Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
José Julián Martí Pérez (28 Ocak 1853 – 19 Mayıs 1895), Küba bağımsızlık mücadelesinin öncülerinden, şair ve yazardır.
| José Martí | |
|---|---|
 | |
| Doğum | José Julián Martí Pérez 28 Ocak 1853 Havana, İspanya Kübası |
| Ölüm | 19 Mayıs 1895 (42 yaşında) , İspanya Kübası |
| Meslek | Şair, yazar ve milli lider |
| Milliyet | Kübalı |
| Edebî akım | Modernizm |
Hayatı
Gençliği
1853 yılında Havana'da doğan Marti, 17 yaşındayken sömürge yönetimine muhalif eylemleri nedeniyle İspanya'ya sürgün edilmiştir. İspanya'da yaşadığı dönemde, Küba'da siyasi hükümlülerin maruz kaldığı eziyetleri anlatan bir broşür yayınlamıştır. mezun olduktan sonra Meksiko'ya (ciudad de Mexico) gitmiş ve burada edebiyat çalışmalarına başlamıştır.
Bağımsızlık savaşçısı
Askerî darbenin oluşturduğu rejime karşı muhalefeti nedeniyle bu ülkeden ayrılmak zorunda kalan Marti, Guatemala'ya geçmiştir ancak hükûmetin baskısı nedeniyle buradan da ayrılmak zorunda kalmıştır. 1878'de genel aftan faydalanarak Küba'ya dönmüştür ancak İspanyol yönetimine karşı mücadelesinden dolayı tekrar sürgüne gitmek zorunda kalmıştır. Önce İspanya'ya daha sonra da ABD'ye gitmiş, New York'ta bir yıl yaşadıktan sonra Venezuela'ya geçmiştir. Venezuela'ya yerleşmeyi ummasına karşın buradaki diktatörlük rejimi nedeniyle tekrar ABD'ye dönmüştür. 1895 yılında ise Küba Bağımsızlık Savaşı için ABD'yi terk etmiştir.
11 Nisan 1895'te Jose Marti, aralarında 'in de bulunduğu sürgündeki muhaliflerden oluşan bir güçle Küba'ya ulaşmıştır. 19 Mayıs 1895'te İspanyol güçleri ile girdiği çatışmada yaşamını yitirmiştir. Mezarı Santiago de Cuba'da Santa Efigenia mezarlığındadır.
Değerlendirme
Jose Marti Küba'nın ulusal kahramanı ve simgesidir. O bir siyasetçi, bir devrimci, bir ozan, bir gazeteci, edebiyat profesörü ve elçiydi. Yaşadıkları ve gördüğü eğitim onun her alanda başarılı olmasına yardımcı oldu. Marti, 1853'te Küba'da doğdu. Küba, o zamanlar, İspanya'nın bir kolonisiydi. Jose Marti'nin babası İspanyol, annesiyse Kanarya Adaları'ndandı.
Jose Marti, çok gençken siyasete atıldı ve İspanyol yönetimiyle çatışmaya başladı. Daha 17 yaşındayken 6 yıl boyunca ağır çalışma kamplarında tutsak olarak tutuldu ve sonrasında İspanya'ya sürüldü. Yaşamının büyük bölümünü sürgünde geçirdi. İspanya'dayken Hukuk ve Felsefe Bölümlerini bitirdi. Daha sonra Mexico City'ye gitti ve ailesiyle buluştu. Orada edebiyat yaşamı başladı.
1878'de evlendi, bir oğlu ve bir kızı oldu. Yıllarca şiirler, kitaplar ve gazete makaleleri yazdı. Aynı zamanda siyasi eylemlerini de sürdürdü. Bu yaşam biçimi onun öğretilerinin zenginliğini kaynağıdır. Siyasi etkinliği nedeniyle hep başı derde girdi ve hiçbir ülkede uzun süre kalamadı.
Küba'nın ABD'ne bağlanmasına karşı çıktı. 1892'de Küba Özgürlük Partisi'ni kurdu. ABD emperyalizmine karşı Güney Amerika'nın birliği için savaştı. 1895'te Küba'nın özgürlüğü için Küba'ya çıkartma yaptı. Başarısızlıkla sonuçlanan isyanın ilk çarpışmalarından birinde İspanyol askerlerince vurularak öldüğünde 42 yaşındaydı.
Jose Marti yaşamını, Küba'da İspanyol koloni yönetimini sona erdirilmesi ve Küba'nın ABD dahil başka ülkelerin egemenliği altına girmemesi için savaşıma adamıştır. Bütün öğretisi kişi özgürlüklerine saygılı olmayan ve yalnızca zenginliklerini büyütmeyi gözeten yönetimleri uyarmaya dayanmaktadır. Yapıtlarında bütün despot yönetim düzenlerini ve insan haklarına karşı uygulamaları kınamıştır. Onun yazıları demokratik gelişmeye yol göstericidir.
Şiirleri
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Jose Marti Şiirleri 31 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ Encyclopædia Britannica, José Julián Martí maddesi.[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jose Julian Marti Perez 28 Ocak 1853 19 Mayis 1895 Kuba bagimsizlik mucadelesinin onculerinden sair ve yazardir Jose MartiDogumJose Julian Marti Perez 28 Ocak 1853 1853 01 28 Havana Ispanya KubasiOlum19 Mayis 1895 42 yasinda Ispanya KubasiMeslekSair yazar ve milli liderMilliyetKubaliEdebi akimModernizmJose Julian Marti PerezHayatiGencligi 1853 yilinda Havana da dogan Marti 17 yasindayken somurge yonetimine muhalif eylemleri nedeniyle Ispanya ya surgun edilmistir Ispanya da yasadigi donemde Kuba da siyasi hukumlulerin maruz kaldigi eziyetleri anlatan bir brosur yayinlamistir mezun olduktan sonra Meksiko ya ciudad de Mexico gitmis ve burada edebiyat calismalarina baslamistir Bagimsizlik savascisi Askeri darbenin olusturdugu rejime karsi muhalefeti nedeniyle bu ulkeden ayrilmak zorunda kalan Marti Guatemala ya gecmistir ancak hukumetin baskisi nedeniyle buradan da ayrilmak zorunda kalmistir 1878 de genel aftan faydalanarak Kuba ya donmustur ancak Ispanyol yonetimine karsi mucadelesinden dolayi tekrar surgune gitmek zorunda kalmistir Once Ispanya ya daha sonra da ABD ye gitmis New York ta bir yil yasadiktan sonra Venezuela ya gecmistir Venezuela ya yerlesmeyi ummasina karsin buradaki diktatorluk rejimi nedeniyle tekrar ABD ye donmustur 1895 yilinda ise Kuba Bagimsizlik Savasi icin ABD yi terk etmistir 11 Nisan 1895 te Jose Marti aralarinda in de bulundugu surgundeki muhaliflerden olusan bir gucle Kuba ya ulasmistir 19 Mayis 1895 te Ispanyol gucleri ile girdigi catismada yasamini yitirmistir Mezari Santiago de Cuba da Santa Efigenia mezarligindadir DegerlendirmeJose Marti Kuba nin ulusal kahramani ve simgesidir O bir siyasetci bir devrimci bir ozan bir gazeteci edebiyat profesoru ve elciydi Yasadiklari ve gordugu egitim onun her alanda basarili olmasina yardimci oldu Marti 1853 te Kuba da dogdu Kuba o zamanlar Ispanya nin bir kolonisiydi Jose Marti nin babasi Ispanyol annesiyse Kanarya Adalari ndandi Jose Marti cok gencken siyasete atildi ve Ispanyol yonetimiyle catismaya basladi Daha 17 yasindayken 6 yil boyunca agir calisma kamplarinda tutsak olarak tutuldu ve sonrasinda Ispanya ya suruldu Yasaminin buyuk bolumunu surgunde gecirdi Ispanya dayken Hukuk ve Felsefe Bolumlerini bitirdi Daha sonra Mexico City ye gitti ve ailesiyle bulustu Orada edebiyat yasami basladi 1878 de evlendi bir oglu ve bir kizi oldu Yillarca siirler kitaplar ve gazete makaleleri yazdi Ayni zamanda siyasi eylemlerini de surdurdu Bu yasam bicimi onun ogretilerinin zenginligini kaynagidir Siyasi etkinligi nedeniyle hep basi derde girdi ve hicbir ulkede uzun sure kalamadi Kuba nin ABD ne baglanmasina karsi cikti 1892 de Kuba Ozgurluk Partisi ni kurdu ABD emperyalizmine karsi Guney Amerika nin birligi icin savasti 1895 te Kuba nin ozgurlugu icin Kuba ya cikartma yapti Basarisizlikla sonuclanan isyanin ilk carpismalarindan birinde Ispanyol askerlerince vurularak oldugunde 42 yasindaydi Jose Marti yasamini Kuba da Ispanyol koloni yonetimini sona erdirilmesi ve Kuba nin ABD dahil baska ulkelerin egemenligi altina girmemesi icin savasima adamistir Butun ogretisi kisi ozgurluklerine saygili olmayan ve yalnizca zenginliklerini buyutmeyi gozeten yonetimleri uyarmaya dayanmaktadir Yapitlarinda butun despot yonetim duzenlerini ve insan haklarina karsi uygulamalari kinamistir Onun yazilari demokratik gelismeye yol gostericidir SiirleriGuanatanamo lu kadin Kucuk Prens siir Ayrica bakinizJose Marti Kuba Dostluk DernegiDis baglantilarJose Marti Siirleri 31 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Encyclopaedia Britannica Jose Julian Marti maddesi olu kirik baglanti