Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Ocak 2022) () |
Yeni Çeltek olayları ya da Yeni Çeltek direnişi, 12 Eylül Darbesi öncesi süreçte Amasya'da Yeni Çeltek maden bölgesinde işçilerin greve gitmeleriyle başlayıp askerlerin müdahalesi ile büyüyen işçi eylemi.
| Yeni Çeltek olayları | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
Yeni Çeltek hakkında
Amasya’nın Suluova ilçesinde yer alan Yeni Çeltek, bir maden bölgesidir. Yeni Çeltek’in üretim alanındaki öyküsü 1955’te başlamaktadır. 1955'ten bu yana işletilen kömür madenine sahiptir. Ayrıca aynı yıl bölgede Suluova şeker fabrikası kurulmuştur. Şeker için pancara, pancarın şekere dönüşmesi için yüksek ısıya, yani linyite ihtiyaç vardır ve hepsinin de bu topraklarda bulunduğu belirtilmektedir.
Olayların gelişimi
1975 yılına gelindiğinde maden mühendislerinin de girişimiyle kuruldu. Yeni Çeltek’te işveren işçilerin ve sendikaların taleplerini kabul etmedi ve işçiler greve gitme kararı aldı. Grev 23 günün sonunda işverenin işçilerin tüm taleplerinin karşılanacağı sözüyle sona erdi. Grevin işçiler açısından başarıyla sonuçlanmasının ardından önemli gelişmeler yaşandı. İşverenlerin işe almada ve kömür satışında izlediği yol konusunda yöre halkı arasında komiteler şeklinde örgütlenmeler başladı. Komitenin aldığı kararlar doğrultusunda üretim ve tüketim yapılmaktaydı. Yeni Çeltek işçileri 1976 ve 1977 1 Mayıs’ını kendi fabrikalarında kutladılar, 1978’de Taksim 1 Mayıs’ına olarak katıldılar. Üzerlerinde işçi kıyafetleri, baretleri ve kazmaları vardı.
1980 direnişi
1980’de yine toplu sözleşme görüşmeleri başladı. İşverenler maden işçilerinin hiçbir talebinin karşılanamayacağını çünkü işletmenin bundan zarar edeceğini öne sürmüştü. Maden işçisi bunun üzerine yeniden greve gitti. Fakat işverenler bu grevi maden ocaklarını kapatarak engellemeye çalıştılar. Yöre insanının boyun eğmemesi ve ocakları 64 gün süren bir direnişle işgal etmesiyle bu da başarısız oldu. İşçiler bu süre zarfında üretime devam ettiler, ürettikleri kömürü halk komiteleri ve gençlik dernekleriyle sattılar. Maden ocakları bu sürede o güne kadar yapılandan daha fazla üretim yaptı. Yeni Çeltek’teki grev ve direniş; Divriği, Bigadiç, Cizre, Murgul ve Aşkale’ye yayıldı. Fakat bu sırada 12 Eylül Darbesi gerçekleşti. Askeri güçler tarafından maden ocakları kapatıldı, işgal ve grev bitirildi. Buna destek veren ve başlatan işçiler gözaltına alındı. Türlü işkencelere maruz bırakıldı. İşkencelerden geçen işçilerin bir kısmı hayatını kaybetmiş, geriye kalanların birçoğu felç olmuş ve sakat kalmıştır. Tutuklanmasına karar verilen işçiler toplu halde Devrimci Yol davasına dahil edildi. Bir kısmı idamla yargılandı.
Tanıkların anlatımı
En önemli tanıklardan, 2011 yılında hayatını kaybeden Elif Er Korkmaz yaşananları şöyle anlatmıştır:
Çocukları dövüyorlar, devrimcileri dövüyorlar dedi. Öyle deyince ben devrimcileri kurtarmaya gittim, kendimi kurtaramadım. 8 sene yattım, 20 sene aldım. Niye pişman olayım? Ben evlatlarım için gittim oraya. Beni kimse kandırmadı, beni kimse götürmedi. Aklım ererek gittim. Yine yaparım, gücümün yettiği kadar yaparım.
Grup Yorum, aynı yıl çıkardığı Gel ki Şafaklar Tutuşsun albümünde bu faciayı "Madenciye Ağıt" ismindeki parça ile anmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Yeni Çeltek Direnişi Belgeseli
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin tarafsizligi konusunda kuskular bulunmaktadir Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Sablonu kaldirmadan once lutfen gerekli sartlarin olustugundan emin olun Ocak 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Yeni Celtek olaylari ya da Yeni Celtek direnisi 12 Eylul Darbesi oncesi surecte Amasya da Yeni Celtek maden bolgesinde iscilerin greve gitmeleriyle baslayip askerlerin mudahalesi ile buyuyen isci eylemi Yeni Celtek olaylariTarih 1975 1980Yer Suluova AmasyaSebep Iscilerin ve sendikalarin taleplerinin reddedilmesiHedef Toplu sozlesme yapilmasi Ucret artisi ve is kosullarinin duzeltilmesiYontem Grev Is birakma ve isgal eylemleriSonuc Grev ve eylemler sirasinda gerceklesen 12 Eylul Darbesi sonucu olaylar bastirildi Taraflar Yeni Celtek bolgesi maden iscileri ve sendikalar Fabrika yoneticileriSayi Bircok isci gozaltina alindi ve tutuklandi Yeni Celtek hakkindaAmasya nin Suluova ilcesinde yer alan Yeni Celtek bir maden bolgesidir Yeni Celtek in uretim alanindaki oykusu 1955 te baslamaktadir 1955 ten bu yana isletilen komur madenine sahiptir Ayrica ayni yil bolgede Suluova seker fabrikasi kurulmustur Seker icin pancara pancarin sekere donusmesi icin yuksek isiya yani linyite ihtiyac vardir ve hepsinin de bu topraklarda bulundugu belirtilmektedir Olaylarin gelisimi1975 yilina gelindiginde maden muhendislerinin de girisimiyle kuruldu Yeni Celtek te isveren iscilerin ve sendikalarin taleplerini kabul etmedi ve isciler greve gitme karari aldi Grev 23 gunun sonunda isverenin iscilerin tum taleplerinin karsilanacagi sozuyle sona erdi Grevin isciler acisindan basariyla sonuclanmasinin ardindan onemli gelismeler yasandi Isverenlerin ise almada ve komur satisinda izledigi yol konusunda yore halki arasinda komiteler seklinde orgutlenmeler basladi Komitenin aldigi kararlar dogrultusunda uretim ve tuketim yapilmaktaydi Yeni Celtek iscileri 1976 ve 1977 1 Mayis ini kendi fabrikalarinda kutladilar 1978 de Taksim 1 Mayis ina olarak katildilar Uzerlerinde isci kiyafetleri baretleri ve kazmalari vardi 1980 direnisi1980 de yine toplu sozlesme gorusmeleri basladi Isverenler maden iscilerinin hicbir talebinin karsilanamayacagini cunku isletmenin bundan zarar edecegini one surmustu Maden iscisi bunun uzerine yeniden greve gitti Fakat isverenler bu grevi maden ocaklarini kapatarak engellemeye calistilar Yore insaninin boyun egmemesi ve ocaklari 64 gun suren bir direnisle isgal etmesiyle bu da basarisiz oldu Isciler bu sure zarfinda uretime devam ettiler urettikleri komuru halk komiteleri ve genclik dernekleriyle sattilar Maden ocaklari bu surede o gune kadar yapilandan daha fazla uretim yapti Yeni Celtek teki grev ve direnis Divrigi Bigadic Cizre Murgul ve Askale ye yayildi Fakat bu sirada 12 Eylul Darbesi gerceklesti Askeri gucler tarafindan maden ocaklari kapatildi isgal ve grev bitirildi Buna destek veren ve baslatan isciler gozaltina alindi Turlu iskencelere maruz birakildi Iskencelerden gecen iscilerin bir kismi hayatini kaybetmis geriye kalanlarin bircogu felc olmus ve sakat kalmistir Tutuklanmasina karar verilen isciler toplu halde Devrimci Yol davasina dahil edildi Bir kismi idamla yargilandi Taniklarin anlatimiEn onemli taniklardan 2011 yilinda hayatini kaybeden Elif Er Korkmaz yasananlari soyle anlatmistir Cocuklari dovuyorlar devrimcileri dovuyorlar dedi Oyle deyince ben devrimcileri kurtarmaya gittim kendimi kurtaramadim 8 sene yattim 20 sene aldim Niye pisman olayim Ben evlatlarim icin gittim oraya Beni kimse kandirmadi beni kimse goturmedi Aklim ererek gittim Yine yaparim gucumun yettigi kadar yaparim Grup Yorum ayni yil cikardigi Gel ki Safaklar Tutussun albumunde bu faciayi Madenciye Agit ismindeki parca ile anmistir Ayrica bakinizTaris OlaylariKaynakca Yeni Celtek Direnisi 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2015 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Eylul 2015 Kazaz Gozde 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Eylul 2015 Dis baglantilarYeni Celtek Direnisi Belgeseli