University Press. ss. 1-1021. ISBN .
- Rezakhani, Khodadad (2013). "Arsacid, Elymaean and Persid coinage". Potts, Daniel T. (Ed.). Oxford Handbook of Ancient Iran. Oxford: Oxford University Press. ss. 766-777. ISBN .
- Shayegan, M. Rahim (2011). Arsacids and Sasanians: Political Ideology in Post-Hellenistic and Late Antique Persia. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN .
- van't Haaff, Pieter Anne (2007). Catalogue of Elymaean Coinage: Ca. 147 B.C.-A.D. 228. Lancaster: Classical Numismatic Group. ISBN .
- Wiesehöfer, Josef (1996). Ancient Persia: from 550 BC to 650 AD. Azodi, Azizeh tarafından çevrildi. Londra: I. B. Tauris. ISBN .
Dış bağlantılar
- Elymais coinage
- About Elymais and the type of coinage
- http://www.seleukids.org/Elymais.html 14 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Some history and coin definitions
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Elymais veya Elamais Ἐlymais daha eski adin Helenik bicimi olan Elam MO 2 yuzyildan MS 3 yuzyilin baslarina kadar uzanan ozerk bir devlet ve siklikla Part kontrolu altinda bir vasaldir Susa da gunumuzde Huzistan Iran bolgesi Basra Korfezi nin basinda yer aliyprdu Nufusun cogu muhtemelen bir zamanlar bu bolgenin kontrolunu elinde bulunduran antik Elamlilardan geliyordu ElamaisElamais147 MO 221 222 MSMO 51 yilinda Elamais in yaklasik sinirlari TurOzerk devlet siklikla Part Imparatorlugu nun bir vasaliBaskentSusaHukumetMonarsi y 147 MOI Kamnaskires Soter 221 222 MSV OrodesTarihi donemKlasik Antik Cag Kurulusu147 MO Dagilisi221 222 MSOnculler ArdillarSelefki Imparatorlugu Sasani ImparatorluguGenel bilgiElamaislilarin yetenekli okcular oldugu biliniyordu MO 187 de Bel tapinaklarini yagmaladiktan sonra III Antiohos u oldurduler Elamais kralliginin ortaya cikmasindan 250 yil once Ahamenis Imparatorlugu tarafindan Elamca hala kullaniliyor olmasina ragmen dilleri hakkinda hicbir sey bilinmiyor Elamais te cok sayida Aramice yazit bulunmustur Bolgenin gumus ve altin zenginliginden Elamais ten IV Antiohos un ilgisini ceken bir sehir olarak soz eden deuterokanonik eser 1 Makabeler de bahsedilmektedir Buradaki anlatida tapinaginin cok zengin oldugu Yunanlilarin ilk hukumdari Makedon krali II Filip in oglu Iskender in oraya biraktigi altin kaplamalar gogus zirhlari ve silahlar Bunun uzerine Antiohos geldi ve sehri alip yagmalamaya calisti ancak vatandaslarca plani ogrenildiginden bunu basaramadi Yahudi tarihci Uriel Rappaport 1 Maccabees in yazarinin yanildigini Elamais in bir sehir degil bir ulke oldugunu ve Elamais te kalan hazineler Iskender hakkinda baska hicbir hikayeden bahsedilmedigini yaziyor Elamais in eyaletleri Massabatice daha sonra Masabadhan Corbiane ve Gabiane idi Susa Elamais bolgesinin dogusunda yer aliyordu Elamais kralligi MS 3 yuzyilin baslarinda Sasani istilasiyla yok olana kadar varligini surdurdu Madeni paraElamais krali III Kamnaskires ve esi Anzaze nin parasiFraates Sikkesi MS 2 yuzyilin basi ortasi Elamais sikkelerinde bir kral tasvir edilmistir Bunun bir Part krali mi yoksa yerel bir hukumdar mi oldugu bilinmiyor cunku bu tur bilgiler gun isigina cikmiyor Bu madeni paralar Yunan Drahmi ve Tetradrahmi standartlarini temel aliyordu Kraliyet resmi genellikle Part sikkelerine dayanir ve genellikle hilal seklinde yildiz iceren bir capa bulunur Arka yuzde cevresinde metin bulunan bir Artemis figuru veya bustu bir kartal veya genellikle yalnizca uzun noktalar bulunur bu numismatcilarin gravurculerin Yunanca bilmedigine veya yazilari zaten anlasilmaz olan madeni paralardan kopyaladiklarina inanmalarina yol acmistir Dogu Mezopotamya da konusulan cagdas Gec Eski Dogu Aramicesinden daha muhafazakar olan Aramicenin bir cesidi Sasanilerin yukselisine kadar Elamais te kaydedilmistir Elamais in kancilaryasi el yazisi harflerle ve bitisik harflerin sik kullanimiyla karakterize edilen ve gorunuse gore cagdas Part kancilarya yazisindan etkilenen Aramice alfabesinin kendi versiyonunu gelistirdi Ancak Aramice nin Elamais te konusulan bir dil olduguna dair hicbir kanit yoktur Yalnizca madeni paralarda III Orodes ten beri ve Tang e Sarvak inki gibi yazitlarda kayitlidir Krallarin listesiKamnaskirid hanedani I Kamnaskires Soter y MO 147 II Kamnaskires Nikephoros MO 147 139 MO 140 139 dan itibaren Elamais MO 82 civarina kadar ara sira isyanlarla birlikte birkac on yil boyunca dogrudan Part kontrolu altindaydi Bilinen gaspcilar veya isyancilar sunlari icerir Okkonapses MO 139 138 137 Tigraios MO 137 132 Darius Soter MO 129 civari Pittit MO 125 124 III Kamnaskires Anzaze ile MO 82 62 61 IV Kamnaskires MO 1 yuzyil V Kamnaskires MO 1 yuzyilin sonlari VI Kamnaskires MS 1 yuzyilin ortasi sonu Arsak hanedani I Orodes 1 yuzyilin sonlari II Orodes 1 yuzyilin sonu 2 yuzyilin basi Fraates 1 yuzyilin sonu 2 yuzyilin basi Osroes 2 yuzyil Ulfan ile III Orodes 2 yuzyil Abar Basi 2 yuzyil IV Orodes y 165 170 den itibaren Khwasak 3 yuzyil V Orodes 3 yuzyil Notlar Rezakhani 2013 Okkonapses i MO 188 187 de Seleukos krali III Antiohos a karsi yerel bir isyanci olarak onemli olcude daha erken bir tarihe yerlestirdi Shayegan 2011 speculates that an Elamite prince referenced in Babylonian sources Kamnaskires Soter was placed on the Elamite throne by the Parthian king after Tigraios s defeat and ruled Elymais 133 130 BC Other scholars omit this figure Kamnaskires III s and Anzaze s coins are attested 82 75 BC Shayegan 2011 62 61 yilinda Roma generali Pompey ile diplomatik iliskiler kurulana kadar ulkeyi yonettiklerini ardindan da ogullari Kamnaskires ile birlikte Partlarin onlarin yerini aldigini ileri surmustur VI Kamnaskires sikkelerinde her zaman yasli olarak tasvir edilir bu muhtemelen 96 yasina kadar yasayan kimligi belirsiz bir Kamnaskires in kayitlarini yansitir KaynakcaOzel a b Hansman John F ELYMAIS Encyclopaedia Iranica 26 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Aralik 2012 G Cameron Persepolis Treasury Tablets 1948 and R Hallock Persepolis Fortification Tablets 1969 See also Gzella H 2008 Aramaic in the Parthian Period The Arsacid Inscriptions In Gzella H amp Folmer M L Eds Aramaic in its Historical and Linguistic Setting Wiesbaden P 107 130 1 Maccabees 6 1 3 2001 1 Maccabees Ed The Oxford Bible Commentary Online Oxford University Press ISBN 9780191979897 Coins of Elymais 8 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2024 Gzella Holger Folmer M L 2008 Aramaic in Its Historical and Linguistic Setting Ingilizce Otto Harrassowitz Verlag s 112 ISBN 978 3 447 05787 5 Safiʿi I 30 Aralik 2018 Aramaic Traces through Coins in the Iranian World The Oriental Studies 2018 82 ss 101 122 doi 10 15407 skhodoznavstvo2018 82 101 a b c d e Wiesehofer 1996 s 318 Shayegan 2011 s 118 a b Shayegan 2011 s 122 Wiesehofer 1996 s 318 Rezakhani 2013 s 771 a b Shayegan 2011 s 122 van t Haaff 2007 ss 6 7 61 Shayegan 2011 ss 118 325 Wiesehofer 1996 s 318 Rezakhani 2013 s 772 Rezakhani 2013 s 772 Shayegan 2011 s 325 Shayegan 2011 s 325 Wiesehofer 1996 s 318 Hill 1922 s clxxxvii Rezakhani 2013 s 772 Hill 1922 s clxxxix Hill 1922 s clxxxix Wiesehofer 1996 s 318 Rezakhani 2013 s 772 a b Wiesehofer 1996 s 318 Rezakhani 2013 s 773 Hill 1922 s cxci Hansman 1998 Wiesehofer 1996 s 318 Rezakhani 2013 s 773 Hansman 1998 a b c d Rezakhani 2013 s 773 Hansman 1998 Rezakhani 2013 s 773 GenelHansman John F 1998 Elymais Encyclopaedia Iranica Erisim tarihi 4 Mart 2022 1922 Catalogue of the Greek Coins of Arabia Mesopotamia and Persia Nabataea Arabia Provincia S Arabia Mesopotamia Babylonia Assyria Persia Alexandrine Empire of the East Persis Elymais Characene Londra Order of the Trustees OCLC 1041623470 Pakzadian Hasan The Coins of Elymais Tehran 2007 in Persian Potts Daniel T Ed 2017 The Oxford Handbook of Ancient Iran Oxford University Press ss 1 1021 ISBN 9780190668662 Rezakhani Khodadad 2013 Arsacid Elymaean and Persid coinage Potts Daniel T Ed Oxford Handbook of Ancient Iran Oxford Oxford University Press ss 766 777 ISBN 978 0 19 973330 9 Shayegan M Rahim 2011 Arsacids and Sasanians Political Ideology in Post Hellenistic and Late Antique Persia Cambridge Cambridge University Press ISBN 978 0521766418 van t Haaff Pieter Anne 2007 Catalogue of Elymaean Coinage Ca 147 B C A D 228 Lancaster Classical Numismatic Group ISBN 978 0 9709268 8 3 Wiesehofer Josef 1996 Ancient Persia from 550 BC to 650 AD Azodi Azizeh tarafindan cevrildi Londra I B Tauris ISBN 1 85043 999 0 Dis baglantilarElymais coinage About Elymais and the type of coinage http www seleukids org Elymais html 14 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Some history and coin definitions