Ayten Arcasoy (15 Eylül 1929, Isparta - 16 Temmuz 2016, Ankara), hematoloji ve onkoloji alanlarında uzmanlaşmış Türk bilim insanı, profesör.
Eğitimi
1929 yılında Isparta'da dünyaya gelir. Babası İsmail Hakkı Akyürek Türk Kurtuluş Savaşı'na katılarak İstiklal Madalyası almaya hak kazanmış bir subaydır. İlkokula Erzurum'da, ortaokula Bursa'da başlar, Türk Eğitim Derneğince sağlanan burs ile liseyi bitirerek Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne girer. 1953 yılında fakülteden mezun olur, aynı üniversiteden 1956'da uzmanlık derecesini alır. Dr. Arcasoy, 1968 yılında doçentliğe, 1973'te profesörlüğe yükselir. 1995 yılında emekli olur.
Çalışmaları
Ankara Üniversitesi Çocuk Kliniğinin ilk kuruluş ve yerleşim aşamasında Ayten Arcasoy, Hematoloji ve Onkoloji bölümünde bir Hematoloji araştırma laboratuvarı kurma düşüncesi üzerinde yoğunlaşır. Hemoglobin konusunda dünyaca tanınmış bilim insanlarından biri olan Washington Üniversitesi'nden Prof. Dr. Virginia Minnich 31 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . bir yıllığına Türkiye'ye davet edilir. Virginia Minnich Türkiye’de kaldığı 1 yıl süre içerisinde (1964-1965) Dr. Ayten Arcasoy ile birlikte Çocuk Hastalıkları Kliniğinde modern bir Pediatrik Hematoloji Laboratuvarını kurar. Laboratuvarın sorumluluğunu Dr. Ayten Arcasoy üstlenir. Bu yıllardan başlayarak Pica (kil ve toprak yeme) sonucu gelişen demir ve çinko eksikliği, Talasemi ve anormal hemoglobin konularında çalışma ve projeler yapar.
Bu araştırma laboratuvarı Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunca (TÜBİTAK) da desteklenmiştir. Bu sayede ilk defa 1975 yılında, Hematoloji ve Onkoloji Ünitesinin kurulması sağlanmıştır. Daha sonra eser elementler ve çinko üzerine yoğunlaşan çalışmalar nedeniyle ve yine TÜBİTAK tarafından desteklenen “Çinko Eksikliği ve Tedavisi Araştırma Ünitesi” Prof. Dr. Ayten Arcasoy başkanlığında kurulur. Başta Hemoglobin J Ankara olmak üzere çok sayıda anormal hemoglobini Türk toplumunda tespit eder. Bir sosyal sorumluluk projesi olarak Ankara Thalassemia Derneği'nin kurulmasına öncülük eder ve 1989-2005 yılları arasında başkanlığını yapar. Dr. Arcasoy, kan hastalıklarının tanısında iyi hazırlanmış bir kan yaymasının, deneyimli ve dikkatli bir hekim tarafından mikroskopta incelenmesinin önemini her fırsatta belirtir ve uygulardı. 1983 yılında kliniğe kazandırmış olduğu beş başlı eğitim mikroskobu halen kullanılmaktadır.
Dr. Ayten Arcasoy, talasemi ve Hemoglobinopati hastalıklarının önlenmesi konusunda, 1993 yılında TBMM’den “Kalıtsal Kan Hastalıkları ile Mücadele” kanununun geçmesini sağlar, böylece Antalya, Antakya, Mersin ve Muğla’da Talasemi merkezlerinin kurulmasına öncülük eder.
Ödülleri
- 1989 - Türk Hematoloji Derneği Araştırma Ödülü
- 1998 - TÜBİTAK Bilim Ödülü
- 2015 - Ankara Üniversitesi Çınarı Ödülü
Yayınları
- Çinko ve Çinko Eksikliği -
- Türkiye'de Thalassemia Taşıyıcı Sıklığı ve Anormal Hemoglobinler - Ankara Thalassemia Derneği
- Türkiye'de Geophagia (Toprak Yeme Alışkanlığı) - Ankara Thalassemia Derneği
- Hemoglobinopati ve Talasemi: Önlem-Tanı-Tedavi - Ulusal Hemoglobinopati Konseyi 11 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Prof. Arcasoy'un uluslararası "Science Citation Index"çe tanınan hakemli dergilerde çıkmış 68 makalesi vardır.
Kaynakça
- ^ Talasemi Federasyonu 10 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yayını, Hematolojiye Adanan bir Ömür - Prof. Dr. Ayten Arcasoy (Aralık 2012)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ayten Arcasoy 15 Eylul 1929 Isparta 16 Temmuz 2016 Ankara hematoloji ve onkoloji alanlarinda uzmanlasmis Turk bilim insani profesor Ayten ArcasoyEgitimi1929 yilinda Isparta da dunyaya gelir Babasi Ismail Hakki Akyurek Turk Kurtulus Savasi na katilarak Istiklal Madalyasi almaya hak kazanmis bir subaydir Ilkokula Erzurum da ortaokula Bursa da baslar Turk Egitim Dernegince saglanan burs ile liseyi bitirerek Ankara Universitesi Tip Fakultesi ne girer 1953 yilinda fakulteden mezun olur ayni universiteden 1956 da uzmanlik derecesini alir Dr Arcasoy 1968 yilinda docentlige 1973 te profesorluge yukselir 1995 yilinda emekli olur CalismalariAnkara Universitesi Cocuk Kliniginin ilk kurulus ve yerlesim asamasinda Ayten Arcasoy Hematoloji ve Onkoloji bolumunde bir Hematoloji arastirma laboratuvari kurma dusuncesi uzerinde yogunlasir Hemoglobin konusunda dunyaca taninmis bilim insanlarindan biri olan Washington Universitesi nden Prof Dr Virginia Minnich 31 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde bir yilligina Turkiye ye davet edilir Virginia Minnich Turkiye de kaldigi 1 yil sure icerisinde 1964 1965 Dr Ayten Arcasoy ile birlikte Cocuk Hastaliklari Kliniginde modern bir Pediatrik Hematoloji Laboratuvarini kurar Laboratuvarin sorumlulugunu Dr Ayten Arcasoy ustlenir Bu yillardan baslayarak Pica kil ve toprak yeme sonucu gelisen demir ve cinko eksikligi Talasemi ve anormal hemoglobin konularinda calisma ve projeler yapar Bu arastirma laboratuvari Turkiye Bilimsel ve Teknik Arastirma Kurumunca TUBITAK da desteklenmistir Bu sayede ilk defa 1975 yilinda Hematoloji ve Onkoloji Unitesinin kurulmasi saglanmistir Daha sonra eser elementler ve cinko uzerine yogunlasan calismalar nedeniyle ve yine TUBITAK tarafindan desteklenen Cinko Eksikligi ve Tedavisi Arastirma Unitesi Prof Dr Ayten Arcasoy baskanliginda kurulur Basta Hemoglobin J Ankara olmak uzere cok sayida anormal hemoglobini Turk toplumunda tespit eder Bir sosyal sorumluluk projesi olarak Ankara Thalassemia Dernegi nin kurulmasina onculuk eder ve 1989 2005 yillari arasinda baskanligini yapar Dr Arcasoy kan hastaliklarinin tanisinda iyi hazirlanmis bir kan yaymasinin deneyimli ve dikkatli bir hekim tarafindan mikroskopta incelenmesinin onemini her firsatta belirtir ve uygulardi 1983 yilinda klinige kazandirmis oldugu bes basli egitim mikroskobu halen kullanilmaktadir Dr Ayten Arcasoy talasemi ve Hemoglobinopati hastaliklarinin onlenmesi konusunda 1993 yilinda TBMM den Kalitsal Kan Hastaliklari ile Mucadele kanununun gecmesini saglar boylece Antalya Antakya Mersin ve Mugla da Talasemi merkezlerinin kurulmasina onculuk eder Odulleri1989 Turk Hematoloji Dernegi Arastirma Odulu 1998 TUBITAK Bilim Odulu 2015 Ankara Universitesi Cinari OduluYayinlariCinko ve Cinko Eksikligi Turkiye de Thalassemia Tasiyici Sikligi ve Anormal Hemoglobinler Ankara Thalassemia Dernegi Turkiye de Geophagia Toprak Yeme Aliskanligi Ankara Thalassemia Dernegi Hemoglobinopati ve Talasemi Onlem Tani Tedavi Ulusal Hemoglobinopati Konseyi 11 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Prof Arcasoy un uluslararasi Science Citation Index ce taninan hakemli dergilerde cikmis 68 makalesi vardir Kaynakca Talasemi Federasyonu 10 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yayini Hematolojiye Adanan bir Omur Prof Dr Ayten Arcasoy Aralik 2012