İmre

İmre – Türk ve Altay halk kültüründe ve mitolojisinde Cemre Cini. İmere veya Emre de denir. İlkbaharda görünüp titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. Sonra buzların üzerine düşerek onları eritir. Oradan da yere girer. Bundan sonra ısınmış topraktan buhar yükselir. Emire baharın gelişini temsil eder. Bulgarlarda Zemire olarak yer alır. Anadolu Türkçesindeki Arapçadan gelme Cemre sözcüğünün aslında bu adın benzetme yoluyla değişmiş hali olduğu söylenebilir. İlk cemre 20 Şubatta havaya ve yedişer gün arayla da suya ve toprağa düşer. Zemre ise Kumuk Türkçesinde nem, buhar gibi anlamlara gelir. Emir ise sis, duman, bulut anlamlarını taşır. Ünlü tasavvuf ozanı Yunus Emre ve şeyhi Taptuk Emre’nin adları da bu konuda ilgi çekici bir özellik taşır. Tasavvuftaki kor ve ateş kavramlarının mecazi anlamları vardır. Temizlenmeyi ve yeniden doğuşu temsil eden ateş aşk kavramının yakıcılığıyla da yakından ilgilidir. Amramak/Emremek/İmremek (Aşık Olmak) ve Amra/Emre/İmre (Aşık) sözcükleri de bu konuyla bağlantılı olarak değerlendirilebilir. İç Anadolu'da ve Sivas yöresinde, soğukta kalanlar için kullanılan "İmir'in (Emir'in) iti gibi titremek," deyiminin de yine bu varlıkla alakalı olduğu söylenir.

Etimoloji

(Am/Em/İm) kökünden türemiştir. Ateş ve Aşk anlamları taşır. Ayrıca damga, hafıza gibi içeriklere de sahiptir. İm Moğolca ve Türkçede işaret, belirti, demektir.

Kaynakça

• Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dipnotlar

1. ^ . 13 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2012. 
2. ^ Sözlük, "İmir'in iti"^[]
3. ^ . 16 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2012.