Gaziler, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Gaziler | |
---|---|
Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
Gaziler Gaziler'in Erzurum 'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Erzurum |
İlçe | Şenkaya |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
Rakım | 2044 m |
Nüfus (2022) | 299 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0442 |
İl plaka kodu | 25 |
Posta kodu | 25360 |
Tarihçe
Gaziler köyünün eski adı Bardusi veya Bardisi'dir. Gürcüce Bardisi’den (ბარდისი), “bardi” (ბარდი) kelimesinden türemiş olabilir. Bu şekliyle bu yer adı çalılık anlamına gelir. Bununla birlikte bu yer adı farklı kaynaklarda Barduz, Bardusi (ბარდუსი) ve Pertusi (პერტუსი) biçiminde de yazılmıştır. Bu yer adının Gürcüce Pertusi'den değişime uğramış olabileceğine dair görüş de bulunmaktadır. Bu yer adı Türkçeye Bardız şeklinde girmiştir. Nitekim 1694-1732 Osmanlı cebe defterinde ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Bardız (باردیز) olarak geçer.
Eski bir bölge ve yerleşim yeri olan Bardız, erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü krallığı sınırları içinde yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar burayı 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Bir süre bağımsız sancak olan Bardız, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterinde Oltu sancağının bir köyü ve nahiyesi idi. Bardız nahiyesine bağlı 34 köyden 22’si bu tarihte boşalmıştı. Nahiyenin nüfusu 196 haneden oluşuyordu ve bu tarihte 187 hane Hristiyan idi ve 9 hane Müslüman olmuştu. 1835 yılında Bardız köyü Oltu sancağında yer alıyordu ve köyde 226 hanede 1.412 kişi yaşıyordu.
Bardız, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Rusların eline geçti. Rus idaresince 1886 yılında Bardus (Бардус) adıyla kaydedilmiş olan köy, Oltu Okrugu’nun Oltu kazasına (uçastok) bağlıydı. Nüfusu 404 kişiden oluşuyordu ve 392 kişi Rum, 14 kişi Oset olarak kaydedilmişti.
Gaziler köyünde, girişteki bir taşta Gürcüce yazıtın bulunduğu Bardız Kalesi günümüzde büyük ölçüde sağlamdır. Büyük ölçüde yıkılmış olan haç planlı ve kubbeli Bardisi Kilisesi (Bardız Kilisesi), Bobisgeri Kilisesi’nin planı örnek alınarak inşa edilmiştir.
Bardız, Sarıkamış harekatında önemli bir rol oynamış ve Enver Paşa 25 Aralık 1914’te IX. Kolordu’nun bir tümeni ile sonu felaketle bitecek Sarıkamış saldırısının son aşamasını Bardız’dan başlatmıştır.
Eski bir bucak merkezidir. 1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm belde ve köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 151 km, Şenkaya ilçe merkezine 36 km uzaklıktadır. Mahalle, Şenkaya'nın güneyinde olup, numaralı Şenkaya-Horasan il yolu üzerindedir.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 299 |
2021 | 312 |
2020 | 272 |
2019 | 291 |
2018 | 303 |
2017 | 328 |
2016 | 326 |
2015 | 326 |
2014 | 347 |
2013 | 367 |
2012 | 348 |
2011 | 344 |
2010 | 354 |
2009 | 353 |
2008 | 345 |
2007 | 343 |
2000 | 462 |
1990 | 694 |
1985 | 745 |
1965 | 937 |
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Gaziler Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b c d e f g h . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Gaziler, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt 14 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ ""Kars" haritası - Eastern Turkey in Asia". 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2023.
- ^ a b Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 795. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 323.
- ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 765". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 79-80. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Oltu kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mart 2021.
- ^ 2017 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2018, s. 29. 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022.
- ^ . Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Gaziler Mahallesi". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ "Google Maps". Google Maps. Erişim tarihi: 19 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Gaziler, Şenkaya için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gaziler Erzurum ilinin Senkaya ilcesine bagli bir kirsal mahalledir GazilerMahalleMahallenin haritadaki yeriErzurum un Turkiye deki konumuGazilerGaziler in Erzurum daki konumuUlke TurkiyeIlErzurumIlceSenkayaCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim2044 mNufus 2022 299Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0442Il plaka kodu25Posta kodu25360TarihceGaziler koyunun eski adi Bardusi veya Bardisi dir Gurcuce Bardisi den ბარდისი bardi ბარდი kelimesinden turemis olabilir Bu sekliyle bu yer adi calilik anlamina gelir Bununla birlikte bu yer adi farkli kaynaklarda Barduz Bardusi ბარდუსი ve Pertusi პერტუსი biciminde de yazilmistir Bu yer adinin Gurcuce Pertusi den degisime ugramis olabilecegine dair gorus de bulunmaktadir Bu yer adi Turkceye Bardiz seklinde girmistir Nitekim 1694 1732 Osmanli cebe defterinde ve 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Bardiz باردیز olarak gecer Eski bir bolge ve yerlesim yeri olan Bardiz erken ve gec Orta Cag da Gurcu kralligi sinirlari icinde yer aliyordu Nitekim Osmanlilar burayi 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirmistir Bir sure bagimsiz sancak olan Bardiz 1574 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterinde Oltu sancaginin bir koyu ve nahiyesi idi Bardiz nahiyesine bagli 34 koyden 22 si bu tarihte bosalmisti Nahiyenin nufusu 196 haneden olusuyordu ve bu tarihte 187 hane Hristiyan idi ve 9 hane Musluman olmustu 1835 yilinda Bardiz koyu Oltu sancaginda yer aliyordu ve koyde 226 hanede 1 412 kisi yasiyordu Bardiz uzun sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan Ruslarin eline gecti Rus idaresince 1886 yilinda Bardus Bardus adiyla kaydedilmis olan koy Oltu Okrugu nun Oltu kazasina ucastok bagliydi Nufusu 404 kisiden olusuyordu ve 392 kisi Rum 14 kisi Oset olarak kaydedilmisti Gaziler koyunde giristeki bir tasta Gurcuce yazitin bulundugu Bardiz Kalesi gunumuzde buyuk olcude saglamdir Buyuk olcude yikilmis olan hac planli ve kubbeli Bardisi Kilisesi Bardiz Kilisesi Bobisgeri Kilisesi nin plani ornek alinarak insa edilmistir Bardiz Sarikamis harekatinda onemli bir rol oynamis ve Enver Pasa 25 Aralik 1914 te IX Kolordu nun bir tumeni ile sonu felaketle bitecek Sarikamis saldirisinin son asamasini Bardiz dan baslatmistir Eski bir bucak merkezidir 1993 yilinda Buyuksehir olan Erzurum da 2012 yilinda 6360 Sayili Yasa ile tum belde ve koylerin tuzel kisiligi kaldirilmistir Bu koy de Senkaya Belediyesi nin bir mahallesi olmustur CografyaMahalle Erzurum il merkezine 151 km Senkaya ilce merkezine 36 km uzakliktadir Mahalle Senkaya nin guneyinde olup numarali Senkaya Horasan il yolu uzerindedir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2022 2992021 3122020 2722019 2912018 3032017 3282016 3262015 3262014 3472013 3672012 3482011 3442010 3542009 3532008 3452007 3432000 4621990 6941985 7451965 937Kaynakca a b c d e f g h i j k Erzurum Senkaya Gaziler Mahalle Nufusu Nufusune com 26 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2023 a b c d e f g h Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Gaziler Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 24 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2023 A Comprehensive Georgian English Dictionary 2006 2 cilt 14 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Kars haritasi Eastern Turkey in Asia 5 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2023 a b Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 795 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Osmanlica ve Gurcuce Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 323 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 765 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2023 Tao Gurcuce Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 79 80 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Oltu kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mart 2021 2017 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2018 s 29 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 9 4 Arsivlenmis kopya 17 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2022 Resmi Gazete 10 Aralik 2012 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2022 Gaziler Mahallesi YerelNet org tr 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2023 Google Maps Google Maps Erisim tarihi 19 Ocak 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarGaziler Senkaya icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft