Yavuz özkan d 21 Temmuz 1942 Yozgat ö 21 Mayıs 2019 istanbul Türk sinema yönetmeni senarist ve yapımcı Yavuz özk

Yavuz Özkan, (d. 21 Temmuz 1942, Yozgat - ö. 21 Mayıs 2019, İstanbul) Türk sinema yönetmeni, senarist ve yapımcı. Yavuz Özkan, Türkiye'de "auteur sineması"nın en önemli temsilcilerinden biridir.

Yavuz Özkan
Doğum	21 Temmuz 1942(1942-07-21) Yozgat, Türkiye
Ölüm	21 Mayıs 2019 (76 yaşında) İstanbul, Türkiye
Milliyet	Türk
Meslek	Senarist, yapımcı, yönetmen
Etkin yıllar	1974-2010
Ödüller	Tüm Liste

Sinema hayatı

Yavuz Özkan, 1962 - 1965 arasında Kütahya'daki bir madende işçi olarak çalıştıktan sonra 1966'da dergi yayıncılığına başladı. Bu dönemde hikâye yazmaya başlayan Özkan, Kocaeli Tiyatrosu'nun kurucuları arasında yer aldı.

Özkan, 1970’li yıllarda kısa filmler çekerek ve film senaryoları yazarak sinemaya adım attı. 1978 ve 1979’da Türkiye işçi sınıfının mücadelesini Maden ve Demiryol başlıklı filmleriyle beyaz perdeye taşıdı. Başrollerinde Cüneyt Arkın, Tarık Akan ve Hale Soygazi'nin yer aldığı Maden, 1978 Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde en iyi film ödülünü aldı.

1980’de Paris’e giden usta sanatçı, burada da bir Fransız kanalı için, Sevgiliye Mektuplar ve Son Savaşçı başlıklı iki televizyon filmi yazdı ve yönetti. Philippe Nuil'in yönettiği Suyun Altındaki Ağaç başlıklı filmde de oyuncu olarak kamera karşısına geçti.

1987'de Türkiye'ye dönen Yavuz Özkan, 1991 yılında iki arkadaşıyla birlikte Türkiye Sinema ve Audiovisuel Kültür Vakfı'nı kurdu. Vefatına kadar buradaki disiplin kurulu üyeliğine devam etti.

1995'te Z-1 Film Atölyesi'ni kuran Yavuz Özkan, sinemacılar, akademisyenler, felsefeciler, edebiyatçılar ve iletişimcilerden oluşan 33 kişilik bir kadroyla parasız sinema eğitimi vermeye başladı.

Özkan, yaşamı boyunca aralarında Filim Bitti, Yengeç Sepeti, Bir Kadının Anatomisi ve Hayal Kurma Oyunları gibi filmlerin da bulunduğu toplam 44 sinema filmi yönetti. Son filmi 2010'da senaryosunu da yazdığı İstanbul'da Aşk oldu.

Yavuz Özkan, 21 Mayıs 2019 tarihinde tedavi gördüğü hastanede organ yetmezliğine bağlı olarak öldü. Kabri Zincirlikuyu Mezarlığı’ndadır.

Sansürle mücadelesi

Yavuz Özkan’ın sansürle mücadelesi 1977 yılında başladı. O yıl hükûmet tarafından kurulan sansür kurulunun getirdiği yasaklara karşı Ankara’ya kadar yürüyerek yasakları protesto etme önerisini dile getirdi. 5 Kasım 1977 tarihinde İstanbul’da başlayıp, 7 Kasım tarihinde Ankara’da sona ermesi planlanan yürüyüşün düzenleme komitesi Cüneyt Arkın, Tarık Akan, Hakan Balamir ve Semra Özdamar’dan oluşuyordu. Yaklaşık 400 sinemacının katılımıyla başlayan yürüyüş Ankara'da Tandoğan Meydanı’nda bir mitingle son buldu.

1978 yılında Maden filminin sansürlenmek istemesi üzerine Antalya Altın Portakal Film Festivali'nden çekilmeye karar verdi. Tartışmalar sonrası film festivalde sansürsüz gösterildi ve en iyi film ödülünü aldı.

1979 yılında, sansür kurulu tarafından yasaklanan Maden için, Emek Sineması’nda filmin sansürsüz kopyasıyla bir gösterim gerçekleştiren Özkan, para ve hapis cezasına çarptırıldı. Yönetmen, bunun üzerine Danıştay’a başvurarak yürütmeyi durdurma kararı aldırdı ve filmini sansürsüz olarak gösterime sokmayı başardı.

1979’da gerçekleşen 16. Altın Portakal Film Festivali ise Antalya Belediyesi tarafından iptal edildi. İptalin sebebi, sansür kurulunun, festivale katılan Demiryol filmi ile birlikte, Ömer Kavur’un Yusuf ile Kenan ve Yavuz Pağda’nın Yolcular başlıklı filmlerini yasaklamasıydı. 1979 festivalinin ödülleri, 32 yıl sonra 2011 Antalya Altın Portakal Film Festivali kapsamında Altın Portakal'ın Geç Gelen Ödülleri başlığı altında sahiplerine teslim edildi. Demiryol ve Yusuf ile Kenan en iyi film ödülüne layık görüldü ve ödülü paylaştı.

Hayatı boyunca sansürle mücadele eden Özkan’ın, 2015 yılında düzenlenen 34. Uluslararası İstanbul Film Festivali’nde Bakur filminin yasaklanması üzerine başlatılan protesto kampanyasında da imzası vardı.

Filmografisi

Yönetmen olarak

1974:
1975:
1976: (Belgesel)
1978: Maden
1979: Demiryol
1982: (TV filmi)
1985: (TV filmi)
1987: Yağmur Kaçakları
1988:
1989: Filim Bitti
1990: Büyük Yalnızlık
1991: Ateş Üstünde Yürümek
1992: İki Kadın
1994: Bir Sonbahar Hikayesi
1994: Yengeç Sepeti
1995: Bir Kadının Anatomisi
1997:
1999: Hayal Kurma Oyunları
2011:

Senarist olarak

1974:
1975: Yarış
1976: Bekleyiş
1976:
1978: Maden
1979: Demiryol
1982:
1985:
1987: Yağmur Kaçakları
1988:
1989: Filim Bitti
1990: Büyük Yalnızlık
1991: Ateş Üstünde Yürümek
1992: İki Kadın
1994: Bir Sonbahar Hikayesi
1994: Yengeç Sepeti
1995: Bir Kadının Anatomisi
1997:
1999: Hayal Kurma Oyunları

Yapımcı olarak

1978: Maden
1979: Demiryol
1987: Yağmur Kaçakları
1988:
1989: Filim Bitti
1990: Büyük Yalnızlık
1991: Ateş Üstünde Yürümek
1995: Bir Kadının Anatomisi
1997:

Oyuncu olarak

1971: Kara Gün
1972:
1972:
1972:
1974:
1977: Yıkılmayan Adam
1985:
1988:

Ödülleri

1978: 15. Altın Portakal Film Festivali - (En İyi Film) - Maden
1979: 16. Altın Portakal Film Festivali - En İyi Film - Demiryol (2011'de "Altın Portakal'ın Geç Gelen Ödülleri" olarak verildi)
1979: 16. Altın Portakal Film Festivali - (Altın Portakal En İyi Yönetmen Ödülü) - Demiryol (2011'de "Altın Portakal'ın Geç Gelen Ödülleri" olarak verildi)
1990: 3. Ankara Film Festivali - (En İyi 3. Film) - Filim Bitti
1991: 28. Altın Portakal Film Festivali - Halk Jürisi En İyi Film - Ateş Üstünde Yürümek
1991: 28. Altın Portakal Film Festivali - (En İyi 2. Film) - Ateş Üstünde Yürümek
1991: 28. Altın Portakal Film Festivali - (En İyi Yönetmen) - Ateş Üstünde Yürümek
1992: 29. Altın Portakal Film Festivali - Halk Jürisi Ödülü - İki Kadın
1993: 12. Uluslararası İstanbul Film Festivali - (En İyi Ulusal Film) - İki Kadın
1993: 12. Uluslararası İstanbul Film Festivali - (En İyi Yönetmen) - İki Kadın
1993: 13. Uluslararası İstanbul Film Festivali - (En İyi Ulusal Film) - İki Kadın
1993: 5. Ankara Uluslararası Film Festivali - (Seçiciler Kurulu Özel Ödülü) - İki Kadın
1993: 5. Ankara Uluslararası Film Festivali - (En İyi Yönetmen) - İki Kadın
1993: 7. Altın Koza Film Festivali - (En İyi 2. Film) - İki Kadın
1993: İskenderiye Film Festivali - En İyi Senaryo - İki Kadın
1994: 13. Uluslararası İstanbul Film Festivali - (En İyi Ulusal Film) - Bir Sonbahar Hikâyesi
1994: 31. Altın Portakal Film Festivali - (En İyi Film) - Yengeç Sepeti
1994: 31. Altın Portakal Film Festivali - (En İyi Yönetmen) - Yengeç Sepeti
1994: 6. Ankara Uluslararası Film Festivali - (En İyi Film) - Bir Sonbahar Hikâyesi
1994: 6. Ankara Uluslararası Film Festivali - (En İyi Senaryo) - Bir Sonbahar Hikâyesi
1994: 6. Ankara Uluslararası Film Festivali - (En İyi Yönetmen) - Bir Sonbahar Hikâyesi
1994: 8. Altın Koza Film Festivali - (En İyi Film Ödülü) - Bir Sonbahar Hikâyesi
1994: İskenderiye Film Festivali - En İyi Senaryo - Bir Sonbahar Hikâyesi
1995: 14. Uluslararası İstanbul Film Festivali - Fibresci Mansiyon Ödülü - Yengeç Sepeti
1995: - En Başarılı 2. Film - Yengeç Sepeti
1995: 32. Altın Portakal Film Festivali - En İyi 3. Film - Yengeç Sepeti
1995: 32. Altın Portakal Film Festivali - (Belgin Doruk Özel Ödülü) - Bir Kadının Anatomisi
2004: 41. Altın Portakal Film Festivali - (Halk Jürisi En İyi Film Ödülü) - Hayal Kurma Oyunları
2005: 12. Altın Koza Film Festivali - (Halk Jürisi Ödülü) - Hayal Kurma Oyunları

Kaynakça

^ "Yavuz Özkan -". 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.
^ Özgüç, Agâh (2003). Türk film yönetmenleri sözlüğü. Genişletilmiş yeni basım, 2. basım. Taksim, İstanbul: Agora Kitaplığı. ISBN .
^ Scognamillo, Giovanni (2003). Türk sinema tarihi. 2. genişletilmiş baskı. İstanbul: Kabalcı Yayınevi. ISBN .
^ Teksoy, Rekin (2007). Rekin Teksoy'un Türk sineması. 1. baskı. Beyoğlu, İstanbul: Oğlak Yayıncılık. ISBN .
^ "Yavuz Özkansız bir yıl". Habertürk. 21 Mayıs 2020. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından .
^ "Usta yönetmen Yavuz Özkan hayatını kaybetti". Hürriyet. 22 Mayıs 2019. 22 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2019.
^ Timeturk (22 Mayıs 2019). "Yönetmen ve senarist Yavuz Özkan vefat etti". 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından .
^ . Sendika63. 28 Haziran 2019. 1 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ . Yeni Yaşam Gazetesi. 5 Kasım 2019. 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ . Evrensel. 9 Haziran 2019. 26 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "12 Eylül'e 'Portakal' darbesi". Hürriyet. 14 Eylül 2011. 19 Şubat 2019 tarihinde kaynağından .
^ Zeynep Oral (26 Temmuz 2018). "Sansür". Cumhuriyet. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından .
^ "Kavga, sansür, şatafat ve sinema". Milliyet. 5 Ekim 2013. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından .
^ . Medya Günleri. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ NTV (13 Nisan 2015). "34. İstanbul Film Festivali'nden 22 film çekildi, kapanış töreni de iptal". 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından .
^ . IMDb. 22 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Dış bağlantılar

IMDb'de Yavuz Özkan 8 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
SinemaTürk'te Yavuz Özkan 9 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
TSA'de Yavuz Özkan 8 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Z1 Film Atölyesi internet adresi 5 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

[1] "Yavuz Özkan -". 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2023.

[2] Özgüç, Agâh (2003). Türk film yönetmenleri sözlüğü. Genişletilmiş yeni basım, 2. basım. Taksim, İstanbul: Agora Kitaplığı. ISBN .

[3] Scognamillo, Giovanni (2003). Türk sinema tarihi. 2. genişletilmiş baskı. İstanbul: Kabalcı Yayınevi. ISBN .

[4] Teksoy, Rekin (2007). Rekin Teksoy'un Türk sineması. 1. baskı. Beyoğlu, İstanbul: Oğlak Yayıncılık. ISBN .

[5] "Yavuz Özkansız bir yıl". Habertürk. 21 Mayıs 2020. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından .

[6] "Usta yönetmen Yavuz Özkan hayatını kaybetti". Hürriyet. 22 Mayıs 2019. 22 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2019.

[7] Timeturk (22 Mayıs 2019). "Yönetmen ve senarist Yavuz Özkan vefat etti". 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından .

[8] . Sendika63. 28 Haziran 2019. 1 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[9] . Yeni Yaşam Gazetesi. 5 Kasım 2019. 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[10] . Evrensel. 9 Haziran 2019. 26 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[11] "12 Eylül'e 'Portakal' darbesi". Hürriyet. 14 Eylül 2011. 19 Şubat 2019 tarihinde kaynağından .

[12] Zeynep Oral (26 Temmuz 2018). "Sansür". Cumhuriyet. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından .

[13] "Kavga, sansür, şatafat ve sinema". Milliyet. 5 Ekim 2013. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından .

[14] . Medya Günleri. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[15] NTV (13 Nisan 2015). "34. İstanbul Film Festivali'nden 22 film çekildi, kapanış töreni de iptal". 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından .

[16] . IMDb. 22 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.