Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Porfirio Díaz (15 Eylül 1830 - 2 Temmuz 1915), Meksikalı asker ve devlet başkanı (1877-1880, 1884-1911). Güçlü bir merkezi yönetim kurarak ülkeyi 30 yılı aşkın bir süre diktatörlükle yönetti.
| Porfirio Díaz | |
|---|---|
| 33. Meksika Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 1 Aralık 1884 - 25 Mayıs 1911 | |
| Yerine geldiği | Manuel González Flores |
| Yerine gelen | |
| Görev süresi 17 Şubat 1877 - 1 Aralık 1880 | |
| Yerine geldiği | Juan N. Méndez |
| Yerine gelen | Manuel González Flores |
| Görev süresi 28 Kasım 1876 - 6 Aralık 1876 | |
| Yerine geldiği | |
| Yerine gelen | Juan N. Méndez |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | José de la Cruz Porfirio Díaz Mori 15 Eylül 1830 Oaxaca, Oaxaca, Meksika |
| Ölüm | 2 Temmuz 1915 (84 yaşında) Paris, Fransa |
| Partisi | Liberal Parti |
| Mesleği | Asker, siyasetçi |
| Dini | Katolik |
İber-Yerli melezi (Mestizo) olan Díaz orta hâlli bir aileden geliyordu. On beş yaşında rahiplik eğitimi görmeye başladı, ama ABD ile Meksika arasında savaş (1846-1848) patlak verince, öğrenimini yarıda bırakarak orduya katıldı. 1849'da, geleceğin devlet başkanı Benito Juárez'in özendirmesiyle hukuk öğrenimine başladı. Daha sonra askeri başarılarıyla kendini gösterdi. Liberallerle, onların önerdiği reformlara karşı olan Muhafazakârlar arasındaki Reform Savaşı'na (1857-1860) ve Avusturya arşidükü I. Maximilian'ın Meksika imparatoru ilan edilmesi üzerine Fransızlara karşı başlatılan direniş hareketine katıldı.
Barışın ardından ordudan ayrılarak Oaxaca'ya dönen Díaz bir süre sonra Benito Juárez yönetiminden hoşnutsuzluk duymaya başladı. 1871'de Juárez'in yeniden devlet başkanı seçilmesine karşı çıkarak, protesto hareketleri başlattıysa da hiçbir sonuca ulaşamadı. Juárez'in ertesi yıl ölümü üzerine devlet başkanı olan 'ya karşı da muhalefetini sürdüren Díaz, 1876'da bir ayaklanmaya önderlik etti. Ayaklanma başarısızlığa uğrayınca Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçtı, ama altı ay sonra Meksika'ya geri döndü. Kasım 1876'da hükûmet kuvvetlerini Tecoac Çarpışması'nda yenip, Lerdo de Tejada'yı devirdikten sonra Mayıs 1877'de devlet başkanı seçildi.
Başkanlığı
Başkanlığının ilk dört yılında iktidarını pekiştirmeye yönelik çeşitli düzenlemeler yaptı. Halkın refah düzeyinde ise belirgin bir yükselme olmadı; yönetime karşı ayaklanmalar bastırıldı. Díaz, daha önce Lerdo'nun iki dönem üst üste devlet başkanlığı yapmasına karşı çıkmış olduğundan seçimlere katılmadı; ama ardılı kendisi seçti. Yerine geçen General Manuel Gonzáles'in yönetiminden hoşnut kalmayınca, 1884'te yeniden adaylığını koydu ve devlet başkanı seçildi.
İzleyen 26 yıl boyunca askeri ruhlu, otoriter bir yönetim kurdu. Yerel ve bölgesel önderliği ortadan kaldırarak devlet memurlarının çoğunu doğrudan kendisine bağladı. Yasama Meclisine kendi dostlarının girmesini sağladı; mahkemeler üzerinde de sıkı bir denetim kurdu.
Díaz, farklı grupların çıkarlarını kollayarak ve bir çıkar grubunu ötekine karşı kullanarak iktidarını güvence altına aldı. Melezlere politik görevler vererek onların desteğini kazandı. Ayrıcalıklı Kreoller (sömürgelerde doğmuş ikinci kuşak İspanyollar) hükûmetin hacienda'larına (büyük malikane) el koymaması ve yönetim görevlerine getirilmeleri karşılığında Díaz'la işbirliği yaptılar. Bir ölçüde özgürlük tanınan Katolikler de Díaz'ın izlediği politikaya karışmadılar. Nüfusun üçte birini oluşturan Yerliler ise tümüyle ihmal edildi.
İktidara geldiğinde ülkenin fonlarının borçları ödemeye yetmeyecek durumda olduğunu gören Díaz, bu sorunun üstesinden gelebilmek için yabancı yatırımları özendirdi. Ama, yabancı yatırımlara tanınan büyük ayrıcalıklar hem ulusal sanayinin hem de Meksikalı işçilerin zarar görmesine yol açtı. Díaz'ın yabancı sermayeye yönelmesinde danışmanları Matías Romero ve José Y. Limantour (1893'ten sonra) etkili oldu; ülkede yollar, köprüler yapıldı, madenler açıldı, sulama projeleri geliştirildi. Ama bu gelişmelerden halk yararlanmıyor, karın büyük bölümüyle yurtdışına gidiyor ya da bir avuç varlıklı Meksikalının elinde toplanıyordu. 1910'a gelindiğinde, hükûmet gelirleri azaldığından borçlanma yoluna gidilmiş ve ekonomi bir çıkmaza girmişti. Ücretlerin düşmesi sık sık grevlere yol açıyor, aşırı yoksullaşan tarım işçileri borçlarını ödeyinceye kadar çiftlik sahiplerinin yanında köle olarak çalışmak zorunda kalıyordu.
Devrilişi ve sürgün
17 Şubat 1908'de Díaz, Pearson's Magazine dergisinden bir gazeteci ile yaptığı söyleşide emekliye ayrılacağını açıkladı. Muhalefet ve yönetim yanlısı gruplar uygun bir devlet başkanı adayı bulmak için hemen çekişmeye başladılar. Adaylar belirlenmek üzereyken Díaz emekli olmayacağını, ama aristokrat olmakla birlikte demokrat eğilimli bir reformcu olan 'nun seçimlere katılmasına izin vereceğini açıkladı. Madero seçimleri kazanamadı, ama askeri bir ayaklanma başlatarak hükûmeti devirdi. Díaz, 25 Mayıs 1911'de devlet başkanlığından ayrıldı ve sürgüne gönderildi. 1915 yılında Paris'te öldü.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen | Meksika Devlet Başkanı 1876 | Sonra gelen Juan N. Méndez |
| Önce gelen Juan N. Méndez | Meksika Devlet Başkanı 1877–1880 | Sonra gelen Manuel González Flores |
| Önce gelen Manuel González Flores | Meksika Devlet Başkanı 1884–1911 | Sonra gelen |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Porfirio Diaz 15 Eylul 1830 2 Temmuz 1915 Meksikali asker ve devlet baskani 1877 1880 1884 1911 Guclu bir merkezi yonetim kurarak ulkeyi 30 yili askin bir sure diktatorlukle yonetti Porfirio Diaz33 Meksika Devlet BaskaniGorev suresi 1 Aralik 1884 25 Mayis 1911Yerine geldigi Manuel Gonzalez FloresYerine gelenGorev suresi 17 Subat 1877 1 Aralik 1880Yerine geldigi Juan N MendezYerine gelen Manuel Gonzalez FloresGorev suresi 28 Kasim 1876 6 Aralik 1876Yerine geldigiYerine gelen Juan N MendezKisisel bilgilerDogum Jose de la Cruz Porfirio Diaz Mori 15 Eylul 1830 Oaxaca Oaxaca MeksikaOlum 2 Temmuz 1915 84 yasinda Paris FransaPartisi Liberal PartiMeslegi Asker siyasetciDini Katolik Iber Yerli melezi Mestizo olan Diaz orta halli bir aileden geliyordu On bes yasinda rahiplik egitimi gormeye basladi ama ABD ile Meksika arasinda savas 1846 1848 patlak verince ogrenimini yarida birakarak orduya katildi 1849 da gelecegin devlet baskani Benito Juarez in ozendirmesiyle hukuk ogrenimine basladi Daha sonra askeri basarilariyla kendini gosterdi Liberallerle onlarin onerdigi reformlara karsi olan Muhafazakarlar arasindaki Reform Savasi na 1857 1860 ve Avusturya arsiduku I Maximilian in Meksika imparatoru ilan edilmesi uzerine Fransizlara karsi baslatilan direnis hareketine katildi Barisin ardindan ordudan ayrilarak Oaxaca ya donen Diaz bir sure sonra Benito Juarez yonetiminden hosnutsuzluk duymaya basladi 1871 de Juarez in yeniden devlet baskani secilmesine karsi cikarak protesto hareketleri baslattiysa da hicbir sonuca ulasamadi Juarez in ertesi yil olumu uzerine devlet baskani olan ya karsi da muhalefetini surduren Diaz 1876 da bir ayaklanmaya onderlik etti Ayaklanma basarisizliga ugrayinca Amerika Birlesik Devletleri ne kacti ama alti ay sonra Meksika ya geri dondu Kasim 1876 da hukumet kuvvetlerini Tecoac Carpismasi nda yenip Lerdo de Tejada yi devirdikten sonra Mayis 1877 de devlet baskani secildi BaskanligiBaskanliginin ilk dort yilinda iktidarini pekistirmeye yonelik cesitli duzenlemeler yapti Halkin refah duzeyinde ise belirgin bir yukselme olmadi yonetime karsi ayaklanmalar bastirildi Diaz daha once Lerdo nun iki donem ust uste devlet baskanligi yapmasina karsi cikmis oldugundan secimlere katilmadi ama ardili kendisi secti Yerine gecen General Manuel Gonzales in yonetiminden hosnut kalmayinca 1884 te yeniden adayligini koydu ve devlet baskani secildi Izleyen 26 yil boyunca askeri ruhlu otoriter bir yonetim kurdu Yerel ve bolgesel onderligi ortadan kaldirarak devlet memurlarinin cogunu dogrudan kendisine bagladi Yasama Meclisine kendi dostlarinin girmesini sagladi mahkemeler uzerinde de siki bir denetim kurdu Diaz farkli gruplarin cikarlarini kollayarak ve bir cikar grubunu otekine karsi kullanarak iktidarini guvence altina aldi Melezlere politik gorevler vererek onlarin destegini kazandi Ayricalikli Kreoller somurgelerde dogmus ikinci kusak Ispanyollar hukumetin hacienda larina buyuk malikane el koymamasi ve yonetim gorevlerine getirilmeleri karsiliginda Diaz la isbirligi yaptilar Bir olcude ozgurluk taninan Katolikler de Diaz in izledigi politikaya karismadilar Nufusun ucte birini olusturan Yerliler ise tumuyle ihmal edildi Iktidara geldiginde ulkenin fonlarinin borclari odemeye yetmeyecek durumda oldugunu goren Diaz bu sorunun ustesinden gelebilmek icin yabanci yatirimlari ozendirdi Ama yabanci yatirimlara taninan buyuk ayricaliklar hem ulusal sanayinin hem de Meksikali iscilerin zarar gormesine yol acti Diaz in yabanci sermayeye yonelmesinde danismanlari Matias Romero ve Jose Y Limantour 1893 ten sonra etkili oldu ulkede yollar kopruler yapildi madenler acildi sulama projeleri gelistirildi Ama bu gelismelerden halk yararlanmiyor karin buyuk bolumuyle yurtdisina gidiyor ya da bir avuc varlikli Meksikalinin elinde toplaniyordu 1910 a gelindiginde hukumet gelirleri azaldigindan borclanma yoluna gidilmis ve ekonomi bir cikmaza girmisti Ucretlerin dusmesi sik sik grevlere yol aciyor asiri yoksullasan tarim iscileri borclarini odeyinceye kadar ciftlik sahiplerinin yaninda kole olarak calismak zorunda kaliyordu Devrilisi ve surgun17 Subat 1908 de Diaz Pearson s Magazine dergisinden bir gazeteci ile yaptigi soyleside emekliye ayrilacagini acikladi Muhalefet ve yonetim yanlisi gruplar uygun bir devlet baskani adayi bulmak icin hemen cekismeye basladilar Adaylar belirlenmek uzereyken Diaz emekli olmayacagini ama aristokrat olmakla birlikte demokrat egilimli bir reformcu olan nun secimlere katilmasina izin verecegini acikladi Madero secimleri kazanamadi ama askeri bir ayaklanma baslatarak hukumeti devirdi Diaz 25 Mayis 1911 de devlet baskanligindan ayrildi ve surgune gonderildi 1915 yilinda Paris te oldu Siyasi goreviOnce gelen Meksika Devlet Baskani 1876 Sonra gelen Juan N MendezOnce gelen Juan N Mendez Meksika Devlet Baskani 1877 1880 Sonra gelen Manuel Gonzalez FloresOnce gelen Manuel Gonzalez Flores Meksika Devlet Baskani 1884 1911 Sonra gelen