Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dadaşeni Kilisesi (Gürcüce: დადაშენის ეკლესია), tarihsel Kola bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Göle ilçesindeki Dedeşen'de Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Kilise, Samtshe-Saatabago döneminde Gürcü piskoposluk merkeziydi.
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Dedeşen, Göle |
| Koordinatlar | 40°54′18″K 42°32′06″D / 40.90500°K 42.53500°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Yıkılmış, taşlarıyla cami inşa edilmiş. |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | 9-10. yüzyıl |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Kesme taş |
Tarihçe
Dadeşi olarak da bilinen Dadaşeni'deki kilise, 9-10. yüzyılda, Gürcü krallığı döneminde inşa edilmiştir. Kilise, Gürcü krallığının parçalanmasından sonra bağımsız devlet haline gelen Samtshe-Saatabago döneminde Dadaşeni Piskoposluğu'nun merkeziydi. Osmanlıların bu yerleşimi ve köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında ele geçirmesinden sonra kilise işlevini yitirmiş ve zaman içinde yıkılmıştır. Nitekim Alman botanikçi ve gezgin Karl Koch 1843 yılında Dadaşeni Kilisesi'nin yıkık olduğunu yazmıştır. Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili 1907 yılında kiliseyi görmüş ve tanımlamıştır. Takaşvili'nin verdiği bilgiye göre bu tarihte Dadaşeni Kilisesi yıkılmış ve taşlarıyla kilisenin yakınındaki cami inşa edilmişti.
Mimari
Ekvtime Takaişvili'nin tespitine göre Dadaşeni Kilisesi dıştan kare plan üzerinde inşa edilmişti ve doğuda yarı yuvarlak forma sahip olan apsis dışa taşıyordu. İçeriden ise kilise haç plana sahipti ve doğu haç kolu diğerlerine göre daha uzundu. Üç nefli bazilika olarak tanımlanan kilisenin kubbesi, dört köşede bulunan odaların duvarları üzerine oturtulmuştu. Kilisenin kubbesi ve duvarlarının önemli bir kısmı bu tarihte yıkıktı; buna rağmen Takaişvili kalan duvarlardan kilisenin planını tespit etmiştir. Dadaşeni Kilisesi düzlenmiş yüksekçe bir sırtta inşa edilmişti. Kilisenin etrafı duvarlarla çevrilmişti ve bu duvarların köşelerinde kuleler bulunuyordu. Takaişvili'nin bulunduğu tarihte kilisenin çevresindeki duvarın güney bölümü ortadan kalkmıştı. Bir tür kale olan bu mekânın kuzey ve batıda birer girişi vardı. Dadaşeni Kilisesi'nin dış ve iç duvarları kızılımsı kesme taşlarla kaplıydı. Köydeki caminin inşasında da bu taşlar kullanılmıştı.
Dedeşen köyünün 300 metre batısında yer alan kale ve kiliseden günümüze duvarların bazı bölümleri kalmıştır. Kilisenin apsisinin kuzey kısmı ile güney duvarının bir bölümü günümüze ulaşmıştır. Güneydeki odada birkaç kaplama taş da tespit edilmiştir. Bunun dışındaki bütün kaplama taşları sökülüp alınmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c "Ekvtime Takaişvili, 1917 Yılında Güney Gürcistan'da Arkeolojik Araştırma Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს), Tiflis, 1960, s. 10-11". 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2023.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 180, .
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 162. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dadaseni Kilisesi Gurcuce დადაშენის ეკლესია tarihsel Kola bolgesinde gunumuzde Ardahan ilinin Gole ilcesindeki Dedesen de Orta Cag da Gurculerden kalma bir kilisedir Kilise Samtshe Saatabago doneminde Gurcu piskoposluk merkeziydi Dadaseni KilisesiTemel bilgilerKonumDedesen GoleKoordinatlar40 54 18 K 42 32 06 D 40 90500 K 42 53500 D 40 90500 42 53500InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumYikilmis taslariyla cami insa edilmis MimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma9 10 yuzyilOzelliklerMalzemelerKesme tasTarihceDadesi olarak da bilinen Dadaseni deki kilise 9 10 yuzyilda Gurcu kralligi doneminde insa edilmistir Kilise Gurcu kralliginin parcalanmasindan sonra bagimsiz devlet haline gelen Samtshe Saatabago doneminde Dadaseni Piskoposlugu nun merkeziydi Osmanlilarin bu yerlesimi ve koyu 16 yuzyilin ikinci yarisinda ele gecirmesinden sonra kilise islevini yitirmis ve zaman icinde yikilmistir Nitekim Alman botanikci ve gezgin Karl Koch 1843 yilinda Dadaseni Kilisesi nin yikik oldugunu yazmistir Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili 1907 yilinda kiliseyi gormus ve tanimlamistir Takasvili nin verdigi bilgiye gore bu tarihte Dadaseni Kilisesi yikilmis ve taslariyla kilisenin yakinindaki cami insa edilmisti MimariEkvtime Takaisvili nin tespitine gore Dadaseni Kilisesi distan kare plan uzerinde insa edilmisti ve doguda yari yuvarlak forma sahip olan apsis disa tasiyordu Iceriden ise kilise hac plana sahipti ve dogu hac kolu digerlerine gore daha uzundu Uc nefli bazilika olarak tanimlanan kilisenin kubbesi dort kosede bulunan odalarin duvarlari uzerine oturtulmustu Kilisenin kubbesi ve duvarlarinin onemli bir kismi bu tarihte yikikti buna ragmen Takaisvili kalan duvarlardan kilisenin planini tespit etmistir Dadaseni Kilisesi duzlenmis yuksekce bir sirtta insa edilmisti Kilisenin etrafi duvarlarla cevrilmisti ve bu duvarlarin koselerinde kuleler bulunuyordu Takaisvili nin bulundugu tarihte kilisenin cevresindeki duvarin guney bolumu ortadan kalkmisti Bir tur kale olan bu mekanin kuzey ve batida birer girisi vardi Dadaseni Kilisesi nin dis ve ic duvarlari kizilimsi kesme taslarla kapliydi Koydeki caminin insasinda da bu taslar kullanilmisti Dedesen koyunun 300 metre batisinda yer alan kale ve kiliseden gunumuze duvarlarin bazi bolumleri kalmistir Kilisenin apsisinin kuzey kismi ile guney duvarinin bir bolumu gunumuze ulasmistir Guneydeki odada birkac kaplama tas da tespit edilmistir Bunun disindaki butun kaplama taslari sokulup alinmistir Kaynakca a b c Ekvtime Takaisvili 1917 Yilinda Guney Gurcistan da Arkeolojik Arastirma Gezisi არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს Tiflis 1960 s 10 11 27 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2023 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 180 ISBN 9789941478178 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 162 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5