Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Geceyarısı Ekspresi Alan Parker'ın yönetmenliğini yaptığı 1978 yapımı İngiliz-Amerikan sinema filmidir. 1970'te, Türkiye'de tutuklanıp hapse atılan Billy Hayes'in gerçek öyküsünden yola çıkılarak yazılmış hikâyeyi anlatmaktadır.
| Midnight Express | |
 Geceyarısı Ekspresi filminin sinema afişi | |
| Yönetmen | Alan Parker |
|---|---|
| Yapımcı | |
| Senarist | Kitap: Billy Hayes Uyarlama: Oliver Stone |
| Oyuncular | Brad Davis Irene Miracle Bo Hopkins Kevork Malikyan John Hurt |
| Müzik | Giorgio Moroder |
| Görüntü yönetmeni | Michael Seresin |
| Kurgu | |
| Stüdyo | |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Dram |
| Renk | Renkli () |
| Yapım yılı | 1978, Birleşik Krallık, ABD |
| Süre | 121 dakika |
| Dil | İngilizce Türkçe |
| Bütçe | 2,3 milyon $ |
| Hasılat | 35 milyon $ |
Konusu
Amerikalı genç bir turist olan Billy Hayes, sevgilisi Susan ile birlikte Türkiye'de tatildedir. Hayes tatil dönüşü arkadaşlarına satıp para kazanmak amacıyla ülkesine dönerken yanında iki kilogram haşhaş götürmeye teşebbüs eder. Vücuduna canlı bomba gibi yerleştirdiği küçük paketler hâlindeki uyuşturucu uçağa binmek üzereyken yapılan ani bir güvenlik aramasıyla polisler tarafından bulunur ve İstanbul Sağmalcılar Cezaevi'nde tutuklu geçireceği süreç başlar.
Ödüller ve adaylıklar
| Ödül | Kategori | Adaylar | Sonuç |
|---|---|---|---|
| Akademi Ödülleri | En İyi Film Akademi Ödülü | , | Adaylık |
| En İyi Yönetmen Akademi Ödülü | Alan Parker | Adaylık | |
| En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü | John Hurt | Adaylık | |
| En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü | Oliver Stone | Kazandı | |
| En İyi Film Kurgusu Akademi Ödülü | Adaylık | ||
| En İyi Özgün Müzik Akademi Ödülü | Giorgio Moroder | Kazandı |
Analiz
Film ve kitap arasındaki farklar
- Gerçekte William Hayes Türkiye'de yalnızken filmde sevgilisi ile birliktedir.
- İşkence sahneleri tamamen sonradan eklenmiştir. William Hayes, Türk gardiyanlar tarafından işkence gördüğünden ya da cinsel istismara uğradığından hiçbir zaman söz etmemiştir. Ancak filmde de olduğu gibi kendi isteğiyle homoseksüel ilişkide bulunduğunu açıklamıştır.
- Kitapta; William Hayes, hapishane arkadaşının dilini ısırmıyor.
- Kitabın ve filmin bitişleri de farklıdır: Kitapta Hayes İmralı Adası'ndaki başka bir hapishaneye transfer edilir ve oradan deniz yoluyla kaçar; filmde ise Hayes, istemeden öldürdüğü başgardiyanın üniformasını giyerek gardiyan kılığında hapishaneden kaçar.
Gelişimi
Film büyük çoğunlukla Türkiye'de geçmesine rağmen İstanbul Valiliği'nin filme ev sahipliği yapmayı reddetmesi üzerine, filmin tamamı Malta'da çekilmiştir. Aktörlerin çoğunluğu Maltalıyken; İtalyan, Amerikan, Yunan ve Ermeni oyuncular da filmin kadrosunda yer almaktadır.
Tepkiler ve sonuçları
Gösterime girmeden önce Türkiye tarafından protesto edilen Geceyarısı Ekspresi, 52. Akademi Ödülleri'nde aday olduğu 6 dalın 2'sinde Akademi Ödülü kazandı (En iyi özgün müzik: Giorgio Moroder ve en iyi uyarlama senaryo: Oliver Stone).
18 Mayıs 1978'de Midnight Express farklı ülkelerden gelen gazetecilerden oluşan bir izleyici grubuna Cannes Film Festivali kapsamında gösterildi. 43 gün sonra Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye mahkûmların değişimi konusunda bir müzakereye girdi.
Aralık 2004'te Türkiye'ye yaptığı bir ziyaret sırasında kitaptan uyarlanan filmin senaryo yazarı Oliver Stone yazdığı şeyleri çekim aşamasında fazla dramatize ettiğini kabul ederek özür diledi.
Yakın zamanda Amerikan basınına yaptığı açıklamalarda da Billy Hayes Türkiye hakkında fikir ve anılarının filmde olduğu gibi sadece negatif şeylerden oluşmadığını ve filmde çarpıtılan Türkiye görüntüsü yüzünden vicdan azabı duyduğunu belirtiyor.
Kaynakça
- ^ . 24 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2011.
- ^ . 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2011.
- ^ . 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2007.
- ^ (İngilizce) Helena Smith, Stone'un Pişmanlığı
- ^ "Hayes'in Pişmanlığı". 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Geceyarisi Ekspresi Alan Parker in yonetmenligini yaptigi 1978 yapimi Ingiliz Amerikan sinema filmidir 1970 te Turkiye de tutuklanip hapse atilan Billy Hayes in gercek oykusunden yola cikilarak yazilmis hikayeyi anlatmaktadir Geceyarisi EkspresiMidnight ExpressGeceyarisi Ekspresi filminin sinema afisiYonetmenAlan ParkerYapimciSenaristKitap Billy Hayes Uyarlama Oliver StoneOyuncularBrad Davis Irene Miracle Bo Hopkins Kevork Malikyan John HurtMuzikGiorgio MoroderGoruntu yonetmeniMichael SeresinKurguStudyoCinsiSinema filmiTuruDramRenkRenkli Yapim yili1978 Birlesik Krallik ABDSure121 dakikaDilIngilizce TurkceButce2 3 milyon Hasilat35 milyon KonusuAmerikali genc bir turist olan Billy Hayes sevgilisi Susan ile birlikte Turkiye de tatildedir Hayes tatil donusu arkadaslarina satip para kazanmak amaciyla ulkesine donerken yaninda iki kilogram hashas goturmeye tesebbus eder Vucuduna canli bomba gibi yerlestirdigi kucuk paketler halindeki uyusturucu ucaga binmek uzereyken yapilan ani bir guvenlik aramasiyla polisler tarafindan bulunur ve Istanbul Sagmalcilar Cezaevi nde tutuklu gecirecegi surec baslar Oduller ve adayliklarOdul Kategori Adaylar SonucAkademi Odulleri En Iyi Film Akademi Odulu AdaylikEn Iyi Yonetmen Akademi Odulu Alan Parker AdaylikEn Iyi Yardimci Erkek Oyuncu Akademi Odulu John Hurt AdaylikEn Iyi Uyarlama Senaryo Akademi Odulu Oliver Stone KazandiEn Iyi Film Kurgusu Akademi Odulu AdaylikEn Iyi Ozgun Muzik Akademi Odulu Giorgio Moroder KazandiAnalizFilm ve kitap arasindaki farklar Gercekte William Hayes Turkiye de yalnizken filmde sevgilisi ile birliktedir Iskence sahneleri tamamen sonradan eklenmistir William Hayes Turk gardiyanlar tarafindan iskence gordugunden ya da cinsel istismara ugradigindan hicbir zaman soz etmemistir Ancak filmde de oldugu gibi kendi istegiyle homoseksuel iliskide bulundugunu aciklamistir Kitapta William Hayes hapishane arkadasinin dilini isirmiyor Kitabin ve filmin bitisleri de farklidir Kitapta Hayes Imrali Adasi ndaki baska bir hapishaneye transfer edilir ve oradan deniz yoluyla kacar filmde ise Hayes istemeden oldurdugu basgardiyanin uniformasini giyerek gardiyan kiliginda hapishaneden kacar Gelisimi Film buyuk cogunlukla Turkiye de gecmesine ragmen Istanbul Valiligi nin filme ev sahipligi yapmayi reddetmesi uzerine filmin tamami Malta da cekilmistir Aktorlerin cogunlugu Maltaliyken Italyan Amerikan Yunan ve Ermeni oyuncular da filmin kadrosunda yer almaktadir Tepkiler ve sonuclariGosterime girmeden once Turkiye tarafindan protesto edilen Geceyarisi Ekspresi 52 Akademi Odulleri nde aday oldugu 6 dalin 2 sinde Akademi Odulu kazandi En iyi ozgun muzik Giorgio Moroder ve en iyi uyarlama senaryo Oliver Stone 18 Mayis 1978 de Midnight Express farkli ulkelerden gelen gazetecilerden olusan bir izleyici grubuna Cannes Film Festivali kapsaminda gosterildi 43 gun sonra Amerika Birlesik Devletleri ve Turkiye mahkumlarin degisimi konusunda bir muzakereye girdi Aralik 2004 te Turkiye ye yaptigi bir ziyaret sirasinda kitaptan uyarlanan filmin senaryo yazari Oliver Stone yazdigi seyleri cekim asamasinda fazla dramatize ettigini kabul ederek ozur diledi Yakin zamanda Amerikan basinina yaptigi aciklamalarda da Billy Hayes Turkiye hakkinda fikir ve anilarinin filmde oldugu gibi sadece negatif seylerden olusmadigini ve filmde carpitilan Turkiye goruntusu yuzunden vicdan azabi duydugunu belirtiyor Kaynakca 24 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2011 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2011 29 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Nisan 2007 Ingilizce Helena Smith Stone un Pismanligi Hayes in Pismanligi 5 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2010