Nicomedes (Grekçe: Νικομήδης; yaklaşık MÖ 280–210), açıyı üçe bölme de dahil olmak üzere çeşitli matematik problemlerini çözmek için kullandığı konkoid eğriyi keşfini içeren Konkoid Çizgiler Üzerine (İngilizce: On conchoid lines) adlı bilimsel eseriyle ünlü bir Yunan matematikçi.
Hayatı
Nicomedes'in yaşamı hakkında eserlerindeki referanslar dışında neredeyse hiçbir şey bilinmemektedir. Çalışmalar, Nicomedes'in yaklaşık MÖ 280'de doğduğunu ve yaklaşık MÖ 210'da öldüğünü belirtmektedir. Eratosthenes zamanında veya sonrasında yaşadığı bilinmektedir çünkü Nicomedes, Eratosthenes'in küpün hacmini iki katına çıkarmak için kullandığı yöntemi eleştirdi ve bu bilgi üzerine Eratosthenes'in yaşam süresi (MÖ 276-194) hakkında oldukça doğru bir tahmin yapılabildi. Pergeli Apollonius'un, bir eğriye Nicomedes'in konkoid keşfine iltifat etmek için seçtiği bir isim olduğu varsayılan “konkoidin kız kardeşi” adını vermeyi seçmesi ise daha az kesin bir bilgidir. Apollonius, MÖ 262'den MÖ 190'a kadar yaşadığından bu iki bilgi parçası Nicomedes'in yaşamına dair tarihlerin oldukça doğru bir şekilde tahmin edilmesini sağlıyor. Bununla birlikte, belirttiğimiz gibi, bu bilgilerden ikincisine güvenilemez, ancak yine de Nicomedes'in matematiği hakkında bildiklerimizden çıkarılan tarihler oldukça ikna edicidir. Sonuç olarak, Nicomedes'in Eratosthenes'ten sonra ve Pergeli Apollonius'tan önce yaşadığına inanılıyor.
Çalışmaları
Zamanın birçok geometricisi gibi, Nicomedes de küpü ikiye katlama ve problemlerini çözmeye çalışmakla uğraştı, şimdi her iki problemin çözümünün de klasik geometri araçlarını kullanarak imkansız olduğunu biliyoruz. Araştırmaları sırasında Nicomedes, Konkoid çizgiler üzerine adlı ünlü eserinde yer alan bir eğri olan Nicomedes'in konkoidini yarattı. Nicomedes, şu anda bilinmeyen üç farklı konkoid türü keşfetti. Konkoid, hem bir açının üçe bölünmesi hem de bir küpün kopyalanması problemlerinin çözümünde kullanılabilir. Toomer'in aşağıda yazdığı gibi bu problemlerin ikisi de Nicomedes tarafından konkoid kullanılarak çözüldü:
“Bilindiği kadarıyla, antik çağda yapılan konkoidin tüm uygulamaları Nicomedes tarafından geliştirildi. Pappus ve Eutocius'un eğriyi anlatan eserlerinin genel olarak bilinir hale geldiği 16. yüzyılın sonlarına kadar, ona olan ilgi yeniden canlandı ...”
Pappus "Nicomedes, konkoidal eğriler aracılığıyla herhangi bir doğrusal açıyı üçe böldü, konkoidal eğriler, onun yapısını, düzenini ve özelliklerini teslim etti, kendisinin de tuhaf karakterinin keşfi oldu" şeklinde yazdı.
Nicomedes ayrıca daireyi kareleştirme için Hippias'ın kuadratrisini de kullandı, çünkü Pappus'a göre, "Daireyi kareleştirme için Dinostratus, Nicomedes ve daha sonraki bazı kişiler tarafından adını bu özellikten alan ve onlar tarafından "kare oluşturan" denilen belirli bir eğri kullandı.Eutocius, Nicomedes'in "bu eğriyi keşfetmesiyle aşırı derecede gurur duyduğunu, bunu Eratosthenes'in herhangi bir sayıda ortalama orantılı bulma mekanizması ile karşılaştırdığından, uygulanamaz olduğu ve tamamen geometri ruhunun dışında olduğu gerekçesiyle resmen ve uzun süre itiraz ettiğinden bahseder.".
Notlar
- ^ Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Conchoid". Encyclopædia Britannica. 6 (11. bas.). Cambridge University Press. s.826–827.
- ^ G. J. Toomer. "Nicomedes | Encyclopedia.com" (PDF). Dictionary of Scientific Biography (New York 1970-1990). 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b c T. L. Heath, A History of Greek Mathematics (2 Vols.) (Oxford, 1921).
Konuyla ilgili yayınlar
- Eric W. Weisstein, Conchoid of Nicomedes (MathWorld)
- Jones, A. (2013). Nikomedes, mathematician. The Encyclopedia of Ancient History.
- Knorr, W. R. (1989). The Cube Duplication by Abū Ja c far in the Manner of Nicomedes. In Textual Studies in Ancient and Medieval Geometry (ss. 311-372). Birkhäuser Boston.
- Roeser, H. (1914). The derivation and applications of the Conchoid of Nicomedes and the Cissoid of Diocles. School Science and Mathematics, 14(9), ss. 790-795
- Meskens, A., & Tytgat, P. (2017). Trisecting an angle. In Exploring Classical Greek Construction Problems with Interactive Geometry Software (ss. 55-74). Birkhäuser, Cham.
- Weatherby, D. B. (1938), "Geometric constructions without the classical restrictions to ruler and compasses" (PDF), Doctoral dissertation, Texas Tech University, erişim tarihi: 27 Şubat 2021
Kaynakça
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Nikomedes (matematikçi)", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
- A Seidenberg, Remarks on Nicomedes' duplication, Arch. History Exact Sci. 3 (1966), s.97-101.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nicomedes Grekce Nikomhdhs yaklasik MO 280 210 aciyi uce bolme de dahil olmak uzere cesitli matematik problemlerini cozmek icin kullandigi konkoid egriyi kesfini iceren Konkoid Cizgiler Uzerine Ingilizce On conchoid lines adli bilimsel eseriyle unlu bir Yunan matematikci Ortak merkez ile cizginin konkoidleriHayatiNicomedes in yasami hakkinda eserlerindeki referanslar disinda neredeyse hicbir sey bilinmemektedir Calismalar Nicomedes in yaklasik MO 280 de dogdugunu ve yaklasik MO 210 da oldugunu belirtmektedir Eratosthenes zamaninda veya sonrasinda yasadigi bilinmektedir cunku Nicomedes Eratosthenes in kupun hacmini iki katina cikarmak icin kullandigi yontemi elestirdi ve bu bilgi uzerine Eratosthenes in yasam suresi MO 276 194 hakkinda oldukca dogru bir tahmin yapilabildi Pergeli Apollonius un bir egriye Nicomedes in konkoid kesfine iltifat etmek icin sectigi bir isim oldugu varsayilan konkoidin kiz kardesi adini vermeyi secmesi ise daha az kesin bir bilgidir Apollonius MO 262 den MO 190 a kadar yasadigindan bu iki bilgi parcasi Nicomedes in yasamina dair tarihlerin oldukca dogru bir sekilde tahmin edilmesini sagliyor Bununla birlikte belirttigimiz gibi bu bilgilerden ikincisine guvenilemez ancak yine de Nicomedes in matematigi hakkinda bildiklerimizden cikarilan tarihler oldukca ikna edicidir Sonuc olarak Nicomedes in Eratosthenes ten sonra ve Pergeli Apollonius tan once yasadigina inaniliyor CalismalariEutocius un Arsimet in eserleri uzerine yorumlarinda gosterilen bir aparatla cizilen Nicomedes Konkoid i Zamanin bircok geometricisi gibi Nicomedes de kupu ikiye katlama ve problemlerini cozmeye calismakla ugrasti simdi her iki problemin cozumunun de klasik geometri araclarini kullanarak imkansiz oldugunu biliyoruz Arastirmalari sirasinda Nicomedes Konkoid cizgiler uzerine adli unlu eserinde yer alan bir egri olan Nicomedes in konkoidini yaratti Nicomedes su anda bilinmeyen uc farkli konkoid turu kesfetti Konkoid hem bir acinin uce bolunmesi hem de bir kupun kopyalanmasi problemlerinin cozumunde kullanilabilir Toomer in asagida yazdigi gibi bu problemlerin ikisi de Nicomedes tarafindan konkoid kullanilarak cozuldu Bilindigi kadariyla antik cagda yapilan konkoidin tum uygulamalari Nicomedes tarafindan gelistirildi Pappus ve Eutocius un egriyi anlatan eserlerinin genel olarak bilinir hale geldigi 16 yuzyilin sonlarina kadar ona olan ilgi yeniden canlandi Pappus Nicomedes konkoidal egriler araciligiyla herhangi bir dogrusal aciyi uce boldu konkoidal egriler onun yapisini duzenini ve ozelliklerini teslim etti kendisinin de tuhaf karakterinin kesfi oldu seklinde yazdi Nicomedes ayrica daireyi karelestirme icin Hippias in kuadratrisini de kullandi cunku Pappus a gore Daireyi karelestirme icin Dinostratus Nicomedes ve daha sonraki bazi kisiler tarafindan adini bu ozellikten alan ve onlar tarafindan kare olusturan denilen belirli bir egri kullandi Eutocius Nicomedes in bu egriyi kesfetmesiyle asiri derecede gurur duydugunu bunu Eratosthenes in herhangi bir sayida ortalama orantili bulma mekanizmasi ile karsilastirdigindan uygulanamaz oldugu ve tamamen geometri ruhunun disinda oldugu gerekcesiyle resmen ve uzun sure itiraz ettiginden bahseder Notlar Chisholm Hugh ed 1911 Conchoid Encyclopaedia Britannica 6 11 bas Cambridge University Press s 826 827 G J Toomer Nicomedes Encyclopedia com PDF Dictionary of Scientific Biography New York 1970 1990 7 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b c T L Heath A History of Greek Mathematics 2 Vols Oxford 1921 Konuyla ilgili yayinlarEric W Weisstein Conchoid of Nicomedes MathWorld Jones A 2013 Nikomedes mathematician The Encyclopedia of Ancient History Knorr W R 1989 The Cube Duplication by Abu Ja c far in the Manner of Nicomedes In Textual Studies in Ancient and Medieval Geometry ss 311 372 Birkhauser Boston Roeser H 1914 The derivation and applications of the Conchoid of Nicomedes and the Cissoid of Diocles School Science and Mathematics 14 9 ss 790 795 Meskens A amp Tytgat P 2017 Trisecting an angle In Exploring Classical Greek Construction Problems with Interactive Geometry Software ss 55 74 Birkhauser Cham Weatherby D B 1938 Geometric constructions without the classical restrictions to ruler and compasses PDF Doctoral dissertation Texas Tech University erisim tarihi 27 Subat 2021 KaynakcaO Connor John J Robertson Edmund F Nikomedes matematikci MacTutor Matematik Tarihi arsivi A Seidenberg Remarks on Nicomedes duplication Arch History Exact Sci 3 1966 s 97 101