Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Büyük Ayetullah Seyyid Ebu'l-Kasım Hoyî el-Musevi ( , Arapça:أبو القاسم الموسوي الخوئي, Farsça:ابوالقاسم موسوی خویی) 19 Kasım 1899 - 8 Ağustos 1992) İranlı-Iraklı Şii bir merciydi.Hoyî, en etkili Şii alimlerden biri olarak kabul edilir.
Ayetullah Ebu'l-Kasım Hoyî | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 19 Kasım 1899 Hoy,  İran |
| Ölüm | 8 Ağustos 1992 (92 yaşında) Necef,  Irak |
| Din | İslam (Şii) |
ölümünden sonra, 1992'deki ölümüne kadar Şii dünyasının çoğunun ruhani lideri oldu. Daha sonra eski öğrencisi Ali Sistani, ilahiyat okulunun başına geçti ve takipçilerinin çoğu Sistani'nin takipçisi oldu.
Eğitim Dönemi
Ebul Kasım başlangıç ilimlerini babasının yanında aldı. O dönemlerde İran'da meşrutiyet olayının başlaması, babasının ise meşrutiyete karşı olmasından dolayı 1910 yılında Irak'a göç etti.
Hoyi Mucemu'r Rica kitabında şöyle söylüyor;
"Ben kardeşim Abdullah Hoyî ile birlikte 1912 yılında Irak'a gittim.13 yaşında edebiyat, fıkıh, mantık ve usul derslerini okuduk. 21 yaşında dönemin meşhur üstatlarının yanında içtihat derslerine başladım".
Ayetullah Hoyî'nin kendisi şöyle naklediyor;
"Öğrenciliğimin çoğunu ve 'nin yanında geçirdim Merhum Ayetullah Nairi Hak'kın rahmetine kavuşuncaya kadar yanından ayrılmadım."
Seyyid Abdulaziz Tabatabai şöyle naklediyor;
"Ayetullah Hoyî 15-16 yaşlarındayken Hazreti Ali'nin türbesinde cemaat namazı kıldıran ve dönemim meşhur fakihi olan 'ye bir soru sordu Seyyid cevap verdi fakat Ayetullah Hoi itiraz ederek şöyle dedi "Siz Urvetu'l Vuska kitabınızda bunun aksini buyurmuşsunuz ? Merhum eve dönüp kitabına baktığında Seyyid Hoi'nin itirazında haklı olduğunu görüp ve bir gün sonra kendi yakınlarından olan Seyyid Hoyî'nin babasını görünce ona şöyle dedi; 'Bu çocuğun kıymetini bil bunun geleceği çok parlaktır." "
Üstatları
Siyasi Faaliyetleri
Ayetullah Hoyî İslam ve Şiilik adına siyasette çokça yer almıştır. Irak ve İran üzerindeki siyasi hareketlerde büyük rol oynamıştır. 1958 yılında Müslümanları ve Irak'ı tehdit eden komünist partinin kurulduğunda verdiği fetva;
"Daha önceleri bu meselenin cevabı verilmişti. Komünist partinin düşüncesi ve felsefesi İslam kanunlarına aykırıdır bu inanç küfür ve şirkle doludur Müslümanların böyle partilere katılması haramdır."
Ayetullah Hoyî İran devriminin başlangıcından itibaren gelişen tüm olayları takip etmiş ve İran'daki devrimin öncülüğünü yapan Ruhullah Humeyni, ve Ayetullah Necefi Meraşi gibi fakihlerle irtibat halindeydi.
Ayetullah Hoyî'nin Ayetullah Rıza Gulpeygani'ye telgrafı;
"Sizin ve Diğer saygıdeğer fakihlerin şah hükûmetine çektiğiniz üçüncü telgrafınızdan haberdar oldum bu bizi çok sevindirdi inşallah bu girişiminizle İmam-ı Zaman'dan inayetleri olur biz de şimdiye kadar vazifemizde kusur etmedik ve bu konuda siz ve diğer saygıdeğer alimlerin önerileri olursa uygulamaya hazırız ayrıca oradaki saygıdeğer alimleri adım adım destekleyerek onaylıyoruz."
Ayetullah Hoyî'nin Şah Muhammed Rıza Pehlevi'nin Fevziye'ye(Kum İlimler Merkezi) saldırısında Ruhullah Humeyni'ye çektiği telgrafı;
"Saygıdeğer Ayetullah Humeyni, zalimlerin havzaya karşı işlediği cinayet bizi ve tüm Müslümanları derin bir hüzne boğmuştur o halde sakın Allah'ın peygamberlerine verdiği sözden cayacağını sanma, çünkü Allah mutlak üstündür kimsenin yaptığını yanına bırakmaz."
Ayetullah Hoyî'nin bir grup ulemanın Şah'a karşı yazdığı mektuba cevabı;
"Şah, Kum ve Tebriz'deki katliamlarıyla dünya Müslümanlarının kalbinde derin bir yara açarak kötü ve kara dosyasında yeni bir sayfa daha açtı Irak'ta matem meclisleri kuruldu Iraklı Müslümanlar bu olayı kınayarak katillerin cezalandırılmasını istediler, ben bu değersiz kanımı din ve Kur'anı korumak için feda etmekten onur duyarım zira zalimlerle yaşamak benim için ölümden başka bir şey değildir. İran halkının zafere ulaşmasının yolu alimlerin bayrağı altında toplanmasından geçer."
Ayetullah Hoyî'nin İmam Humeyni'nin tutuklanmasında İran hükûmetine telgrafı;
Sayın Muhammed Rıza Pehlevi
"Son zamanlarda vuku bulan üzücü olayların yeniden tekrarlanma endişesi vardı. Bundan daha acı olanı Ayetullah Humeyni, Ayetullah Kummi ve Ayetullah Mahallati'nin tutuklanmış olmalarıdır. Umarım Hatalarınızı Telafi edip İslama zıt konuları kaldırarak Ayetullah Humeyni'yi serbest bırakırsınız."
Ayetullah Hoyî, Ruhullah Humeyni Bursa'ya sürgün edildiğinde Birleşmiş Milletler ve etkili olabilecek Müslüman ülkelerine 70'ten fazla telgraf göndererek itirazını dile getirdi. İran'ın dönem Başbakanı Huveyda'ya telgraf çekerek İmam Humeyni'nin sürgününün yasal olmadığını ve derhal İran'a getirilmesini talep etti.
Ruhullah Humeyni'nin 1965 yılında Türkiye'den Irak'a sürgün haberi Ayetullah Hoyî'ye verildiğinden Şeyh Müçteba Lenkerani, Şeyh Sadra Badkube, Oğlu Seyyid Celaleddin Hoyi ve damadı Seyyid Celaleddin Fakih İmani ile 10 otobüs alimi İmam'ı karşılamaya gönderdi, Humeyni'nin Irak'a geldiği gün dersten sonra bizzat kendisi Ruhullah Humeyni'nin ziyaretine gitti. Bu ilgi ve alakasının nedenini soranlara şöyle verdi;
"O, diğerlerinden farklıdır, dolayısıyla onun ziyareti de diğerlerinden farklı olmalıdır."
İstifta Kurulu
Saddam rejiminin İranlıları Irak'tan ihraç etmesiyle bu istifta kurulu da dağıldı ancak kurul toparlandı ve hemen yeni bir heyet kuruldu kurulda şu kişiler vardı;
Şahın ulema arasında ihtilaf çıkarma planı
İran şahı Muhammed Rıza Pehlevi hükûmetten düşme tehlikesini anladıktan sonra Gadri Hum bayramında kız kardeşi Eşref'i Irak'a Ali'nin ziyaretine gönderdi. Ardından Irak ve İran'ın ajanları Şah'ın hanımı Şahbanu Ferah'ı Necef'e getirdiler Onu Ayetullah Hoyî'nin ziyaretine götürme kararı aldılar Ayetullah Hoyî'ye Şah'ın hanımının bir saate kadar ziyaretine geleceğini haber verdiklerinde Ayetullah Hoyî görüşmemek için Necef'i terk ederek Kufe'ye gitti. Fakat bir vesile ile Şah'ın hanımı ile görüştü ve hitaben şöyle dedi; "Şah'a söyleyin bu inadından ve mazlum halkın kanını dökmekten vazgeçsin ve dökülen bu kanlara engel olsun. " Ayetullah Hoyî hanımı aracılığı ile Şah'a birçok öğütte bulundu. Bu olay gazeteler ve basın yayın organlarında "Şah'ın hanımı Necef'e Ali'nin ziyaretine gitti ve orada Şii'nin Büyük Taklit Merci Ayetullah Hoyî ile görüştü." şeklinde yayınlandı.
Irak Üzerindeki Siyaseti
Saddam rejiminin 1990 yılında Kuveyt'i işgal etmesi ülke içinde şehir ve şii inancında mukaddes olan yerleri yıkıp tahrif etmesinden sonra 15 Şaban 1991 yılında Ayetullah Hoyî'yi Hüseyin'in türbesinde gören öfkeli halk tekbirler getirerek Baas rejimine öfke ve tepkilerini gösterdiler. Ayetullah Hoyî başta kendisi olmak üzere 8-10 kişilik bir alimler heyeti teşkil ederek şöyle dedi:
"Bugünlerde ülkenin durumunu hiç de iç açıcı görmüyorum. Ülkenin ve müminlerin geleceği tehlikededir. Umumun maslahatı gereği toplumun ve gelişen olayların kontrol ve iradesi için bir heyete ihtiyaç vardır. Aşağıda isimleri zikredilen erdemli müminler bizin güvendiğimiz şahsiyetlerdir. Onların kararı bizim kararımızdır. Mümin evlatlarımız onlara itaat ederek yardımcı olsunlar. Yüce Allah'tan temennim umuma yaptığınız bu hizmetinizde sizlere başarı inayet etmesidir."
'Ulema Heyeti'
Fakat bu intifada Saddam rejimi tarafından bastırdı. 3 Ramazan 1991 sabah vakti Cumhuriyet Muhafızları üç koldan Necef'e girerek yüzlerce insanı öldürdü. Ayetullah Hoyî'nin evini muhasara ederek Ayetullah Hoyî'yi tutuklayıp helikopter ile Bağdat'a götürdüler. İşkencelerden sonra televizyon aracılığıyla mücahitlerin silah bırakmalarını söylemesini istediler. Saddam rejimi Ayetullah Hoyî istediği sözleri duyamayınca sözleri tahrif edip yayınlayarak hareketi bastırdı daha sonra onu Kufe'ye sürgün ederek orada hapse kapattı. Bu olaylardan sonra Hizbu'd Daveti'l İslamiye Gazetesinde şöyle bir haber yayınlandı; Saddam rejimi Ayetullah Hoyî'nin evini muhasara ederken Tarık Aziz, Ayetullah Hoyî ile görüşmek istedi Ayetullah Hoyî görüşmeyi reddederek şöyle dedi; "Elini Ayetullah Şehit Sadr'ın kanına bulaştıranlarla asla görüşmem."
Öğrencileri
Ayetullah Hoyî, Kum ve Necef şehirlerinde birçok kişiye ders vermiştir. Öğrencilerinden bazıları 21. yüzyılda Orta Doğudaki Şiileri yöneten kimseler olmuşlar, bazıları öğrencileri İran devriminde büyük rol oynamış ve bazıları da Lübnan Hizbullah Partisinin kurucularından olmuşlardır .Bu kişilerden bazıları;
- Ayetullah el-Uzma Seyyid Ali Sistani, Irak
- Ayetullah Mirza Cevad Tebrizi
- Ayetullah Muhammed Bakır es-Sadr
- İmam Musa Sadr
- Abdulkerim Musevi Erdebili
- Muhammed El-Ticani
- Höccet'ul İslam Hacı Şeyh
Eserleri
- Nefahatu'l İcaz
- el-Bayan Fi Tefsiri'l Kur'ân
- Şiir Divanı: Bu eseri Ali hakkında 900 beyit şiir içermektedir.
- Mucem-u Rical-i Hadis: 23 ciltten oluşan bu eserinde 15676 ravinin hayatından bahsedilmiştir.
- Minhacu's Salihin
- el-Mesailu'l Muntehaba
- Fıkh'ul Kur'ân Ale'l Mezahibi'l Hamse : Bu kitabından 5 mezhebin Kur'ândaki fıkhından bahseder.
- Vesiletu'n Necat kitabına haşiy
- Mekasib kitabına haşiye
- Meniyyetu'l Sail
Ölümü
Ayetullah Hoyî 92 yıllık ömründen sonra 1 yıldır sürgündeyken 8 Ağustos 1992 yılında öldü. Gece yarısı defnedilen Ayetullah Hoyî'nin cenaze namazını Ayetullah Sistani kıldırdıktan sonra askerler eşliğinde Mescidi Hazra'ya götürülerek birkaç kişi tarafından oraya defnedildi.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Resmi İnternet Sitesi 4 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İmam Hoi Kuruluşu27 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
- ^ al-Imam Abu al-Qasim al-Khoei: Za'im al-Hawza al-Ilmiya [Imam Abu al-Qasim al-Khoei: Head of the Islamic Seminary] (Arapça). Mu'sasat al-Imam al-Khoei al-Khayriya. 2004. 19 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ Sirat Wa Hayat al-Imam al-Khoei [Biography and Life of Imam al-Khoei] (Arapça). Beirut, Lebanon: Dar al-Hadi. 1998. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ Guardians of Shi'ism: Sacred Authority and Transnational Family Networks (İngilizce). Edinburgh University Press. 20 Ocak 2015. ss. 64-5. ISBN . 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ Mawqif al-Tashayyu al-Imamiya Min Baqi al-Firaq al-Muslimeen [The Stance of Imami Shiism on the Rest of the Islamic Creeds] (Arapça). Egypt: Maktabat al-Ridhwan. 2005. ss. 227-30. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ a b c Uçar, Kerim (2012). Şia Alimleri c.1. İstanbul: Alulbeyt. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buyuk Ayetullah Seyyid Ebu l Kasim Hoyi el Musevi ˈ ɑː b uː ae l ˈ k ɑː s ɪ m ae l ˈ h uː i ˈ ɑː b uː ae l ˈ k ɑː s ɪ m ae l ˈ h uː i Arapca أبو القاسم الموسوي الخوئي Farsca ابوالقاسم موسوی خویی 19 Kasim 1899 8 Agustos 1992 Iranli Irakli Sii bir merciydi Hoyi en etkili Sii alimlerden biri olarak kabul edilir Ayetullah Ebu l Kasim HoyiDogum19 Kasim 1899 1899 11 19 Hoy IranOlum8 Agustos 1992 92 yasinda Necef IrakDinIslam Sii olumunden sonra 1992 deki olumune kadar Sii dunyasinin cogunun ruhani lideri oldu Daha sonra eski ogrencisi Ali Sistani ilahiyat okulunun basina gecti ve takipcilerinin cogu Sistani nin takipcisi oldu Egitim DonemiEbul Kasim baslangic ilimlerini babasinin yaninda aldi O donemlerde Iran da mesrutiyet olayinin baslamasi babasinin ise mesrutiyete karsi olmasindan dolayi 1910 yilinda Irak a goc etti Hoyi Mucemu r Rica kitabinda soyle soyluyor Ben kardesim Abdullah Hoyi ile birlikte 1912 yilinda Irak a gittim 13 yasinda edebiyat fikih mantik ve usul derslerini okuduk 21 yasinda donemin meshur ustatlarinin yaninda ictihat derslerine basladim Ayetullah Hoyi nin kendisi soyle naklediyor Ogrenciligimin cogunu ve nin yaninda gecirdim Merhum Ayetullah Nairi Hak kin rahmetine kavusuncaya kadar yanindan ayrilmadim Seyyid Abdulaziz Tabatabai soyle naklediyor Ayetullah Hoyi 15 16 yaslarindayken Hazreti Ali nin turbesinde cemaat namazi kildiran ve donemim meshur fakihi olan ye bir soru sordu Seyyid cevap verdi fakat Ayetullah Hoi itiraz ederek soyle dedi Siz Urvetu l Vuska kitabinizda bunun aksini buyurmussunuz Merhum eve donup kitabina baktiginda Seyyid Hoi nin itirazinda hakli oldugunu gorup ve bir gun sonra kendi yakinlarindan olan Seyyid Hoyi nin babasini gorunce ona soyle dedi Bu cocugun kiymetini bil bunun gelecegi cok parlaktir UstatlariSiyasi FaaliyetleriAyetullah Hoyi Islam ve Siilik adina siyasette cokca yer almistir Irak ve Iran uzerindeki siyasi hareketlerde buyuk rol oynamistir 1958 yilinda Muslumanlari ve Irak i tehdit eden komunist partinin kuruldugunda verdigi fetva Daha onceleri bu meselenin cevabi verilmisti Komunist partinin dusuncesi ve felsefesi Islam kanunlarina aykiridir bu inanc kufur ve sirkle doludur Muslumanlarin boyle partilere katilmasi haramdir Ayetullah Hoyi Iran devriminin baslangicindan itibaren gelisen tum olaylari takip etmis ve Iran daki devrimin onculugunu yapan Ruhullah Humeyni ve Ayetullah Necefi Merasi gibi fakihlerle irtibat halindeydi Ayetullah Hoyi nin Ayetullah Riza Gulpeygani ye telgrafi Sizin ve Diger saygideger fakihlerin sah hukumetine cektiginiz ucuncu telgrafinizdan haberdar oldum bu bizi cok sevindirdi insallah bu girisiminizle Imam i Zaman dan inayetleri olur biz de simdiye kadar vazifemizde kusur etmedik ve bu konuda siz ve diger saygideger alimlerin onerileri olursa uygulamaya haziriz ayrica oradaki saygideger alimleri adim adim destekleyerek onayliyoruz Ayetullah Hoyi nin Sah Muhammed Riza Pehlevi nin Fevziye ye Kum Ilimler Merkezi saldirisinda Ruhullah Humeyni ye cektigi telgrafi Saygideger Ayetullah Humeyni zalimlerin havzaya karsi isledigi cinayet bizi ve tum Muslumanlari derin bir huzne bogmustur o halde sakin Allah in peygamberlerine verdigi sozden cayacagini sanma cunku Allah mutlak ustundur kimsenin yaptigini yanina birakmaz Ayetullah Hoyi nin bir grup ulemanin Sah a karsi yazdigi mektuba cevabi Sah Kum ve Tebriz deki katliamlariyla dunya Muslumanlarinin kalbinde derin bir yara acarak kotu ve kara dosyasinda yeni bir sayfa daha acti Irak ta matem meclisleri kuruldu Irakli Muslumanlar bu olayi kinayarak katillerin cezalandirilmasini istediler ben bu degersiz kanimi din ve Kur ani korumak icin feda etmekten onur duyarim zira zalimlerle yasamak benim icin olumden baska bir sey degildir Iran halkinin zafere ulasmasinin yolu alimlerin bayragi altinda toplanmasindan gecer Ayetullah Hoyi nin Imam Humeyni nin tutuklanmasinda Iran hukumetine telgrafi Sayin Muhammed Riza Pehlevi Son zamanlarda vuku bulan uzucu olaylarin yeniden tekrarlanma endisesi vardi Bundan daha aci olani Ayetullah Humeyni Ayetullah Kummi ve Ayetullah Mahallati nin tutuklanmis olmalaridir Umarim Hatalarinizi Telafi edip Islama zit konulari kaldirarak Ayetullah Humeyni yi serbest birakirsiniz Ayetullah Hoyi Ruhullah Humeyni Bursa ya surgun edildiginde Birlesmis Milletler ve etkili olabilecek Musluman ulkelerine 70 ten fazla telgraf gondererek itirazini dile getirdi Iran in donem Basbakani Huveyda ya telgraf cekerek Imam Humeyni nin surgununun yasal olmadigini ve derhal Iran a getirilmesini talep etti Ruhullah Humeyni nin 1965 yilinda Turkiye den Irak a surgun haberi Ayetullah Hoyi ye verildiginden Seyh Mucteba Lenkerani Seyh Sadra Badkube Oglu Seyyid Celaleddin Hoyi ve damadi Seyyid Celaleddin Fakih Imani ile 10 otobus alimi Imam i karsilamaya gonderdi Humeyni nin Irak a geldigi gun dersten sonra bizzat kendisi Ruhullah Humeyni nin ziyaretine gitti Bu ilgi ve alakasinin nedenini soranlara soyle verdi O digerlerinden farklidir dolayisiyla onun ziyareti de digerlerinden farkli olmalidir Istifta KuruluSaddam rejiminin Iranlilari Irak tan ihrac etmesiyle bu istifta kurulu da dagildi ancak kurul toparlandi ve hemen yeni bir heyet kuruldu kurulda su kisiler vardi Sahin ulema arasinda ihtilaf cikarma planiIran sahi Muhammed Riza Pehlevi hukumetten dusme tehlikesini anladiktan sonra Gadri Hum bayraminda kiz kardesi Esref i Irak a Ali nin ziyaretine gonderdi Ardindan Irak ve Iran in ajanlari Sah in hanimi Sahbanu Ferah i Necef e getirdiler Onu Ayetullah Hoyi nin ziyaretine goturme karari aldilar Ayetullah Hoyi ye Sah in haniminin bir saate kadar ziyaretine gelecegini haber verdiklerinde Ayetullah Hoyi gorusmemek icin Necef i terk ederek Kufe ye gitti Fakat bir vesile ile Sah in hanimi ile gorustu ve hitaben soyle dedi Sah a soyleyin bu inadindan ve mazlum halkin kanini dokmekten vazgecsin ve dokulen bu kanlara engel olsun Ayetullah Hoyi hanimi araciligi ile Sah a bircok ogutte bulundu Bu olay gazeteler ve basin yayin organlarinda Sah in hanimi Necef e Ali nin ziyaretine gitti ve orada Sii nin Buyuk Taklit Merci Ayetullah Hoyi ile gorustu seklinde yayinlandi Irak Uzerindeki SiyasetiSaddam rejiminin 1990 yilinda Kuveyt i isgal etmesi ulke icinde sehir ve sii inancinda mukaddes olan yerleri yikip tahrif etmesinden sonra 15 Saban 1991 yilinda Ayetullah Hoyi yi Huseyin in turbesinde goren ofkeli halk tekbirler getirerek Baas rejimine ofke ve tepkilerini gosterdiler Ayetullah Hoyi basta kendisi olmak uzere 8 10 kisilik bir alimler heyeti teskil ederek soyle dedi Bugunlerde ulkenin durumunu hic de ic acici gormuyorum Ulkenin ve muminlerin gelecegi tehlikededir Umumun maslahati geregi toplumun ve gelisen olaylarin kontrol ve iradesi icin bir heyete ihtiyac vardir Asagida isimleri zikredilen erdemli muminler bizin guvendigimiz sahsiyetlerdir Onlarin karari bizim kararimizdir Mumin evlatlarimiz onlara itaat ederek yardimci olsunlar Yuce Allah tan temennim umuma yaptiginiz bu hizmetinizde sizlere basari inayet etmesidir Ulema Heyeti Fakat bu intifada Saddam rejimi tarafindan bastirdi 3 Ramazan 1991 sabah vakti Cumhuriyet Muhafizlari uc koldan Necef e girerek yuzlerce insani oldurdu Ayetullah Hoyi nin evini muhasara ederek Ayetullah Hoyi yi tutuklayip helikopter ile Bagdat a goturduler Iskencelerden sonra televizyon araciligiyla mucahitlerin silah birakmalarini soylemesini istediler Saddam rejimi Ayetullah Hoyi istedigi sozleri duyamayinca sozleri tahrif edip yayinlayarak hareketi bastirdi daha sonra onu Kufe ye surgun ederek orada hapse kapatti Bu olaylardan sonra Hizbu d Daveti l Islamiye Gazetesinde soyle bir haber yayinlandi Saddam rejimi Ayetullah Hoyi nin evini muhasara ederken Tarik Aziz Ayetullah Hoyi ile gorusmek istedi Ayetullah Hoyi gorusmeyi reddederek soyle dedi Elini Ayetullah Sehit Sadr in kanina bulastiranlarla asla gorusmem OgrencileriAyetullah Hoyi Kum ve Necef sehirlerinde bircok kisiye ders vermistir Ogrencilerinden bazilari 21 yuzyilda Orta Dogudaki Siileri yoneten kimseler olmuslar bazilari ogrencileri Iran devriminde buyuk rol oynamis ve bazilari da Lubnan Hizbullah Partisinin kurucularindan olmuslardir Bu kisilerden bazilari Ayetullah el Uzma Seyyid Ali Sistani Irak Ayetullah Mirza Cevad Tebrizi Ayetullah Muhammed Bakir es Sadr Imam Musa Sadr Abdulkerim Musevi Erdebili Muhammed El Ticani Hoccet ul Islam Haci SeyhEserleriNefahatu l Icaz el Bayan Fi Tefsiri l Kur an Siir Divani Bu eseri Ali hakkinda 900 beyit siir icermektedir Mucem u Rical i Hadis 23 ciltten olusan bu eserinde 15676 ravinin hayatindan bahsedilmistir Minhacu s Salihin el Mesailu l Muntehaba Fikh ul Kur an Ale l Mezahibi l Hamse Bu kitabindan 5 mezhebin Kur andaki fikhindan bahseder Vesiletu n Necat kitabina hasiy Mekasib kitabina hasiye Meniyyetu l SailOlumuAyetullah Hoyi 92 yillik omrunden sonra 1 yildir surgundeyken 8 Agustos 1992 yilinda oldu Gece yarisi defnedilen Ayetullah Hoyi nin cenaze namazini Ayetullah Sistani kildirdiktan sonra askerler esliginde Mescidi Hazra ya goturulerek birkac kisi tarafindan oraya defnedildi Ayrica bakinizSii mezhebi Buyuk Ayetullah listesiDis baglantilarResmi Internet Sitesi 4 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Imam Hoi Kurulusu27 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kaynakca al Imam Abu al Qasim al Khoei Za im al Hawza al Ilmiya Imam Abu al Qasim al Khoei Head of the Islamic Seminary Arapca Mu sasat al Imam al Khoei al Khayriya 2004 19 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2020 Sirat Wa Hayat al Imam al Khoei Biography and Life of Imam al Khoei Arapca Beirut Lebanon Dar al Hadi 1998 12 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2020 Guardians of Shi ism Sacred Authority and Transnational Family Networks Ingilizce Edinburgh University Press 20 Ocak 2015 ss 64 5 ISBN 978 0 7486 9145 6 23 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2020 Mawqif al Tashayyu al Imamiya Min Baqi al Firaq al Muslimeen The Stance of Imami Shiism on the Rest of the Islamic Creeds Arapca Egypt Maktabat al Ridhwan 2005 ss 227 30 23 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2020 a b c Ucar Kerim 2012 Sia Alimleri c 1 Istanbul Alulbeyt ISBN 978 3 98 14846 0 1