Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tiryaki Hasan Paşa, (tah. 1530 - 1611 Budin) Kanije Savunması'nı yaparak ün alan Osmanlı paşası.
| Tiryaki Hasan Paşa | |
|---|---|
 | |
| Lakabı | Tiryaki |
| Doğum | 1530(?) |
| Ölüm | 1611 Budin |
| Bağlılığı | Osmanlı Devleti |
| Hizmet yılları | ?-1611 |
| Rütbesi | Beylerbeyi |
| Çatışma/savaşları | Kanije Savunması |
Hayatı
Doğum tarihi kesin olmamakla beraber, nereli ve kimin oğlu olduğu da bilinmemektedir. Kahveye düşkün olduğu için kendisine "Tiryaki" lakabı konmuştur. Birçok yabancı dil bildiğinden, genelde eyaletlerde görevlendirilmiştir. En uzun süre görev yaptığı yer Zigetvar Valiliğidir. Burada yaklaşık 20 yıl görev yapmıştır.
Enderunda yetişmiştir. 1574'te III. Murad tahta çıktığında onun rikâbdarı oldu. Saraydan çıkma yaptıktan sonra yaklaşık olarak 20 yıl Zigetvar beyi ve sonra Zigetvar beylerbeyi görevinde bulunmuştur. Bu sırada Eflak'ta yapılan bir çarpışmada etrafındakiler geri çekildikleri zaman bunu çekemeyen Tiryaki Hasan Paşa'nın tek başına atını düşmanın üzerine sürdüğü ve ancak kethüdası atin dizginlerine yapışarak buna engel olduğu bu beyin ne kadar cesur olduğunu gösterdiği için yaygın olan rivayetlerdendir.
1594'te Bosna valisi tayin edilmiştir ve sonra Kanije valiliği verilmiş ve 1597'de ikinci kez Bosna Valisi Macarları iyi tanımasından ötürü "Macaristan Genel Valiliği" de yapmıştır. Bu görevindeyken emekliliğe ayrılmıştır. Çiftliğinde yaşarken, yeni fethedilen Eğri ve Kanije şehirlerini içine alan sınır eyaletine (Kanije Kalesi'ne) beylerbeyi olarak atandı. Buraya geldiğinde yaşı 80 dolaylarındadır. 1601 yılına kadar burada görev yaptı.
1599'da Avusturyalılarla yapılan bir çarpışmada Semendire beyi Mehmed Bey'le beraber yaralandı. Sonra Kanije'de 1601 yılında mahsur kaldı ve burayı Arşidük Ferdinand kumandanlığındaki Avusturya ordularının saldırılarına karşı 2 ay savundu (Kanije Savunması). Düşman ordusunu uyguladığı taktiklerle perişan etmekle isim yaptı. Savunma başarıyla sonuçlandı.
Sonra da dördüncü vezir şeref rütbesi de verilerek 1602'de üçüncü kez Bosna Valisi görevi verildi. Kasım 1603'te Rumeli Valiliğine atandı.
Burada görev yaparken, Anadolu'da Celali İsyanları baş gösterdi. Bu isyanları (özelikle Çelâlî Canpuladoğlu isyanını) bastırmak için Tiryaki Hasan Paşa görevlendirildi.
Buradan da en son görevi olan Budin Beylerbeyliği'ne atandı. 1610'da vezirlikle emekli oldu. Ama 1611'de son defa Budin valisi olarak görevlendirildi ve yıl sonunda bu görevdeyken Budin'de öldü.
Tiryaki Hasan Paşa, yetenekleri sayesinde yaptığı savaşlarda hiç yenilgi yüzü görmemiştir. Bu yüzden, tarihçiler tarafından Osmanlı Devleti'nin o devirlerdeki en önemli kumandanlarından biri olarak gösterilmektedir.
Sicill-i Osmani'de
Hamiyetli, doğru, akıllı, tedbirli, sâdik ve köse bir zat idi.
olarak değerlendirilmektedir.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Kılıç, Abdullah, "Hasan Paşa (Tiryaki)", (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.546
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.II s.129-130 [2]
 | Bir Osmanlının biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tiryaki Hasan Pasa tah 1530 1611 Budin Kanije Savunmasi ni yaparak un alan Osmanli pasasi Tiryaki Hasan PasaLakabiTiryakiDogum1530 Olum1611 BudinBagliligiOsmanli DevletiHizmet yillari 1611RutbesiBeylerbeyiCatisma savaslariKanije SavunmasiHayatiDogum tarihi kesin olmamakla beraber nereli ve kimin oglu oldugu da bilinmemektedir Kahveye duskun oldugu icin kendisine Tiryaki lakabi konmustur Bircok yabanci dil bildiginden genelde eyaletlerde gorevlendirilmistir En uzun sure gorev yaptigi yer Zigetvar Valiligidir Burada yaklasik 20 yil gorev yapmistir Enderunda yetismistir 1574 te III Murad tahta ciktiginda onun rikabdari oldu Saraydan cikma yaptiktan sonra yaklasik olarak 20 yil Zigetvar beyi ve sonra Zigetvar beylerbeyi gorevinde bulunmustur Bu sirada Eflak ta yapilan bir carpismada etrafindakiler geri cekildikleri zaman bunu cekemeyen Tiryaki Hasan Pasa nin tek basina atini dusmanin uzerine surdugu ve ancak kethudasi atin dizginlerine yapisarak buna engel oldugu bu beyin ne kadar cesur oldugunu gosterdigi icin yaygin olan rivayetlerdendir 1594 te Bosna valisi tayin edilmistir ve sonra Kanije valiligi verilmis ve 1597 de ikinci kez Bosna Valisi Macarlari iyi tanimasindan oturu Macaristan Genel Valiligi de yapmistir Bu gorevindeyken emeklilige ayrilmistir Ciftliginde yasarken yeni fethedilen Egri ve Kanije sehirlerini icine alan sinir eyaletine Kanije Kalesi ne beylerbeyi olarak atandi Buraya geldiginde yasi 80 dolaylarindadir 1601 yilina kadar burada gorev yapti 1599 da Avusturyalilarla yapilan bir carpismada Semendire beyi Mehmed Bey le beraber yaralandi Sonra Kanije de 1601 yilinda mahsur kaldi ve burayi Arsiduk Ferdinand kumandanligindaki Avusturya ordularinin saldirilarina karsi 2 ay savundu Kanije Savunmasi Dusman ordusunu uyguladigi taktiklerle perisan etmekle isim yapti Savunma basariyla sonuclandi Sonra da dorduncu vezir seref rutbesi de verilerek 1602 de ucuncu kez Bosna Valisi gorevi verildi Kasim 1603 te Rumeli Valiligine atandi Burada gorev yaparken Anadolu da Celali Isyanlari bas gosterdi Bu isyanlari ozelikle Celali Canpuladoglu isyanini bastirmak icin Tiryaki Hasan Pasa gorevlendirildi Buradan da en son gorevi olan Budin Beylerbeyligi ne atandi 1610 da vezirlikle emekli oldu Ama 1611 de son defa Budin valisi olarak gorevlendirildi ve yil sonunda bu gorevdeyken Budin de oldu Tiryaki Hasan Pasa yetenekleri sayesinde yaptigi savaslarda hic yenilgi yuzu gormemistir Bu yuzden tarihciler tarafindan Osmanli Devleti nin o devirlerdeki en onemli kumandanlarindan biri olarak gosterilmektedir Sicill i Osmani de Hamiyetli dogru akilli tedbirli sadik ve kose bir zat idi olarak degerlendirilmektedir Kaynakca a b c d e Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C II s 129 130 1 Dis baglantilarKilic Abdullah Hasan Pasa Tiryaki 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 546 ISBN 975 08 0072 9 Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C II s 129 130 2 Bir Osmanlinin biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz