Sabis Muharebesi, (veya Selle Muharebesi veya Sempre Muharebesi veya Nervilere Karşı Muharebe) MÖ 57'de modern Kuzey Fransa'da bulunan modern "Saulzoir" mevkiinde Jul Sezar'ın komutası altında bulunan Roma Cumhuriyeti lejyonları ile başlarında Nerviler kabilesi bulunan bir birleşik Belgea kabileler grubu arasında yapılan muharebe. Bu muharebede Jul Sezar'in komutasındaki lejyonlar bir baskın saldırısına uğramışlar ve yenilmelerine ramak kalmış iken muharebeyi kendilerinin lehine çevirip galip gelmişlerdi. Jul Sezar kendinin yazdığı unlu De Bello Gallico (Gallia savaşı) kitabinin II. Kitabı'nın hemen hepsini bu muharebeye hasretmiştir. Sezar'in bu kitabında belirtildiği gibi Romalılar, gayet sebatli savunma, tecrübeli komutanlık ve takviye güçlerinin tam zamanında ulaşması nedenleri ile yüksek olasılıklı stratejik bir mağlubiyeti, bir taktik galibiyete çevirmeyi başarmışlardır.
Sabis Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Galya Savaşları | |||||||
Belgea;'lara karşı Sezar'in kampanyasi (MO 57) | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Roma Cumhuriyeti | Belges kabileleri: Nerviler Viromanduler Atrebateler Aduatuclar | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Jul Sezar | Boduognatus | ||||||
Güçler | |||||||
Yak. 42,000 asker 8 Roma Lejyonu | 75,000 savaşçı | ||||||
Kayıplar | |||||||
Bilinmiyor | 60,000 oldugu iddia edilmekte (Sezar'in askerleri tarafından nehrin karşısından kovalanmakta olanları da ihtiva eden ve Sezar'in askerleri tarafından yapilan savaş alanindaki ölü sayimina gore) |
Bu maddenin içeriğinin Türkçeleştirilmesi veya doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. Bu maddedeki yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları giderilmelidir. (Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır. |
Arka plan
MÖ 58-57 kışında Sezar'a yetişen söylentilere göre Belga'lar kabileleri, Roma'lıların kendi içişlerine karışmaları ihtimaline karşı olarak, kendi aralarında bir ittifak yapıp Roma'lılara karşı tek bir cephe arz etmek için aralarında müzakereler yaptıkları haberi ulaştı. Bu ittifaka Bellovac'lar, Süession'ler, Nervi'ler, Atrebat'ler, Ambian'lar, Morin'ler, Menapi'ler, Calet'lar, Velıocasse'ler, Viromandu'ler, Aduatuc'lar, Condrus'lar, Ebüron'lar, Caeroes'ler ve Paeman'lar kabileleri katılmak istedikleri ortaya çıktı. Bu ittifakın liderliğini Suession'ler kralı olan Galba yapmaktaydı. Bu söylentilerin ortaya çıkması Sezar'a, yapmak istediği fetihlerin sadece Galya kabilelerini değil de bunlar yanında Belga'lea kabilelerini de kontrol altına alıp onları yönetmek için iyi bir bahane hazırladı. Sezar'in Roma'lılar eline geçirmek istediği yeni arazilerin ortaya çıkması nedeni ile Sezar emri altında bulunan Roma'li lejyon askerlerinin yeterli olmadığını kabul ederek, Roma'ya ait olan eyaletinde yeniden asker toplamaya başladı ve bu yeni askerden iki yeni lejyonu oluşurdu: Lejyon XII Gemina ve Lejyon XİV Gemina Aynı zamanda Sezar Roma'lılar müttefiki Galyalı kabile olan "Rem'ler" kabilesinin kendisine daha sıkı bağlanması için tedbirler aldı.
Buna karşılık olarak Belga'lar ve diğer Galyalı kabileler Rem'lerin merkezi kalesi olan yanında bulunan 'a hücuma geçtiler. Sezar bu Bibras kalesini savunmaya karar verip lejyonları ile buraya geçti. Burada kaleye saldırıya katılan Belga'lar ve Galyalı kabilelerin orduları ile Aisne Nehri kıyılarında çatışmaya girişti ve yapılan Axona Muharebesi'nde onlara karşı bir galibiyet kazandı ve Belga'lar komutanı olan Suession'ler kralı olan Galba Roma'lilra teslim oldu.
Bu mağlubiyet ve kurulan ittifakın zahire ve diğer yiyecek tedarikinin yeterli olarak sağlanamadığı için Belga'lar kabileleri arasında yapılan ittifak bozuldu. Toplanmış olan Belga'lar kabileleri ittifakı ordusu dağılıp her kabile mensubu savaşçı kendi kabuilesinin arazisine geri döndü. Fakat Belga'lar kabileleri aralarında yaptıkları bir anlaşma ile ileride Romalılar eski ittifaka katılmış olan herhangi bir tek kabileyi istila etme girişimine geçerlerse Belga'lar ittifakının o kabileye destek vermek için tekrar kurulabileceği prensibi üzerinde anlaştılar. Sezar girmiş olduğu Belga'lar kabileleri toprakları üzerindeki ilerleyişini durdurmadı. Bu ilerleyişi sırasında karşılaştığı Belga'lar kabileleri birer birer Roma'lılara katılıp onlara itaat sözü yemini vererek teslim olmaya başladılar. Sonunda en büyük 4 Belga'lr kabilesi - Nervi'ler, Atrebat'lar, Aduatuc'lar ve Viromandu'lar -haricindeki Belga'lar Sezar tarafından Roma yönetimi altına alındı. Sadece bu 4 büyük Belga'lar kabilesi bağımsız kaldı.
Sezar'la görüşmeler yapan Amban'lar kabilesi ilerigelenleri Sezar'a Romalı yönetimine en fazla karşı çıkan Belga'lar kabilelerinin başında Nervi'ler geldiğini söylemişlerdi. Nervi'ler kabilesi kabile mensuplarına yozlaştırıcı etkiler yaptığı için ve olasılıkla bunların Roma'lılar tesirlerini arazilerine getireceklerinden korktukları için Roma'lı tacirlerin ülkelerine lüks Roma'lı malları ihraç edip getirmelerini ve kabile mensuplarının bu malları satın almasını yasaklamışlardı. Nervi'ler Romalılar hiçbir surette, her iki taraf için de gayet uygun olsa bile, barış sağlamak için konuşmalara ve müzakerelere girmekten sakınmaktaydılar. Eğer Sezar Galya'da ve Belga'lar kabileleri arasında barış sağlamak ve buralarda sulh ve sükun sağlamak için tedbirler almak istemekteyse önce Nervi'lerin başını çektiği Belhga'lara karşı savaş yapması gerekmekteydi.
Muharebe
Sonuçlar
Nervi'lerin bu muharebenin sonunda yaptıkları son direnişten sonra Nervi'lerin savaşçılarından gayet küçük sayıda hayatta kalan kalmıştı. Diğerlerinin hepsi hayatlarını kaybetmişlerdi. Onların kampından bulunan geri kalanlar, ihtiyarlar, çocuklar ve kadınlar Roma'lılara teslim oldular. Sezar'ın eserine göre geride kalanların açıklamalarına göre Nervi'ler bu savaşa savaşçı ve destekçi 60,000 kişi ile katılmışlardı ve bunlardan hayatta kalıp silah taşıyabilecek 500 kişi kalmıştı. Sezar Roma'lıların bu geri kalanları koruyacağına söz vererek bunları kendi arazilerine gönderdi. Bu kabileden kalan bu zayıf gruba komşu kabilelerin saldırılarını önlemek için Sezar bu komşulara haberler göndererek onları ikaz edip bunların Roma'lılar savunması altında olduklarını ve bunlara saldırıda bulunmamalarını bildirdi.
Aduatuc'lar Belga'lar kabileleri ittifakının Rem'lere karşı geçtiği ve yaptığı askerî harekâta katılmak için savaşçılar göndermişti. Ama bu savaılar yolda iken Sabis Muharebesi Roma'lılar tarafından kazanılmış ve büyük zayiat veren savaşan Belga'lar ittifakı ordusundan geri kalanlar dağılmıştı. Bu Belga'lar hezimetini yolda iken haber alan Aduatuc'lar savaşçılari geri dönüp kendi arazilerine gidip dağıldılar. Fakat bu savaşçıların çoğu doğal olarak çok korunaklı olan bu kabilenin merkezi olan kasabaya dönmüşlerdi ve kabile bu kasabayı savunmaya karar verdiler. Sezar ordusu ile bu kasaba üzerine yürüdü. Romalılar ve savunmacılar arasında ufak çatışmalar yapıldı. Fakat Sezar bu şehri kuşatmaya almaya karar verdi. Bunun için standart Romalı ordu stili korunaklı ordu kampı inşa etmeye ve kuşatma makinelerini kurmaya başladılar. Bu yapılmakta olan Roma'lılar kampı ve Roma'lı kuşatma makinaları savunmacı Belga'lılara o kadar tesir yaptı ki Sezar'a haberci göndererek ona teslim olup, silahlarını bırakıp, Roma'ya itaat sözü vereceklerini bildirdiler. Fakat muharebeye giremeden buraya geri dönen savaşçıların bir kısmı bunu kabul etmemişlerdi ve silahlarını yanlarında saklamışlardı. Bu savaşçılara kabilenin temsilcilerini Romalılara müzakerelere gittikleri günün gecesi akşam karanlığından faydalanarak Roma'lılar ordularına ve korunaklı ordugah mevzilerine hiç umutsuz olarak ama büyük bir cesaretle saldırıya geçtiler. Bir taarruza karşı hazır bulunan Roma'lılar bu saldırıyı yapanlara 4,000 ölü gibi gayet büyük zayiat verdirerek onların saldırısını durdurdular. Bu saldırı dolayısıyla Sezar Aduatuc'ların hepsini (savaşçı ve savaşçı olmayan erkek, kadın çocuk) köle olarak ilan etti. Takriben 53.000 kişilik Aduatuc'lar kabilesi mensupları Roma'lılar esir pazarlarında satıldılar.
Muharebenin mevkii hakkında tartışmalar
Sabis Muharebesi Sezar'ın kitabına göre "Sabis Çayı" adı verilen bir akarsu kenarlarında yapılmıştır. Fakat Sabis Çayı'nın modern Kuzey Fransa'da hangi akarsu olduğu üzerinde tartışmalar yapılmıştır. 20.yüzyıl ortasına kadar bu akarsunu modern kentinden geçen "Sambre Çayı" olduğu kabul edilmişti. Bunun için tarihçiler bu muharebe ye "Sambre Muharebesi" adını da vermişlerdi.
Fakat önce Belçikalı tarihçi M.A. Arnould 1941'de ve sonra daha etkili olarak 1955'te Fransız tarihçi P. Turquin yazdıkları makaleler ile Sabis Nehri'nin kentinde "Selle Nehri" olduğu hiç itiraz götüremeyecek bir şekilde işbat edilmiştir. Bunun için bu muharebeyi "Sambre Muharebesi" olarak adlandırmanın hatalı olduğu ve daha uygun bir modern isimle "Selle Muharebesi" olması gerektiği modern tarihçilerce kabul edilmiştir.
Bunlara göre şu nedenlerle muharebenin yapıldığı mevki olan Sabis Cayi'nın modern mevkii Selle Çayı'di:
- "Sabis" sözcüğü ile "Selle" sözcüğü arasında pek çok Orta Çağ kaynaklarında kullanılan ve o zaman gelişmekte olan Fransızca dilinde bulunan bir lingistik ilişki bulunmaktadır.
- Sezar bu muharebeden sonra Belocvac'lar arazisine ve sonra Nerviler arazisine doğru üzerinde ilerlemekte olduğu yol büyük olasılıkla önce Boulogne-sur-Mer ve oradan da Ren Nehri ve Köln'e giden yoldur. Bu yol Selle Çayı üzerindnen geçmektedir ve bundan sonra bu yol Nervi'ler arazileri sınırlarına gelmektedir. Nervi'ler büyük bir ihtimalle bu sınırda Roma'lıları beklemekte idiler.
- Sezar'ın üzerinde ilerlemekte olduğu Boulogne-sur-Mer mevkine giden yol "Sambre Çayı"'na paraleldir ve bir köprü ile geçilmez. Aynı yol Selle Çayı'na dikeydir ve bu akarsuyun bir köprü ile geçilmesini gerektir.
- Selle Çayı Nervi'ler etrafında birleşerek onlarla ittifak yapan Belga'lar kabilelerinin arazilerinin hemen ortasından geçmektedir. Bu ittifaka katılan Aduatuc'ler bir Germen asıllı kabile olup modern Belçika'nın doğusunda yaşamaktaydılar. Bu kabile savaşçıları akarsu önünde toplanmış olan Belga'lar ittifakı ordularına yetişememesi bu nedenle ortaya çıkmış olması gayet muhtemeldir.
- Saulzoir civarının coğrafi nitelikleri Sezar'ın kitabında verdiği Sabis Nehri mevkii tasvirine uymaktadır. Birbirlerine karşılıklı iki tepe bulunmakta; bu tepelerin altında bir düzlük bulunmakta ve bu düzlükten Selle Çayı geçmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Jül Sezar (Tür. çev.: Hamit Dereli) (1942) Gallia Savaşı, İstanbul: Maarif Basımevi (Dünya Edebiyatından Tercümeler - Latin Klasikleri) Kitap II Googlebooks
- ^ Sezar,... II.4
- ^ Sezar,... Kitap II.2
- ^ Sezar,... Kitap II.3 ve Kitap II.5
- ^ Sezar.. II.6 ve II.14.
- ^ Arnould, Maurice-Aurélien (1941) "La Bataille du Sabis (57 avant notre ère)", Revue belge de philologie et d'histoire, Cilt:XX, No: 1-2, Sayfa: 29-106 (DOİ 10.3406/rbph.1941.1598, lire en liğne (Fransızca)
- ^ Turquin, Pierre (1955) "La Bataille de la Selle (du Sabis) en l' An 57 avant J.-C.", Les Études Classiques Cilt:23 No:2 Sayfa:113-156. (Fransızca)
Dış bağlantılar
- Jül Sezar (Tür. çev.: Hamit Dereli) (1942) Gallia Savaşı, İstanbul: Maarif Basımevi (Dünya Edebiyatından Tercümeler - Latin Klasikleri) Kitap II Googlebooks
- Jül Sezar, Commentarii de Bello Gallico Kitap II
- Dennis, Peter (2010) Julius Caesar: The background, strategies, tactics and battlefield experiences of the greatest commanders of history. Osprey Publishing, . (İngilizce)
Dış bağlantılar
- Rickard, John (20 Mart 2009) "Battle of the Sambre, July 57 B.C." Military History Encyclopedia on the Web "History Of War.org" websitesi [1] 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sabis Muharebesi veya Selle Muharebesi veya Sempre Muharebesi veya Nervilere Karsi Muharebe MO 57 de modern Kuzey Fransa da bulunan modern Saulzoir mevkiinde Jul Sezar in komutasi altinda bulunan Roma Cumhuriyeti lejyonlari ile baslarinda Nerviler kabilesi bulunan bir birlesik Belgea kabileler grubu arasinda yapilan muharebe Bu muharebede Jul Sezar in komutasindaki lejyonlar bir baskin saldirisina ugramislar ve yenilmelerine ramak kalmis iken muharebeyi kendilerinin lehine cevirip galip gelmislerdi Jul Sezar kendinin yazdigi unlu De Bello Gallico Gallia savasi kitabinin II Kitabi nin hemen hepsini bu muharebeye hasretmistir Sezar in bu kitabinda belirtildigi gibi Romalilar gayet sebatli savunma tecrubeli komutanlik ve takviye guclerinin tam zamaninda ulasmasi nedenleri ile yuksek olasilikli stratejik bir maglubiyeti bir taktik galibiyete cevirmeyi basarmislardir Sabis MuharebesiGalya SavaslariBelgea lara karsi Sezar in kampanyasi MO 57 TarihTemmuz MO 57BolgeGalya modern mevkii kesinlikle bilinmemekte ya Selle Cayi ya da Sambre Cayi uzeinde oldugu tartisilmaktadir SonucRoma ZaferiTaraflarRoma CumhuriyetiBelges kabileleri Nerviler Viromanduler Atrebateler AduatuclarKomutanlar ve liderlerJul SezarBoduognatusGuclerYak 42 000 asker 8 Roma Lejyonu75 000 savasciKayiplarBilinmiyor60 000 oldugu iddia edilmekte Sezar in askerleri tarafindan nehrin karsisindan kovalanmakta olanlari da ihtiva eden ve Sezar in askerleri tarafindan yapilan savas alanindaki olu sayimina gore Bu maddenin iceriginin Turkcelestirilmesi veya Turkce dilbilgisi ve kurallari dogrultusunda duzeltilmesi gerekmektedir Bu maddedeki yazim ve noktalama yanlislari ya da anlatim bozukluklari giderilmelidir Yabanci sozcukler yerine Turkce karsiliklarinin kullanilmasi karakter hatalarinin duzeltilmesi dilbilgisi hatalarinin duzeltilmesi vs Duzenleme yapildiktan sonra bu sablon kaldirilmalidir Arka planMO 58 57 kisinda Sezar a yetisen soylentilere gore Belga lar kabileleri Roma lilarin kendi icislerine karismalari ihtimaline karsi olarak kendi aralarinda bir ittifak yapip Roma lilara karsi tek bir cephe arz etmek icin aralarinda muzakereler yaptiklari haberi ulasti Bu ittifaka Bellovac lar Suession ler Nervi ler Atrebat ler Ambian lar Morin ler Menapi ler Calet lar Veliocasse ler Viromandu ler Aduatuc lar Condrus lar Eburon lar Caeroes ler ve Paeman lar kabileleri katilmak istedikleri ortaya cikti Bu ittifakin liderligini Suession ler krali olan Galba yapmaktaydi Bu soylentilerin ortaya cikmasi Sezar a yapmak istedigi fetihlerin sadece Galya kabilelerini degil de bunlar yaninda Belga lea kabilelerini de kontrol altina alip onlari yonetmek icin iyi bir bahane hazirladi Sezar in Roma lilar eline gecirmek istedigi yeni arazilerin ortaya cikmasi nedeni ile Sezar emri altinda bulunan Roma li lejyon askerlerinin yeterli olmadigini kabul ederek Roma ya ait olan eyaletinde yeniden asker toplamaya basladi ve bu yeni askerden iki yeni lejyonu olusurdu Lejyon XII Gemina ve Lejyon XIV Gemina Ayni zamanda Sezar Roma lilar muttefiki Galyali kabile olan Rem ler kabilesinin kendisine daha siki baglanmasi icin tedbirler aldi Buna karsilik olarak Belga lar ve diger Galyali kabileler Rem lerin merkezi kalesi olan yaninda bulunan a hucuma gectiler Sezar bu Bibras kalesini savunmaya karar verip lejyonlari ile buraya gecti Burada kaleye saldiriya katilan Belga lar ve Galyali kabilelerin ordulari ile Aisne Nehri kiyilarinda catismaya giristi ve yapilan Axona Muharebesi nde onlara karsi bir galibiyet kazandi ve Belga lar komutani olan Suession ler krali olan Galba Roma lilra teslim oldu Bu maglubiyet ve kurulan ittifakin zahire ve diger yiyecek tedarikinin yeterli olarak saglanamadigi icin Belga lar kabileleri arasinda yapilan ittifak bozuldu Toplanmis olan Belga lar kabileleri ittifaki ordusu dagilip her kabile mensubu savasci kendi kabuilesinin arazisine geri dondu Fakat Belga lar kabileleri aralarinda yaptiklari bir anlasma ile ileride Romalilar eski ittifaka katilmis olan herhangi bir tek kabileyi istila etme girisimine gecerlerse Belga lar ittifakinin o kabileye destek vermek icin tekrar kurulabilecegi prensibi uzerinde anlastilar Sezar girmis oldugu Belga lar kabileleri topraklari uzerindeki ilerleyisini durdurmadi Bu ilerleyisi sirasinda karsilastigi Belga lar kabileleri birer birer Roma lilara katilip onlara itaat sozu yemini vererek teslim olmaya basladilar Sonunda en buyuk 4 Belga lr kabilesi Nervi ler Atrebat lar Aduatuc lar ve Viromandu lar haricindeki Belga lar Sezar tarafindan Roma yonetimi altina alindi Sadece bu 4 buyuk Belga lar kabilesi bagimsiz kaldi Sezar la gorusmeler yapan Amban lar kabilesi ilerigelenleri Sezar a Romali yonetimine en fazla karsi cikan Belga lar kabilelerinin basinda Nervi ler geldigini soylemislerdi Nervi ler kabilesi kabile mensuplarina yozlastirici etkiler yaptigi icin ve olasilikla bunlarin Roma lilar tesirlerini arazilerine getireceklerinden korktuklari icin Roma li tacirlerin ulkelerine luks Roma li mallari ihrac edip getirmelerini ve kabile mensuplarinin bu mallari satin almasini yasaklamislardi Nervi ler Romalilar hicbir surette her iki taraf icin de gayet uygun olsa bile baris saglamak icin konusmalara ve muzakerelere girmekten sakinmaktaydilar Eger Sezar Galya da ve Belga lar kabileleri arasinda baris saglamak ve buralarda sulh ve sukun saglamak icin tedbirler almak istemekteyse once Nervi lerin basini cektigi Belhga lara karsi savas yapmasi gerekmekteydi MuharebeSabis Muharebesi nin iki safhasiSabis Muharebesi ndeki harekat hakkinda bir diger haritaSonuclarNervi lerin bu muharebenin sonunda yaptiklari son direnisten sonra Nervi lerin savascilarindan gayet kucuk sayida hayatta kalan kalmisti Digerlerinin hepsi hayatlarini kaybetmislerdi Onlarin kampindan bulunan geri kalanlar ihtiyarlar cocuklar ve kadinlar Roma lilara teslim oldular Sezar in eserine gore geride kalanlarin aciklamalarina gore Nervi ler bu savasa savasci ve destekci 60 000 kisi ile katilmislardi ve bunlardan hayatta kalip silah tasiyabilecek 500 kisi kalmisti Sezar Roma lilarin bu geri kalanlari koruyacagina soz vererek bunlari kendi arazilerine gonderdi Bu kabileden kalan bu zayif gruba komsu kabilelerin saldirilarini onlemek icin Sezar bu komsulara haberler gondererek onlari ikaz edip bunlarin Roma lilar savunmasi altinda olduklarini ve bunlara saldirida bulunmamalarini bildirdi Aduatuc lar Belga lar kabileleri ittifakinin Rem lere karsi gectigi ve yaptigi askeri harekata katilmak icin savascilar gondermisti Ama bu savailar yolda iken Sabis Muharebesi Roma lilar tarafindan kazanilmis ve buyuk zayiat veren savasan Belga lar ittifaki ordusundan geri kalanlar dagilmisti Bu Belga lar hezimetini yolda iken haber alan Aduatuc lar savascilari geri donup kendi arazilerine gidip dagildilar Fakat bu savascilarin cogu dogal olarak cok korunakli olan bu kabilenin merkezi olan kasabaya donmuslerdi ve kabile bu kasabayi savunmaya karar verdiler Sezar ordusu ile bu kasaba uzerine yurudu Romalilar ve savunmacilar arasinda ufak catismalar yapildi Fakat Sezar bu sehri kusatmaya almaya karar verdi Bunun icin standart Romali ordu stili korunakli ordu kampi insa etmeye ve kusatma makinelerini kurmaya basladilar Bu yapilmakta olan Roma lilar kampi ve Roma li kusatma makinalari savunmaci Belga lilara o kadar tesir yapti ki Sezar a haberci gondererek ona teslim olup silahlarini birakip Roma ya itaat sozu vereceklerini bildirdiler Fakat muharebeye giremeden buraya geri donen savascilarin bir kismi bunu kabul etmemislerdi ve silahlarini yanlarinda saklamislardi Bu savascilara kabilenin temsilcilerini Romalilara muzakerelere gittikleri gunun gecesi aksam karanligindan faydalanarak Roma lilar ordularina ve korunakli ordugah mevzilerine hic umutsuz olarak ama buyuk bir cesaretle saldiriya gectiler Bir taarruza karsi hazir bulunan Roma lilar bu saldiriyi yapanlara 4 000 olu gibi gayet buyuk zayiat verdirerek onlarin saldirisini durdurdular Bu saldiri dolayisiyla Sezar Aduatuc larin hepsini savasci ve savasci olmayan erkek kadin cocuk kole olarak ilan etti Takriben 53 000 kisilik Aduatuc lar kabilesi mensuplari Roma lilar esir pazarlarinda satildilar Muharebenin mevkii hakkinda tartismalarSabis Muharebesi Sezar in kitabina gore Sabis Cayi adi verilen bir akarsu kenarlarinda yapilmistir Fakat Sabis Cayi nin modern Kuzey Fransa da hangi akarsu oldugu uzerinde tartismalar yapilmistir 20 yuzyil ortasina kadar bu akarsunu modern kentinden gecen Sambre Cayi oldugu kabul edilmisti Bunun icin tarihciler bu muharebe ye Sambre Muharebesi adini da vermislerdi Fakat once Belcikali tarihci M A Arnould 1941 de ve sonra daha etkili olarak 1955 te Fransiz tarihci P Turquin yazdiklari makaleler ile Sabis Nehri nin kentinde Selle Nehri oldugu hic itiraz goturemeyecek bir sekilde isbat edilmistir Bunun icin bu muharebeyi Sambre Muharebesi olarak adlandirmanin hatali oldugu ve daha uygun bir modern isimle Selle Muharebesi olmasi gerektigi modern tarihcilerce kabul edilmistir Bunlara gore su nedenlerle muharebenin yapildigi mevki olan Sabis Cayi nin modern mevkii Selle Cayi di Sabis sozcugu ile Selle sozcugu arasinda pek cok Orta Cag kaynaklarinda kullanilan ve o zaman gelismekte olan Fransizca dilinde bulunan bir lingistik iliski bulunmaktadir Sezar bu muharebeden sonra Belocvac lar arazisine ve sonra Nerviler arazisine dogru uzerinde ilerlemekte oldugu yol buyuk olasilikla once Boulogne sur Mer ve oradan da Ren Nehri ve Koln e giden yoldur Bu yol Selle Cayi uzerindnen gecmektedir ve bundan sonra bu yol Nervi ler arazileri sinirlarina gelmektedir Nervi ler buyuk bir ihtimalle bu sinirda Roma lilari beklemekte idiler Sezar in uzerinde ilerlemekte oldugu Boulogne sur Mer mevkine giden yol Sambre Cayi na paraleldir ve bir kopru ile gecilmez Ayni yol Selle Cayi na dikeydir ve bu akarsuyun bir kopru ile gecilmesini gerektir Selle Cayi Nervi ler etrafinda birleserek onlarla ittifak yapan Belga lar kabilelerinin arazilerinin hemen ortasindan gecmektedir Bu ittifaka katilan Aduatuc ler bir Germen asilli kabile olup modern Belcika nin dogusunda yasamaktaydilar Bu kabile savascilari akarsu onunde toplanmis olan Belga lar ittifaki ordularina yetisememesi bu nedenle ortaya cikmis olmasi gayet muhtemeldir Saulzoir civarinin cografi nitelikleri Sezar in kitabinda verdigi Sabis Nehri mevkii tasvirine uymaktadir Birbirlerine karsilikli iki tepe bulunmakta bu tepelerin altinda bir duzluk bulunmakta ve bu duzlukten Selle Cayi gecmektedir Ayrica bakinizJul Sezar Galya Savaslari Commentarii de Bello GallicoKaynakca Jul Sezar Tur cev Hamit Dereli 1942 Gallia Savasi Istanbul Maarif Basimevi Dunya Edebiyatindan Tercumeler Latin Klasikleri Kitap II Googlebooks Sezar II 4 Sezar Kitap II 2 Sezar Kitap II 3 ve Kitap II 5 Sezar II 6 ve II 14 Arnould Maurice Aurelien 1941 La Bataille du Sabis 57 avant notre ere Revue belge de philologie et d histoire Cilt XX No 1 2 Sayfa 29 106 DOI 10 3406 rbph 1941 1598 lire en ligne Fransizca Turquin Pierre 1955 La Bataille de la Selle du Sabis en l An 57 avant J C Les Etudes Classiques Cilt 23 No 2 Sayfa 113 156 Fransizca Dis baglantilarJul Sezar Tur cev Hamit Dereli 1942 Gallia Savasi Istanbul Maarif Basimevi Dunya Edebiyatindan Tercumeler Latin Klasikleri Kitap II Googlebooks Jul Sezar Commentarii de Bello Gallico Kitap II Dennis Peter 2010 Julius Caesar The background strategies tactics and battlefield experiences of the greatest commanders of history Osprey Publishing ISBN 1846039282 Ingilizce Dis baglantilarRickard John 20 Mart 2009 Battle of the Sambre July 57 B C Military History Encyclopedia on the Web History Of War org websitesi 1 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde