Ahmet Esat Uras (1882, Amasya - 11 Ocak 1957, Ankara), Türk siyasetçi.
Ahmet Esat Uras | |
---|---|
Doğum | 1882 Amasya, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 1957 Ankara, Türkiye |
Eğitim | Üniversite |
Meslek | Bürokrat ve milletvekili |
Vefa İdadisi ve Mülkiye Mektebi'ni bitirmiştir. İzmit Maiyet Memurluğu, Bolu, İnebolu, Ahtabolu (Kırklareli Sancağı), Gevaş kaymakamlıkları, Emniyeti Umumiye Haber Alma Şube müdür yardımcılığı ve müdürlüğü, Siyasi Şube Müdür muavinliği, Emniyeti Umumiye müdürlüğü, Kars, Erzurum Reji Müdürlüğü, Rize mutasarrıflığı, TBMM II., III., IV., V., VI., VII. ve VIII. Dönem Amasya milletvekilliği ve III. Dönem Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti daimi üyeliği yapmıştır. 3. Rütbeden Osmani Nişanı, Donanma ve Beyaz şeritli İstiklal Madalyası sahibidir. Evli ve iki çocuk babasıdır.
Gevaş’ta kaymakam olarak görev yaparken Akdamar'da Ermenilerle siyasi görüşmeler yapmak için kurulan heyete başkanlık yapmıştır. Mondros Mütarekesi'nden sonra tutuklanmış ve Bekirağa Bölüğüne hapsedilmiştir. Beş ay tutuklu kaldıktan sonra Şura-yı Devlet kararıyla serbest bırakılmış, Anadolu'ya geçmiştir.
1882 yılında Amasya'nın Gumacig Mahallesi'nde doğdu. Babaları Şirvan-Kurdamir bölgesinden geldi ve Şirvanzade ailesine aitti. Amasya'ya Şamahı'dan gelen dedesi İsa Ruhi Efendi, Mevlana İsmail Şirvanizade'nin yeğeni ve damadıdır. Esad Uras'ın babası Hacı Nuri Bey, Osmanlı İmparatorluğu'nun gazilerinden biriydi.
Esad Uras, ilk eğitimini Fatih Asgari Rüşdi ve Vafa Edadi'de aldı. 1904'te Sivil Okul Siyasal Bilimler Fakültesi'nden mezun oldu. Bir süre İzmir Lisesi'nde Fransızca öğretmenliği yaptı. Daha sonra Mudurnu, Zonguldak, Ahtabolu ve Van ilçelerinde vali olarak çalıştı. Van'da görev yaptığı süre boyunca Akdamar'daki Ermenilerle görüşen heyetin başkanlığını yaptı.
Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı istihbaratının bir çalışanıydı. 1916'da siyaset dairesi başkanlığına terfi etti. 1916'da İç Kontrol'ün isteği üzerine Ermeni çetelerinin eylemleri üzerine bir kitap yazdı. Esad Uras, Ermeniceyi çok iyi bildiği için İsviçre'ye gitti, oradaki Ermeni örgütlerine kendisini bir Ermeni olarak tanıttı ve onların gizli yayınevlerine ve tüzüklerine el koydu. 1950'de 280 Ermeni yayınını Parlamento Kütüphanesi'ne bağışladı.
Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı yenilgisinden sonra imzalanan Mondros Antlaşması'nın ardından birçok Türk siyasetçi ve aydın gibi tutuklanarak Bekirağa'ya gönderildi. Beş aylık bir gözaltının ardından Shuray, devlet kararıyla serbest bırakıldı. Anadolu'ya taşınan Esad Uras, Türkiye Büyük Millet Meclisi hükûmetinde çalıştı. Milli mücadele yıllarında Ankara'da Emniyet Genel Müdürü olarak görev yaptı ve Kars Anlaşması'na katıldı. 1921'de Kars'a, 1922'de Rıza Mutasarrıf'a (Osmanlı İmparatorluğu'ndaki idari makamlardan biri) atandı. Lozan Konferansı danışmanlarından Uras, 1923'te Amasya'ya üye oldu. 1924-1931'de parti müfettişi olarak Kars, Bayazid, Erzurum, Artvin ve Erzincan'ı ziyaret etti. Hükûmet, Milli gazetesinde birkaç roman yayınladı. Türk Tarih Kurumu üyesiydi. 1950 yılına kadar milletvekili olan Uras, hayatının son yıllarını Ankara'da yaşadı. 11 Ocak 1957'de Ankara'da öldü.
1953 yılında yayımladığı "Ermeni Sorunu: Dokuz Soru, Dokuz Cevap" adlı kitap, yayınlandığı günden beri, Türkiye Dışişleri Bakanlığı tarafından büyük ilgi görmüş, defalarca basılmış ve yabancı dillere çevrilmiştir.
Eserleri
- Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi (1950),
- Ermeni Sorunu: Dokuz Soru, Dokuz Cevap (1953).
- 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşına kadar Ermenilerin Türkiye'deki durumu
- Tahmasb Kulu Han'ın Tevârihi (çeviri, 1942),
- Rusçuk Ayanı Alemdar Mustafa Paşa'nın Hayat ve Kahramanlıkları (Kolağası Arabyan'dan, 1943),
- Niğbolu Haçlı Seferi (A.S1. Atiyan'dan, 1956)
Kaynakça
- ^ http://www.tbmm.gov.tr/TBMM_Album/Cilt1/index.html 11 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . TBMM Albümü TBMM Albümü
- ^ http://www.taraf.com.tr/ayse-hur/makale-ermenistan-acilimindan-bellek-acilimina.htm 17 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ‘Ermenistan açılımı’ndan ‘bellek açılımı’na
Türk bürokrat ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Türk siyasetçi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmet Esat Uras 1882 Amasya 11 Ocak 1957 Ankara Turk siyasetci Ahmet Esat UrasDogum1882 Amasya Osmanli DevletiOlum1957 Ankara TurkiyeEgitimUniversiteMeslekBurokrat ve milletvekili Vefa Idadisi ve Mulkiye Mektebi ni bitirmistir Izmit Maiyet Memurlugu Bolu Inebolu Ahtabolu Kirklareli Sancagi Gevas kaymakamliklari Emniyeti Umumiye Haber Alma Sube mudur yardimciligi ve mudurlugu Siyasi Sube Mudur muavinligi Emniyeti Umumiye mudurlugu Kars Erzurum Reji Mudurlugu Rize mutasarrifligi TBMM II III IV V VI VII ve VIII Donem Amasya milletvekilligi ve III Donem Turk Tarihi Tetkik Cemiyeti daimi uyeligi yapmistir 3 Rutbeden Osmani Nisani Donanma ve Beyaz seritli Istiklal Madalyasi sahibidir Evli ve iki cocuk babasidir Gevas ta kaymakam olarak gorev yaparken Akdamar da Ermenilerle siyasi gorusmeler yapmak icin kurulan heyete baskanlik yapmistir Mondros Mutarekesi nden sonra tutuklanmis ve Bekiraga Bolugune hapsedilmistir Bes ay tutuklu kaldiktan sonra Sura yi Devlet karariyla serbest birakilmis Anadolu ya gecmistir 1882 yilinda Amasya nin Gumacig Mahallesi nde dogdu Babalari Sirvan Kurdamir bolgesinden geldi ve Sirvanzade ailesine aitti Amasya ya Samahi dan gelen dedesi Isa Ruhi Efendi Mevlana Ismail Sirvanizade nin yegeni ve damadidir Esad Uras in babasi Haci Nuri Bey Osmanli Imparatorlugu nun gazilerinden biriydi Esad Uras ilk egitimini Fatih Asgari Rusdi ve Vafa Edadi de aldi 1904 te Sivil Okul Siyasal Bilimler Fakultesi nden mezun oldu Bir sure Izmir Lisesi nde Fransizca ogretmenligi yapti Daha sonra Mudurnu Zonguldak Ahtabolu ve Van ilcelerinde vali olarak calisti Van da gorev yaptigi sure boyunca Akdamar daki Ermenilerle gorusen heyetin baskanligini yapti Birinci Dunya Savasi sirasinda Osmanli istihbaratinin bir calisaniydi 1916 da siyaset dairesi baskanligina terfi etti 1916 da Ic Kontrol un istegi uzerine Ermeni cetelerinin eylemleri uzerine bir kitap yazdi Esad Uras Ermeniceyi cok iyi bildigi icin Isvicre ye gitti oradaki Ermeni orgutlerine kendisini bir Ermeni olarak tanitti ve onlarin gizli yayinevlerine ve tuzuklerine el koydu 1950 de 280 Ermeni yayinini Parlamento Kutuphanesi ne bagisladi Birinci Dunya Savasi nda Osmanli yenilgisinden sonra imzalanan Mondros Antlasmasi nin ardindan bircok Turk siyasetci ve aydin gibi tutuklanarak Bekiraga ya gonderildi Bes aylik bir gozaltinin ardindan Shuray devlet karariyla serbest birakildi Anadolu ya tasinan Esad Uras Turkiye Buyuk Millet Meclisi hukumetinde calisti Milli mucadele yillarinda Ankara da Emniyet Genel Muduru olarak gorev yapti ve Kars Anlasmasi na katildi 1921 de Kars a 1922 de Riza Mutasarrif a Osmanli Imparatorlugu ndaki idari makamlardan biri atandi Lozan Konferansi danismanlarindan Uras 1923 te Amasya ya uye oldu 1924 1931 de parti mufettisi olarak Kars Bayazid Erzurum Artvin ve Erzincan i ziyaret etti Hukumet Milli gazetesinde birkac roman yayinladi Turk Tarih Kurumu uyesiydi 1950 yilina kadar milletvekili olan Uras hayatinin son yillarini Ankara da yasadi 11 Ocak 1957 de Ankara da oldu 1953 yilinda yayimladigi Ermeni Sorunu Dokuz Soru Dokuz Cevap adli kitap yayinlandigi gunden beri Turkiye Disisleri Bakanligi tarafindan buyuk ilgi gormus defalarca basilmis ve yabanci dillere cevrilmistir EserleriTarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi 1950 Ermeni Sorunu Dokuz Soru Dokuz Cevap 1953 1877 1878 Osmanli Rus Savasina kadar Ermenilerin Turkiye deki durumu Tahmasb Kulu Han in Tevarihi ceviri 1942 Ruscuk Ayani Alemdar Mustafa Pasa nin Hayat ve Kahramanliklari Kolagasi Arabyan dan 1943 Nigbolu Hacli Seferi A S1 Atiyan dan 1956 Kaynakca http www tbmm gov tr TBMM Album Cilt1 index html 11 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde TBMM Albumu TBMM Albumu http www taraf com tr ayse hur makale ermenistan acilimindan bellek acilimina htm 17 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ermenistan acilimi ndan bellek acilimi na Turk burokrat ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Turk siyasetci ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz