Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çelebi, Eski Türkçe ve Osmanlı İmparatorluğu’nun neredeyse tüm dönemlerinde kullanılan bir ünvan. Osmanlıların, ilk yıllarında şehzadeler için kullanılan bu san, ileri dönemlerde çoğu kişi tarafından “asil, görgülü, okumuş, bilgili” kimseler anlamında da kullanılmıştır. Çelebi sözcüğü; Memlûkler tarafından katip anlamında kullanılmaktaydı ve Rumca'da ise "iyi hitap eden" manasına gelmektedir.Bizans kaynakları ise kelimenin Türkçe olduğunu ve "beyzade" anlamına geldiğini aktarmaktadır.
Kökenbilim
Türkçede "beyefendi", "iyi huylu" ya da "nazik" anlamına gelen Türkçe kökenli bir unvandır. Çelebi, köken bakımından Eski Türkçe’de "Tanrı" anlamına gelen “Çalab” sözcüğünden türediği için "Tanrı adamı" anlamına da gelir. Sözcüğün kökenbilimi hakkında türlü görüşler ileri sürülmüşse de, bugüne dek kesin bir sonuca varılamamıştır. Yapılan önerilerin en eski olanı ve günümüzde de en çok onaylanmış olanı, Şeyhülislam İbn Kemal ile Hasan Kâfî Akhisârî’nin, bu sözcüğün kökenbilimiyle ilgili risâlelerinde ortaya koydukları, Çelebi’nin, Türkmen dilinde Allah’ın (Tengri) isimlerinden biri olan Çalap’tan geldiği görüşüdür. Bu kişilere göre, sondaki nisbet “yâ”sı ile kelimeye (çalabî) “Allah’a mensup, Allah’a bağlı” anlamı verilmiş ve söyleniş biçimi, ilerleyen dönemlere değin incelerek Çelebi şekline dönüşmüştür. Kelimenin, Yunanca’dan ya da başka bir Hint-Avrupa dilinden geldiği konusundaki öneriler ise inandırıcı olmaktan uzaktır. Nitekim, İbn Battûta, Çelebi sözcüğünün Anadolu’da “efendi” anlamında kullanıldığını belirttiği gibi, bazı Bizans kaynaklarında da bu sözcüğün, Eski Türkçe kökenli olduğu ve “beyzade” anlamına geldiği kayıtlıdır.
Kaynakça
- ^ Yörük, Saim. (PDF). sosyalarastirmalar.com. 25 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2014.
- ^ (1954). "Çelebi Kelimesi Hakkında Ebu's-Su'ûd'a Atfedilen Bir Fetva". Belleten. Ankara: Türk Tarih Kurumu. ss. 11-14.
- ^ İpşirli, Mehmet (1993). "Çelebi". İstanbul. s. 259.
- ^ Doerfer, III, 89-91; Erdal, s. 407-416
- ^ Marcel Erdal, “Early Turkish Names for the Muslim God, and the Title Çelebi”, AAS, XVI/3 (1982), s. 407-416.
 | Bir isim ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Celebi Eski Turkce ve Osmanli Imparatorlugu nun neredeyse tum donemlerinde kullanilan bir unvan Osmanlilarin ilk yillarinda sehzadeler icin kullanilan bu san ileri donemlerde cogu kisi tarafindan asil gorgulu okumus bilgili kimseler anlaminda da kullanilmistir Celebi sozcugu Memlukler tarafindan katip anlaminda kullanilmaktaydi ve Rumca da ise iyi hitap eden manasina gelmektedir Bizans kaynaklari ise kelimenin Turkce oldugunu ve beyzade anlamina geldigini aktarmaktadir KokenbilimTurkcede beyefendi iyi huylu ya da nazik anlamina gelen Turkce kokenli bir unvandir Celebi koken bakimindan Eski Turkce de Tanri anlamina gelen Calab sozcugunden turedigi icin Tanri adami anlamina da gelir Sozcugun kokenbilimi hakkinda turlu gorusler ileri surulmusse de bugune dek kesin bir sonuca varilamamistir Yapilan onerilerin en eski olani ve gunumuzde de en cok onaylanmis olani Seyhulislam Ibn Kemal ile Hasan Kafi Akhisari nin bu sozcugun kokenbilimiyle ilgili risalelerinde ortaya koyduklari Celebi nin Turkmen dilinde Allah in Tengri isimlerinden biri olan Calap tan geldigi gorusudur Bu kisilere gore sondaki nisbet ya si ile kelimeye calabi Allah a mensup Allah a bagli anlami verilmis ve soylenis bicimi ilerleyen donemlere degin incelerek Celebi sekline donusmustur Kelimenin Yunanca dan ya da baska bir Hint Avrupa dilinden geldigi konusundaki oneriler ise inandirici olmaktan uzaktir Nitekim Ibn Battuta Celebi sozcugunun Anadolu da efendi anlaminda kullanildigini belirttigi gibi bazi Bizans kaynaklarinda da bu sozcugun Eski Turkce kokenli oldugu ve beyzade anlamina geldigi kayitlidir Kaynakca Yoruk Saim PDF sosyalarastirmalar com 25 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2014 1954 Celebi Kelimesi Hakkinda Ebu s Su ud a Atfedilen Bir Fetva Belleten Ankara Turk Tarih Kurumu ss 11 14 Ipsirli Mehmet 1993 Celebi Istanbul s 259 Doerfer III 89 91 Erdal s 407 416 Marcel Erdal Early Turkish Names for the Muslim God and the Title Celebi AAS XVI 3 1982 s 407 416 Bir isim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz