Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Titoizm 1948 yılında, yeni bir doktrin olarak Stalin tarafından zorla dayatılan dünya komünizmi anlayışına bir tepki olarak, Yugoslavya'nın komünist lideri J. B. Tito tarafından geliştirilen ve komünizmi, sosyalist ülkelerin ulusal bağımsızlıklarını kazanmalarına katkıda bulunan bir ideoloji olarak gören, ulusal komünizmin teorisi ve uygulamasıdır.
Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti ve SSCB liderleri arasında baş gösteren ve 1948 yılında Yugoslavya'nın Kominform'dan ihraç edilmesiyle sonuçlanan görüş ayrılığına ve uzlaşmazlık sürecine verilen isimdir. Bu aynı zamanda, Yugoslavya'da İnformbiro Dönemi adıyla anılacak, SSCB ile olan ilişkilerin iyice zayıfladığı, 1955 yılına kadar devam edecek bir dönemin başlangıcıydı.
Sovyetler bu durumu Yugoslavya'nın sadakatsizliği olarak açıklarken, Yugoslavya ve Batı ülkeleri, Josip Broz Tito'yu Josef Stalin'in Yugoslavya'yı SSCB'nin uydusu haline getirmeyi amaçlayan planlarına karşı duran ulusal kahraman olarak görmekteydiler.
Anlaşmazlığın Kaynağı
II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya Mihver Devletler tarafından işgal edilmişti. İşgale karşı Yugoslav Partizanlar ciddi bir direniş göstermişti. Kızıl Ordu Belgrad'ın Almanların elinden kurtarılmasına yardım etmiş ve daha önce Tito ve Stalin arasında 1944 yılında yapılan anlaşma uyarınca da, amaç hasıl olduktan sonra derhal ülkeden çekilmişti.
Mareşal Josip Broz Tito'nun Yugoslavya'nın özgürlüğüne kavuşmasındaki büyük çabaları ve etkin rolü, onun partisi ve halkı üzerindeki etkisini arttırmış ve yerini sağlamlaştırmıştı. Onun bu durumu, ülkelerinin işgalden kurtulmasına yardım eden SSCB karşısında pek de sesini yükseltemeyen ve boyun eğmiş durumda bulunan diğer Doğu Bloku ülkelerinin aksine, daha fazla talepte bulunma ve daha yüksek sesle konuşabilmesine imkân sağlıyordu. Bu da doğal olarak, hatta daha savaş bitmeden Stalin ve Tito arasında bir takım ayrılıkların oluşmasına yol açmıştı. Görünüşte Tito ve Stalin resmen müttefik olmalarına rağmen, savaş biter bitmez, 1945 yılından başlamak üzere, Stalin, Yugoslav Komünist Partisi içinde faaliyet gösteren kendi casus ağını bile oluşturmuştu.
Savaşın hemen akabinde, Yugoslavya ile Müttefikler arasında birkaç silahlı çatışma hadisesi yaşanmıştı. Savaştan sonra Yugoslavya Istria Bölgesini ve bölgedeki Zadar ve Rijeka (ki, 1920'lerde bu şehrin bir kısmı İtalya sınırlarında kalacak şekilde kurulmuştu) şehirlerini işgal etti. Böylelikle, bölgede yaşayan Slav kökenli halkların (çoğunlukla Hırvat ve Sloven) haklarını garanti altına alıyordu. Yugoslav yönetimi bununla da yetinmeyip, Trieste'yi de ilhak planları yapmaktaydı ki, Müttefikler buna şiddetle karşı çıkmaktaydı. Yugoslavya'nın bu talepleri, Batılı güçlerle Yugoslav ordusunu karşı karşı getirmiş ve silahlı çatışmalar yaşanmıştı. Yugoslav savaş uçakları ABD nakliye uçaklarına saldırmış bu da Batı'nın sert protestolarıyla karşılanmıştı.1945 ve 1948 yılları arasındaki sürede, en az dört ABD uçağı düşürüldü. Stalin bu tarz eylemlere açıkça karşı çıkıyordu. Zira II. Dünya Savaşı'nın getirdiği yıkım ve kayıplar sebebiyle, kendisini Batı ile açık bir savaşta taraf olabilecek kuvvette görmüyordu.
Tüm bunlara ilave olarak, Tito Yunan İç Savaşı'nda açıkça komünistleri desteklemekteydi. Stalin ise Churchill ile yaptığı Yüzdeler Anlaşması uyarınca, bu savaşta taraf olmamayı seçmiş ve mesafesini korumuştu.
Sonuç
İhraç kararı, Yugoslavya ve diğer sosyalist ülkeler arasına etkili bir set çekmiş oldu. Tito, ihraçtan sonra, ülkesinde Kominform'un kararına destek verenlere baskı uygulayarak onları Kominformist olmakla suçladı. Muhaliflerin çoğu "Goli otok"ta Gulag benzeri hapishaneye gönderildi. 1948 ve 1952 yılları arasında, müttefiklerini, özellikle de Macaristan'ı, olası bir Yugoslavya savaşına karşı, askeri gücünü arttırması yönünde teşvik etti. Zira böyle bir savaşta, Macaristan'ın başı çekmesi öngörülmüştü. Stalin'in halefi, Nikita Kruşçev, bu durumu daha sonra şöyle yorumlamaktaydı: "Tito, Kore'den sonra Stalin'in listesinde sonraki hedefti."
Diğer Doğu Avrupa ülkelerinde de çok geçmeden sözde "Titocu" tasfiyesi başladı. Titoizm, SSCB'den farklı olarak, kendi ulusal sosyalist sistemlerini kurmaya çalışan ülkelerin politikalarıyla beraber anılmaya başlandı. SSCB II. Dünya Savaşı'nın hemen sonrasında bu tip ulusal hareketlere göz yummakta iken, Yugoslavya'nın başkaldırısı sebebiyle, diğer Doğu Avrupa ülkelerine, Titocu isyanın yayılmasını önlenmesi amacıyla daha fazla baskı yapmaya başladı. Yugoslavya'nın Sovyet Bloku'ndan kopması, Sovyet Rusya için ağır bir darbe olmuştur. Onun için, bir süre Yugoslavya Sovyet Rusya'nın tehditlerine maruz kalmış ve bunun üzerine Amerika Yugoslavya'ya, Marshall Planı çerçevesinde ekonomik ve askeri yardıma başlamıştır. 1953'te Stalin’in ölümünden sonra Stalin'in halefi Nikita Kruşçev, onun politikalarını reddetti. Tito ile tekrar anlaşma sağlandı ve Yugoslavya uluslararası sosyalist devletlerin kardeşliğine yeniden dahil edildi. Ancak, iki ülke arasındaki küskünlük ve gerginlik hiçbir zaman tamamen giderilemedi. Moskova'nın çabalarına rağmen Tito tekrar Sovyet Blokuna dönmeyip, 1961'den itibaren Nehru ve Nasır ile birlikte Bağlantısızlar (Non-Aligned) Blokunun lideri olmuştur. Yugoslavya, Doğu ve Batı Dünyalarından ayrı olarak, kendi bağımsız Dünya politikalarını uygulamaya devam etti.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Titoizm 1948 yilinda yeni bir doktrin olarak Stalin tarafindan zorla dayatilan dunya komunizmi anlayisina bir tepki olarak Yugoslavya nin komunist lideri J B Tito tarafin dan gelistirilen ve komunizmi sosyalist ulkelerin ulusal ba gimsizliklarini kazanmalarina katkida bulunan bir ideoloji ola rak goren ulusal komunizmin teorisi ve uygulamasidir Josip Broz Tito 1961Yugoslav Sovyet AyriligiYugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti ve SSCB liderleri arasinda bas gosteren ve 1948 yilinda Yugoslavya nin Kominform dan ihrac edilmesiyle sonuclanan gorus ayriligina ve uzlasmazlik surecine verilen isimdir Bu ayni zamanda Yugoslavya da Informbiro Donemi adiyla anilacak SSCB ile olan iliskilerin iyice zayifladigi 1955 yilina kadar devam edecek bir donemin baslangiciydi Sovyetler bu durumu Yugoslavya nin sadakatsizligi olarak aciklarken Yugoslavya ve Bati ulkeleri Josip Broz Tito yu Josef Stalin in Yugoslavya yi SSCB nin uydusu haline getirmeyi amaclayan planlarina karsi duran ulusal kahraman olarak gormekteydiler Anlasmazligin Kaynagi II Dunya Savasi sirasinda Yugoslavya Mihver Devletler tarafindan isgal edilmisti Isgale karsi Yugoslav Partizanlar ciddi bir direnis gostermisti Kizil Ordu Belgrad in Almanlarin elinden kurtarilmasina yardim etmis ve daha once Tito ve Stalin arasinda 1944 yilinda yapilan anlasma uyarinca da amac hasil olduktan sonra derhal ulkeden cekilmisti Maresal Josip Broz Tito nun Yugoslavya nin ozgurlugune kavusmasindaki buyuk cabalari ve etkin rolu onun partisi ve halki uzerindeki etkisini arttirmis ve yerini saglamlastirmisti Onun bu durumu ulkelerinin isgalden kurtulmasina yardim eden SSCB karsisinda pek de sesini yukseltemeyen ve boyun egmis durumda bulunan diger Dogu Bloku ulkelerinin aksine daha fazla talepte bulunma ve daha yuksek sesle konusabilmesine imkan sagliyordu Bu da dogal olarak hatta daha savas bitmeden Stalin ve Tito arasinda bir takim ayriliklarin olusmasina yol acmisti Gorunuste Tito ve Stalin resmen muttefik olmalarina ragmen savas biter bitmez 1945 yilindan baslamak uzere Stalin Yugoslav Komunist Partisi icinde faaliyet gosteren kendi casus agini bile olusturmustu Savasin hemen akabinde Yugoslavya ile Muttefikler arasinda birkac silahli catisma hadisesi yasanmisti Savastan sonra Yugoslavya Istria Bolgesini ve bolgedeki Zadar ve Rijeka ki 1920 lerde bu sehrin bir kismi Italya sinirlarinda kalacak sekilde kurulmustu sehirlerini isgal etti Boylelikle bolgede yasayan Slav kokenli halklarin cogunlukla Hirvat ve Sloven haklarini garanti altina aliyordu Yugoslav yonetimi bununla da yetinmeyip Trieste yi de ilhak planlari yapmaktaydi ki Muttefikler buna siddetle karsi cikmaktaydi Yugoslavya nin bu talepleri Batili guclerle Yugoslav ordusunu karsi karsi getirmis ve silahli catismalar yasanmisti Yugoslav savas ucaklari ABD nakliye ucaklarina saldirmis bu da Bati nin sert protestolariyla karsilanmisti 1945 ve 1948 yillari arasindaki surede en az dort ABD ucagi dusuruldu Stalin bu tarz eylemlere acikca karsi cikiyordu Zira II Dunya Savasi nin getirdigi yikim ve kayiplar sebebiyle kendisini Bati ile acik bir savasta taraf olabilecek kuvvette gormuyordu Tum bunlara ilave olarak Tito Yunan Ic Savasi nda acikca komunistleri desteklemekteydi Stalin ise Churchill ile yaptigi Yuzdeler Anlasmasi uyarinca bu savasta taraf olmamayi secmis ve mesafesini korumustu Sonuc Ihrac karari Yugoslavya ve diger sosyalist ulkeler arasina etkili bir set cekmis oldu Tito ihractan sonra ulkesinde Kominform un kararina destek verenlere baski uygulayarak onlari Kominformist olmakla sucladi Muhaliflerin cogu Goli otok ta Gulag benzeri hapishaneye gonderildi 1948 ve 1952 yillari arasinda muttefiklerini ozellikle de Macaristan i olasi bir Yugoslavya savasina karsi askeri gucunu arttirmasi yonunde tesvik etti Zira boyle bir savasta Macaristan in basi cekmesi ongorulmustu Stalin in halefi Nikita Kruscev bu durumu daha sonra soyle yorumlamaktaydi Tito Kore den sonra Stalin in listesinde sonraki hedefti Diger Dogu Avrupa ulkelerinde de cok gecmeden sozde Titocu tasfiyesi basladi Titoizm SSCB den farkli olarak kendi ulusal sosyalist sistemlerini kurmaya calisan ulkelerin politikalariyla beraber anilmaya baslandi SSCB II Dunya Savasi nin hemen sonrasinda bu tip ulusal hareketlere goz yummakta iken Yugoslavya nin baskaldirisi sebebiyle diger Dogu Avrupa ulkelerine Titocu isyanin yayilmasini onlenmesi amaciyla daha fazla baski yapmaya basladi Yugoslavya nin Sovyet Bloku ndan kopmasi Sovyet Rusya icin agir bir darbe olmustur Onun icin bir sure Yugoslavya Sovyet Rusya nin tehditlerine maruz kalmis ve bunun uzerine Amerika Yugoslavya ya Marshall Plani cercevesinde ekonomik ve askeri yardima baslamistir 1953 te Stalin in olumunden sonra Stalin in halefi Nikita Kruscev onun politikalarini reddetti Tito ile tekrar anlasma saglandi ve Yugoslavya uluslararasi sosyalist devletlerin kardesligine yeniden dahil edildi Ancak iki ulke arasindaki kuskunluk ve gerginlik hicbir zaman tamamen giderilemedi Moskova nin cabalarina ragmen Tito tekrar Sovyet Blokuna donmeyip 1961 den itibaren Nehru ve Nasir ile birlikte Baglantisizlar Non Aligned Blokunun lideri olmustur Yugoslavya Dogu ve Bati Dunyalarindan ayri olarak kendi bagimsiz Dunya politikalarini uygulamaya devam etti Ayrica bakinizYugoslavizm Tito Stalin ayriligi Baglantisizlar Hareketi Yugoslavya Komunistler Ligi Yugoslav Partizanlari