Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Kasım 2016) () |
Kerevit, ile üst familyalarından on ayaklı kabuklu türlerinin ortak adıdır.
| Kerevit | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Kerevitin Türkiye'deki tek türü (Astacus leptodactylus) | ||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Metne bakınız. |
Tatlı su ıstakozu da denilen kerevitleri, üst familyasından ıstakozlarla karıştırmamak gerekir. Kerevit sözü Türkçeye Yunancadan (καραβίδα) geçmiştir.
Kerevitler (tatlısu ıstakozları), yengeçler ve ıstakozlar (deniz ıstakozları) gibi diğer kabuklulara benzer şekilde çoğalırlar. Ancak, serbest yaşam sürdüren bir larva evresine sahip olmayışlarıyla onlardan belirgin bir şekilde ayrılırlar.
Yayılım
Dünya üzerinde yaklaşık 600 kerevit türü Afrika ve Antarktika kıtaları hariç diğer kıtalarda doğal olarak bulunmaktadırlar. Ayrıca, kerevitler orijinal olarak bulundukları ortamlardan başka ortamlara, yoğun olarak, doğal yollarla (göç veya akıntılarla birlikte); tesadüfen (gemilerin balast sularıyla, kanallarla, balık yakalamada tuzaklarda kullanılmalarıyla, kontrol altında tutuldukları ortamlardan kaçmalarıyla, predatörler ya da insanlar tarafından farkında olmadan taşınmalarıyla) veya insanlar tarafından bilinçli olarak (akvaryumlarda hobi olarak tutulmaları, üretim ve yetiştiriciliklerinin yapılması, su bitkilerinin kontrolü) taşınmışlardır. Kerevitlerin bir ortamdan başka ortama taşınmalarında en önemli ve yaygın faktör girişimcilerin bu canlılardan ekonomik olarak gelir elde etme istemidir.
Ekonomik türler
Ekonomik gelir etme amacıyla kullanılan türler arasında başlıca Procambarus clarkii, Pacifastacus leniusculus, Cherax destructor, C. quadricarinatus, Orconectes limosus, O. rusticus ve Astacus leptodactylus gelmektedir. Bu türlerden Procambarus clarkii Afrika, Asya, Amerika’da Kaliforniya'ya ve Avrupa kıtalarında; Procambarus leniusculus Japonya, Avrupa ve Amerika’da Kaliforniya'ya; C. destructor Afrika ve Avustralya; C. quadricarinatus Güney Amerika’ya, O. rusticus Kuzey Amerika’ya ve A. leptodactylus ise Avrupa’ya doğal olarak bulundukları ortamdan taşınarak stoklanmışlardır.
Doğal ortamlardan hasadı yapılan kerevit türleri arasında ilk sırayı Procambarus clarkii almaktadır. En fazla P. clarkii hasadı ise Çin’de gerçekleşmektedir. Çin’e Japonya’dan getirilip stoklanan P. clarkii 1990’lı yılların başlarında tahminen 40.000 ton/yıl civarında hasat edilmişken, bu değer 1990’lı yılların sonlarına doğru 70.000 ton/yıl’a ulaşmıştır.
Güney Amerika’da, başlıca Louisiana bölgesinde, Procambarus clarkii ve P. zonangulus kültürü yapılan en önemli türlerdir. Bu iki türün üretimi 1999’da yaklaşık 35.000 ton olmuştur. Bu değerin % 85’ini Procambarus clarkii olmuştur. Bununla birlikte, Kuzey Amerika ve Kanada’da Procambarus clarkii ve Orconectes türleri az miktarlarda da olsa üretilmektedir.
Avustralya’da kültürü yapılan en önemli tür Cherax destructor ’dur. Bu türün üretimi 1998-1999 yıllarında 250 tona ulaşmıştır. C. quadricarinatus ise Avustralya’da üretimi (79 ton) yapılan ikinci önemli türdür. Ayrıca, C. tenuimanus ise 1998-1999 yıllarında 49 ton üretilmiştir. Bu türler diğer kerevit türlerine göre daha büyük olduklarından ticari değerleri daha yüksektir.
Türkiye’de kerevit ismiyle bilinen Doğu Avrupa kereviti (Astacus leptodactylus) dünyada 1830’lu yıllardan sonra önemli bir ticari ürün (lüks bir gıda maddesi) olarak değerlendirilmesine rağmen, Türkiye’de ancak II. Dünya savaşından sonra su ürünleri içerisinde önemli ihraç ürünleri arasına girmiştir. Türkiye kerevit üretiminde yıllara göre dalgalanmalar bulunmaktadır. Örnek olarak, toplam kerevit üretimi 1979 yılında 500 ton iken, 1982 yılında bu değer 6500 ton olmuş, 1986 yılından sonra ise özellikle kerevit vebası (Aphanomyces astaci)’nın görülmesi, aşırı avlanma ve çevre kirlenmesi nedenleriyle giderek azalmıştır. Günümüzde toplam kerevit üretimi ise (1894 ton, 2002 verileri) 1980’li yılların yaklaşık % 15’i dolaylarındadır. İznik Gölü (557 ton) ve Eğirdir Gölü (237 ton) ise en önemli istihsal sahaları arasında bulunmaktadır.
Kerevitler son yıllarda akvaryum sektöründe de talep gören canlılar haline gelmişlerdir. Türkiye'de bazı akvaristlerin doğadan topladıkları Astacus leptodactylus türü kerevitleri akvaryumlarda baktıkları rapor edilmiştir. Bu türün yanı sıra yurtdışından ithal edilen , , , , , , ve Procambarus clarkii olmak üzere 8 farklı türün tespit edildiği bildirilmiştir.
Sınıflandırma
- Astacoidea
- Astacidae
-
- Astacus astacus —
- Astacus leptodactylus — Doğu Avrupa kereviti
- Astacus pachypus —
-
- Austropotamobius italicus
- Austropotamobius llopisi †
- Austropotamobius pallipes —
- Austropotamobius torrentium —
-
- Pacifastacus chenoderma
- Pacifastacus connectens
- Pacifastacus fortis —
- Pacifastacus gambelii
- Pacifastacus leniusculus —
- Pacifastacus nigrescens —
-
- Cambaridae
- Astacidae
- Parastacoidea
- Parastacidae
- Parastacidae
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Muzaffer Mustafa Harlıoğlu ve Serpil Mişe Yonar (2007), Yabancı Tatlı Su Istakoz Türlerinin Türkiye’ye Stoklanmasının Meydana Getirebileceği Muhtemel Sonuçlar, E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 2007, Cilt/Volume 24, Sayı/Issue (1-2): 213–218
- [2] 29 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Behire Işıl Didinen, Seçil Ekici, Öznur Diler, Seval Bahadır Koca, Arife Dulluç, Astacidae familyası tatlı su istakozlarının yetiştiriciliğinde yavrularda gelişim ve yaşama oranlarını etkileyen faktörler
- [3] 30 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Prof. Dr Atilla Alpbaz
- [4] 10 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Gürel Türkmen, Onur Karadal (2012) The survey of the imported freshwater decapod species via the ornamental aquarium trade in Turkey. Journal of Animal and Veterinary Advances, 11(15): 2824-2827.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kasim 2016 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Kerevit ile ust familyalarindan on ayakli kabuklu turlerinin ortak adidir KerevitKerevitin Turkiye deki tek turu Astacus leptodactylus Biyolojik siniflandirmaAlem Animalia Hayvanlar Sube Arthropoda Eklem bacaklilar Alt sube Crustacea Kabuklular Sinif MalacostracaTakim Decapoda On ayaklilar Alt takim Infra takim 1852Ust familya 1802 Huxley 1879FamilyalarMetne bakiniz Astacus leptodactylusPacifastacus leniusculusCambarellus patzcuarensisOrconectes limosusAstacoides betsileoensisCherax destructorCherax tenuimanusMeksika usulu kerevit Tatli su istakozu da denilen kerevitleri ust familyasindan istakozlarla karistirmamak gerekir Kerevit sozu Turkceye Yunancadan karabida gecmistir Kerevitler tatlisu istakozlari yengecler ve istakozlar deniz istakozlari gibi diger kabuklulara benzer sekilde cogalirlar Ancak serbest yasam surduren bir larva evresine sahip olmayislariyla onlardan belirgin bir sekilde ayrilirlar YayilimDunya uzerinde yaklasik 600 kerevit turu Afrika ve Antarktika kitalari haric diger kitalarda dogal olarak bulunmaktadirlar Ayrica kerevitler orijinal olarak bulunduklari ortamlardan baska ortamlara yogun olarak dogal yollarla goc veya akintilarla birlikte tesadufen gemilerin balast sulariyla kanallarla balik yakalamada tuzaklarda kullanilmalariyla kontrol altinda tutulduklari ortamlardan kacmalariyla predatorler ya da insanlar tarafindan farkinda olmadan tasinmalariyla veya insanlar tarafindan bilincli olarak akvaryumlarda hobi olarak tutulmalari uretim ve yetistiriciliklerinin yapilmasi su bitkilerinin kontrolu tasinmislardir Kerevitlerin bir ortamdan baska ortama tasinmalarinda en onemli ve yaygin faktor girisimcilerin bu canlilardan ekonomik olarak gelir elde etme istemidir Ekonomik turlerEkonomik gelir etme amaciyla kullanilan turler arasinda baslica Procambarus clarkii Pacifastacus leniusculus Cherax destructor C quadricarinatus Orconectes limosus O rusticus ve Astacus leptodactylus gelmektedir Bu turlerden Procambarus clarkii Afrika Asya Amerika da Kaliforniya ya ve Avrupa kitalarinda Procambarus leniusculus Japonya Avrupa ve Amerika da Kaliforniya ya C destructor Afrika ve Avustralya C quadricarinatus Guney Amerika ya O rusticus Kuzey Amerika ya ve A leptodactylus ise Avrupa ya dogal olarak bulunduklari ortamdan tasinarak stoklanmislardir Dogal ortamlardan hasadi yapilan kerevit turleri arasinda ilk sirayi Procambarus clarkii almaktadir En fazla P clarkii hasadi ise Cin de gerceklesmektedir Cin e Japonya dan getirilip stoklanan P clarkii 1990 li yillarin baslarinda tahminen 40 000 ton yil civarinda hasat edilmisken bu deger 1990 li yillarin sonlarina dogru 70 000 ton yil a ulasmistir Guney Amerika da baslica Louisiana bolgesinde Procambarus clarkii ve P zonangulus kulturu yapilan en onemli turlerdir Bu iki turun uretimi 1999 da yaklasik 35 000 ton olmustur Bu degerin 85 ini Procambarus clarkii olmustur Bununla birlikte Kuzey Amerika ve Kanada da Procambarus clarkii ve Orconectes turleri az miktarlarda da olsa uretilmektedir Avustralya da kulturu yapilan en onemli tur Cherax destructor dur Bu turun uretimi 1998 1999 yillarinda 250 tona ulasmistir C quadricarinatus ise Avustralya da uretimi 79 ton yapilan ikinci onemli turdur Ayrica C tenuimanus ise 1998 1999 yillarinda 49 ton uretilmistir Bu turler diger kerevit turlerine gore daha buyuk olduklarindan ticari degerleri daha yuksektir Turkiye de kerevit ismiyle bilinen Dogu Avrupa kereviti Astacus leptodactylus dunyada 1830 lu yillardan sonra onemli bir ticari urun luks bir gida maddesi olarak degerlendirilmesine ragmen Turkiye de ancak II Dunya savasindan sonra su urunleri icerisinde onemli ihrac urunleri arasina girmistir Turkiye kerevit uretiminde yillara gore dalgalanmalar bulunmaktadir Ornek olarak toplam kerevit uretimi 1979 yilinda 500 ton iken 1982 yilinda bu deger 6500 ton olmus 1986 yilindan sonra ise ozellikle kerevit vebasi Aphanomyces astaci nin gorulmesi asiri avlanma ve cevre kirlenmesi nedenleriyle giderek azalmistir Gunumuzde toplam kerevit uretimi ise 1894 ton 2002 verileri 1980 li yillarin yaklasik 15 i dolaylarindadir Iznik Golu 557 ton ve Egirdir Golu 237 ton ise en onemli istihsal sahalari arasinda bulunmaktadir Kerevitler son yillarda akvaryum sektorunde de talep goren canlilar haline gelmislerdir Turkiye de bazi akvaristlerin dogadan topladiklari Astacus leptodactylus turu kerevitleri akvaryumlarda baktiklari rapor edilmistir Bu turun yani sira yurtdisindan ithal edilen ve Procambarus clarkii olmak uzere 8 farkli turun tespit edildigi bildirilmistir SiniflandirmaAstacoidea Astacidae Astacus astacus Astacus leptodactylus Dogu Avrupa kereviti Astacus pachypus Austropotamobius italicus Austropotamobius llopisi Austropotamobius pallipes Austropotamobius torrentium Pacifastacus chenoderma Pacifastacus connectens Pacifastacus fortis Pacifastacus gambelii Pacifastacus leniusculus Pacifastacus nigrescens Cambaridae Faxonella Parastacoidea ParastacidaeAyrica bakinizKerevit vebasiKaynakcaMuzaffer Mustafa Harlioglu ve Serpil Mise Yonar 2007 Yabanci Tatli Su Istakoz Turlerinin Turkiye ye Stoklanmasinin Meydana Getirebilecegi Muhtemel Sonuclar E U Su Urunleri Dergisi 2007 Cilt Volume 24 Sayi Issue 1 2 213 218 2 29 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Behire Isil Didinen Secil Ekici Oznur Diler Seval Bahadir Koca Arife Dulluc Astacidae familyasi tatli su istakozlarinin yetistiriciliginde yavrularda gelisim ve yasama oranlarini etkileyen faktorler 3 30 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Prof Dr Atilla Alpbaz 4 10 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gurel Turkmen Onur Karadal 2012 The survey of the imported freshwater decapod species via the ornamental aquarium trade in Turkey Journal of Animal and Veterinary Advances 11 15 2824 2827