Paşabahçe Cam Fabrikası, Mustafa Kemal Atatürk'ün verdiği talimat ile kurulan, Türkiye'nin ilk cam üretim tesis yapısıdır. Fabrika ve tesisin temeli Başvekil İsmet İnönü ve İktisat Vekili Celal Bayar'ın katılımıyla 1934 yılında Beykoz Paşabahçe'de atılmıştır.

Modern Türkiye mimarlığındaki önemi
Paşabahçe Cam Fabrikası 17 Şubat 1934'te Atatürk'ün talimatı ile başlatılan Bakanlar Kurulu kararı sonrası İş Bankası öncülüğünde kurulmuştur. Cumhuriyet sonrası ulus inşası, sınıf mücadelesi, işçi sınıfı ve sendikalaşması gibi birçok konuyu içerisinde barındıran fabrika, Cumhuriyet sonrası modern Türkiye'sinin inşaası için büyük önem taşımaktadır. Kurulduğu semtin adını alan fabrika, modern kent kimliğinin kurulmasında büyük adımların atılmasını sağlamıştır. 117 bin metrekare alandan oluşan tesiste çalışan işçilerin çoğunun tesis etrafındaki ailelerden oluşması, tesisin halka ekonomik destek de sağlamış olduğunu göstermiştir. Cumhuriyet döneminin mimari özelliklerini yansıtan fabrika yapısı, Beykoz'un Paşabahçe semtinin sosyokültürel yapısını da yansıtan bir yapı olmuştur.
Türkiye'nin ilk cam fabrikasının kurulmasının planlandığı dönemlerde cam tüketiminin yaklaşık olarak 3500 ton olduğu ülkede, kurulacak yeni fabrikayla beraber 3000 ton cam üretilecekti. Bu sayede yeni bir emek mücadelesi de kazanılmış olacaktı. Modern Türkiye artık dışa bağımlığını bitirirken kültür kimliği oluşturma aşamasına da gelmişti. Böylelikle Türk cam sanatı, gelişme aşamasına yeni bir mihenk taşı eklemiştir.
Tarihsel değişim
Türkiye'nin cam ihtiyacını karşılamak amacıyla 4 Temmuz 1935 yılında üretime başlayan Paşabahçe Cam Fabrikası, 2002 yılına kadar her alanda cam üretimi yapmaya devam etmiştir. Cam fabrikasının şehir içinde olması tartışmalarının yapıldığı dönemlerde, fabrikanın üretimi durdurulmuş ve modern Türkiye yolunda atılan adımlardan birisi olan ve kent kimliği ile öne çıkan fabrika yavaş yavaş çürümeye bırakılmıştır. 1983 yılında yapılan imar planlarından sonra tesis arazisi "turizm tesisi" olarak görünmeye başlamıştır. Kapatıldıktan sonra alana otel ve marina yapılması tartışmaları başlamış ve imar planında yapılan düzenleme bu isteği kolaylaştırmıştır.
Paşabahçe Cam Fabrikası'nın kapatılmasının ilk gündeme geldiği andan beri, Mimarlar Odası başta olmak üzere birçok kurum ve kişi fabrika ve tesisin korunması gerektiğini dile getirmiştir. İstanbul'un ve modern Türkiye'nin bir dönemini yansıtan bu tesisin bir "sanayi kültür mirası" olarak anılmasını sağlayacak bir proje kapsamında korunması ve gelecek nesillere aktarılması istenilmiştir.
Fabrikanın yıkılmaması için hukuki mücadele veren CHP eski Meclis Üyesi Halit Kılıç, “Paşabahçe bir markaya adını vermiş cam işçiliğinin en önemli merkezlerindendi. Burada hâlâ cam atölyeleri işlevini sürdürmeye çalışırken fabrikayı tamamen yıkıyorlar. En azından bir bölümü cam işçiliğini yaşatmak, bir endüstriyel tarihi yok etmemek adına korunabilirdi. Dünyada böyle fabrika binaları müze olarak korunuyor, kültür merkezine dönüştürülüyor. Çubuklu'dan Beykoz'un merkezine kadar tüm kıyı şeridini otellerle dolduracaklar. Bu durum hem Kıyı Kanunu'na hem de Boğaziçi Yasası'na aykırı” demiştir.
Fabrikanın üretime ara vermesinden sonraki gelişmeler sırasıyla şöyledir:
Ocak 2002 1983 yılından beri imar planlarında turizm tesisi olarak işaretli olan Paşabahçe Şişecam Fabrikası'nda üretime son verildi.
Şubat 2008 Paşabahçe Cam Sanayi, Beykoz'da bulunan fabrikayı satışa çıkardığını duyurdu. Satışa aracılık eden İş Yatırım satışın ihale yoluyla gerçekleştirileceğini duyurdu.
Şubat 2011 Beykoz Belediye Başkanı Yücel Çelikbilek, Beykoz'daki Paşabahçe Cam Fabrikası'nın İş Bankası Kuruluşu olan İş Yatırım tarafından 7 yıldızlı otele dönüştürüleceğini açıkladı.
Aralık 2013 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş, Paşabahçe Şişecam Fabrikası arazinin satışı için ihale duyurusu yaptı.
Şubat 2014 Şişecam Beykoz'daki arazisini satmaktan vazgeçtiğini açıkladı.
Mayıs 2016 Fabrikanın depo ve lojman binalarının yıkımına 3-4 ay önce başlandığı açıklandı.
Fotoğraflar
Kaynakça
- 1935 yılında Paşabahçe Beykoz Cam Fabrikası üretime başlayacak! 23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Mega Projeler İstanbul - Paşabahçe Cam Fabrikası 23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Türkiye’nin İlk Cam Fabrikasına Veda Zamanı mı? 23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Paşabahçe’nin Sembolü Yıkılıp Otel Yapılacak! 22 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Şişecam Tarihçe 23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pasabahce Cam Fabrikasi Mustafa Kemal Ataturk un verdigi talimat ile kurulan Turkiye nin ilk cam uretim tesis yapisidir Fabrika ve tesisin temeli Basvekil Ismet Inonu ve Iktisat Vekili Celal Bayar in katilimiyla 1934 yilinda Beykoz Pasabahce de atilmistir Fabrikanin 2024 yilinda yoldan cekilmis fotografi Modern Turkiye mimarligindaki onemiPasabahce Cam Fabrikasi 17 Subat 1934 te Ataturk un talimati ile baslatilan Bakanlar Kurulu karari sonrasi Is Bankasi onculugunde kurulmustur Cumhuriyet sonrasi ulus insasi sinif mucadelesi isci sinifi ve sendikalasmasi gibi bircok konuyu icerisinde barindiran fabrika Cumhuriyet sonrasi modern Turkiye sinin insaasi icin buyuk onem tasimaktadir Kuruldugu semtin adini alan fabrika modern kent kimliginin kurulmasinda buyuk adimlarin atilmasini saglamistir 117 bin metrekare alandan olusan tesiste calisan iscilerin cogunun tesis etrafindaki ailelerden olusmasi tesisin halka ekonomik destek de saglamis oldugunu gostermistir Cumhuriyet doneminin mimari ozelliklerini yansitan fabrika yapisi Beykoz un Pasabahce semtinin sosyokulturel yapisini da yansitan bir yapi olmustur Turkiye nin ilk cam fabrikasinin kurulmasinin planlandigi donemlerde cam tuketiminin yaklasik olarak 3500 ton oldugu ulkede kurulacak yeni fabrikayla beraber 3000 ton cam uretilecekti Bu sayede yeni bir emek mucadelesi de kazanilmis olacakti Modern Turkiye artik disa bagimligini bitirirken kultur kimligi olusturma asamasina da gelmisti Boylelikle Turk cam sanati gelisme asamasina yeni bir mihenk tasi eklemistir Tarihsel degisimTurkiye nin cam ihtiyacini karsilamak amaciyla 4 Temmuz 1935 yilinda uretime baslayan Pasabahce Cam Fabrikasi 2002 yilina kadar her alanda cam uretimi yapmaya devam etmistir Cam fabrikasinin sehir icinde olmasi tartismalarinin yapildigi donemlerde fabrikanin uretimi durdurulmus ve modern Turkiye yolunda atilan adimlardan birisi olan ve kent kimligi ile one cikan fabrika yavas yavas curumeye birakilmistir 1983 yilinda yapilan imar planlarindan sonra tesis arazisi turizm tesisi olarak gorunmeye baslamistir Kapatildiktan sonra alana otel ve marina yapilmasi tartismalari baslamis ve imar planinda yapilan duzenleme bu istegi kolaylastirmistir Pasabahce Cam Fabrikasi nin kapatilmasinin ilk gundeme geldigi andan beri Mimarlar Odasi basta olmak uzere bircok kurum ve kisi fabrika ve tesisin korunmasi gerektigini dile getirmistir Istanbul un ve modern Turkiye nin bir donemini yansitan bu tesisin bir sanayi kultur mirasi olarak anilmasini saglayacak bir proje kapsaminda korunmasi ve gelecek nesillere aktarilmasi istenilmistir Fab ri ka nin yi kil ma ma si icin hu ku ki mu ca de le ve ren CHP es ki Mec lis Uye si Ha lit Ki lic Pa sa bah ce bir mar ka ya adi ni ver mis cam is ci li gi nin en onem li mer kez le rin den di Bu ra da ha la cam atol ye le ri is le vi ni sur dur me ye ca li sir ken fab ri ka yi ta ma men yi ki yor lar En azin dan bir bo lu mu cam is ci li gi ni ya sat mak bir en dus tri yel ta ri hi yok et me mek adi na ko ru na bi lir di Dun ya da boy le fab ri ka bi na la ri mu ze ola rak ko ru nu yor kul tur mer ke zi ne do nus tu ru lu yo r Cu buk lu dan Bey ko z un mer ke zi ne ka dar tum ki yi se ri di ni otel ler le dol du ra cak lar Bu du rum hem Ki yi Ka nu nu na hem de Bo ga zi ci Ya sa si na ay ki ri de mistir Fabrikanin uretime ara vermesinden sonraki gelismeler sirasiyla soyledir Ocak 2002 1983 yi lin dan be ri imar plan la rin da tu rizm te si si olarak isa ret li olan Pasabahce Sisecam Fabrikasi nda uretime son verildi Subat 2008 Pasabahce Cam Sanayi Beykoz da bulunan fabrikayi satisa cikardigini duyurdu Satisa aracilik eden Is Yatirim satisin ihale yoluyla gerceklestirilecegini duyurdu Subat 2011 Beykoz Belediye Baskani Yucel Celikbilek Beykoz daki Pasabahce Cam Fabrikasi nin Is Bankasi Kurulusu olan Is Yatirim tarafindan 7 yildizli otele donusturulecegini acikladi Aralik 2013 Turkiye Sise ve Cam Fabrikalari A S Pasabahce Sisecam Fabrikasi arazinin satisi icin ihale duyurusu yapti Subat 2014 Sisecam Beykoz daki arazisini satmaktan vazgectigini acikladi Mayis 2016 Fabrikanin de po ve loj man bi na la ri nin yi ki mina 3 4 ay on ce bas la ndigi aciklandi FotograflarKaynakca1935 yilinda Pasabahce Beykoz Cam Fabrikasi uretime baslayacak 23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Mega Projeler Istanbul Pasabahce Cam Fabrikasi 23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Turkiye nin Ilk Cam Fabrikasina Veda Zamani mi 23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Pasabahce nin Sembolu Yikilip Otel Yapilacak 22 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Sisecam Tarihce 23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi