Pergeli Apollonius (Grekçe: Ἀπολλώνιος ὁ Περγαῖος; Latince: Apollonius Pergaeus; d. yaklaşık MÖ 240 Perge - ö. yaklaşık MÖ 190, İskenderiye), konik kesitler üzerindeki çalışmaları ile tanınan Antik Yunan geometri uzmanı ve astronom. Öklid ve Arşimet'in konuya katkılarından başlayarak, onları analitik geometrinin icadından önceki duruma getirdi. Elips, parabol ve hiperbol terimlerinin tanımları bugün kullanımda olanlardır.
Pergeli Apollonius | |
---|---|
Giovanni Battista Memo'nun eserlerinin 1537 baskısından Pergeli Apollonius'un yakından görünümü. | |
Kendi dilinde adı | Ἀπολλώνιος ὁ Περγαῖος |
Doğum | MÖ 262/240 Perge, Pamfilya (Pamphylia) |
Ölüm | MÖ 190 İskenderiye |
Milliyet | Antik Yunan |
Diğer ad(lar)ı | Apollonius Pergaeus, Apollonios, Apollonius of Perga, أبلونيوس البرغاوي |
Meslek | Matematikçi (Geometrici), astronom, yazar |
Önemli eser(ler) | Konikler (Conics) |
Apollonius, astronomi de dahil olmak üzere çok sayıda başka konu üzerinde çalıştı. Tipik olarak diğer yazarlar tarafından atıfta bulunulan parçalar haricinde bu çalışmanın çoğu günümüze ulaşmadı. Yaygın olarak Orta Çağ'a kadar inanılan gezegenlerin görünüşte anormal hareketini açıklamak için eksantrik yörüngeler hipotezi, Rönesans sırasında yerini aldı.
Hayatı
Matematik alanına böylesine önemli katkılarda bulunan bir kişi için, yetersiz biyografik bilgi mevcuttur. 6. yüzyıl Yunan yorumcusu Ascalonlu Eutocius, Apollonius'un ana eseri olan Konikler (İngilizce: Conics) üzerine şöyle diyor:
Perge, o zamanlar Anadolu'da Helenleşmiş bir Pamphylia kentiydi. Şehrin kalıntıları halen ayaktadır. Helenistik bir kültür merkeziydi. Euergetes, "hayırsever", diadochi mirasında Mısır'ın üçüncü Yunan hanedanı olan Ptolemy III Euergetes'i tanımlar. Muhtemelen “zamanları”, MÖ 246-222/221 dönemine aittir. Zamanlar her zaman hükümdar veya yetkili yargıç tarafından kaydedilir, böylece Apollonius 246'dan önce doğmuş olsaydı, Euergetes'in babasının "zamanları" olurdu. Herakleios'un kimliği belirsizdir. Apollonius'un yaklaşık zamanları bu nedenle kesindir, ancak tam tarihler verilemez. Çeşitli bilim adamları tarafından belirtilen belirli doğum ve ölüm yılları rakamı yalnızca spekülatiftir.
Eutocius, Perge'yi Mısır'ın Ptolemaios hanedanı ile ilişkilendiriyor gibi görünmektedir. Mısır altında, MÖ 246'da Perge, Seleukos hanedanı tarafından yönetilen bağımsız bir diadochi devleti olan Seleukos İmparatorluğu'na ait değildi. MÖ 3. yüzyılın son yarısında, Perge birkaç kez el değiştirdi, alternatif olarak Seleukoslar ve kuzeyde Attalid hanedanı tarafından yönetilen Bergama Krallığı altında. "Pergeli" olarak adlandırılan birinin orada yaşamış ve çalışmış olması pekala beklenebilir. Aksine, Apollonius daha sonra Perge ile özdeşleştirilmişse, onun ikametgâhına dayanmıyordu. Kalan otobiyografik materyaller, onun İskenderiye'de yaşadığını, okuduğunu ve yazdığını ima etmektedir.
Yunan matematikçi ve astronom Hypsicles'ın bir mektubu, aslında Öklid'in Elementler kitabının, on üç kitabının bir parçası olan Öklid'in XIV. Kitabından alınan ekin bir parçasıydı.
“ | "Tyreli Basilides, Ey Protarchus İskenderiye'ye gelip babamla tanıştığında, ikametinin büyük bir kısmını, matematiğe olan ortak ilgileri nedeniyle aralarındaki bağ nedeniyle geçirdi. Ve bir keresinde, Apollonius'un (Pergalı Apollonius) bir ve aynı alanda çizili 12 yüzlü (dodecahedron) ile 20 yüzlü (ikosahedron)'nün karşılaştırılmasıyla ilgili yazdığı, yani birbirlerine oranlarının ne olduğu sorusuyla ilgili yazılan sayfaya bakıldığında, Apollonius'un bu kitaptaki değerlendirmesinin doğru olmadığı sonucuna vardılar; buna göre, babamdan anladığım gibi, onu değiştirip yeniden yazmaya başladılar. Ancak daha sonra Apollonius tarafından yayınlanan, söz konusu konunun bir gösterimini içeren başka bir kitaba rastladım ve problemle ilgili araştırmasından çok etkilendim. Apollonius'un yayınladığı kitap artık herkesin erişimine açık; çünkü daha sonra dikkatli bir şekilde ayrıntılandırmanın sonucu gibi görünen bir biçimde geniş bir sirkülasyona sahip." "Benim açımdan, gerekli gördüklerimi size yorum yoluyla aktarmaya karar verdim, kısmen de yapabileceğiniz için, tüm matematik ve özellikle geometri alanındaki yeterliliğiniz nedeniyle, yazmak üzere olduğum şey hakkında uzman bir yargıya varmak ve kısmen de babamla yakınlığınız ve kendime karşı dostça duygularınız nedeniyle keşfime nazikçe kulak verin, araştırmamı iyi dinleyeceksiniz. Ancak, ön sözü yapmanın ve incelememe kendisinin başlamasının zamanı geldi." | „ |
Zamanında çok bilinmeyen, fakat 1600 yıllarında değeri anlaşılan Yunan matematikçilerinden biri Pergeli Apollonius'tur. Eski devirlerin en büyük matematikçilerinden biridir. MÖ 267 veya 262 yıllarında, Pamfiye denilen Teke sancağının Perge kentinde dünyaya gelmiştir. Mısır'ın İskenderiye kentine giderek, Öklid'ten sonra gelen matematikçilerden dersler alarak kendini yetiştirmiştir. Bir aralık Bergama'ya giderek orada kalmış, burada matematikçi Ödemus ve eski Bergama hükümdarı Atal ile ilmi ilişkilerde bulunmuştur. Matematikçi Pappus, Apollonius'un, bencil, üne düşkün, kibirli ve gururlu birisi olduğunu yazmaktadır. Apollonius'un yaptığı çalışmalar ve buluşları onun bu zayıf taraflarını örtecek kadar kuvvetlidir. Çarpmaya ait birçok buluşu vardır. Tümü geometriye ait olan yedi sekiz kitabı vardır. Koniklere ait buluşları onu şöhretin zirvesine çıkarmıştır. Birçok eserinin kaybolmasına karşın, bazı yapıtları Pappus tarafından yeniden ortaya çıkarılmıştır.
Öklid geometrisini benimseyerek onu daha ileri düzeylere götürmüştür. Teorik ve sentetik geometrici olarak, 19. yüzyıldaki Steiner'e kadar Apollonius'un bir eşine daha rastlanamaz. Konikler adı altında bugün bildiğimiz elips, çember, (hiperbol) ve parabol kesişimlerine ait problemlerin birçoğu Apollonius tarafından bulunmuştur. Konikler her ne kadar Apollonius'tan 150 yıl kadar önce üzerinde çalışılmışsa da, Apollonius kendisinden önceki çalışmaları ve kendi öz buluşlarını sekiz kitapta toplamıştır. Bunların çoğu onun çalışmaları ile ilerlemiştir. Yedi tane de yeni araştırması vardır. Bu araştırmaların bazıları Arapça'dan çevirmedir. Yine, analitik geometri özelliklerinin hemen hemen tümünü Apollonius'a borçluyuz.
Dairesel tabanlı ve tepesinin her iki tarafından sonsuza kadar uzatılmış bir koni bir düzlemle kesilirse, düzlemle koni yüzeyinin kesişimi olan eğri, doğru, çember, hiperbol, elips veya parabol olacağını ilk kez Apollonius göstermiştir. Merminin yörünge denkleminin bir parabol olacağı yine Apollonius tarafından bulunmuştur. Ayrıca, astronomide önemli buluşları vardır.
Elips, hiperbol ve parabol, Eflatun tarafından mekanik eğriler olarak adlandırılmıştır. Bu eğriler, yalnız cetvel ve pergel yardımıyla çizilemezler. Buna karşın, pergel ve cetvel yardımıyla, bu eğrilerin istenilen sayıda noktalarını elde edebiliriz. Apollonius ve konikler üzerine çalışma yapanların diğer bir hizmeti de, Kepler ve Kopernik'in Güneş ve gezegenlerin yörüngelerini hesaplamasında kullanmasıdır. Eğer bu geometriciler olmasaydı, Newton çekim kanununu belki de hiç bulamayacaktı. Yani, Kepler'in gezegenlerin yörüngeleri hakkındaki ince ve ustalıklı kullandığı hesaplamaları, Newton'un çekim kanununa ortam hazırlamıştır. Pergel ve cetvel yardımıyla üç çembere teğet çizme, Apollonius problemi olarak bilinir. Yine, sabit iki noktaya olan uzaklıkları oranı sabit olan noktaların geometrik yeri, bu sabit noktaları birleştiren doğru parçasını, verilen orana göre içten ve dıştan bölen noktalar arasındaki uzaklığı çap kabul eden bir çemberdir.
Apollonius'un zamanları
Apollonius, Helen kültürünün geniş Helenik olmayan bölgelerde çeşitli derinliklere, bazı yerlerde radikal, diğerlerinde hemen hemen hiç radikal olmayan bir şekilde üst üste binmesiyle karakterize edilen ve şimdi Hellenistik Dönem olarak adlandırılan tarihi bir dönemin sonuna doğru yaşadı. Değişiklik, Makedonyalı II. Philip ve oğlu Büyük İskender tarafından başlatıldı, o da tüm Yunanistan'ı bir dizi çarpıcı zafere maruz bırakarak Pers İmparatorluğunu fethetmeye devam etti. Mısır'dan Pakistan'a kadar bölgeleri yöneten Philip, MÖ 336'da suikasta kurban gitti. İskender, geniş Pers imparatorluğunu fethederek planını gerçekleştirmeye devam etti.
Apollonius'un kısa otobiyografisi
Materyal, Konikler kitaplarının hayatta kalan sahte “Önsözlerinde” yer almaktadır. Bunlar Apollonius'un nüfuzlu arkadaşlarına gönderilen ve mektupla birlikte verilen kitabı gözden geçirmelerini isteyen mektuplardır. Bir Eudemus'a hitap eden Birinci Kitabın Önsözü, ona Koniklerin başlangıçta İskenderiye'deki bir ev konuğu olan geometri uzmanı Naucrates tarafından talep edildiğini hatırlatır. Naucrates ziyaretin sonunda sekiz kitabın ilk taslağını elinde tuttu. Apollonius, bunlardan “tam bir arındırma olmaksızın” (Yunanca ou diakatharantes, Latince ea non perpurgaremus) olarak söz eder. Kitapları doğrulayıp düzeltmeyi, her birini tamamlandığı gibi yayınlamayı amaçladı.
Bu planı Apollonius'un daha sonraki Bergama ziyaretinde duyan Eudemus, Apollonius'un her kitabı yayınlanmadan önce kendisine göndermesinde ısrar etmişti. Koşullar, bu aşamada Apollonius'un topluluğu ve yerleşik profesyonellerin tavsiyelerini arayan genç bir geometri olduğunu gösteriyor. Pappus, İskenderiye'de Öklid öğrencilerinin yanında olduğunu belirtir. Öklid çoktan gitmişti. Bu kalma, belki de Apollonius'un eğitiminin son aşamasıydı. Eudemus, muhtemelen Pergamon'daki ilk eğitiminde kıdemli bir figürdü; Her halükarda, Bergama Kütüphanesi ve Araştırma Merkezi'nin (Müze) başkanı olduğuna veya başına geçtiğine inanmak için sebepler vardır. Apollonius, ilk dört kitabın unsurların gelişimi ile ilgilendiğini, son dördünün ise özel konularla ilgilendiğini belirtiyor.
Önsözler I ve II arasında bir boşluk vardır. Apollonius, oğlu Apollonius'u II. Eudemus'un kitabı özel çalışma gruplarında kullandığını öne sürerek daha özgüvenle konuşuyor, bu da Eudemus'un araştırma merkezinde müdür değilse de kıdemli bir önemli isim olduğunu ima ediyor. Büyük İskender ve onun kuzey kolundaki arkadaşlarının ikametgâhı nedeniyle Atina'daki Aristo Lycaeum modelini izleyen bu tür kurumlarda araştırma, kütüphane ve müzenin tamamlandığı, eğitim çabasının bir parçasıydı. Eyalette böyle tek bir okul vardı. Kralın sahip olduğu bina, tipik olarak kıskanç, coşkulu ve katılımcı olan kraliyet himayesindeydi. Krallar, değerli kitapları ellerinden geldiğince ve her yerde satın aldı, yalvardı, ödünç aldı ve çaldı. Kitaplar en yüksek değere sahipti ve yalnızca zengin müşteriler için karşılanabilirdi. Onları toplamak kraliyet yükümlülüğüydü. Bergama, parşömen endüstrisiyle biliniyordu ve "parşömen", "Pergamon" dan türemiştir.
Apollonius, Efes'te Eudemus ile tanıştığı bir geometrici olan Laodikeia'lı Philonides'i akla getiriyor. Philonides, Eudemus'un öğrencisi oldu. MÖ 2. yüzyılın 1. yarısında esas olarak Suriye'de yaşadı. Görüşmenin Apollonius'un Efes'te yaşadığını gösterip göstermediği ise çözülmedi. Akdeniz'in entelektüel topluluğu kültür olarak uluslararasıydı. Akademisyenler iş ararken hareket halindeydiler. Hepsi bir tür posta servisi aracılığıyla, kamuya açık veya özel olarak iletişim kurdular. Hayatta kalan mektuplar boldur. Birbirlerini ziyaret ettiler, birbirlerinin çalışmalarını okudular, birbirlerine önerilerde bulundular, öğrenciler tavsiye ettiler ve bazıları “matematiğin altın çağı” olarak adlandırılan bir gelenek biriktirdiler.
Önsöz III eksiktir. IV. Önsözde Apollonius "Eudemus'un öldüğü zaman aralığında" diyor, yine Eudemus'un Apollonius'tan daha kıdemli olduğu görüşünü destekliyor. Önsöz IV – VII daha resmidir, kişisel bilgileri çıkarır ve kitapları özetlemeye odaklanır. Bunların hepsi gizemli bir Attalus'a, Apollonius'un Attalus'a yazdığı gibi, "eserlerime sahip olma konusundaki ciddi arzunuzdan dolayı" yapılan bir seçimdir. O zamana kadar Bergama'da pek çok insan böyle bir istek duydu. Muhtemelen bu Attalus, Apollonius'un şaheserinin kopyalarını yazarın elinden yeni alan özel biriydi. Güçlü bir teoriye göre Attalus, Attalus II Philadelphus, MÖ 220-138, genel ve kardeşinin krallığının savunucusu (Eumenes II), ikincisinin MÖ 160'taki hastalığına eş-naip ve MÖ 158'de tahtının ve dul eşinin varisidir. O ve erkek kardeşi, kütüphaneyi uluslararası ihtişamla genişleten büyük sanat hamileriydi. Tarihler Philonides'inkilerle uyumluyken, Apollonius'un amacı Attalus'un kitap toplama girişimi ile de uyumludur.
Apollonius Önsöz V–VII'yı Attalus'a gönderdi. Önsöz VII'de, Kitap VIII'i "bir ek" ... "size olabildiğince çabuk göndermeye özen göstereceğim" şeklinde tanımlıyor. Gönderildiğine veya tamamlandığına dair hiçbir kayıt yoktur. Tarihte hiç olmadığı için de eksik olabilir, Apollonius tamamlanmadan ölmüştür. Ancak İskenderiyeli Pappus bunun için lemmalar sağladı, bu nedenle en azından bazı baskıları bir zamanlar dolaşımda olmalıydı.
Apollonius'un belgelenmiş eserleri
Apollonius, çok sayıda eser ortaya çıkaran üretken bir geometriciydi. Ne yazık ki bunlardan sadece biri, Konikler (İngilizce: Conics) adlı eseri hayatta kaldı. Bugünün standartlarına göre bile konu üzerine yoğun ve kapsamlı bir referans çalışmasıdır ve şu anda az bilinen geometrik önermelerin bir deposu ve Apollonius tarafından tasarlanan bazı yeni öğrenenler için bir araç olarak hizmet vermektedir. Dinleyicileri okuyamayan veya yazamayan genel nüfus değildi. Her zaman matematik bilginleri, devlet okulları ve ilgili kütüphaneleriyle bağlantılı az sayıdaki eğitimli okuyucular için tasarlandı. Başka bir deyişle, her zaman bir kütüphane referans çalışmasıydı. Temel tanımları önemli bir matematiksel miras haline gelmiştir. Çoğunlukla yöntemlerinin ve sonuçlarının yerini Analitik Geometri almıştır.
Sekiz kitabından yalnızca ilk dördü, Apollonius'un orijinal metinlerinden geldiği konusunda güvenilir bir iddiaya sahiptir. 5-7. kitaplar Arapçadan Latinceye çevrilmiştir. Orijinal Yunanca hali kaybolmuştur. Kitap VIII'in durumu ise bilinmemektedir. İlk taslak vardı ama nihai taslağın kitaba dönüşüp dönüşmediği bilinmemektedir. Edmond Halley tarafından Latince olarak "yeniden yapılanmış" bir versiyonu vardır ama ne kadarının Apollonius'a çok benzediğini bilmenin bir yolu yoktur. Halley ayrıca De Rationis Sectione ve De Spatii Sectione adlı eserleri de yeniden inşa etti. Bu eserlerin ötesinde, bir avuç bölüm dışında, herhangi bir şekilde Apollonius'tan gelme olarak yorumlanabilecek belgeler son bulmaktadır.
Kayıp eserlerinin çoğu yorumcular tarafından anlatılmakta veya bahsedilmektedir. Ek olarak, belgeler olmadan diğer yazarlar tarafından Apollonius'a atfedilen fikirler vardır. İnanılır ya da değil, onlar kulaktan dolmadır ve nakledilmiştir. Bazı yazarlar, Apollonius'u belirli fikirlerin yazarı olarak tanımlar ve dolayısıyla onun adını verir. Diğerleri, Apollonius'u modern gösterim veya deyimlerle belirsiz derecelerde sadakatle ifade etmeye çalışır.
Konikler (Conics)
Yunanca Konikler metni, tanımların, şekillerin ve parçalarının Öklid düzenlemesini kullanır yani "verilenler", ardından "kanıtlanacak" önermeler yer alır. Kitaplar I-VII, 387 önerme sunar. Bu tür bir düzenleme, geleneksel konunun herhangi bir modern geometri ders kitabında görülebilir. Herhangi bir matematik dersinde olduğu gibi, materyal çok yoğundur ve dikkate alınması zorunlu olarak yavaştır. Apollonius'un her kitap için Önsözler bölümünde kısmen açıklanan bir planı vardı. Planın başlıkları veya işaretçileri bir şekilde eksiktir, Apollonius konuların mantıksal akışına daha çok bağlıydı.
Böylece çağın yorumcuları için entelektüel bir niş yaratılır. Her biri Apollonius'u kendi zamanına göre en anlaşılır ve en alakalı şekilde sunmalıdır. Çeşitli yöntemler kullanırlar: ek açıklama, kapsamlı ön hazırlık materyali, farklı biçimler, ek çizimler, kişi eklenmesiyle yüzeysel yeniden düzenleme, vb. Yorumda ince farklılıklar vardır. Modern İngilizce konuşmacı, İngiliz akademisyenlerin Yeni Latinceyi tercih etmesinden dolayı İngilizce materyal eksikliği ile karşılaşır. Hellenistik matematik ve astronomi geleneğinin soyundan gelen Edmund Halley ve Isaac Newton gibi entelektüel İngiliz devleri, çoğu klasik dilleri bilmeyen, İngilizce konuşan topluluklar tarafından yalnızca çevirisinden okunabilir ve yorumlanabilir.
Tamamen anadili İngilizce olan sunumlar 19. yüzyılın sonlarında başlar. Heath'in Konik Kesitler Üzerine İnceleme (İngilizce: Treatise on Conic Sections özel bir notu. Kapsamlı önsöz yorumu, Yunancayı, anlamlarını ve kullanımını veren Apolloncu geometrik terimler sözlüğü gibi öğeleri içerir. "Tezin görünüşte alçak gönüllü büyük çoğunluğunun birçok kişiyi tanışma girişiminden caydırdığı" yorumunu yaparak, organizasyonu yüzeysel olarak değiştirmek ve metni modern notasyonla netleştirmek üzere başlık eklemeye söz veriyor. Dolayısıyla çalışması, parantez içinde uygunlukların verildiği iki organizasyon sistemine atıfta bulunuyor; kendisine ait ve Apollonius'a ait.
Heath'in çıkarttığı iş vazgeçilmezdir. 20. yüzyılın başlarında öğretmenlik yaptı, 1940'ta vefat etti, ancak bu arada başka bir bakış açısı gelişiyordu. Komşu olduğu Maryland, Annapolis'teki Birleşik Devletler Donanma Akademisi'nden önce sömürge döneminden beri askerî okul olan St. John's College (Annapolis/Santa Fe), 1936'da akreditasyonunu kaybetmiş ve iflasın eşiğindeydi. Yönetim kurulu çaresizlik içinde, Klasikler öğretimi için yeni bir teorik program geliştirdikleri Chicago Üniversitesi'nden Stringfellow Barr ve Scott Buchanan'ı çağırdı. Fırsattan yararlanarak, 1937'de St. John's'ta “yeni programı” başlattılar, daha sonra Batı medeniyetinin kültürüne katkıda bulunan seçkin önemli kişilerin eserlerini öğretecek sabit bir müfredat olan Büyük Kitaplar (Great Books) programını adlandırdılar. St. John's'ta Apollonius, analitik geometriye ek olarak değil, kendisi olarak öğretilmeye başlandı.
Apollonius'un konularının "eğitmeni", 1937'de Virginia Üniversitesi'nden yeni bir doktor olan R. Catesby Taliaferro idi. 1942'ye kadar ders verdi ve daha sonra 1948'de bir yıl boyunca İngilizce çevirileri kendisi sağlayarak Batlamyus'un Almagest ve Apollonius'un Koniklerini tercüme etti. Bu çeviriler Encyclopædia Britannica'nın Batı Dünyası'nın Büyük Kitapları serisinin bir parçası oldu. Özel konular için bir ek ile birlikte yalnızca Kitaplar I-III dahil edilmiştir. Heath'in aksine Taliaferro, Apollonius'u yüzeysel olarak bile yeniden düzenlemeye ya da onu yeniden yazmaya kalkışmadı. Modern İngilizceye çevirisi Yunancayı oldukça yakından takip eder. Modern geometrik gösterimi bir dereceye kadar kullanmıştır.
Taliaferro'nun çalışmalarıyla eşzamanlı olarak, II. Dünya Savaşı döneminden bir Oxford bağışçısı olan Ivor Thomas, Yunan matematiğine yoğun bir ilgi duyuyordu. Kraliyet Norfolk Alayında bir subay olarak askerlik hizmeti sırasında meyve veren bir seçimler özeti planladı. Savaştan sonra, Loeb Klasik Kütüphanesi'nde, Loeb serisinde alışılmış olduğu gibi, sayfanın bir tarafında Yunanca ve diğer tarafında İngilizce ile Thomas tarafından çevrilmiş iki ciltlik bir yer buldu. Thomas'ın çalışması, Yunan matematiğinin altın çağı için bir el kitabı görevi gördü. Bu çalışma, Apollonius için yalnızca Kitap I'in bölümleri tanımlayan kısımlarını içerir.
Heath, Taliaferro ve Thomas, 20. yüzyılın büyük bölümünde halkın Apollonius'a olan talebini karşıladı. Ancak konu devam etmektedir. Daha yeni çeviriler ve araştırmalar, eski bilgileri incelemenin yanı sıra yeni bilgi ve bakış açılarını da içermektedir.
Kitap I
Kitap I, 58 önerme sunmaktadır. En dikkat çekici içeriği, koniler ve konik kesitler ile ilgili tüm temel tanımlardır. Bu tanımlar aynı kelimelerin modern tanımlarıyla tamamen aynı değildir. Etimolojik olarak modern sözcükler eskiden türetilmiştir, ancak sözcük kökü, anlam açısından refleksinden sıklıkla farklıdır.
Konik bir yüzey, bir açıortay noktası etrafında döndürülen bir çizgi parçası tarafından üretilir, öyle ki uç noktalar, her biri kendi düzleminde daireler çizer. Çift konik yüzeyin bir dalı olan bir koni, nokta (apeks veya verteks), daire (taban) ve tepe ile tabanın merkezini birleştiren bir çizgi olan eksen ile oluşan yüzeydir.
Bir "kesit" (Latince sectio, Yunanca tome), bir koninin bir düzlem tarafından hayali bir "dilimi"dir.
- Önerme I.3: "Bir koni, tepe noktasından bir düzlem tarafından kesilirse, bölüm bir üçgendir." Bir çift koni durumunda, bölüm, tepe noktasındaki açılar dikey açılar olacak şekilde iki üçgendir.
- Önerme I.4, bir koninin tabana paralel bölümlerinin eksen üzerinde merkezleri olan daireler olduğunu ileri sürer.* Önerme I.13, tabanın düzlemine eğimli bir düzlem tarafından tek bir koninin kesilmesi ve ikincisiyle koninin dışına uzanan tabanın çapına dik bir çizgide kesişmesi olarak tasarlanan elipsi tanımlar (gösterilmemiştir). Eğik düzlemin açısı sıfırdan büyük olmalıdır, aksi takdirde bölüm bir daire olacaktır. Şeklin bir parabol haline geldiği eksenel üçgenin karşılık gelen taban açısından da daha küçük olmalıdır.
- Önerme I.11 bir parabolü tanımlar. Düzlemi, eksenel üçgenin konik yüzeyinde bir kenara paraleldir.
- Önerme I.12 bir hiperbolu tanımlar. Düzlemi eksene paraleldir. Çiftin her iki konisini de keserek iki farklı dal elde eder (yalnızca bir tanesi gösterilmiştir).
Yunan geometriciler, Arşimet gibi büyük mucitlerin yapmaya alıştıkları gibi, mühendislik ve mimarinin çeşitli uygulamalarında envanterlerinden seçilmiş şekilleri düzenlemekle ilgilendiler. Konik kesitler için bir talep vardı ve halen vardır. Matematiksel karakterizasyonun gelişimi, geometriyi, bu tür cebirsel temelleri, değişkenler olarak çizgi parçalarına değer atamak gibi görsel olarak öne çıkaran Yunan geometrik cebirine doğru kaydırmıştı. Bir ölçüm kılavuzu ile Kartezyen koordinat sistemi arasında bir koordinat sistemi kullandılar. Oran teorileri ve alanların uygulanması, görsel denklemlerin geliştirilmesine izin verdi. (Aşağıda Apollonius'un Yöntemleri bölümüne bakın).
"Alanların uygulanması", bir alan ve bir çizgi parçası verildiğinde dolaylı olarak bu alanın geçerli olup olmadığını sorar; yani, parçadaki kareye eşit mi? Evet ise, bir uygulanabilirlik (parabol) oluşturulmuştur. Apollonius Öklid'i takip ederek kesitin herhangi bir noktasının apsisindeki dikdörtgenin koordinatın karesine uygulanıp uygulanmadığını sordu. Eğer öyleyse, kelime denklemi, bir parabolün modern denklemlerinden biri olan 'e eşdeğerdir. Dikdörtgenin kenarları ve 'tir. Buna göre şekle, parabol, "uygulama" adını veren oydu.
"Uygulanabilirlik yok" durumu ayrıca iki olasılığa bölünmüştür. Bir işlev verildiğinde, , uygulanabilirlik durumunda , uygulanabilirlik olmadığı durumda veya . Birincisinde, , "eksiklik (deficit)" olarak adlandırılan bir miktar nedeniyle altında kalıyor. İkincisinde ise, , "fazlalık (surfeit)" olarak adlandırılan bir miktar tarafından aşılır.
Uygulanabilirlik, eksiklik, eklenerek veya fazlalık çıkarılarak sağlanabilir. Bir açığı kapatan şekil elips olarak; bir fazlalık ise hiperbol olarak adlandırıldı. Modern denklemin terimleri şeklin orijinden ötelenmesi ve döndürülmesine bağlıdır, ancak bir elips için genel denklem;
- Ax2 + By2 = C
aşağıdaki biçime dönüştürülebilir;
burada, denklem bir hiperbol içinse C/B, d'dir. (deficit=eksik miktar)
- Ax2 - By2 = C
olur,
burada C/B s'dir. (surfeit=fazla miktar)
Kitap II
Kitap II, 53 önerme içerir. Apollonius, "olasılık sınırları için çaplar ve eksenlerle ilgili özellikleri ve ayrıca asimptotları ve diğer şeyleri" kapsamayı amaçladığını söylüyor. Onun "çap" tanımı gelenekselden farklıdır, çünkü mektubun hedeflenen alıcısını bir tanım için çalışmasına yönlendirmeyi gerekli bulmaktadır. Bahsedilen unsurlar, figürlerin şeklini ve oluşumunu belirten unsurlardır. Teğetler, kitabın sonunda ele alınmıştır.
Kitap III
Kitap III, 56 önerme içerir. Apollonius "katı lokusların inşası için kullanım ... üç-doğrulu ve dört-doğrulu lokus ..." teoremleri için orijinal keşfi iddia ediyor. Konik kesitin lokusu (geometrik yeri) kesittir. Üç-doğrulu lokus problemi (Taliafero'nun III. Kitap ekinde belirtildiği gibi), "verilen üç sabit düz çizgiden uzaklıkları olan noktaların yerini bulur ... mesafelerden birinin karesi her zaman diğer iki mesafenin içerdiği dikdörtgene sabit bir oranda olacak şekildedir." Bu, parabol ile sonuçlanan alanların uygulanmasının kanıtıdır. Dört doğru problemi elips ve hiperbol ile sonuçlanır. Analitik geometri, Descartes'ın övgüyle karşıladığı geometriden ziyade cebir tarafından desteklenen daha basit kriterlerden aynı lokusları türetir. Yöntemlerinde ise Apollonius'un yerini alır.
Kitap IV
Kitap IV, 57 önerme içerir. Eudemus'tan ziyade Attalus'a gönderilen ilki, onun daha olgun geometrik düşüncesini temsil eder. Konu oldukça uzmanlaşmıştır: "bir koninin bölümlerinin birbiriyle buluşabileceği veya bir çemberin çevresini karşılayabileceği en yüksek nokta sayısı ..." Yine de, coşkuyla konuşuyor ve onları problem çözmede "önemli ölçüde işe yarar" olarak nitelendiriyor. (Önsöz 4).
Kitap V
Yalnızca Arapçadan çevrilerek bilinen V. Kitap, tüm kitapların çoğu olan 77 önerme içerir. Elipsi (50 önerme), parabolü (22 önerme) ve hiperbolü (28 önerme) kapsar. Bunlar, Önsözler I ve V'de açık bir şekilde konu olarak yer almaz. Apollonius, maksimum ve minimum çizgiler olduğunu belirtir. Bu terimler açıklanmamıştır. Kitap I'in aksine, Kitap V hiçbir tanım ve açıklama içermez.
Belirsizlik, kitabın ana terimlerinin anlamını kesin olarak bilmeden yorumlaması gereken Apollonius'un yorumcuları için bir mıknatıs görevi gördü. Yakın zamana kadar Heath'in görüşü galip geldi: doğrular, kesitler için normal olarak değerlendirilecektir. Bu durumda bir normal, bazen ayak olarak adlandırılan teğet noktasındaki bir eğriye diktir. Bir kesit, Apollonius'un koordinat sistemine göre çizilirse (aşağıdaki Apollonius'un Yöntemleri bölümüne bakın), çap (Heath tarafından eksen olarak çevrilmiştir) x ekseni üzerinde ve tepe noktası solda orijinde olacak şekilde, önermeler, minimum/maksimumların kesit ve eksen arasında bulunacağını belirtir. Heath, hem teğet noktası hem de doğrunun bir ucu olarak hizmet eden kesitte sabit bir p noktası dikkate alınarak onun görüşüne bırakır. Eksendeki p ile bazı g noktaları arasındaki minimum mesafe bu durumda p’den normal olmalıdır.
Modern matematikte, eğrilerin normalleri, ayağın etrafında bulunan eğrinin küçük kısmının konumu olarak bilinir. Ayaktan merkeze olan mesafe 'dır. İkincisi, bir dairenin yarıçapıdır, ancak dairesel eğriler dışında küçük yay, bir dairesel yay ile yaklaştırılabilir. Dairesel olmayan eğrilerin eğriliği; örneğin, konik kesitler, kesit üzerinde değişmelidir. Eğrilik merkezinin haritası; yani, ayak bölüm üzerinde hareket ederken onun konumu, kesitin olarak adlandırılır. Bir çizginin ardışık konumlarının kenarı olan böyle bir şekil bugün olarak adlandırılır. Heath, V. Kitapta Apollonius'un normaller, evolütler ve zarflar teorisinin mantıksal temelini oluşturduğunu gördüğümüze inanıyordu.
Heath, 20. yüzyılın tamamı için Kitap V'in otoriter yorumu olarak kabul edildi, ancak yüzyılın değişmesi beraberinde bir görüş değişikliğini getirdi. 2001 yılında, Apollonius akademisyenleri Fried & Unguru, diğer Heath bölümlerine gereken saygıyı sunarak, Heath'in Kitap V analizinin tarihselliğine karşı çıktı ve “orijinali modern bir matematikçiye daha uygun hale getirmek için yeniden işlediğini … bu Heath'in çalışmasını tarihçi için şüpheli değer kılan, Apollonius'unkinden daha fazla Heath'in zihnini ortaya çıkaran türden bir şey.” olduğunu söylediler İddialarından bazıları özetle aşağıdaki gibidir. Ne önsözlerde ne de uygun kitaplarda maksimum/minimumun kendiliğinden normal olduğundan bahsedilmez. Heath'in, normalleri kapsadığı söylenen 50 önerme arasından sadece 7'si, Kitap V: 27-33, teğetlere dik olan maksimum/minimum çizgileri ifade eder veya ima eder. Bu 7 önerme, Fried tarafından kitabın ana önermeleri ile ilgisiz, izole olarak sınıflandırır. Hiçbir şekilde maksimum/minimumun genel olarak normal olduğu anlamına gelmez. Diğer 43 önermeyle ilgili kapsamlı araştırmasında Fried, çoğunun olamayacağını kanıtlıyor.
Fried ve Unguru, Apollonius'u geleceğin habercisi olmaktan çok geçmişin bir devamı olarak tasvir ederek karşı çıkıyor. Birincisi, standart bir ifadeyi ortaya çıkaran minimum ve maksimum satırlara yapılan tüm referansların eksiksiz bir filolojik çalışmasıdır. Her biri 20-25 önermeden oluşan üç grup vardır. İlk grup, varsayımsal bir "kesitteki bir noktadan eksene" tam karşısında olan "eksendeki bir noktadan kesite" ifadesini içerir. ki, öyle olsa da hiçbir şeye normal olmak zorunda değildir. Eksen üzerinde sabit bir nokta verildiğinde, onu kesitin tüm noktalarına bağlayan tüm çizgilerden biri en uzun (maksimum) ve biri en kısa (minimum) olacaktır. Diğer ifadeler "bir kesit içinde", "bir kesitten çizilmiş", "kesit ile ekseni arasında kesilmiş", eksen tarafından kesilmiş"dir ve hepsi aynı görüntüye atıfta bulunur.
Fried ve Unguru'nun görüşüne göre, Kitap V'in konusu tam olarak Apollonius'un söylediği şey, maksimum ve minimum çizgilerdir. Bunlar gelecekteki kavramlar için kod kelimeleri değil, o zamanlar kullanılan eski kavramlara atıfta bulunuyor. Yazarlar, kendisini dairelerle ve iç noktalardan çevreye maksimum ve minimum mesafelerle ilgili olan Öklid, Elemanlar, Kitap III'ten alıntı yapıyorlar. Herhangi bir genelliği kabul etmeden, "beğenmek" veya "benzeri" gibi terimler kullanırlar. "Neusis-benzeri" terimini yenilemesiyle tanınırlar. Bir , belirli bir parçayı verilen iki eğri arasına yerleştirme yöntemiydi. Bir P noktası ve üzerindeki eş bölümler işaretli olan bir cetvel verildiğinde, cetveli, bölüm aralarına sığana kadar iki eğriyi keserek P etrafında döndürür. Kitap V'de P, eksen üzerindeki noktadır. Etrafında bir cetvel döndürüldüğünde, minimum ve maksimumun ayırt edilebildiği bölüme olan mesafeler keşfedilir. Teknik duruma uygulanmaz, dolayısıyla neusis değildir. Yazarlar, eski yönteme arketipsel bir benzerlik görerek neusis-benzeri kullanıyorlar.
Kitap VI
Yalnızca Arapçadan çeviri yoluyla bilinen VI. Kitap, herhangi bir kitaptan daha az olan 33 önerme içerir. Ayrıca, önceki metinlerdeki hasar veya bozulma nedeniyle metinde büyük eksiklikler veya boşluklar vardır.
Konu nispeten açık ve tartışmasızdır. Önsöz 1, "konilerin eşit ve benzer kesitleri" olduğunu belirtir. Apollonius, Öklid tarafından sunulan uyum ve benzerlik kavramlarını üçgenler, dörtgenler gibi daha basit şekiller için konik kesitlere kadar genişletir. Önsöz 6, “eşit ve eşit olmayan” ve “benzer ve farklı” olan “kesitlerden ve bölümlerden” bahseder ve bazı yapısal bilgiler ekler.
Kitap VI, kitabın ön tarafındaki temel tanımlara bir dönüş sunar. "Eşitlik" alanların uygulanmasıyla belirlenir. Bir şekil varsa; yani, bir kesit veya bir bölüm diğerine "uygulanmış" (Halley tarafından si applicari possit altera super alteram olarak belirtilmiştir), çakışırlarsa ve birinin çizgisi diğerinin hiçbir çizgisini geçmiyorsa "eşittir" (Halley tarafından aequales olarak belirtilmiştir). Bu, Öklid, Kitap I, Ortak Kavramlar (Common Notions), 4: "ve birbiriyle çakışan şeyler (epharmazanta) eşittir (isa)" sonrasında açıkça bir uyum standardıdır. Tesadüf ve eşitlik örtüşür, ancak aynı değildir: Kesitleri tanımlamak için kullanılan alanların uygulanması, alanların nicel eşitliğine bağlıdır, ancak farklı şekillere ait olabilirler.
Aynı (homos), birbirine eşit ve farklı veya eşit olmayan örnekler arasında "aynı" (hom-oios) veya benzer şekiller vardır. Ne tamamen aynı ne de farklıdırlar, ancak aynı olan yönleri paylaşırlar ve farklı yönleri paylaşmazlar. Sezgisel olarak, geometrikçilerin akıllarında bir ölçek vardı; Örneğin, harita bir topoğrafik bölgeye benzer. Böylece şekiller kendilerinin daha büyük veya daha küçük versiyonlarına sahip olabilir.
Benzer şekillerde aynı olan yönler şekle bağlıdır. Öklid'in Elemanları kitabının 6. Kitabı, aynı karşılık gelen açılara sahip olanlarla benzer üçgenler sunar. Böylece bir üçgenin minyatürleri sizin istediğiniz kadar küçük olabilir veya dev versiyonları olabilir ve yine de orijinaliyle aynı üçgen olabilir.
Apollonius'un VI. Kitap'ın başındaki tanımlarında benzer sağ koniler, benzer eksenel üçgenlere sahiptir. Kesitlerin benzer bölümleri ve kesitler her şeyden önce benzer konilerdedir. Ayrıca her apsis için diğerinde istenen ölçekte bir apsis bulunmalıdır. Son olarak, birinin apsis ve ordinatı, diğeriyle aynı ordinat/apsis oranına sahip koordinatlarla eşleşmelidir. Toplam etki, farklı bir ölçek elde etmek için kesit veya bölümün koni üzerinde yukarı ve aşağı hareket ettirilmesi gibidir.
Kitap VII
Yine Arapçadan bir çeviri olan Kitap VII, 51 önerme içerir. Bunlar, Heath'in 1896 baskısında değerlendirdiği son şeylerdir. Önsöz I'de Apollonius bunlardan bahsetmiyor, bu da ilk taslağın yapıldığı tarihte bunların yeterince tutarlı bir biçimde tanımlanamayacaklarını ima ediyor. Apollonius, Halley'nin "de theorematis ad determinationem pertinentibus" olarak tercüme ettiği "peri dioristikon theorematon" ve Heath "limitlerin belirlenmesini içeren teoremler" olarak tercüme ettiği belirsiz bir dil kullanıyor. Bu tanımın dilidir, ancak hiçbir tanım yapılmaz. Referansın belirli bir tanım türüne ait olup olmayacağı bir değerlendirmedir ancak bugüne kadar inandırıcı bir şey önerilmemiştir. Apollonius'un yaşamının ve kariyerinin sonlarına doğru tamamlanan VII. Kitap konusu, Önsöz VII'de, büyük ölçüde bunlara dayandığı için eşlenik çapları içermesi gereken çaplar ve "bunlara göre tanımlanan şekiller" olarak belirtilmiştir. "Sınırlar" veya "tespitler" terimlerinin ne şekilde geçerli olabileceği belirtilmemiştir.
Çaplar ve bunların eşlenikleri Kitap I'de (Tanımlar: 4-6) tanımlanmıştır. Her çapın bir eşleniği yoktur. Bir çapın topoğrafyası (Yunanca diametros) düzgün bir kavisli şekil gerektirir. Modern zamanlarda ele alınan düzensiz şekilli alanlar antik tertip planında yoktur. Apollonius, elbette, genellikle dolambaçlı bir dille tanımladığı konik kesitleri aklında tutuyor: "aynı düzlemdeki bir eğri" bir daire, elips veya paraboldür, "aynı düzlemdeki iki eğri" ise bir hiperbol. Kiriş, iki uç noktası şeklin üzerinde olan düz bir çizgidir; yani şekli iki yerden keser. Şekle paralel kirişlerden oluşan bir kılavuz uygulanmışsa, çap, tüm kirişleri ikiye bölen ve eğrinin kendisine tepe (verteks) adı verilen bir noktada ulaşan çizgi olarak tanımlanır. Kapalı bir şekil olmasına gerek yoktur; örneğin, bir parabolün de bir çapı vardır.
Bir parabolün tek boyutta simetrisi vardır. Tek çapına katlandığını hayal ederseniz, iki yarım uyumludur veya birbirinin üzerine oturur. Aynı şey bir hiperbolün bir dalı için de söylenebilir. Bununla birlikte eşlenik çaplar (suzugeis'in "birbirine bağlı" olduğu, Yunanca suzugeis diametroi) iki boyutta simetriktir. Uygulandıkları şekiller, aynı zamanda, bugün olarak adlandırılan ve iki yönde simetri merkezi olarak hizmet eden bir alan merkezi (Yunanca kentron) gerektirir. Bu şekiller daire, elips ve iki dallı hiperboldür. Odaklarla karıştırılmaması gereken tek bir centroid vardır. Çap, merkezden geçen ve her zaman onu ikiye bölen bir kiriştir.
Daire ve elips için, paralel kirişlerden oluşan bir kılavuzun şeklin üzerine bindirilmesine izin verin, öyle ki, en uzun olan bir çaptır ve diğerleri, sonuncusu bir kiriş olmayıp bir teğet noktası olana kadar art arda daha kısadır. Teğet, çapa paralel olmalıdır. Eşlenik çap, merkez ve teğet nokta arasına yerleştirilen kirişleri ikiye böler. Dahası, her iki çap da birbirine eşleniktir ve buna eşlenik çift denir. Bir dairenin herhangi bir eşlenik çiftinin birbirine dik olduğu açıktır, ancak bir elipste, yalnızca ana ve küçük eksenler, diğer tüm durumlarda dikliği yok eden uzanımdır.
Eşlenikler, bir çift koninin tek bir düzlemle kesilmesinden kaynaklanan bir hiperbol'un iki dalı için tanımlanır ve eşlenik dallar denir. Aynı çapa sahipler. Centroid, köşeler arasındaki bölümü ikiye böler. Çapa benzer bir çizgi için daha yer vardır: çapa paralel bir çizgi kılavuzu, hiperbolün her iki dalını da kessin. Bu doğrular, aynı sürekli eğri üzerinde bitmemeleri dışında kiriş gibidir. Kiriş benzeri doğruları ikiye bölmek için ağırlık merkezinden bir eşlenik çap çizilebilir.
Bu kavramlar, esas olarak Kitap I'den, bölümler, çaplar ve eşlenik çaplar arasındaki ilişkileri ayrıntılı olarak tanımlayan Kitap VII'nin 51 önermesine başlamamızı sağlar. Apollonius'un diğer bazı özel konularda olduğu gibi, Analitik Geometri ile karşılaştırıldığında bugünkü faydaları görülmeye devam ediyor, ancak Önsöz VII'de hem yararlı hem de yenilikçi olduklarını doğruluyor; yani, onlar için itibarı hak ediyor.
Pappus tarafından tanımlanan kayıp ve yeniden yapılmış eserler
Pappus, Apollonius'un diğer incelemelerinden bahseder:
- Λόγου ἀποτομή, De Rationis Sectione ("Cutting of a Ratio", "Oranların Paylaştırılması")
- Χωρίου ἀποτομή, De Spatii Sectione ("Cutting of an Area", "Alanların Paylaştırılması")
- Διωρισμένη τομή, De Sectione Determinata ("Determinate Section", "Kesit Belirlenmesi")
- Ἐπαφαί, De Tactionibus ("Tangencies", "Teğetler")
- Νεύσεις, De Inclinationibus ("Inclinations", "Eğimler")
- Τόποι ἐπίπεδοι, De Locis Planis ("Plane Loci", "Düzlem Yerleşimleri").
Öklid'in Data, Porizmalar (Porisms) ve Yüzey-Yerleşimleri (Surface-Loci) ile Apollonius'un Konikleri (Conics) ile antik analizin gövdesinde yer alan Pappus'a göre bunların her biri iki kitaba ayrıldı. Yukarıda bahsedilen altı çalışmanın açıklamaları aşağıdadır.
De Rationis Sectione
De Rationis Sectione basit bir problemi çözmeye çalıştı: Her birinde iki düz çizgi ve bir nokta verildiğinde, üçüncü bir noktadan, iki sabit çizgiyi kesen düz bir çizgi çizin, böylelikle parçalar, verilen noktalar arasında kesişir ve bu üçüncü çizgi ile kesişme noktaları belirli bir orana sahip olabilir.
De Spatii Sectione
De Spatii Sectione, iki kesişimin içerdiği dikdörtgenin belirli bir dikdörtgene eşit olmasını gerektiren benzer bir problemi tartıştı.
17. yüzyılın sonlarında , Bodleian Kütüphanesi 'nde De Rationis Sectione’nin bir versiyonunu keşfetti. Bir çeviriye başlamasına rağmen, onu bitiren ve De Spatii Sectione restorasyonu ile 1706 ciline dahil eden Halley olmuştur.
De Sectione Determinata
De Sectione Determinata problemleri tek boyutlu analitik geometri olarak adlandırılabilecek bir şekilde ele alır; diğerlerine oranla bir doğru üzerinde noktalar bulma sorusuyla uğraşır. Spesifik problemler şunlardır: Düz bir çizgi üzerindeki iki, üç veya dört nokta verildiğinde, üzerinde öyle başka bir nokta bulun ki, verilen noktalara olan mesafeleri, üzerindeki karenin veya ikisinin içerdiği dikdörtgenin belirli bir orana sahip olması koşulunu sağlasın (1) Kalan kareye veya kalan ikisinin içerdiği dikdörtgene veya (2) geri kalanının içerdiği dikdörtgene ve verilen bir başka düz çizgiye. Bazıları Apollonius'un çözümünü keşfetmek için metni restore etmeye çalıştı, aralarında Snellius (, Leiden, 1698); Aberdeen 'den , Apollonius Redivivus’unun ekinde (Paris, 1612); ve Opera quaedam relquasında (Glasgow, 1776), açık ara en iyi girişimdi.
De Tactionibus
- Daha fazla bilgi için 'ne bakın.
De Tactionibus aşağıdaki genel problemi benimsedi: Konumdaki üç şey (noktalar, düz çizgiler veya daireler) verildiğinde, verilen noktalardan geçen ve verilen düz çizgilere veya dairelere değen bir daireyi tanımlayın. En zor ve tarihsel olarak ilginç durum, verilen üç şey daire olduğunda ortaya çıkar. 16. yüzyılda, François Viète bu problemi (bazen Apollon problemi olarak da bilinir) hiperbol ile çözen 'a sundu. Bunun üzerine Vieta daha basit bir çözüm önerdi ve sonunda Apollonius'un küçük eseri olan Apollonius Gallus'taki (Paris, 1600) incelemesinin tamamını restore etmeye yöneltti. Problemin tarihi, 'ın özeti Apollonii Pergaei quae supersunt, ac maxime Lemmata Pappi in hos Libras, cum Observationibus, &c (Gothae, 1795, 8vo)'da araştırılmıştır.
De Inclinationibus
De Inclinationibus’un amacı, belirli bir noktaya doğru eğilimli, belirli bir uzunluktaki düz bir çizginin verilen (düz veya dairesel) iki çizgi arasına nasıl eklenebileceğini göstermekti. Marin Getaldić ve ("Geometrik Analiz", "Geometrical Analysis", Cadiz, 1698) restorasyon girişiminde bulunsa da, en iyisi Samuel Horsley (1770) tarafından yapılmıştır.
De Locis Planis
De Locis Planis, düz çizgilere veya dairelere ait olan lokuslarla (geometrik yer/yerleşimlerle) ilgili önermelerin bir koleksiyonudur. Pappus önermelerinin tüm ayrıntılarını verdiği için, bu metin sadece P. Fermat (Oeuvres, i., 1891, s. 3–51) ve (Leiden, 1656) tarafından değil ama aynı zamanda en başarılı şekilde R. Simson (Glasgow, 1749) tarafından da restore edilme çabalarını konu oldu.
Diğer antik yazarların bahsettiği kayıp eserler
Antik yazarlar, Apollonius'un artık var olmayan diğer eserlerine atıfta bulunur:
- Περὶ τοῦ πυρίου, On the Burning-Glass (Yanan Aynalar Üzerine), muhtemelen parabolün odak özelliklerini araştıran bir inceleme
- Περὶ τοῦ κοχλίου, On the Cylindrical Helix (Silindirik Helezon Üzerine) (Proclus tarafından bahsedildi)
- Aynı küreye çizilmiş on iki yüzlü (dodecahedron) ve yirmi yüzlü (ikosahedron)'nün bir karşılaştırması
- Ἡ καθόλου πραγματεία, Apollonius'un Öklid'in Elemanlarının iyileştirilmesi için belki de eleştirilerini ve önerilerini içeren matematiğin genel ilkeleri üzerine bir çalışma
- Ὠκυτόκιον ("Quick Bringing-to-birth"), Eutocius'a göre Apollonius, π'nin değeri için Arşimet'inkinden daha yakın sınırların, 31⁄7 üst sınır olarak ve 310⁄71 alt sınır olarak, nasıl bulunacağını gösterdi.
- Hem büyük sayıları her gün Arşimet'in adlı eserindekinden daha fazla ifade etmek ve hem de bu büyük sayıları çarpmak için bir aritmetik çalışma (bkz. Pappus)
- Öklid, Kitap X'te açıklanan irrasyonellik teorisinin büyük bir uzantısı, binomiyalden çok terimliye ve sıralıdan (ordered) sırasız (unordered) irrasyonellere (Pappus' comm. on Eucl. X.'ten alıntılara bakın, Arapça olarak korunmuş ve tarafından 1856'da yayınlanmıştır).
İlk basılmış yayınlar
İlk basılı yayınlar çoğunlukla 16. yüzyılda başladı. O zamanlar, akademik kitapların Latince, bugünün Yeni Latincesi olması bekleniyordu. Neredeyse hiçbir el yazması Latince olmadığından, erken basılmış eserlerin editörleri Yunancadan veya Arapçadan Latinceye çevirdi. Yunanca ve Latince tipik olarak yan yana getirilmiştir, ancak yalnızca Yunanca orijinaldir ya da editör tarafından orijinal olduğunu düşündüğü şekilde restore edilmiştir. Kritik malzemeler Latince idi. Antik yorumlar, ancak, eski veya Orta Çağ Yunancası idi. Modern diller ancak 18. ve 19. yüzyıllarda ortaya çıkmaya başladı. Erken basılmış basımların temsili bir listesi aşağıda verilmiştir. Bu baskıların orijinalleri nadir ve pahalıdır. Modern dillerdeki modern baskılar için referanslara bakılmalıdır.
- Pergaeus, Apollonius (1566). Conicorum libri quattuor: una cum Pappi Alexandrini lemmatibus, et commentariis Eutocii Ascalonitae. Sereni Antinensis philosophi libri duo ... quae omnia nuper Federicus Commandinus Vrbinas mendis quampluris expurgata e Graeco conuertit, & commentariis illustrauit (Latince). Bononiae: Ex officina Alexandri Benatii. Fredericus Commandinus'un Yunanca Konikler (Conics) adlı eserin ilk dört kitabının İskenderiyeli Pappus, Ascalonlu Eutocius ve Antinouplisli Serenus yorumlarıyla birlikte Latinceye kendi tercümesiyle sunumu.
- Apollonius; Barrow, I (1675). Apollonii conica: methodo nova illustrata, & succinctè demonstrata (Latince). Londini: Excudebat Guil. Godbid, voeneunt apud Robertum Scott, in vico Little Britain. Barrow'un Konik adlı eserin ilk dört kitabının eski Yunancadan Neo-Latinceye çevirisi. Boston Halk Kütüphanesi'nde bulunan burada bağlantısı verilen kopya bir zamanlar John Adams'a aitti.
- Apollonius; Pappus; Halley, E. (1706). Apollonii Pergaei de sectione rationis libri duo: Ex Arabico ms. Latine versi. Accedunt ejusdem de sectione spatii libri duo restituti (Latince). Oxonii. 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2020. Apollonius'un kayıp ancak yeniden inşa edilmiş iki eserinin sunumu. De Sectione Rationis Oxford'daki Bodleian Kütüphanesi'nde orijinal olarak tarafından kısmen çevrilmiş ancak ölümüyle kesintiye uğramış Arapça olarak yayımlanmamış bir el yazmasından geliyor. Daha sonra Halley Kuyruklu Yıldızına adını veren Profesör, astronom, matematikçi ve kaşif Edmond Halley'e verildi. Bozuk metni deşifre edemedi ve onu terk etti. Daha sonra, , için Arapçayı restore etti ve onu Halley'e verdi. Arapça öğrenen Halley, De Sectione Rationisi tekrar yarattı ve okuyucu için ek bir kar olarak Pappus Commentary'den yeniden yapılandırılan De Sectione Spatiinin Neo-Latince çevirisini yarattı. İki Neo-Latin eseri ve Pappus'un eski Yunan yorumu, 1706 tarihli tek ciltte birbirine bağlanmıştır. Arapça el yazmasının yazarı bilinmemektedir. 825'te Bağdat'ın astronomu ve Halifesi Latin El-Me'mun "himayesinde" yazıldığına dair bir ifadeye dayanarak Halley, Praefatio ad Lectoremde bunu 820'ye tarihlendiriyor.
- Apollonius; Alexandrinus Pappus; Halley, Edmond; Eutocius; Serenus (1710). Apollonii Pergaei Conicorum libri octo, et Sereni Antissensis De sectione cylindri & coni libri duo (PDF) (Latince). Oxoniae: e Theatro Sheldoniano. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Ekim 2020. David Gregory'nin 1706'da yayınlanan düzeltilmiş Arapça metni de Sectione rationis çevirisinin başarısından cesaret alan Halley, Apollonius'un bütün elementa conicasını restore edip Latinceye çevirmeye devam etti. Kitaplar I-IV hiç kaybolmamıştı. Grekçe tek sütunda ve Halley Latincesi paralel bir sütunda görünürler. Kitap V-VI, 1626'da Halep'de antika bilimci tarafından satın alınan ve Yunancadan Arapçaya daha önce takdir edilmeyen bir tercümenin beklenmedik bir şekilde keşfinden geldi. 1696'daki ölümü üzerine bir satın alma ve miras zinciriyle Bodleian Kütüphanesine geçti (orijinal olarak MS Marsh 607, 1070 tarihli). Çok daha erken tarihli çeviri, Almamon'un okulunun , "Musa'nın oğulları" adlı şubesinden geliyor. 9. yüzyıl çevirisi, onlar için çalışan yazarlar tarafından yapılmıştır. Halley'in çalışmasında, sadece V-VII Kitaplarının Latince çevirisi verilmektedir. Bu, ilk basılı yayınıdır. VIII. Kitap, Almamon bilginleri onu korumaya el atamadan kayboldu. Kitap VII'de geliştirilen beklentilere ve Pappus lemmalarına dayanan Halley'in uydurması Latince olarak verilmiştir. Eutocius'un yorumları, Pappus'un lemmaları ve Serenus'un iki ilgili eseri Koniklerin yorumlanmasına bir rehber olarak dahil edilmiştir.
Diğer yazarlar tarafından Apollonius'a atfedilen fikirler
Apollonius'un astronomiye katkısı
Gezegen hareketlerinin iki tanımının denkliği ona atfedilir, biri dışmerkezlilik, diğeri yörünge ve dış çemberler kullanır. Batlamyus, bu denkliği "Almagest" XII.1'de Apollonius teoremi olarak tanımlar.
Ay üzerindeki kraterinin ve Apollonius deliğinin (Rimae Apollonius) adı onuruna verilmiştir.
Apollonius'un Yöntemleri
Heath'e göre, "Apollonius'un Yöntemleri" ona ait ve kişisel değildi. Daha sonraki teorisyenler üzerindeki etkisi ne olursa olsun, kendi teknik yeniliğinden değil, geometriden kaynaklanıyordu. Heath'in bu konudaki ifadesi;
“ | "Koniklerde kullanılan yöntemlerin ayrıntılı olarak değerlendirilmesine bir başlangıç olarak, genelde, kesin ifadesini Öklid'in Elemanlarında bulduğu kabul edilen geometrik inceleme ilkelerini istikrarlı bir şekilde takip ettikleri söylenebilir." | „ |
şeklindedir. Altın çağ geometricilerinden bahseden modernlerle ilgili olarak, "yöntem" terimi, özellikle, geometrinin bilmeden bugün kullanılan cebirsel bir yöntemle aynı sonucu ürettiği görsel, yeniden yapılandırıcı yol anlamına gelir. Basit bir örnek olarak, cebir bir karenin alanını, kenarının karesini alarak bulur. Aynı sonucu elde etmenin geometrik yöntemi, görsel bir kare oluşturmaktır. Altın çağdaki geometrik yöntemler, temel cebir sonuçlarının çoğunu üretebilir.
Geometrik cebir
Heath, tüm altın çağın yöntemleri için geometrik cebir terimini kullanmaya devam eder. Terim buna "uygunsuz bir şekilde değil" deniyor der. Bugün terim başka anlamlarda kullanılmak üzere yeniden dirilmiştir (bkz. ). Heath, bunu 1890'da veya daha önce tarafından tanımlandığı şekliyle kullanıyordu. Fine bunu Analitik geometrinin ilk tam gelişmiş çalışması olan René Descartes'ın adlı eseri için uygular. Fine, "temel işlemleri biçimsel olarak aynı olan iki cebrin resmi olarak özdeş olduğunu" bir ön koşul olarak ortaya koyan Fine, "Descartes’ın çalışmasının ... yalnızca sayısal cebir olmadığını ama daha iyi bir isim istemek için çizgi parçalarının cebri denebileceğini söylüyor. Sembolizmi sayısal cebrinki ile aynıdır; ...."
Örneğin, Apollonius'ta bir doğru parçası AB (A noktası ile B noktası arasındaki çizgi) aynı zamanda parçanın sayısal uzunluğudur. Herhangi bir uzunlukta olabilir. Dolayısıyla AB, herhangi bir değerin atanabileceği x (bilinmeyen) gibi cebirsel değişken ile aynı olur; örn. x = 3.
Değişkenler Apollonius'ta bugün cebirde devam eden bir uygulama olan “AB kesitin herhangi bir noktasından çapa olan uzaklık olsun” gibi kelime ifadeleriyle tanımlanır. Her temel cebir öğrencisi, "kelime problemlerini" cebirsel değişkenlere ve cebir kurallarının x için çözümlemede geçerli olduğu denklemlere dönüştürmeyi öğrenmelidir. Apollonius'un böyle kuralları yoktu. Çözümleri geometrikti.
Resimsel çözümlere kolayca yatkın olmayan ilişkiler, onun kavrayamayacağı bir şeydi; ancak, resimsel çözümler repertuvarı, bugün genellikle bilinmeyen (veya gerekli olmayan) karmaşık geometrik çözümler havuzundan geldi. Bunun iyi bilinen bir istisnası, kaçınılmaz olan Pisagor Teoremi'dir, şimdi bile yanlarında kareler bulunan ve a2 + b2 = c2 gibi bir ifadeyi gösteren bir dik üçgenle temsil edilir. Yunan geometriciler, bu terimleri "AB üzerindeki kare" vb. olarak adlandırdı. Benzer şekilde, AB ve CD'den oluşan bir dikdörtgenin alanı "AB ve CD'deki dikdörtgen" idi.
Bu kavramlar, Yunan geometricilerin doğrusal fonksiyonlara ve ikinci dereceden fonksiyonlara cebirsel erişimini sağladı, bunlar daha sonra konik kesitlerdir. Sırasıyla 1 veya 2'nin kuvvetlerini içerirler. Apollonius, bir koni katı olsa bile küpleri pek kullanmamıştı ('de gösteriliyor). İlgi alanı, düzlem şekiller olan konik kesitlerdi. 4 ve üzeri kuvvetler görselleştirmenin ötesindeydi ve geometride bulunmayan ancak cebirde elinizin altında olan bir soyutlama derecesi gerektiriyordu.
Apollonius'un koordinat sistemi
Bir cetvel gibi standart kamuya açık araçlar kullanılarak, inç gibi genel birimlerdeki tüm olağan uzunluk ölçümü, bir Kartezyen sisteminin kamu tarafından tanınması anlamına gelir; yani, bir inç kare gibi birim karelere bölünmüş bir yüzey ve bir inç küp gibi birim küplere bölünmüş bir uzay. Antik Yunan ölçü birimleri, Bronz Çağı'ndan beri Yunan matematikçilere böyle bir sistem sağlamıştı.
Apollonius'tan önce, Menaechmus ve Arşimet, düşük bir ölçüyü işaretleyen sol taraftaki dikey bir çizgi ve düşük bir ölçüyü işaretleyen bir alt yatay çizgi ölçülmek üzere tasarlanmış mesafelere atıfta bulunarak şekillerini ortak kılavuzun zımni bir penceresine yerleştirmeye başlamıştı, yönler doğrusal veya birbirine diktir. Pencerenin bu kenarları Kartezyen koordinat sisteminde eksenler haline gelir. Eksenlerden herhangi bir noktanın doğrusal uzaklıkları, koordinatlar olarak belirtilir. Eski Yunanlar bu düzene sahip değildi. Sadece mesafelere atıfta bulundular.
Apollonius'un şekillerini yerleştirdiği standart bir penceresi vardı. Dikey ölçüm, "çap" olarak adlandırdığı yatay bir çizgiden yapılır. Kelime Yunancada İngilizce ile aynıdır, ancak Yunanca anlam bakımından biraz daha geniştir. Konik kesitin şekli, paralel çizgilerden oluşan bir ızgara ile kesilmişse, çap, şeklin dalları arasında bulunan tüm çizgi parçalarını ikiye böler. Tepe noktasından (koruphe, "crown" "taç") geçmelidir. Böylelikle bir çap, bir daire gibi bir parabol gibi açık ve kapalı şekiller içerir. Çapın paralel çizgilere dik olması gerektiğine dair bir özellik yoktur, ancak Apollonius yalnızca doğrusal olanları kullanır.
Kesit üzerindeki bir noktadan çapa kadar olan doğrusal uzaklık Yunanca tetagmenos olarak adlandırılır ve etimolojik olarak basitçe "uzatılmış" olarak adlandırılır. Yalnızca "aşağı" (kata-) veya "yukarı" (ana-) genişletildiği için, çevirmenler bunu olarak yorumlarlar. Bu durumda çap, x-ekseni ve tepe noktası başlangıç noktası olur. y-ekseni daha sonra tepe noktasındaki eğriye teğet olur. Apsis daha sonra ordinat ile tepe arasındaki çapın parçası olarak tanımlanır.
Apollonius, kendi koordinat sistemi versiyonunu kullanarak, konik kesitler için denklemlerin geometrik eşdeğerlerini resimsel formda geliştirmeyi başarır ve bu, koordinat sisteminin Kartezyen olarak kabul edilip edilemeyeceği sorusunu gündeme getirir. Bazı farklılıklar vardır. Kartezyen sistemi, herhangi bir hesaplama yapılmadan önce uygulanan tüm uzaydaki tüm rakamları kapsayan evrensel olarak kabul edilmelidir. Çapraz eksene bölünmüş dört kadrana sahiptir. Üç kadran, sıfırın referans eksenlerinin karşısındaki yönler anlamına gelen negatif koordinatları içerir.
Apollonius'un negatif sayıları yoktur, açıkça sıfır için de bir sayıya sahip değildir ve koordinat sistemini konik bölümlerden bağımsız olarak geliştirmez. Esasen sadece 1. Çeyrekte, hepsi pozitif koordinatlarda çalışır. Modern bir matematik tarihçisi olan Carl Boyer bu nedenle şöyle diyor:
“ | ”Ancak, Yunan geometrik cebri negatif büyüklükler sağlamadı; dahası, koordinat sistemi, özelliklerini incelemek için her durumda belirli bir eğri üzerine "a posteriori" eklenmiştir ... Antik çağın en büyük geometrisi Apollonius, analitik geometriyi geliştirmede başarısız olmuştur ..." | „ |
Bununla birlikte, Apollonius'un geleneksel ölçümün kılavuz sistemi ile Analitik Geometrinin tam gelişmiş Kartezyen Koordinat Sistemi arasında bir tür ara niş işgal ettiğini kimse inkâr edemez. Apollonius'u okurken, onun terimleri için modern anlamlar üstlenmemeye özen gösterilmelidir.
Oranlar teorisi
Apollonius, Öklid’in Elemanlar, Kitap 5 ve 6'da ifade edildiği gibi "Oranlar Teorisi"ni kullanır. Knidoslu Eudoxus tarafından geliştirilen teori, tamamen grafik yöntemler ve modern sayı teorisi arasında bir aracıdır. Kesirlerin standart işlemesi gibi standart bir ondalık sayı sistemi eksiktir. Ancak önermeler, aritmetikte kesirleri işlemek için kuralları kelimelerle ifade eder. Heath, çarpma ve bölmenin yerini aldıklarını ileri sürer.
"Büyüklük" terimi ile Eudoxus, sayıların ötesine geçip genel bir boyut duygusuna geçmeyi umuyordu, bu da onun günümüzde hala koruduğu bir anlama geliyordu. Öklid şekillerine gelince, çoğu zaman Pisagor yaklaşımı olan sayılar anlamına gelir. Pisagor, evrenin niceliklerle karakterize edilebileceğine inanıyordu ve bu inanç, mevcut bilimsel dogma haline geldi. Öklid'in 5. Kitabı, bir büyüklüğün (megethos, “size”, "boyut") birimlere (meros, “part”, "parça") eşit olarak bölünmesi gerektiği konusunda ısrar ederek başlar. Dolayısıyla büyüklük, birimlerin katlarıdır. Metre veya feet gibi standart ölçü birimleri olmaları gerekmez. Bir birim herhangi bir atanmış çizgi parçası olabilir.
Bunu, bilimde şimdiye kadar tasarlanmış belki de en yararlı temel tanım takip etmektedir: oran (Yunanca logos, kabaca “explanation”, "açıklama" anlamına gelir), göreceli büyüklükte bir ifadedir. AB ve CD segmentleri gibi iki büyüklük verildiğinde. CD'nin birim olarak kabul edildiği AB'nin CD'ye oranı, AB'deki CD sayısıdır; örneğin, 3 parça 4 veya milyonda 60 parça, burada gösterim başına parça (ppm - Parts per notation) hala "parçalar" terminolojisini kullanıyor. Oran, modern kesirlerin temelidir ve bu aynı zamanda kırıkla aynı Latince kökünden "parça" veya "fragman" anlamına da gelir.
Oran, "proporsiyon" (Yunanca analogos) olarak adlandırılan mantıksal yapıdaki matematiksel tahminin temelidir. Oran, iki bölüm, AB ve CD, diğer ikisi, EF ve GH ile aynı orana sahipse, AB ve CD'nin EF ve GH ile orantılı olduğunu veya Öklid'de söylendiği gibi EF, GH'ye olduğu gibi AB, CD'ye olduğunu belirtir.
Cebir, bu genel kavramı AB/CD = EF/GH ifadesine indirger. Terimlerin herhangi üçü göz önüne alındığında, dördüncü terim bilinmeyen olarak hesaplanabilir. Yukarıdaki denklemi yeniden düzenlediğimizde, AB = (CD/GH)•EF elde edilir, burada y = kx olarak ifade edilir ve CD/GH "orantılılık sabiti" olarak bilinir. Yunanlar, muhtemelen art arda ekleyerek, katları (Yunanca pollaplasiein) almakta çok az zorluk yaşadılar.
Apollonius, kareler ve dikdörtgenlerle gösterilen neredeyse yalnızca çizgi parçalarının ve alanlarının oranlarını kullanır. Çevirmenler, 1684'te Gottfried Wilhelm Leibniz tarafından sunulan ’da iki nokta işaretini kullanmayı taahhüt ettiler.Konikler, Kitap I'den Önerme 11'deki bir örnek aşağıda verilmiştir:
- Yunancanın birebir çevirisi: FH'nin FA için olduğu gibi BC'nin (kare) BAC'nin (dikdörtgen) olması tasarlansın
- Taliaferro’nun çevirisi: “kr. BC : dkdrt. BA.AC :: FH : FA olması tasarlansın”
- Cebirsel eşdeğeri: BC2/BA•BC = FH/FA
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Eutocius, Commentary on Conica, Book I, Lines 5-10, to be found translated in Apollonius of Perga & Thomas 1953, s. 277
- ^ Apollonius'un tarihleri üzerine yapılan araştırmalar, özünde Apollonius ve diğer antik yazarların bahsettiği bireylerin tarihlerinin bir hokkabazlığıdır. 246-222'de, doğum ya da eğitim, tam olarak hangi olayın meydana geldiği sorusu var. 19. ve 20. yüzyıl bilim adamları, Apollonius'u Arşimet'in yaş eşi haline getirmek için daha erken bir doğum olan 260 veya 262'yi tercih etme eğilimindedir. Pompeii'de ortaya çıkan bazı yazıt kanıtları Philonides'i en iyi tarihli karakter yapıyor. MÖ 2. yüzyılda yaşadı. Apollonius'un yaşamının 2. yüzyıla kadar uzatılması gerektiğinden, erken doğum tarihleri daha az olasıdır. Veri ve sorunların daha ayrıntılı bir sunumu Knorr (1986)'da bulunabilir. Gelenekten kaynaklanan geleneksel tarihler ile daha gerçekçi bir yaklaşım arasındaki ikilik, McElroy (McElroy, Tucker (2005). "Apollonius of Perga". A to Z of Mathematicians.), bir kerede 262-190 (yüksek tarihler) verir ve bu makaledeki gibi 3. yy geç-2. yy erken dönem olması gerektiğini açıklar.
- ^ a b Fried & Unguru 2001, Introduction
- ^ Thomas Little Heath (1908). . 8 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Fried and Unguru 2001, Eutoocius'un versiyonunun başarısı, şüphesiz, Koniklerin son dört kitabının Yunanca orijinalinin kaybolmasına katkıda bulundu, ancak bu, geç antik çağda ve Bizans Döneminde yüksek öğrenimle ilgilenenler arasında matematiğe olan dar ilginin bir sonucu olarak belki de kaçınılmazdı. (s. 6)
- ^ Apollonius of Perga & Heath 1896, ss. clvii-clxx
- ^ Apollonius of Perga & Heath 1896, s. vii
- ^ Yunan geometricilerinin çemberi, elipsi ve diğer şekilleri konik kesitler olarak tanımlamadığına dikkat edin. Koni bir daire ile tanımlandığı için bu dairesel bir tanım olacaktır. Her şeklin kendi geometrik tanımı vardır ve ek olarak konik bir kesit olarak gösterilmektedir.
- ^ Apollonius of Perga & Heath 1896, s. c
- ^ Eksikliğin başka bir durumu olan bir dairenin bazen iki odak yerine tek bir merkeze sahip bir tür elips olarak kabul edildiğini unutmayın.
- ^ y2=g(x)'in bir parabolün denklemi olmadığını unutmayın, y2=kx, x daha düşük bir kuvvete sahiptir.
- ^ a b c d e f g h i Heath 1911, s. 187.
- ^ Pek çok yorumcu ve çevirmen, şüphesiz, kopyacılar olarak, özellikle problemlerin çoğunu herhangi bir yapı stoku olmadan cebirle gerçekleştirebilen analitik geometriden sonra, kullanımları konusunda açıkça hevesli değillerdir. Taliaferro, Kitap III'te durur. Heath, kitabın bir özetini okuyucu için daha lezzetli hale getirmeye çalışır (Apollonius of Perga & Heath 1896, Intersecting Conics) Fried Apollonius'a daha nettir, bunun yerine kapsamlı bir kritik malzeme sağlar (Apollonius of Perga & Fried 2002, Footnotes).
- ^ Fried & Unguru 2001, s. 146
- ^ Fried & Unguru 2001, s. 188
- ^ Apollonius of Pergas & Heath 1896, Normals as Maxima and Minima
- ^ Apollonius of Perga & Heath 1896, Propositions Leading Immediately to the Determination of the Evolute
- ^ a b Fried & Unguru 2001, s. 148
- ^ Normalis, "norma ile ölçülmüş" veya kare anlamına gelen mükemmel bir Latince kelimedir. Halley, bunu, daha genel bir yönsel doğru duygusu olan Pappus'un eutheia'sını çevirmek için kullanır. "Dik (the perpendicular to)" için matematiksel Yunanca, nesnesinin herhangi bir şekil, genellikle düz bir çizgi olabileceği "normal (the normal of)" tabirini kullandılar. Fried'in söylediği şey, normalin, normalden normal bir eğrinin normal kullanımı anlamına gelmediği ve Apollonius'un bunu tanıtmadığı, ancak birkaç istisnai durumda bir tanesini tanımladığıdır.
- ^ Fried & Unguru, bu eleştirilere bütün bir bölüm ayırıyor: Fried & Unguru 2001, Maximum and Minimum Lines: Book V of the Conica
- ^ Bir özet tablo Fried & Unguru 2001, s. 190'de verilmiştir.
- ^ Fried & Unguru 2001, s. 182
- ^ Kitaptaki her önermenin kesinliği kadar matematiksel bir açıklama da şu adreste bulunabilir: (Toomer 1990, ss. lxi-lxix). Her bir İngiliz yazar, karmaşıklıkları açık ve özlü İngilizce olarak açıklamaya çalıştıkça, tanımların çevirilerinin büyük ölçüde değiştiğini unutmayın. Özünde, böyle bir İngilizce mevcut değildir.
- ^ Sorunun bir özeti, (Heath 1896, s. lxx) adresinde bulunabilir. Çoğu yazarın bu konuda söyleyecek bir şeyi vardır; örneğin, Toomer, GJ (1990). Apollonius Conics Book V to VII: the Arabic Translation of the Lost Greek Original in the Version of the Banu Musa. Sources in the History of Mathematics and Physical Sciences 9. I. New York: Springer. ss. lxix-lxx.
çözüm sınırlarının belirlenmesini ana amacı olarak görebiliriz
. Toomer’in görüşü, Önsöz hariç VII. Kitabın herhangi bir metnine herhangi bir ayrıntı veya atıf olmaksızın verilmiştir. - ^ Mackenzie, Dana. "A Tisket, a Tasket, an Apollonian Gasket". American Scientist. 98, January–February 2010 (1): 10-14. 10 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2020.
- ^ Boyer, Carl B. (1991). "Apollonius of Perga". A History of Mathematics (Second bas.). John Wiley & Sons, Inc. s. 142. ISBN .
Apollonian'ın Kesit Belirlenmesi Üzerine (On Determinate Section) incelemesi tek boyutlu analitik geometri denebilecek şeydir. Geometrik formdaki tipik Yunan cebirsel analizini kullanarak aşağıdaki genel problemi değerlendirdi: Düz bir çizgi üzerinde A, B, C, D olmak üzere dört nokta verildiğinde, AP ve CP’deki dikdörtgen BP ve DP’deki dikdörtgene belirli bir oranda olacak şekilde beşinci bir P noktası belirleyin. Burada da problem kolaylıkla ikinci dereceden bir çözüme indirgenir; ve diğer durumlarda olduğu gibi, Apollonius, olasılıkların sınırları ve çözümlerin sayısı dahil olmak üzere soruyu kapsamlı bir şekilde ele aldı.
- ^ 1710 tarihli Praefatioda Apollonius, Arşimet'den sonra ikinci sırada yer almasına rağmen, elementa conicanın büyük bir kısmının "kesilmiş" ve geri kalan kısmının "daha az sadık”; sonuç olarak şimdi onu düzeltecekti dedi. Tam olarak hangi öğelerin "sadık" olarak kabul edileceği sorusu günümüz literatürüne yayılmıştır.
- ^ Zincirin daha kesin bir versiyonu için bkz. (Wakefield, Colin. "Arabic Manuscripts in the Bodleian Library" (PDF). ss. 136-137. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Ekim 2020.)
- ^ Apollonius krateri
- ^ Apollonius of Perga & Heath 1896, s. ci
- ^ (1902). The number-system of algebra treated theoretically and historically. Boston: Leach. ss. 119-120.
- ^ Apollonius of Perga & Heath 1896, s. cxv
- ^ Apollonius, Konikler, Kitap I, Tanım 4. Ayrıca bkz. (Apollonius of Perga & Heath 1896, s. clxi)
- ^ Boyer, Carl B. (1991). "Apollonius of Perga". A History of Mathematics (Second bas.). John Wiley & Sons, Inc. ss. 156-157. ISBN .
- ^ Apollonius of Perga & Heath 1896, ss. ci – cii
- ^ Cajori, Florian (1993). A history of mathematical notations. New York: Dover Publications. s. 295.
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Απολλώνιος ο Περγάμου ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Vikikaynak'ta Apollonius of Perga ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
- (PDF). Dictionary of Scientific Biography. 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- . Encyclopaedia Britannica. 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- . MathSciNet Author profile. 11 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Heinz Klaus Strick. (PDF). 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
Pergeli Apollonius'un Biyografisi
- . 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Kaynakça
- M. Chasles (1837), Aperçu historique sur l'origine et le développement des méthodes en géométrie (Fransızca), Paris
- B. Elsner (1988), 'Apollonius Saxonicus' : Die Restitution eines verlorenen Werkes des Apollonius von Perga durch Joachim Jungius, Woldeck Weland und Johannes Müller (Almanca), Göttingen
- M. N. Fried (çev.) Apollonius of Perga: Conics Book IV (Santa Fe, 2002).
- M. N. Fried & S. Unguru (2001), , Leiden, 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi
- T. L. Heath, Apollonius of Perga: Treatise on Conic Sections (Oxford, 1961).
- T. L. Heath, A History of Greek Mathematics (2 vols.),1.Cilt, 2.Cilt (Oxford, 1921).
- R. C. Taliaferro (çev.) Apollonius of Perga: Conics Books I-III (Santa Fe, 1998).
- H. Wussing, Apollonius, in H. Wussing & W. Arnold, Biographien bedeutender Mathematiker (Berlin, 1983).
- A. Abdurahmanov, New information about the Arabic translation of the 'Conica' of Apollonius of Perga (Rusça), Taşkent. Gos. Univ. Naucn. Trudy Vyp. 490 Voprosy Matematiki (1976), 7-8, 259.
- A. Bilimovitch, Apollonius theorem on station of the planet (Serbo-Croatian), Glas Srpske Akad. Nauka Od. Prirod.-Mat. Nauka (N.S.) 206(5) (1953), 49-56.
- A. V. Dorofeeva, Apollonius (ca. 260-190 B.C.) (Rusça), Mat. v Shkole (5) (1988), i.
- J. P. Hogendijk, Desargues' 'Brouillon project' and the 'Conics' of Apollonius, Centaurus 34 (1) (1991), 1-43.
- J. P. Hogendijk, Arabic traces of lost works of Apollonius, Arch. Hist. Exact Sci. 35 (3) (1986), 187-253.
- O. Neugebauer, The equivalence of eccentric and epicyclic motion according to Apollonius, Scripta Math. 24 (1959), 5-21.
- O. Neugebauer (1955), , Comm. Pure Appl. Math., cilt 8, ss. 641-648, 16 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi
- B. A. Rozenfeld, Inversion with respect to the circle and inversion with respect to the ellipse, the hyperbola and the parabola in the 'Conic sections' of Apollonius (Rusça), Istor.-Mat. Issled. 30 (1986), 195-199.
- (PDF) (İngilizce). Boris Rosenfeld tarafından çevrildi. The Pennsylvania State University. 4 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. & (PDF) (İngilizce). Boris Rosenfeld tarafından çevrildi. The Pennsylvania State University. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- K. Saito, Quelques observations sur l'édition des 'Coniques' d'Apollonius de Francesco Maurolico, Boll. Storia Sci. Mat. 14 (2) (1994), 239-258.
- K. Saito, Compounded ratio in Euclid and Apollonius, Historia Sci. 31 (1986), 25-59.
- M. E. Di Stefano & M. Ginepro Tinti, The circumference as a special conic, from the viewpoint of Apollonius (İtalyanca), Atti Accad. Sci. Torino Cl. Sci. Fis. Mat. Natur. 116 (1-2) (1982), 127-135.
Konuyla ilgili yayınlar
- Bergamalı Apollonius, Kitâb el-Mahrutât (Koni Kesitleri), Tıpkı Basım, İstanbul: İ.Ü. Fen Fakültesi Nazım Terzioğlu Araştırma Merkezi, 1996.
- Apollonius (of Perga.), (1827) Die bücher des Apollonius von Perga De sectione spatii
- Robert Simson, (1822) Die Bücher des Apollonius von Perga de Sectione Determinata
- Edmond Halley, Wilhelm Adolf Diesterweg, Apollonius (1824), Die Bücher des Apollonius von Perga de Sectione rationis
- (1889) Das fünfte Buch der Conica des Apollonius von Perga [microform] : in der arabischen Uebersetzung des Thabit ibn Corrah
- G.B.M. (1896), "Apollonius of Perga: Treatise on Conic Sections", Nature, cilt 54, ss. 314-315, doi:10.1038/054314a01896
- (1836) Des Apollonius von Perga zwei Bücher vom Verhältnissschnitt, de sectione rationis, aus dem Lat
- H. Balsamj, Apollonius (1861) Des Apollonius von Perga sieben Bücher über Kegelschnitte: Nebst dem durch Halley wieder hergestellten achten Buche
- Bernard R. Goldstein (2009). (PDF). 10 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- Maghribī, Muḥyī al-Dīn, y. 1281, Tahdhīb Makhrūṭāt Abulūniyūs (Apollonius'un Koniklerinin yedi bölümünün açıklamaları, çizimleri ve özeti.)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pergeli Apollonius Grekce Ἀpollwnios ὁ Pergaῖos Latince Apollonius Pergaeus d yaklasik MO 240 Perge o yaklasik MO 190 Iskenderiye konik kesitler uzerindeki calismalari ile taninan Antik Yunan geometri uzmani ve astronom Oklid ve Arsimet in konuya katkilarindan baslayarak onlari analitik geometrinin icadindan onceki duruma getirdi Elips parabol ve hiperbol terimlerinin tanimlari bugun kullanimda olanlardir Pergeli ApolloniusGiovanni Battista Memo nun eserlerinin 1537 baskisindan Pergeli Apollonius un yakindan gorunumu Kendi dilinde adiἈpollwnios ὁ PergaῖosDogumMO 262 240 Perge Pamfilya Pamphylia OlumMO 190 IskenderiyeMilliyetAntik YunanDiger ad lar iApollonius Pergaeus Apollonios Apollonius of Perga أبلونيوس البرغاويMeslekMatematikci Geometrici astronom yazarOnemli eser ler Konikler Conics Apollonius astronomi de dahil olmak uzere cok sayida baska konu uzerinde calisti Tipik olarak diger yazarlar tarafindan atifta bulunulan parcalar haricinde bu calismanin cogu gunumuze ulasmadi Yaygin olarak Orta Cag a kadar inanilan gezegenlerin gorunuste anormal hareketini aciklamak icin eksantrik yorungeler hipotezi Ronesans sirasinda yerini aldi HayatiMatematik alanina boylesine onemli katkilarda bulunan bir kisi icin yetersiz biyografik bilgi mevcuttur 6 yuzyil Yunan yorumcusu Ascalonlu Eutocius Apollonius un ana eseri olan Konikler Ingilizce Conics uzerine soyle diyor Perge o zamanlar Anadolu da Helenlesmis bir Pamphylia kentiydi Sehrin kalintilari halen ayaktadir Helenistik bir kultur merkeziydi Euergetes hayirsever diadochi mirasinda Misir in ucuncu Yunan hanedani olan Ptolemy III Euergetes i tanimlar Muhtemelen zamanlari MO 246 222 221 donemine aittir Zamanlar her zaman hukumdar veya yetkili yargic tarafindan kaydedilir boylece Apollonius 246 dan once dogmus olsaydi Euergetes in babasinin zamanlari olurdu Herakleios un kimligi belirsizdir Apollonius un yaklasik zamanlari bu nedenle kesindir ancak tam tarihler verilemez Cesitli bilim adamlari tarafindan belirtilen belirli dogum ve olum yillari rakami yalnizca spekulatiftir Eutocius Perge yi Misir in Ptolemaios hanedani ile iliskilendiriyor gibi gorunmektedir Misir altinda MO 246 da Perge Seleukos hanedani tarafindan yonetilen bagimsiz bir diadochi devleti olan Seleukos Imparatorlugu na ait degildi MO 3 yuzyilin son yarisinda Perge birkac kez el degistirdi alternatif olarak Seleukoslar ve kuzeyde Attalid hanedani tarafindan yonetilen Bergama Kralligi altinda Pergeli olarak adlandirilan birinin orada yasamis ve calismis olmasi pekala beklenebilir Aksine Apollonius daha sonra Perge ile ozdeslestirilmisse onun ikametgahina dayanmiyordu Kalan otobiyografik materyaller onun Iskenderiye de yasadigini okudugunu ve yazdigini ima etmektedir Yunan matematikci ve astronom Hypsicles in bir mektubu aslinda Oklid in Elementler kitabinin on uc kitabinin bir parcasi olan Oklid in XIV Kitabindan alinan ekin bir parcasiydi Tyreli Basilides Ey Protarchus Iskenderiye ye gelip babamla tanistiginda ikametinin buyuk bir kismini matematige olan ortak ilgileri nedeniyle aralarindaki bag nedeniyle gecirdi Ve bir keresinde Apollonius un Pergali Apollonius bir ve ayni alanda cizili 12 yuzlu dodecahedron ile 20 yuzlu ikosahedron nun karsilastirilmasiyla ilgili yazdigi yani birbirlerine oranlarinin ne oldugu sorusuyla ilgili yazilan sayfaya bakildiginda Apollonius un bu kitaptaki degerlendirmesinin dogru olmadigi sonucuna vardilar buna gore babamdan anladigim gibi onu degistirip yeniden yazmaya basladilar Ancak daha sonra Apollonius tarafindan yayinlanan soz konusu konunun bir gosterimini iceren baska bir kitaba rastladim ve problemle ilgili arastirmasindan cok etkilendim Apollonius un yayinladigi kitap artik herkesin erisimine acik cunku daha sonra dikkatli bir sekilde ayrintilandirmanin sonucu gibi gorunen bir bicimde genis bir sirkulasyona sahip Benim acimdan gerekli gorduklerimi size yorum yoluyla aktarmaya karar verdim kismen de yapabileceginiz icin tum matematik ve ozellikle geometri alanindaki yeterliliginiz nedeniyle yazmak uzere oldugum sey hakkinda uzman bir yargiya varmak ve kismen de babamla yakinliginiz ve kendime karsi dostca duygulariniz nedeniyle kesfime nazikce kulak verin arastirmami iyi dinleyeceksiniz Ancak on sozu yapmanin ve incelememe kendisinin baslamasinin zamani geldi Zamaninda cok bilinmeyen fakat 1600 yillarinda degeri anlasilan Yunan matematikcilerinden biri Pergeli Apollonius tur Eski devirlerin en buyuk matematikcilerinden biridir MO 267 veya 262 yillarinda Pamfiye denilen Teke sancaginin Perge kentinde dunyaya gelmistir Misir in Iskenderiye kentine giderek Oklid ten sonra gelen matematikcilerden dersler alarak kendini yetistirmistir Bir aralik Bergama ya giderek orada kalmis burada matematikci Odemus ve eski Bergama hukumdari Atal ile ilmi iliskilerde bulunmustur Matematikci Pappus Apollonius un bencil une duskun kibirli ve gururlu birisi oldugunu yazmaktadir Apollonius un yaptigi calismalar ve buluslari onun bu zayif taraflarini ortecek kadar kuvvetlidir Carpmaya ait bircok bulusu vardir Tumu geometriye ait olan yedi sekiz kitabi vardir Koniklere ait buluslari onu sohretin zirvesine cikarmistir Bircok eserinin kaybolmasina karsin bazi yapitlari Pappus tarafindan yeniden ortaya cikarilmistir Oklid geometrisini benimseyerek onu daha ileri duzeylere goturmustur Teorik ve sentetik geometrici olarak 19 yuzyildaki Steiner e kadar Apollonius un bir esine daha rastlanamaz Konikler adi altinda bugun bildigimiz elips cember hiperbol ve parabol kesisimlerine ait problemlerin bircogu Apollonius tarafindan bulunmustur Konikler her ne kadar Apollonius tan 150 yil kadar once uzerinde calisilmissa da Apollonius kendisinden onceki calismalari ve kendi oz buluslarini sekiz kitapta toplamistir Bunlarin cogu onun calismalari ile ilerlemistir Yedi tane de yeni arastirmasi vardir Bu arastirmalarin bazilari Arapca dan cevirmedir Yine analitik geometri ozelliklerinin hemen hemen tumunu Apollonius a borcluyuz Dairesel tabanli ve tepesinin her iki tarafindan sonsuza kadar uzatilmis bir koni bir duzlemle kesilirse duzlemle koni yuzeyinin kesisimi olan egri dogru cember hiperbol elips veya parabol olacagini ilk kez Apollonius gostermistir Merminin yorunge denkleminin bir parabol olacagi yine Apollonius tarafindan bulunmustur Ayrica astronomide onemli buluslari vardir Elips hiperbol ve parabol Eflatun tarafindan mekanik egriler olarak adlandirilmistir Bu egriler yalniz cetvel ve pergel yardimiyla cizilemezler Buna karsin pergel ve cetvel yardimiyla bu egrilerin istenilen sayida noktalarini elde edebiliriz Apollonius ve konikler uzerine calisma yapanlarin diger bir hizmeti de Kepler ve Kopernik in Gunes ve gezegenlerin yorungelerini hesaplamasinda kullanmasidir Eger bu geometriciler olmasaydi Newton cekim kanununu belki de hic bulamayacakti Yani Kepler in gezegenlerin yorungeleri hakkindaki ince ve ustalikli kullandigi hesaplamalari Newton un cekim kanununa ortam hazirlamistir Pergel ve cetvel yardimiyla uc cembere teget cizme Apollonius problemi olarak bilinir Yine sabit iki noktaya olan uzakliklari orani sabit olan noktalarin geometrik yeri bu sabit noktalari birlestiren dogru parcasini verilen orana gore icten ve distan bolen noktalar arasindaki uzakligi cap kabul eden bir cemberdir Apollonius un zamanlari Apollonius Helen kulturunun genis Helenik olmayan bolgelerde cesitli derinliklere bazi yerlerde radikal digerlerinde hemen hemen hic radikal olmayan bir sekilde ust uste binmesiyle karakterize edilen ve simdi Hellenistik Donem olarak adlandirilan tarihi bir donemin sonuna dogru yasadi Degisiklik Makedonyali II Philip ve oglu Buyuk Iskender tarafindan baslatildi o da tum Yunanistan i bir dizi carpici zafere maruz birakarak Pers Imparatorlugunu fethetmeye devam etti Misir dan Pakistan a kadar bolgeleri yoneten Philip MO 336 da suikasta kurban gitti Iskender genis Pers imparatorlugunu fethederek planini gerceklestirmeye devam etti Apollonius un kisa otobiyografisi Materyal Konikler kitaplarinin hayatta kalan sahte Onsozlerinde yer almaktadir Bunlar Apollonius un nufuzlu arkadaslarina gonderilen ve mektupla birlikte verilen kitabi gozden gecirmelerini isteyen mektuplardir Bir Eudemus a hitap eden Birinci Kitabin Onsozu ona Koniklerin baslangicta Iskenderiye deki bir ev konugu olan geometri uzmani Naucrates tarafindan talep edildigini hatirlatir Naucrates ziyaretin sonunda sekiz kitabin ilk taslagini elinde tuttu Apollonius bunlardan tam bir arindirma olmaksizin Yunanca ou diakatharantes Latince ea non perpurgaremus olarak soz eder Kitaplari dogrulayip duzeltmeyi her birini tamamlandigi gibi yayinlamayi amacladi Bu plani Apollonius un daha sonraki Bergama ziyaretinde duyan Eudemus Apollonius un her kitabi yayinlanmadan once kendisine gondermesinde israr etmisti Kosullar bu asamada Apollonius un toplulugu ve yerlesik profesyonellerin tavsiyelerini arayan genc bir geometri oldugunu gosteriyor Pappus Iskenderiye de Oklid ogrencilerinin yaninda oldugunu belirtir Oklid coktan gitmisti Bu kalma belki de Apollonius un egitiminin son asamasiydi Eudemus muhtemelen Pergamon daki ilk egitiminde kidemli bir figurdu Her halukarda Bergama Kutuphanesi ve Arastirma Merkezi nin Muze baskani olduguna veya basina gectigine inanmak icin sebepler vardir Apollonius ilk dort kitabin unsurlarin gelisimi ile ilgilendigini son dordunun ise ozel konularla ilgilendigini belirtiyor Onsozler I ve II arasinda bir bosluk vardir Apollonius oglu Apollonius u II Eudemus un kitabi ozel calisma gruplarinda kullandigini one surerek daha ozguvenle konusuyor bu da Eudemus un arastirma merkezinde mudur degilse de kidemli bir onemli isim oldugunu ima ediyor Buyuk Iskender ve onun kuzey kolundaki arkadaslarinin ikametgahi nedeniyle Atina daki Aristo Lycaeum modelini izleyen bu tur kurumlarda arastirma kutuphane ve muzenin tamamlandigi egitim cabasinin bir parcasiydi Eyalette boyle tek bir okul vardi Kralin sahip oldugu bina tipik olarak kiskanc coskulu ve katilimci olan kraliyet himayesindeydi Krallar degerli kitaplari ellerinden geldigince ve her yerde satin aldi yalvardi odunc aldi ve caldi Kitaplar en yuksek degere sahipti ve yalnizca zengin musteriler icin karsilanabilirdi Onlari toplamak kraliyet yukumluluguydu Bergama parsomen endustrisiyle biliniyordu ve parsomen Pergamon dan turemistir Apollonius Efes te Eudemus ile tanistigi bir geometrici olan Laodikeia li Philonides i akla getiriyor Philonides Eudemus un ogrencisi oldu MO 2 yuzyilin 1 yarisinda esas olarak Suriye de yasadi Gorusmenin Apollonius un Efes te yasadigini gosterip gostermedigi ise cozulmedi Akdeniz in entelektuel toplulugu kultur olarak uluslararasiydi Akademisyenler is ararken hareket halindeydiler Hepsi bir tur posta servisi araciligiyla kamuya acik veya ozel olarak iletisim kurdular Hayatta kalan mektuplar boldur Birbirlerini ziyaret ettiler birbirlerinin calismalarini okudular birbirlerine onerilerde bulundular ogrenciler tavsiye ettiler ve bazilari matematigin altin cagi olarak adlandirilan bir gelenek biriktirdiler Onsoz III eksiktir IV Onsozde Apollonius Eudemus un oldugu zaman araliginda diyor yine Eudemus un Apollonius tan daha kidemli oldugu gorusunu destekliyor Onsoz IV VII daha resmidir kisisel bilgileri cikarir ve kitaplari ozetlemeye odaklanir Bunlarin hepsi gizemli bir Attalus a Apollonius un Attalus a yazdigi gibi eserlerime sahip olma konusundaki ciddi arzunuzdan dolayi yapilan bir secimdir O zamana kadar Bergama da pek cok insan boyle bir istek duydu Muhtemelen bu Attalus Apollonius un saheserinin kopyalarini yazarin elinden yeni alan ozel biriydi Guclu bir teoriye gore Attalus Attalus II Philadelphus MO 220 138 genel ve kardesinin kralliginin savunucusu Eumenes II ikincisinin MO 160 taki hastaligina es naip ve MO 158 de tahtinin ve dul esinin varisidir O ve erkek kardesi kutuphaneyi uluslararasi ihtisamla genisleten buyuk sanat hamileriydi Tarihler Philonides inkilerle uyumluyken Apollonius un amaci Attalus un kitap toplama girisimi ile de uyumludur Apollonius Onsoz V VII yi Attalus a gonderdi Onsoz VII de Kitap VIII i bir ek size olabildigince cabuk gondermeye ozen gosterecegim seklinde tanimliyor Gonderildigine veya tamamlandigina dair hicbir kayit yoktur Tarihte hic olmadigi icin de eksik olabilir Apollonius tamamlanmadan olmustur Ancak Iskenderiyeli Pappus bunun icin lemmalar sagladi bu nedenle en azindan bazi baskilari bir zamanlar dolasimda olmaliydi Apollonius un belgelenmis eserleriApollonius cok sayida eser ortaya cikaran uretken bir geometriciydi Ne yazik ki bunlardan sadece biri Konikler Ingilizce Conics adli eseri hayatta kaldi Bugunun standartlarina gore bile konu uzerine yogun ve kapsamli bir referans calismasidir ve su anda az bilinen geometrik onermelerin bir deposu ve Apollonius tarafindan tasarlanan bazi yeni ogrenenler icin bir arac olarak hizmet vermektedir Dinleyicileri okuyamayan veya yazamayan genel nufus degildi Her zaman matematik bilginleri devlet okullari ve ilgili kutuphaneleriyle baglantili az sayidaki egitimli okuyucular icin tasarlandi Baska bir deyisle her zaman bir kutuphane referans calismasiydi Temel tanimlari onemli bir matematiksel miras haline gelmistir Cogunlukla yontemlerinin ve sonuclarinin yerini Analitik Geometri almistir Sekiz kitabindan yalnizca ilk dordu Apollonius un orijinal metinlerinden geldigi konusunda guvenilir bir iddiaya sahiptir 5 7 kitaplar Arapcadan Latinceye cevrilmistir Orijinal Yunanca hali kaybolmustur Kitap VIII in durumu ise bilinmemektedir Ilk taslak vardi ama nihai taslagin kitaba donusup donusmedigi bilinmemektedir Edmond Halley tarafindan Latince olarak yeniden yapilanmis bir versiyonu vardir ama ne kadarinin Apollonius a cok benzedigini bilmenin bir yolu yoktur Halley ayrica De Rationis Sectione ve De Spatii Sectione adli eserleri de yeniden insa etti Bu eserlerin otesinde bir avuc bolum disinda herhangi bir sekilde Apollonius tan gelme olarak yorumlanabilecek belgeler son bulmaktadir Kayip eserlerinin cogu yorumcular tarafindan anlatilmakta veya bahsedilmektedir Ek olarak belgeler olmadan diger yazarlar tarafindan Apollonius a atfedilen fikirler vardir Inanilir ya da degil onlar kulaktan dolmadir ve nakledilmistir Bazi yazarlar Apollonius u belirli fikirlerin yazari olarak tanimlar ve dolayisiyla onun adini verir Digerleri Apollonius u modern gosterim veya deyimlerle belirsiz derecelerde sadakatle ifade etmeye calisir Konikler Conics Bir duzlemin farkli acilarda bir koni ile kesismesiyle olusturulan konik kesitler veya iki boyutlu sekiller Bu sekillerin teorisi eski Yunan matematikciler tarafindan kapsamli bir sekilde gelistirildi ve ozellikle Pergeli Apollonius unki gibi calismalarda gunumuze ulasti Konik kesitler modern matematikte de yerini almistir Yunanca Konikler metni tanimlarin sekillerin ve parcalarinin Oklid duzenlemesini kullanir yani verilenler ardindan kanitlanacak onermeler yer alir Kitaplar I VII 387 onerme sunar Bu tur bir duzenleme geleneksel konunun herhangi bir modern geometri ders kitabinda gorulebilir Herhangi bir matematik dersinde oldugu gibi materyal cok yogundur ve dikkate alinmasi zorunlu olarak yavastir Apollonius un her kitap icin Onsozler bolumunde kismen aciklanan bir plani vardi Planin basliklari veya isaretcileri bir sekilde eksiktir Apollonius konularin mantiksal akisina daha cok bagliydi Boylece cagin yorumculari icin entelektuel bir nis yaratilir Her biri Apollonius u kendi zamanina gore en anlasilir ve en alakali sekilde sunmalidir Cesitli yontemler kullanirlar ek aciklama kapsamli on hazirlik materyali farkli bicimler ek cizimler kisi eklenmesiyle yuzeysel yeniden duzenleme vb Yorumda ince farkliliklar vardir Modern Ingilizce konusmaci Ingiliz akademisyenlerin Yeni Latinceyi tercih etmesinden dolayi Ingilizce materyal eksikligi ile karsilasir Hellenistik matematik ve astronomi geleneginin soyundan gelen Edmund Halley ve Isaac Newton gibi entelektuel Ingiliz devleri cogu klasik dilleri bilmeyen Ingilizce konusan topluluklar tarafindan yalnizca cevirisinden okunabilir ve yorumlanabilir Tamamen anadili Ingilizce olan sunumlar 19 yuzyilin sonlarinda baslar Heath in Konik Kesitler Uzerine Inceleme Ingilizce Treatise on Conic Sections ozel bir notu Kapsamli onsoz yorumu Yunancayi anlamlarini ve kullanimini veren Apolloncu geometrik terimler sozlugu gibi ogeleri icerir Tezin gorunuste alcak gonullu buyuk cogunlugunun bircok kisiyi tanisma girisiminden caydirdigi yorumunu yaparak organizasyonu yuzeysel olarak degistirmek ve metni modern notasyonla netlestirmek uzere baslik eklemeye soz veriyor Dolayisiyla calismasi parantez icinde uygunluklarin verildigi iki organizasyon sistemine atifta bulunuyor kendisine ait ve Apollonius a ait Heath in cikarttigi is vazgecilmezdir 20 yuzyilin baslarinda ogretmenlik yapti 1940 ta vefat etti ancak bu arada baska bir bakis acisi gelisiyordu Komsu oldugu Maryland Annapolis teki Birlesik Devletler Donanma Akademisi nden once somurge doneminden beri askeri okul olan St John s College Annapolis Santa Fe 1936 da akreditasyonunu kaybetmis ve iflasin esigindeydi Yonetim kurulu caresizlik icinde Klasikler ogretimi icin yeni bir teorik program gelistirdikleri Chicago Universitesi nden Stringfellow Barr ve Scott Buchanan i cagirdi Firsattan yararlanarak 1937 de St John s ta yeni programi baslattilar daha sonra Bati medeniyetinin kulturune katkida bulunan seckin onemli kisilerin eserlerini ogretecek sabit bir mufredat olan Buyuk Kitaplar Great Books programini adlandirdilar St John s ta Apollonius analitik geometriye ek olarak degil kendisi olarak ogretilmeye baslandi Apollonius un konularinin egitmeni 1937 de Virginia Universitesi nden yeni bir doktor olan R Catesby Taliaferro idi 1942 ye kadar ders verdi ve daha sonra 1948 de bir yil boyunca Ingilizce cevirileri kendisi saglayarak Batlamyus un Almagest ve Apollonius un Koniklerini tercume etti Bu ceviriler Encyclopaedia Britannica nin Bati Dunyasi nin Buyuk Kitaplari serisinin bir parcasi oldu Ozel konular icin bir ek ile birlikte yalnizca Kitaplar I III dahil edilmistir Heath in aksine Taliaferro Apollonius u yuzeysel olarak bile yeniden duzenlemeye ya da onu yeniden yazmaya kalkismadi Modern Ingilizceye cevirisi Yunancayi oldukca yakindan takip eder Modern geometrik gosterimi bir dereceye kadar kullanmistir Taliaferro nun calismalariyla eszamanli olarak II Dunya Savasi doneminden bir Oxford bagiscisi olan Ivor Thomas Yunan matematigine yogun bir ilgi duyuyordu Kraliyet Norfolk Alayinda bir subay olarak askerlik hizmeti sirasinda meyve veren bir secimler ozeti planladi Savastan sonra Loeb Klasik Kutuphanesi nde Loeb serisinde alisilmis oldugu gibi sayfanin bir tarafinda Yunanca ve diger tarafinda Ingilizce ile Thomas tarafindan cevrilmis iki ciltlik bir yer buldu Thomas in calismasi Yunan matematiginin altin cagi icin bir el kitabi gorevi gordu Bu calisma Apollonius icin yalnizca Kitap I in bolumleri tanimlayan kisimlarini icerir Heath Taliaferro ve Thomas 20 yuzyilin buyuk bolumunde halkin Apollonius a olan talebini karsiladi Ancak konu devam etmektedir Daha yeni ceviriler ve arastirmalar eski bilgileri incelemenin yani sira yeni bilgi ve bakis acilarini da icermektedir Kitap I Kitap I 58 onerme sunmaktadir En dikkat cekici icerigi koniler ve konik kesitler ile ilgili tum temel tanimlardir Bu tanimlar ayni kelimelerin modern tanimlariyla tamamen ayni degildir Etimolojik olarak modern sozcukler eskiden turetilmistir ancak sozcuk koku anlam acisindan refleksinden siklikla farklidir Konik bir yuzey bir aciortay noktasi etrafinda dondurulen bir cizgi parcasi tarafindan uretilir oyle ki uc noktalar her biri kendi duzleminde daireler cizer Cift konik yuzeyin bir dali olan bir koni nokta apeks veya verteks daire taban ve tepe ile tabanin merkezini birlestiren bir cizgi olan eksen ile olusan yuzeydir Bir kesit Latince sectio Yunanca tome bir koninin bir duzlem tarafindan hayali bir dilimi dir Onerme I 3 Bir koni tepe noktasindan bir duzlem tarafindan kesilirse bolum bir ucgendir Bir cift koni durumunda bolum tepe noktasindaki acilar dikey acilar olacak sekilde iki ucgendir Onerme I 4 bir koninin tabana paralel bolumlerinin eksen uzerinde merkezleri olan daireler oldugunu ileri surer Onerme I 13 tabanin duzlemine egimli bir duzlem tarafindan tek bir koninin kesilmesi ve ikincisiyle koninin disina uzanan tabanin capina dik bir cizgide kesismesi olarak tasarlanan elipsi tanimlar gosterilmemistir Egik duzlemin acisi sifirdan buyuk olmalidir aksi takdirde bolum bir daire olacaktir Seklin bir parabol haline geldigi eksenel ucgenin karsilik gelen taban acisindan da daha kucuk olmalidir Onerme I 11 bir parabolu tanimlar Duzlemi eksenel ucgenin konik yuzeyinde bir kenara paraleldir Onerme I 12 bir hiperbolu tanimlar Duzlemi eksene paraleldir Ciftin her iki konisini de keserek iki farkli dal elde eder yalnizca bir tanesi gosterilmistir Yunan geometriciler Arsimet gibi buyuk mucitlerin yapmaya alistiklari gibi muhendislik ve mimarinin cesitli uygulamalarinda envanterlerinden secilmis sekilleri duzenlemekle ilgilendiler Konik kesitler icin bir talep vardi ve halen vardir Matematiksel karakterizasyonun gelisimi geometriyi bu tur cebirsel temelleri degiskenler olarak cizgi parcalarina deger atamak gibi gorsel olarak one cikaran Yunan geometrik cebirine dogru kaydirmisti Bir olcum kilavuzu ile Kartezyen koordinat sistemi arasinda bir koordinat sistemi kullandilar Oran teorileri ve alanlarin uygulanmasi gorsel denklemlerin gelistirilmesine izin verdi Asagida Apollonius un Yontemleri bolumune bakin Animasyonlu sekil bir parabolu karakterize eden matematiksel iliskiyi ifade etmek icin alanlarin uygulanmasi yontemini tasvir etmektedir Sol taraftaki degisen dikdortgenin sol ust kosesi ve sag taraftaki sag ust kosesi kesit uzerindeki herhangi bir nokta dir Animasyon kesiti takip ediyor Ustteki turuncu kare noktadan capa kadar olan mesafedeki karedir yani koordinatin bir karesidir Apollonius ta yonelim burada gosterilen dikeyden ziyade yataydir Burada apsisin karesidir Yonelimden bagimsiz olarak denklem aynidir isimler degismistir Distaki mavi dikdortgen diger koordinattaki dikdortgen ve mesafe p displaystyle p dir Cebirde x2 py displaystyle x 2 py bir parabol denklemidir Dis dikdortgen py displaystyle py alanini asiyorsa bolum bir hiperbol daha azsa bir elips olmalidir Alanlarin uygulanmasi bir alan ve bir cizgi parcasi verildiginde dolayli olarak bu alanin gecerli olup olmadigini sorar yani parcadaki kareye esit mi Evet ise bir uygulanabilirlik parabol olusturulmustur Apollonius Oklid i takip ederek kesitin herhangi bir noktasinin apsisindeki dikdortgenin koordinatin karesine uygulanip uygulanmadigini sordu Eger oyleyse kelime denklemi bir parabolun modern denklemlerinden biri olan y2 kx textstyle y 2 kx e esdegerdir Dikdortgenin kenarlari k displaystyle k ve x displaystyle x tir Buna gore sekle parabol uygulama adini veren oydu Uygulanabilirlik yok durumu ayrica iki olasiliga bolunmustur Bir islev verildiginde f x textstyle f x uygulanabilirlik durumunda y2 g x textstyle y 2 g x uygulanabilirlik olmadigi durumda y2 gt g x textstyle y 2 gt g x veya y2 lt g x textstyle y 2 lt g x Birincisinde g x textstyle g x eksiklik deficit olarak adlandirilan bir miktar nedeniyle y2 textstyle y 2 altinda kaliyor Ikincisinde ise g x textstyle g x fazlalik surfeit olarak adlandirilan bir miktar tarafindan asilir Uygulanabilirlik eksiklik y2 f x g x d textstyle y 2 f x g x d eklenerek veya g x s textstyle g x s fazlalik cikarilarak saglanabilir Bir acigi kapatan sekil elips olarak bir fazlalik ise hiperbol olarak adlandirildi Modern denklemin terimleri seklin orijinden otelenmesi ve dondurulmesine baglidir ancak bir elips icin genel denklem Ax2 By2 C asagidaki bicime donusturulebilir y2 ABx2 CB displaystyle y 2 left frac A B x 2 right frac C B burada denklem bir hiperbol icinse C B d dir deficit eksik miktar Ax2 By2 C olur y2 ABx2 CB displaystyle y 2 left frac A B x 2 right frac C B burada C B s dir surfeit fazla miktar Kitap II Kitap II 53 onerme icerir Apollonius olasilik sinirlari icin caplar ve eksenlerle ilgili ozellikleri ve ayrica asimptotlari ve diger seyleri kapsamayi amacladigini soyluyor Onun cap tanimi gelenekselden farklidir cunku mektubun hedeflenen alicisini bir tanim icin calismasina yonlendirmeyi gerekli bulmaktadir Bahsedilen unsurlar figurlerin seklini ve olusumunu belirten unsurlardir Tegetler kitabin sonunda ele alinmistir Kitap III Kitap III 56 onerme icerir Apollonius kati lokuslarin insasi icin kullanim uc dogrulu ve dort dogrulu lokus teoremleri icin orijinal kesfi iddia ediyor Konik kesitin lokusu geometrik yeri kesittir Uc dogrulu lokus problemi Taliafero nun III Kitap ekinde belirtildigi gibi verilen uc sabit duz cizgiden uzakliklari olan noktalarin yerini bulur mesafelerden birinin karesi her zaman diger iki mesafenin icerdigi dikdortgene sabit bir oranda olacak sekildedir Bu parabol ile sonuclanan alanlarin uygulanmasinin kanitidir Dort dogru problemi elips ve hiperbol ile sonuclanir Analitik geometri Descartes in ovguyle karsiladigi geometriden ziyade cebir tarafindan desteklenen daha basit kriterlerden ayni lokuslari turetir Yontemlerinde ise Apollonius un yerini alir Kitap IV Kitap IV 57 onerme icerir Eudemus tan ziyade Attalus a gonderilen ilki onun daha olgun geometrik dusuncesini temsil eder Konu oldukca uzmanlasmistir bir koninin bolumlerinin birbiriyle bulusabilecegi veya bir cemberin cevresini karsilayabilecegi en yuksek nokta sayisi Yine de coskuyla konusuyor ve onlari problem cozmede onemli olcude ise yarar olarak nitelendiriyor Onsoz 4 Kitap V Yalnizca Arapcadan cevrilerek bilinen V Kitap tum kitaplarin cogu olan 77 onerme icerir Elipsi 50 onerme parabolu 22 onerme ve hiperbolu 28 onerme kapsar Bunlar Onsozler I ve V de acik bir sekilde konu olarak yer almaz Apollonius maksimum ve minimum cizgiler oldugunu belirtir Bu terimler aciklanmamistir Kitap I in aksine Kitap V hicbir tanim ve aciklama icermez Belirsizlik kitabin ana terimlerinin anlamini kesin olarak bilmeden yorumlamasi gereken Apollonius un yorumculari icin bir miknatis gorevi gordu Yakin zamana kadar Heath in gorusu galip geldi dogrular kesitler icin normal olarak degerlendirilecektir Bu durumda bir normal bazen ayak olarak adlandirilan teget noktasindaki bir egriye diktir Bir kesit Apollonius un koordinat sistemine gore cizilirse asagidaki Apollonius un Yontemleri bolumune bakin cap Heath tarafindan eksen olarak cevrilmistir x ekseni uzerinde ve tepe noktasi solda orijinde olacak sekilde onermeler minimum maksimumlarin kesit ve eksen arasinda bulunacagini belirtir Heath hem teget noktasi hem de dogrunun bir ucu olarak hizmet eden kesitte sabit bir p noktasi dikkate alinarak onun gorusune birakir Eksendeki p ile bazi g noktalari arasindaki minimum mesafe bu durumda p den normal olmalidir Modern matematikte egrilerin normalleri ayagin etrafinda bulunan egrinin kucuk kisminin konumu olarak bilinir Ayaktan merkeze olan mesafe dir Ikincisi bir dairenin yaricapidir ancak dairesel egriler disinda kucuk yay bir dairesel yay ile yaklastirilabilir Dairesel olmayan egrilerin egriligi ornegin konik kesitler kesit uzerinde degismelidir Egrilik merkezinin haritasi yani ayak bolum uzerinde hareket ederken onun konumu kesitin olarak adlandirilir Bir cizginin ardisik konumlarinin kenari olan boyle bir sekil bugun olarak adlandirilir Heath V Kitapta Apollonius un normaller evolutler ve zarflar teorisinin mantiksal temelini olusturdugunu gordugumuze inaniyordu Heath 20 yuzyilin tamami icin Kitap V in otoriter yorumu olarak kabul edildi ancak yuzyilin degismesi beraberinde bir gorus degisikligini getirdi 2001 yilinda Apollonius akademisyenleri Fried amp Unguru diger Heath bolumlerine gereken saygiyi sunarak Heath in Kitap V analizinin tarihselligine karsi cikti ve orijinali modern bir matematikciye daha uygun hale getirmek icin yeniden isledigini bu Heath in calismasini tarihci icin supheli deger kilan Apollonius unkinden daha fazla Heath in zihnini ortaya cikaran turden bir sey oldugunu soylediler Iddialarindan bazilari ozetle asagidaki gibidir Ne onsozlerde ne de uygun kitaplarda maksimum minimumun kendiliginden normal oldugundan bahsedilmez Heath in normalleri kapsadigi soylenen 50 onerme arasindan sadece 7 si Kitap V 27 33 tegetlere dik olan maksimum minimum cizgileri ifade eder veya ima eder Bu 7 onerme Fried tarafindan kitabin ana onermeleri ile ilgisiz izole olarak siniflandirir Hicbir sekilde maksimum minimumun genel olarak normal oldugu anlamina gelmez Diger 43 onermeyle ilgili kapsamli arastirmasinda Fried cogunun olamayacagini kanitliyor Fried ve Unguru Apollonius u gelecegin habercisi olmaktan cok gecmisin bir devami olarak tasvir ederek karsi cikiyor Birincisi standart bir ifadeyi ortaya cikaran minimum ve maksimum satirlara yapilan tum referanslarin eksiksiz bir filolojik calismasidir Her biri 20 25 onermeden olusan uc grup vardir Ilk grup varsayimsal bir kesitteki bir noktadan eksene tam karsisinda olan eksendeki bir noktadan kesite ifadesini icerir ki oyle olsa da hicbir seye normal olmak zorunda degildir Eksen uzerinde sabit bir nokta verildiginde onu kesitin tum noktalarina baglayan tum cizgilerden biri en uzun maksimum ve biri en kisa minimum olacaktir Diger ifadeler bir kesit icinde bir kesitten cizilmis kesit ile ekseni arasinda kesilmis eksen tarafindan kesilmis dir ve hepsi ayni goruntuye atifta bulunur Fried ve Unguru nun gorusune gore Kitap V in konusu tam olarak Apollonius un soyledigi sey maksimum ve minimum cizgilerdir Bunlar gelecekteki kavramlar icin kod kelimeleri degil o zamanlar kullanilan eski kavramlara atifta bulunuyor Yazarlar kendisini dairelerle ve ic noktalardan cevreye maksimum ve minimum mesafelerle ilgili olan Oklid Elemanlar Kitap III ten alinti yapiyorlar Herhangi bir genelligi kabul etmeden begenmek veya benzeri gibi terimler kullanirlar Neusis benzeri terimini yenilemesiyle taninirlar Bir belirli bir parcayi verilen iki egri arasina yerlestirme yontemiydi Bir P noktasi ve uzerindeki es bolumler isaretli olan bir cetvel verildiginde cetveli bolum aralarina sigana kadar iki egriyi keserek P etrafinda dondurur Kitap V de P eksen uzerindeki noktadir Etrafinda bir cetvel donduruldugunde minimum ve maksimumun ayirt edilebildigi bolume olan mesafeler kesfedilir Teknik duruma uygulanmaz dolayisiyla neusis degildir Yazarlar eski yonteme arketipsel bir benzerlik gorerek neusis benzeri kullaniyorlar Kitap VI Yalnizca Arapcadan ceviri yoluyla bilinen VI Kitap herhangi bir kitaptan daha az olan 33 onerme icerir Ayrica onceki metinlerdeki hasar veya bozulma nedeniyle metinde buyuk eksiklikler veya bosluklar vardir Konu nispeten acik ve tartismasizdir Onsoz 1 konilerin esit ve benzer kesitleri oldugunu belirtir Apollonius Oklid tarafindan sunulan uyum ve benzerlik kavramlarini ucgenler dortgenler gibi daha basit sekiller icin konik kesitlere kadar genisletir Onsoz 6 esit ve esit olmayan ve benzer ve farkli olan kesitlerden ve bolumlerden bahseder ve bazi yapisal bilgiler ekler Kitap VI kitabin on tarafindaki temel tanimlara bir donus sunar Esitlik alanlarin uygulanmasiyla belirlenir Bir sekil varsa yani bir kesit veya bir bolum digerine uygulanmis Halley tarafindan si applicari possit altera super alteram olarak belirtilmistir cakisirlarsa ve birinin cizgisi digerinin hicbir cizgisini gecmiyorsa esittir Halley tarafindan aequales olarak belirtilmistir Bu Oklid Kitap I Ortak Kavramlar Common Notions 4 ve birbiriyle cakisan seyler epharmazanta esittir isa sonrasinda acikca bir uyum standardidir Tesaduf ve esitlik ortusur ancak ayni degildir Kesitleri tanimlamak icin kullanilan alanlarin uygulanmasi alanlarin nicel esitligine baglidir ancak farkli sekillere ait olabilirler Ayni homos birbirine esit ve farkli veya esit olmayan ornekler arasinda ayni hom oios veya benzer sekiller vardir Ne tamamen ayni ne de farklidirlar ancak ayni olan yonleri paylasirlar ve farkli yonleri paylasmazlar Sezgisel olarak geometrikcilerin akillarinda bir olcek vardi Ornegin harita bir topografik bolgeye benzer Boylece sekiller kendilerinin daha buyuk veya daha kucuk versiyonlarina sahip olabilir Benzer sekillerde ayni olan yonler sekle baglidir Oklid in Elemanlari kitabinin 6 Kitabi ayni karsilik gelen acilara sahip olanlarla benzer ucgenler sunar Boylece bir ucgenin minyaturleri sizin istediginiz kadar kucuk olabilir veya dev versiyonlari olabilir ve yine de orijinaliyle ayni ucgen olabilir Apollonius un VI Kitap in basindaki tanimlarinda benzer sag koniler benzer eksenel ucgenlere sahiptir Kesitlerin benzer bolumleri ve kesitler her seyden once benzer konilerdedir Ayrica her apsis icin digerinde istenen olcekte bir apsis bulunmalidir Son olarak birinin apsis ve ordinati digeriyle ayni ordinat apsis oranina sahip koordinatlarla eslesmelidir Toplam etki farkli bir olcek elde etmek icin kesit veya bolumun koni uzerinde yukari ve asagi hareket ettirilmesi gibidir Kitap VII Yine Arapcadan bir ceviri olan Kitap VII 51 onerme icerir Bunlar Heath in 1896 baskisinda degerlendirdigi son seylerdir Onsoz I de Apollonius bunlardan bahsetmiyor bu da ilk taslagin yapildigi tarihte bunlarin yeterince tutarli bir bicimde tanimlanamayacaklarini ima ediyor Apollonius Halley nin de theorematis ad determinationem pertinentibus olarak tercume ettigi peri dioristikon theorematon ve Heath limitlerin belirlenmesini iceren teoremler olarak tercume ettigi belirsiz bir dil kullaniyor Bu tanimin dilidir ancak hicbir tanim yapilmaz Referansin belirli bir tanim turune ait olup olmayacagi bir degerlendirmedir ancak bugune kadar inandirici bir sey onerilmemistir Apollonius un yasaminin ve kariyerinin sonlarina dogru tamamlanan VII Kitap konusu Onsoz VII de buyuk olcude bunlara dayandigi icin eslenik caplari icermesi gereken caplar ve bunlara gore tanimlanan sekiller olarak belirtilmistir Sinirlar veya tespitler terimlerinin ne sekilde gecerli olabilecegi belirtilmemistir Caplar ve bunlarin eslenikleri Kitap I de Tanimlar 4 6 tanimlanmistir Her capin bir eslenigi yoktur Bir capin topografyasi Yunanca diametros duzgun bir kavisli sekil gerektirir Modern zamanlarda ele alinan duzensiz sekilli alanlar antik tertip planinda yoktur Apollonius elbette genellikle dolambacli bir dille tanimladigi konik kesitleri aklinda tutuyor ayni duzlemdeki bir egri bir daire elips veya paraboldur ayni duzlemdeki iki egri ise bir hiperbol Kiris iki uc noktasi seklin uzerinde olan duz bir cizgidir yani sekli iki yerden keser Sekle paralel kirislerden olusan bir kilavuz uygulanmissa cap tum kirisleri ikiye bolen ve egrinin kendisine tepe verteks adi verilen bir noktada ulasan cizgi olarak tanimlanir Kapali bir sekil olmasina gerek yoktur ornegin bir parabolun de bir capi vardir Bir parabolun tek boyutta simetrisi vardir Tek capina katlandigini hayal ederseniz iki yarim uyumludur veya birbirinin uzerine oturur Ayni sey bir hiperbolun bir dali icin de soylenebilir Bununla birlikte eslenik caplar suzugeis in birbirine bagli oldugu Yunanca suzugeis diametroi iki boyutta simetriktir Uygulandiklari sekiller ayni zamanda bugun olarak adlandirilan ve iki yonde simetri merkezi olarak hizmet eden bir alan merkezi Yunanca kentron gerektirir Bu sekiller daire elips ve iki dalli hiperboldur Odaklarla karistirilmamasi gereken tek bir centroid vardir Cap merkezden gecen ve her zaman onu ikiye bolen bir kiristir Daire ve elips icin paralel kirislerden olusan bir kilavuzun seklin uzerine bindirilmesine izin verin oyle ki en uzun olan bir captir ve digerleri sonuncusu bir kiris olmayip bir teget noktasi olana kadar art arda daha kisadir Teget capa paralel olmalidir Eslenik cap merkez ve teget nokta arasina yerlestirilen kirisleri ikiye boler Dahasi her iki cap da birbirine esleniktir ve buna eslenik cift denir Bir dairenin herhangi bir eslenik ciftinin birbirine dik oldugu aciktir ancak bir elipste yalnizca ana ve kucuk eksenler diger tum durumlarda dikligi yok eden uzanimdir Eslenikler bir cift koninin tek bir duzlemle kesilmesinden kaynaklanan bir hiperbol un iki dali icin tanimlanir ve eslenik dallar denir Ayni capa sahipler Centroid koseler arasindaki bolumu ikiye boler Capa benzer bir cizgi icin daha yer vardir capa paralel bir cizgi kilavuzu hiperbolun her iki dalini da kessin Bu dogrular ayni surekli egri uzerinde bitmemeleri disinda kiris gibidir Kiris benzeri dogrulari ikiye bolmek icin agirlik merkezinden bir eslenik cap cizilebilir Bu kavramlar esas olarak Kitap I den bolumler caplar ve eslenik caplar arasindaki iliskileri ayrintili olarak tanimlayan Kitap VII nin 51 onermesine baslamamizi saglar Apollonius un diger bazi ozel konularda oldugu gibi Analitik Geometri ile karsilastirildiginda bugunku faydalari gorulmeye devam ediyor ancak Onsoz VII de hem yararli hem de yenilikci olduklarini dogruluyor yani onlar icin itibari hak ediyor Pappus tarafindan tanimlanan kayip ve yeniden yapilmis eserler Pappus Apollonius un diger incelemelerinden bahseder Logoy ἀpotomh De Rationis Sectione Cutting of a Ratio Oranlarin Paylastirilmasi Xwrioy ἀpotomh De Spatii Sectione Cutting of an Area Alanlarin Paylastirilmasi Diwrismenh tomh De Sectione Determinata Determinate Section Kesit Belirlenmesi Ἐpafai De Tactionibus Tangencies Tegetler Neyseis De Inclinationibus Inclinations Egimler Topoi ἐpipedoi De Locis Planis Plane Loci Duzlem Yerlesimleri Oklid in Data Porizmalar Porisms ve Yuzey Yerlesimleri Surface Loci ile Apollonius un Konikleri Conics ile antik analizin govdesinde yer alan Pappus a gore bunlarin her biri iki kitaba ayrildi Yukarida bahsedilen alti calismanin aciklamalari asagidadir De Rationis Sectione De Rationis Sectione basit bir problemi cozmeye calisti Her birinde iki duz cizgi ve bir nokta verildiginde ucuncu bir noktadan iki sabit cizgiyi kesen duz bir cizgi cizin boylelikle parcalar verilen noktalar arasinda kesisir ve bu ucuncu cizgi ile kesisme noktalari belirli bir orana sahip olabilir De Spatii Sectione De Spatii Sectione iki kesisimin icerdigi dikdortgenin belirli bir dikdortgene esit olmasini gerektiren benzer bir problemi tartisti 17 yuzyilin sonlarinda Bodleian Kutuphanesi nde De Rationis Sectione nin bir versiyonunu kesfetti Bir ceviriye baslamasina ragmen onu bitiren ve De Spatii Sectione restorasyonu ile 1706 ciline dahil eden Halley olmustur De Sectione Determinata De Sectione Determinata problemleri tek boyutlu analitik geometri olarak adlandirilabilecek bir sekilde ele alir digerlerine oranla bir dogru uzerinde noktalar bulma sorusuyla ugrasir Spesifik problemler sunlardir Duz bir cizgi uzerindeki iki uc veya dort nokta verildiginde uzerinde oyle baska bir nokta bulun ki verilen noktalara olan mesafeleri uzerindeki karenin veya ikisinin icerdigi dikdortgenin belirli bir orana sahip olmasi kosulunu saglasin 1 Kalan kareye veya kalan ikisinin icerdigi dikdortgene veya 2 geri kalaninin icerdigi dikdortgene ve verilen bir baska duz cizgiye Bazilari Apollonius un cozumunu kesfetmek icin metni restore etmeye calisti aralarinda Snellius Leiden 1698 Aberdeen den Apollonius Redivivus unun ekinde Paris 1612 ve Opera quaedam relquasinda Glasgow 1776 acik ara en iyi girisimdi De Tactionibus Daha fazla bilgi icin ne bakin De Tactionibus asagidaki genel problemi benimsedi Konumdaki uc sey noktalar duz cizgiler veya daireler verildiginde verilen noktalardan gecen ve verilen duz cizgilere veya dairelere degen bir daireyi tanimlayin En zor ve tarihsel olarak ilginc durum verilen uc sey daire oldugunda ortaya cikar 16 yuzyilda Francois Viete bu problemi bazen Apollon problemi olarak da bilinir hiperbol ile cozen a sundu Bunun uzerine Vieta daha basit bir cozum onerdi ve sonunda Apollonius un kucuk eseri olan Apollonius Gallus taki Paris 1600 incelemesinin tamamini restore etmeye yoneltti Problemin tarihi in ozeti Apollonii Pergaei quae supersunt ac maxime Lemmata Pappi in hos Libras cum Observationibus amp c Gothae 1795 8vo da arastirilmistir De Inclinationibus De Inclinationibus un amaci belirli bir noktaya dogru egilimli belirli bir uzunluktaki duz bir cizginin verilen duz veya dairesel iki cizgi arasina nasil eklenebilecegini gostermekti Marin Getaldic ve Geometrik Analiz Geometrical Analysis Cadiz 1698 restorasyon girisiminde bulunsa da en iyisi Samuel Horsley 1770 tarafindan yapilmistir De Locis Planis De Locis Planis duz cizgilere veya dairelere ait olan lokuslarla geometrik yer yerlesimlerle ilgili onermelerin bir koleksiyonudur Pappus onermelerinin tum ayrintilarini verdigi icin bu metin sadece P Fermat Oeuvres i 1891 s 3 51 ve Leiden 1656 tarafindan degil ama ayni zamanda en basarili sekilde R Simson Glasgow 1749 tarafindan da restore edilme cabalarini konu oldu Diger antik yazarlarin bahsettigi kayip eserler Antik yazarlar Apollonius un artik var olmayan diger eserlerine atifta bulunur Perὶ toῦ pyrioy On the Burning Glass Yanan Aynalar Uzerine muhtemelen parabolun odak ozelliklerini arastiran bir inceleme Perὶ toῦ koxlioy On the Cylindrical Helix Silindirik Helezon Uzerine Proclus tarafindan bahsedildi Ayni kureye cizilmis on iki yuzlu dodecahedron ve yirmi yuzlu ikosahedron nun bir karsilastirmasi Ἡ ka8oloy pragmateia Apollonius un Oklid in Elemanlarinin iyilestirilmesi icin belki de elestirilerini ve onerilerini iceren matematigin genel ilkeleri uzerine bir calisma Ὠkytokion Quick Bringing to birth Eutocius a gore Apollonius p nin degeri icin Arsimet inkinden daha yakin sinirlarin 3 1 7 ust sinir olarak ve 3 10 71 alt sinir olarak nasil bulunacagini gosterdi Hem buyuk sayilari her gun Arsimet in adli eserindekinden daha fazla ifade etmek ve hem de bu buyuk sayilari carpmak icin bir aritmetik calisma bkz Pappus Oklid Kitap X te aciklanan irrasyonellik teorisinin buyuk bir uzantisi binomiyalden cok terimliye ve siralidan ordered sirasiz unordered irrasyonellere Pappus comm on Eucl X ten alintilara bakin Arapca olarak korunmus ve tarafindan 1856 da yayinlanmistir Ilk basilmis yayinlar Koniklerin 9 yuzyil Arapca cevirisinden sayfalartarafindan duzenlenmis Apollonius un Conica adli kitabinin 1654 baskisi Ilk basili yayinlar cogunlukla 16 yuzyilda basladi O zamanlar akademik kitaplarin Latince bugunun Yeni Latincesi olmasi bekleniyordu Neredeyse hicbir el yazmasi Latince olmadigindan erken basilmis eserlerin editorleri Yunancadan veya Arapcadan Latinceye cevirdi Yunanca ve Latince tipik olarak yan yana getirilmistir ancak yalnizca Yunanca orijinaldir ya da editor tarafindan orijinal oldugunu dusundugu sekilde restore edilmistir Kritik malzemeler Latince idi Antik yorumlar ancak eski veya Orta Cag Yunancasi idi Modern diller ancak 18 ve 19 yuzyillarda ortaya cikmaya basladi Erken basilmis basimlarin temsili bir listesi asagida verilmistir Bu baskilarin orijinalleri nadir ve pahalidir Modern dillerdeki modern baskilar icin referanslara bakilmalidir Pergaeus Apollonius 1566 Conicorum libri quattuor una cum Pappi Alexandrini lemmatibus et commentariis Eutocii Ascalonitae Sereni Antinensis philosophi libri duo quae omnia nuper Federicus Commandinus Vrbinas mendis quampluris expurgata e Graeco conuertit amp commentariis illustrauit Latince Bononiae Ex officina Alexandri Benatii Fredericus Commandinus un Yunanca Konikler Conics adli eserin ilk dort kitabinin Iskenderiyeli Pappus Ascalonlu Eutocius ve Antinouplisli Serenus yorumlariyla birlikte Latinceye kendi tercumesiyle sunumu Apollonius Barrow I 1675 Apollonii conica methodo nova illustrata amp succincte demonstrata Latince Londini Excudebat Guil Godbid voeneunt apud Robertum Scott in vico Little Britain Barrow un Konik adli eserin ilk dort kitabinin eski Yunancadan Neo Latinceye cevirisi Boston Halk Kutuphanesi nde bulunan burada baglantisi verilen kopya bir zamanlar John Adams a aitti Apollonius Pappus Halley E 1706 Apollonii Pergaei de sectione rationis libri duo Ex Arabico ms Latine versi Accedunt ejusdem de sectione spatii libri duo restituti Latince Oxonii 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2020 Apollonius un kayip ancak yeniden insa edilmis iki eserinin sunumu De Sectione Rationis Oxford daki Bodleian Kutuphanesi nde orijinal olarak tarafindan kismen cevrilmis ancak olumuyle kesintiye ugramis Arapca olarak yayimlanmamis bir el yazmasindan geliyor Daha sonra Halley Kuyruklu Yildizina adini veren Profesor astronom matematikci ve kasif Edmond Halley e verildi Bozuk metni desifre edemedi ve onu terk etti Daha sonra icin Arapcayi restore etti ve onu Halley e verdi Arapca ogrenen Halley De Sectione Rationisi tekrar yaratti ve okuyucu icin ek bir kar olarak Pappus Commentary den yeniden yapilandirilan De Sectione Spatiinin Neo Latince cevirisini yaratti Iki Neo Latin eseri ve Pappus un eski Yunan yorumu 1706 tarihli tek ciltte birbirine baglanmistir Arapca el yazmasinin yazari bilinmemektedir 825 te Bagdat in astronomu ve Halifesi Latin El Me mun himayesinde yazildigina dair bir ifadeye dayanarak Halley Praefatio ad Lectoremde bunu 820 ye tarihlendiriyor Apollonius Alexandrinus Pappus Halley Edmond Eutocius Serenus 1710 Apollonii Pergaei Conicorum libri octo et Sereni Antissensis De sectione cylindri amp coni libri duo PDF Latince Oxoniae e Theatro Sheldoniano 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Ekim 2020 David Gregory nin 1706 da yayinlanan duzeltilmis Arapca metni de Sectione rationis cevirisinin basarisindan cesaret alan Halley Apollonius un butun elementa conicasini restore edip Latinceye cevirmeye devam etti Kitaplar I IV hic kaybolmamisti Grekce tek sutunda ve Halley Latincesi paralel bir sutunda gorunurler Kitap V VI 1626 da Halep de antika bilimci tarafindan satin alinan ve Yunancadan Arapcaya daha once takdir edilmeyen bir tercumenin beklenmedik bir sekilde kesfinden geldi 1696 daki olumu uzerine bir satin alma ve miras zinciriyle Bodleian Kutuphanesine gecti orijinal olarak MS Marsh 607 1070 tarihli Cok daha erken tarihli ceviri Almamon un okulunun Musa nin ogullari adli subesinden geliyor 9 yuzyil cevirisi onlar icin calisan yazarlar tarafindan yapilmistir Halley in calismasinda sadece V VII Kitaplarinin Latince cevirisi verilmektedir Bu ilk basili yayinidir VIII Kitap Almamon bilginleri onu korumaya el atamadan kayboldu Kitap VII de gelistirilen beklentilere ve Pappus lemmalarina dayanan Halley in uydurmasi Latince olarak verilmistir Eutocius un yorumlari Pappus un lemmalari ve Serenus un iki ilgili eseri Koniklerin yorumlanmasina bir rehber olarak dahil edilmistir Diger yazarlar tarafindan Apollonius a atfedilen fikirlerApollonius un astronomiye katkisi Gezegen hareketlerinin iki taniminin denkligi ona atfedilir biri dismerkezlilik digeri yorunge ve dis cemberler kullanir Batlamyus bu denkligi Almagest XII 1 de Apollonius teoremi olarak tanimlar Ay uzerindeki kraterinin ve Apollonius deliginin Rimae Apollonius adi onuruna verilmistir Apollonius un Yontemleri Heath e gore Apollonius un Yontemleri ona ait ve kisisel degildi Daha sonraki teorisyenler uzerindeki etkisi ne olursa olsun kendi teknik yeniliginden degil geometriden kaynaklaniyordu Heath in bu konudaki ifadesi Koniklerde kullanilan yontemlerin ayrintili olarak degerlendirilmesine bir baslangic olarak genelde kesin ifadesini Oklid in Elemanlarinda buldugu kabul edilen geometrik inceleme ilkelerini istikrarli bir sekilde takip ettikleri soylenebilir seklindedir Altin cag geometricilerinden bahseden modernlerle ilgili olarak yontem terimi ozellikle geometrinin bilmeden bugun kullanilan cebirsel bir yontemle ayni sonucu urettigi gorsel yeniden yapilandirici yol anlamina gelir Basit bir ornek olarak cebir bir karenin alanini kenarinin karesini alarak bulur Ayni sonucu elde etmenin geometrik yontemi gorsel bir kare olusturmaktir Altin cagdaki geometrik yontemler temel cebir sonuclarinin cogunu uretebilir Geometrik cebir Pisagor teoreminin antik Yunanlarin gordugu gorsel bicimi Mavi kare diger iki karenin toplamina esittir Heath tum altin cagin yontemleri icin geometrik cebir terimini kullanmaya devam eder Terim buna uygunsuz bir sekilde degil deniyor der Bugun terim baska anlamlarda kullanilmak uzere yeniden dirilmistir bkz Heath bunu 1890 da veya daha once tarafindan tanimlandigi sekliyle kullaniyordu Fine bunu Analitik geometrinin ilk tam gelismis calismasi olan Rene Descartes in adli eseri icin uygular Fine temel islemleri bicimsel olarak ayni olan iki cebrin resmi olarak ozdes oldugunu bir on kosul olarak ortaya koyan Fine Descartes in calismasinin yalnizca sayisal cebir olmadigini ama daha iyi bir isim istemek icin cizgi parcalarinin cebri denebilecegini soyluyor Sembolizmi sayisal cebrinki ile aynidir Ornegin Apollonius ta bir dogru parcasi AB A noktasi ile B noktasi arasindaki cizgi ayni zamanda parcanin sayisal uzunlugudur Herhangi bir uzunlukta olabilir Dolayisiyla AB herhangi bir degerin atanabilecegi x bilinmeyen gibi cebirsel degisken ile ayni olur orn x 3 Degiskenler Apollonius ta bugun cebirde devam eden bir uygulama olan AB kesitin herhangi bir noktasindan capa olan uzaklik olsun gibi kelime ifadeleriyle tanimlanir Her temel cebir ogrencisi kelime problemlerini cebirsel degiskenlere ve cebir kurallarinin x icin cozumlemede gecerli oldugu denklemlere donusturmeyi ogrenmelidir Apollonius un boyle kurallari yoktu Cozumleri geometrikti Resimsel cozumlere kolayca yatkin olmayan iliskiler onun kavrayamayacagi bir seydi ancak resimsel cozumler repertuvari bugun genellikle bilinmeyen veya gerekli olmayan karmasik geometrik cozumler havuzundan geldi Bunun iyi bilinen bir istisnasi kacinilmaz olan Pisagor Teoremi dir simdi bile yanlarinda kareler bulunan ve a2 b2 c2 gibi bir ifadeyi gosteren bir dik ucgenle temsil edilir Yunan geometriciler bu terimleri AB uzerindeki kare vb olarak adlandirdi Benzer sekilde AB ve CD den olusan bir dikdortgenin alani AB ve CD deki dikdortgen idi Bu kavramlar Yunan geometricilerin dogrusal fonksiyonlara ve ikinci dereceden fonksiyonlara cebirsel erisimini sagladi bunlar daha sonra konik kesitlerdir Sirasiyla 1 veya 2 nin kuvvetlerini icerirler Apollonius bir koni kati olsa bile kupleri pek kullanmamisti de gosteriliyor Ilgi alani duzlem sekiller olan konik kesitlerdi 4 ve uzeri kuvvetler gorsellestirmenin otesindeydi ve geometride bulunmayan ancak cebirde elinizin altinda olan bir soyutlama derecesi gerektiriyordu Apollonius un koordinat sistemi Kartezyen koordinat sistemi analitik geometride standarttir Bir cetvel gibi standart kamuya acik araclar kullanilarak inc gibi genel birimlerdeki tum olagan uzunluk olcumu bir Kartezyen sisteminin kamu tarafindan taninmasi anlamina gelir yani bir inc kare gibi birim karelere bolunmus bir yuzey ve bir inc kup gibi birim kuplere bolunmus bir uzay Antik Yunan olcu birimleri Bronz Cagi ndan beri Yunan matematikcilere boyle bir sistem saglamisti Apollonius tan once Menaechmus ve Arsimet dusuk bir olcuyu isaretleyen sol taraftaki dikey bir cizgi ve dusuk bir olcuyu isaretleyen bir alt yatay cizgi olculmek uzere tasarlanmis mesafelere atifta bulunarak sekillerini ortak kilavuzun zimni bir penceresine yerlestirmeye baslamisti yonler dogrusal veya birbirine diktir Pencerenin bu kenarlari Kartezyen koordinat sisteminde eksenler haline gelir Eksenlerden herhangi bir noktanin dogrusal uzakliklari koordinatlar olarak belirtilir Eski Yunanlar bu duzene sahip degildi Sadece mesafelere atifta bulundular Apollonius un sekillerini yerlestirdigi standart bir penceresi vardi Dikey olcum cap olarak adlandirdigi yatay bir cizgiden yapilir Kelime Yunancada Ingilizce ile aynidir ancak Yunanca anlam bakimindan biraz daha genistir Konik kesitin sekli paralel cizgilerden olusan bir izgara ile kesilmisse cap seklin dallari arasinda bulunan tum cizgi parcalarini ikiye boler Tepe noktasindan koruphe crown tac gecmelidir Boylelikle bir cap bir daire gibi bir parabol gibi acik ve kapali sekiller icerir Capin paralel cizgilere dik olmasi gerektigine dair bir ozellik yoktur ancak Apollonius yalnizca dogrusal olanlari kullanir Kesit uzerindeki bir noktadan capa kadar olan dogrusal uzaklik Yunanca tetagmenos olarak adlandirilir ve etimolojik olarak basitce uzatilmis olarak adlandirilir Yalnizca asagi kata veya yukari ana genisletildigi icin cevirmenler bunu olarak yorumlarlar Bu durumda cap x ekseni ve tepe noktasi baslangic noktasi olur y ekseni daha sonra tepe noktasindaki egriye teget olur Apsis daha sonra ordinat ile tepe arasindaki capin parcasi olarak tanimlanir Apollonius kendi koordinat sistemi versiyonunu kullanarak konik kesitler icin denklemlerin geometrik esdegerlerini resimsel formda gelistirmeyi basarir ve bu koordinat sisteminin Kartezyen olarak kabul edilip edilemeyecegi sorusunu gundeme getirir Bazi farkliliklar vardir Kartezyen sistemi herhangi bir hesaplama yapilmadan once uygulanan tum uzaydaki tum rakamlari kapsayan evrensel olarak kabul edilmelidir Capraz eksene bolunmus dort kadrana sahiptir Uc kadran sifirin referans eksenlerinin karsisindaki yonler anlamina gelen negatif koordinatlari icerir Apollonius un negatif sayilari yoktur acikca sifir icin de bir sayiya sahip degildir ve koordinat sistemini konik bolumlerden bagimsiz olarak gelistirmez Esasen sadece 1 Ceyrekte hepsi pozitif koordinatlarda calisir Modern bir matematik tarihcisi olan Carl Boyer bu nedenle soyle diyor Ancak Yunan geometrik cebri negatif buyuklukler saglamadi dahasi koordinat sistemi ozelliklerini incelemek icin her durumda belirli bir egri uzerine a posteriori eklenmistir Antik cagin en buyuk geometrisi Apollonius analitik geometriyi gelistirmede basarisiz olmustur Bununla birlikte Apollonius un geleneksel olcumun kilavuz sistemi ile Analitik Geometrinin tam gelismis Kartezyen Koordinat Sistemi arasinda bir tur ara nis isgal ettigini kimse inkar edemez Apollonius u okurken onun terimleri icin modern anlamlar ustlenmemeye ozen gosterilmelidir Oranlar teorisi Apollonius Oklid in Elemanlar Kitap 5 ve 6 da ifade edildigi gibi Oranlar Teorisi ni kullanir Knidoslu Eudoxus tarafindan gelistirilen teori tamamen grafik yontemler ve modern sayi teorisi arasinda bir aracidir Kesirlerin standart islemesi gibi standart bir ondalik sayi sistemi eksiktir Ancak onermeler aritmetikte kesirleri islemek icin kurallari kelimelerle ifade eder Heath carpma ve bolmenin yerini aldiklarini ileri surer Buyukluk terimi ile Eudoxus sayilarin otesine gecip genel bir boyut duygusuna gecmeyi umuyordu bu da onun gunumuzde hala korudugu bir anlama geliyordu Oklid sekillerine gelince cogu zaman Pisagor yaklasimi olan sayilar anlamina gelir Pisagor evrenin niceliklerle karakterize edilebilecegine inaniyordu ve bu inanc mevcut bilimsel dogma haline geldi Oklid in 5 Kitabi bir buyuklugun megethos size boyut birimlere meros part parca esit olarak bolunmesi gerektigi konusunda israr ederek baslar Dolayisiyla buyukluk birimlerin katlaridir Metre veya feet gibi standart olcu birimleri olmalari gerekmez Bir birim herhangi bir atanmis cizgi parcasi olabilir Bunu bilimde simdiye kadar tasarlanmis belki de en yararli temel tanim takip etmektedir oran Yunanca logos kabaca explanation aciklama anlamina gelir goreceli buyuklukte bir ifadedir AB ve CD segmentleri gibi iki buyukluk verildiginde CD nin birim olarak kabul edildigi AB nin CD ye orani AB deki CD sayisidir ornegin 3 parca 4 veya milyonda 60 parca burada gosterim basina parca ppm Parts per notation hala parcalar terminolojisini kullaniyor Oran modern kesirlerin temelidir ve bu ayni zamanda kirikla ayni Latince kokunden parca veya fragman anlamina da gelir Oran proporsiyon Yunanca analogos olarak adlandirilan mantiksal yapidaki matematiksel tahminin temelidir Oran iki bolum AB ve CD diger ikisi EF ve GH ile ayni orana sahipse AB ve CD nin EF ve GH ile orantili oldugunu veya Oklid de soylendigi gibi EF GH ye oldugu gibi AB CD ye oldugunu belirtir Cebir bu genel kavrami AB CD EF GH ifadesine indirger Terimlerin herhangi ucu goz onune alindiginda dorduncu terim bilinmeyen olarak hesaplanabilir Yukaridaki denklemi yeniden duzenledigimizde AB CD GH EF elde edilir burada y kx olarak ifade edilir ve CD GH orantililik sabiti olarak bilinir Yunanlar muhtemelen art arda ekleyerek katlari Yunanca pollaplasiein almakta cok az zorluk yasadilar Apollonius kareler ve dikdortgenlerle gosterilen neredeyse yalnizca cizgi parcalarinin ve alanlarinin oranlarini kullanir Cevirmenler 1684 te Gottfried Wilhelm Leibniz tarafindan sunulan da iki nokta isaretini kullanmayi taahhut ettiler Konikler Kitap I den Onerme 11 deki bir ornek asagida verilmistir Yunancanin birebir cevirisi FH nin FA icin oldugu gibi BC nin kare BAC nin dikdortgen olmasi tasarlansin Taliaferro nun cevirisi kr BC dkdrt BA AC FH FA olmasi tasarlansin Cebirsel esdegeri BC2 BA BC FH FAAyrica bakinizDescartes teoremiKaynakca Eutocius Commentary on Conica Book I Lines 5 10 to be found translated in Apollonius of Perga amp Thomas 1953 s 277 Apollonius un tarihleri uzerine yapilan arastirmalar ozunde Apollonius ve diger antik yazarlarin bahsettigi bireylerin tarihlerinin bir hokkabazligidir 246 222 de dogum ya da egitim tam olarak hangi olayin meydana geldigi sorusu var 19 ve 20 yuzyil bilim adamlari Apollonius u Arsimet in yas esi haline getirmek icin daha erken bir dogum olan 260 veya 262 yi tercih etme egilimindedir Pompeii de ortaya cikan bazi yazit kanitlari Philonides i en iyi tarihli karakter yapiyor MO 2 yuzyilda yasadi Apollonius un yasaminin 2 yuzyila kadar uzatilmasi gerektiginden erken dogum tarihleri daha az olasidir Veri ve sorunlarin daha ayrintili bir sunumu Knorr 1986 da bulunabilir Gelenekten kaynaklanan geleneksel tarihler ile daha gercekci bir yaklasim arasindaki ikilik McElroy McElroy Tucker 2005 Apollonius of Perga A to Z of Mathematicians bir kerede 262 190 yuksek tarihler verir ve bu makaledeki gibi 3 yy gec 2 yy erken donem olmasi gerektigini aciklar a b Fried amp Unguru 2001 Introduction Thomas Little Heath 1908 8 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Fried and Unguru 2001 Eutoocius un versiyonunun basarisi suphesiz Koniklerin son dort kitabinin Yunanca orijinalinin kaybolmasina katkida bulundu ancak bu gec antik cagda ve Bizans Doneminde yuksek ogrenimle ilgilenenler arasinda matematige olan dar ilginin bir sonucu olarak belki de kacinilmazdi s 6 Apollonius of Perga amp Heath 1896 ss clvii clxx Apollonius of Perga amp Heath 1896 s vii Yunan geometricilerinin cemberi elipsi ve diger sekilleri konik kesitler olarak tanimlamadigina dikkat edin Koni bir daire ile tanimlandigi icin bu dairesel bir tanim olacaktir Her seklin kendi geometrik tanimi vardir ve ek olarak konik bir kesit olarak gosterilmektedir Apollonius of Perga amp Heath 1896 s c Eksikligin baska bir durumu olan bir dairenin bazen iki odak yerine tek bir merkeze sahip bir tur elips olarak kabul edildigini unutmayin y2 g x in bir parabolun denklemi olmadigini unutmayin y2 kx x daha dusuk bir kuvvete sahiptir a b c d e f g h i Heath 1911 s 187 Pek cok yorumcu ve cevirmen suphesiz kopyacilar olarak ozellikle problemlerin cogunu herhangi bir yapi stoku olmadan cebirle gerceklestirebilen analitik geometriden sonra kullanimlari konusunda acikca hevesli degillerdir Taliaferro Kitap III te durur Heath kitabin bir ozetini okuyucu icin daha lezzetli hale getirmeye calisir Apollonius of Perga amp Heath 1896 Intersecting Conics Fried Apollonius a daha nettir bunun yerine kapsamli bir kritik malzeme saglar Apollonius of Perga amp Fried 2002 Footnotes Fried amp Unguru 2001 s 146 Fried amp Unguru 2001 s 188 Apollonius of Pergas amp Heath 1896 Normals as Maxima and Minima Apollonius of Perga amp Heath 1896 Propositions Leading Immediately to the Determination of the Evolute a b Fried amp Unguru 2001 s 148 Normalis norma ile olculmus veya kare anlamina gelen mukemmel bir Latince kelimedir Halley bunu daha genel bir yonsel dogru duygusu olan Pappus un eutheia sini cevirmek icin kullanir Dik the perpendicular to icin matematiksel Yunanca nesnesinin herhangi bir sekil genellikle duz bir cizgi olabilecegi normal the normal of tabirini kullandilar Fried in soyledigi sey normalin normalden normal bir egrinin normal kullanimi anlamina gelmedigi ve Apollonius un bunu tanitmadigi ancak birkac istisnai durumda bir tanesini tanimladigidir Fried amp Unguru bu elestirilere butun bir bolum ayiriyor Fried amp Unguru 2001 Maximum and Minimum Lines Book V of the Conica Bir ozet tablo Fried amp Unguru 2001 s 190 de verilmistir Fried amp Unguru 2001 s 182 Kitaptaki her onermenin kesinligi kadar matematiksel bir aciklama da su adreste bulunabilir Toomer 1990 ss lxi lxix Her bir Ingiliz yazar karmasikliklari acik ve ozlu Ingilizce olarak aciklamaya calistikca tanimlarin cevirilerinin buyuk olcude degistigini unutmayin Ozunde boyle bir Ingilizce mevcut degildir Sorunun bir ozeti Heath 1896 s lxx adresinde bulunabilir Cogu yazarin bu konuda soyleyecek bir seyi vardir ornegin Toomer GJ 1990 Apollonius Conics Book V to VII the Arabic Translation of the Lost Greek Original in the Version of the Banu Musa Sources in the History of Mathematics and Physical Sciences 9 I New York Springer ss lxix lxx cozum sinirlarinin belirlenmesini ana amaci olarak gorebiliriz Toomer in gorusu Onsoz haric VII Kitabin herhangi bir metnine herhangi bir ayrinti veya atif olmaksizin verilmistir Mackenzie Dana A Tisket a Tasket an Apollonian Gasket American Scientist 98 January February 2010 1 10 14 10 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2020 Boyer Carl B 1991 Apollonius of Perga A History of Mathematics Second bas John Wiley amp Sons Inc s 142 ISBN 0 471 54397 7 Apollonian in Kesit Belirlenmesi Uzerine On Determinate Section incelemesi tek boyutlu analitik geometri denebilecek seydir Geometrik formdaki tipik Yunan cebirsel analizini kullanarak asagidaki genel problemi degerlendirdi Duz bir cizgi uzerinde A B C D olmak uzere dort nokta verildiginde AP ve CP deki dikdortgen BP ve DP deki dikdortgene belirli bir oranda olacak sekilde besinci bir P noktasi belirleyin Burada da problem kolaylikla ikinci dereceden bir cozume indirgenir ve diger durumlarda oldugu gibi Apollonius olasiliklarin sinirlari ve cozumlerin sayisi dahil olmak uzere soruyu kapsamli bir sekilde ele aldi 1710 tarihli Praefatioda Apollonius Arsimet den sonra ikinci sirada yer almasina ragmen elementa conicanin buyuk bir kisminin kesilmis ve geri kalan kisminin daha az sadik sonuc olarak simdi onu duzeltecekti dedi Tam olarak hangi ogelerin sadik olarak kabul edilecegi sorusu gunumuz literaturune yayilmistir Zincirin daha kesin bir versiyonu icin bkz Wakefield Colin Arabic Manuscripts in the Bodleian Library PDF ss 136 137 28 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Ekim 2020 Apollonius krateri Apollonius of Perga amp Heath 1896 s ci 1902 The number system of algebra treated theoretically and historically Boston Leach ss 119 120 Apollonius of Perga amp Heath 1896 s cxv Apollonius Konikler Kitap I Tanim 4 Ayrica bkz Apollonius of Perga amp Heath 1896 s clxi Boyer Carl B 1991 Apollonius of Perga A History of Mathematics Second bas John Wiley amp Sons Inc ss 156 157 ISBN 0 471 54397 7 Apollonius of Perga amp Heath 1896 ss ci cii Cajori Florian 1993 A history of mathematical notations New York Dover Publications s 295 Dis baglantilarVikisoz de Apollwnios o Pergamoy ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Vikikaynak ta Apollonius of Perga ile ilgili metin bulabilirsiniz PDF Dictionary of Scientific Biography 7 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Encyclopaedia Britannica 22 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi MathSciNet Author profile 11 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Heinz Klaus Strick PDF 14 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Pergeli Apollonius un Biyografisi 7 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi KaynakcaM Chasles 1837 Apercu historique sur l origine et le developpement des methodes en geometrie Fransizca Paris B Elsner 1988 Apollonius Saxonicus Die Restitution eines verlorenen Werkes des Apollonius von Perga durch Joachim Jungius Woldeck Weland und Johannes Muller Almanca Gottingen M N Fried cev Apollonius of Perga Conics Book IV Santa Fe 2002 M N Fried amp S Unguru 2001 Leiden 13 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi T L Heath Apollonius of Perga Treatise on Conic Sections Oxford 1961 T L Heath A History of Greek Mathematics 2 vols 1 Cilt 2 Cilt Oxford 1921 R C Taliaferro cev Apollonius of Perga Conics Books I III Santa Fe 1998 H Wussing Apollonius in H Wussing amp W Arnold Biographien bedeutender Mathematiker Berlin 1983 A Abdurahmanov New information about the Arabic translation of the Conica of Apollonius of Perga Rusca Taskent Gos Univ Naucn Trudy Vyp 490 Voprosy Matematiki 1976 7 8 259 A Bilimovitch Apollonius theorem on station of the planet Serbo Croatian Glas Srpske Akad Nauka Od Prirod Mat Nauka N S 206 5 1953 49 56 A V Dorofeeva Apollonius ca 260 190 B C Rusca Mat v Shkole 5 1988 i J P Hogendijk Desargues Brouillon project and the Conics of Apollonius Centaurus 34 1 1991 1 43 J P Hogendijk Arabic traces of lost works of Apollonius Arch Hist Exact Sci 35 3 1986 187 253 O Neugebauer The equivalence of eccentric and epicyclic motion according to Apollonius Scripta Math 24 1959 5 21 O Neugebauer 1955 Comm Pure Appl Math cilt 8 ss 641 648 16 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi B A Rozenfeld Inversion with respect to the circle and inversion with respect to the ellipse the hyperbola and the parabola in the Conic sections of Apollonius Rusca Istor Mat Issled 30 1986 195 199 PDF Ingilizce Boris Rosenfeld tarafindan cevrildi The Pennsylvania State University 4 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi amp PDF Ingilizce Boris Rosenfeld tarafindan cevrildi The Pennsylvania State University 29 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi K Saito Quelques observations sur l edition des Coniques d Apollonius de Francesco Maurolico Boll Storia Sci Mat 14 2 1994 239 258 K Saito Compounded ratio in Euclid and Apollonius Historia Sci 31 1986 25 59 M E Di Stefano amp M Ginepro Tinti The circumference as a special conic from the viewpoint of Apollonius Italyanca Atti Accad Sci Torino Cl Sci Fis Mat Natur 116 1 2 1982 127 135 Konuyla ilgili yayinlarBergamali Apollonius Kitab el Mahrutat Koni Kesitleri Tipki Basim Istanbul I U Fen Fakultesi Nazim Terzioglu Arastirma Merkezi 1996 Apollonius of Perga 1827 Die bucher des Apollonius von Perga De sectione spatii Robert Simson 1822 Die Bucher des Apollonius von Perga de Sectione Determinata Edmond Halley Wilhelm Adolf Diesterweg Apollonius 1824 Die Bucher des Apollonius von Perga de Sectione rationis 1889 Das funfte Buch der Conica des Apollonius von Perga microform in der arabischen Uebersetzung des Thabit ibn Corrah G B M 1896 Apollonius of Perga Treatise on Conic Sections Nature cilt 54 ss 314 315 doi 10 1038 054314a01896 1836 Des Apollonius von Perga zwei Bucher vom Verhaltnissschnitt de sectione rationis aus dem Lat H Balsamj Apollonius 1861 Des Apollonius von Perga sieben Bucher uber Kegelschnitte Nebst dem durch Halley wieder hergestellten achten Buche Bernard R Goldstein 2009 PDF 10 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Maghribi Muḥyi al Din y 1281 Tahdhib Makhruṭat Abuluniyus Apollonius un Koniklerinin yedi bolumunun aciklamalari cizimleri ve ozeti