Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı (İngilizce: Haidar Pasha Cemetery), İstanbul'un Anadolu yakasında, Üsküdar ve Kadıköy arasındaki Haydarpaşa semtinde yer alan İngiliz askerî kabristanıdır. İlk olarak 1854-1856 yılları arasında Kırım Savaşı'na katılarak savaşta yaşamını yitiren İngiliz askerlerinin gömülmesi için devet eliyle tahsis edilen mezarlık, o dönemde Osmanlı İmparatorluğu'nun müttefiği olan İngiltere'nin hizmetine verilen Askerî Hastane'nin hemen yanında bulunmaktadır. Kırım Savaşı'nda ölen askerlerin yanı sıra, mezarlıkta Birinci ve İkinci Dünya savaşlarında çeşitli nedenlerle yaşamını yitiren İngiliz vatandaşı asker ve siviller de gömülüdür.
| Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı | |
|---|---|
 Mezarlığın görünümü | |
 | |
| Konum | Üsküdar, İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°00′00″K 29°01′10″D / 41.00000°K 29.01944°D |
| Tür | Asker Mezarlığı |
| Din | Hristiyan Mezarlığı |
| Açılış | 1855) |
| Sorumlu | Commonwealth War Graves Commission |
| Durum | Kullanımda |
| İnternet sitesi | Commonwealth War Graves Commission |
Kırım Savaşı mezarları
Mezarlık, Kırım Savaşı'na katılıp da yaralı olarak İstanbul'a getirilen; ancak tarihte ilk kez Florence Nightingale tarafından oluşturulan organize askerî hastanede kolera nedeniyle yaşamlarını yitiren İngiliz askerleri için tahsis edilmiştir. Mezarlık alanı, resmi olarak 16 Mayıs 1855 tarihinde dönemin Birleşik Krallık büyükelçisi Lord Stratford tarafından açılmış ve Anglikan piskopos George Tomlinson tarafından kutsanmıştır. Savaş boyunca Selimiye Kışlası'nda toplam 6 bin İngiliz askerinin bu hastalık nedeniyle öldüğü sanılmaktadır. Bu askerlerin çok azının mezar yerleri günümüze dek ulaşmayı başarabilmiştir. İlk olarak biri deniz kıyısına yakın, diğer hastaneye yakın iki ayrı arsa üzerinde oluşturulmaya başlanan Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı'nın kurulu olduğu arazi Kanuni Sultan Süleyman'ın özel mülklerindendi. Bu arsa 1855 yılında İngiliz hükûmetine bağışlandı. Birbirinden ayrı iki arsadan oluşan mezarlık, 1867 yılında aradaki arazinin de bağışlanmasıyla ya da satılmasıyla birleşmiş oldu.
Kırım Savaşı'nda ölen askerlerin anısına, 1857 yılında Birleşik Krallık kraliçesi Victoria tarafından bir anıt diktirildi. Yaklaşık 28 metre yüksekliğindeki bu anıt, Haydarpaşa'ın pek çok noktasından kolaylıkla görülebilmektedir.
Mezarlıktaki siviller
1867 yılından bu yana, 700'ü aşkın sivil mezarlık içinde ayrı bir bölümde gömülmüştür. Mezarlıkta yatan tanınmış siviller arasında I. Elisabeth dönemi İngiliz büyükelçisi Sir Edward Barton bulunmaktadır. Barton İstanbul'da bir süre görev yaptıktan sonra 1598 yılında İstanbul Heybeliada'da yaşamını yitirmiş ve ölümünden 257 yıl sonra kalıntıları adadaki mezarından alınarak buraya aktarılmıştır. 1898-1908 yılları arasında İstanbul'daki İngiliz Büyükelçisi da burada gömülmüş ve anısına mezarlık içinde bir şapel yaptırılmıştır.
Kırım savaşı ve dünya savaşları dışında birkaç asker de mezarlığın siviller bölümünde defnedilmiştir.
1822'de doğan ve 1868 tarihinde Osmanlı hizmetine giren ve 1881 yılında vezirlik ve müşirlik (büyük amiral) rütbesiyle donanma komutanlığına kadar yükselen Augustus Charles Hobart Hampten (Osmanlıdaki adıyla Hobart Paşa) burada gömülüdür. 1886 yılında tedavi için gittiği İtalya'da ölünce Türk topraklarında defnedilme vasiyeti üzerine Abdülhamid II tarafından cenazesi Necid vapuruyla İstanbul'a getirilmiştir.
I. ve II. Dünya Savaşı mezarları
Mezarlıkta I. Dünya Savaşı sırasında Türkiye'de ölen 400'ün üzerinde askerin mezarı vardır. Bu askerlerin büyük bir bölümünü savaş tutsakları ve Mondros Mütarekesi sonrasında İstanbul'un işgali sırasında (1918-1923) direnişçilerce öldürülen askerler oluşturmaktadır.
Rusya'da ya da Türkiye sınırlarında ölen (bir bölümü Hint kökenli) 200 İngiliz vatandaşının adlarının bulunduğu anıt mezarlıktaki diğer dikkat çekici yapılardandır. Bu anıta, mezarları günümüze dek ulaşamayan, kaybolan ya da tahrip olan askerlerin adları yazılmıştır.
I. Dünya savaşının yanı sıra, mezarlıkta II. Dünya savaşı kurbanı askerler de gömülüdür. Kraliyet Donanması'na ve Kraliyet Hava Kuvvetleri'ne mensup 38 asker Akdeniz'deki çeşitli görev yerlerinde, çeşitli nedenlerden dolayı yaşamlarının yitirdikten sonra İstanbul'daki, Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı'na getirilerek burada defnedilmiştir.
İşletilmesi
1925'e dek işletmesi, korunması ve diğer sorumlulukları doğrudan İngiliz hükûmeti tarafından üstlenilmekte olan mezarlığın işletmesi Commonwealth War Graves Commission (Türkçe: Britanya Savaş Mezarlıkları Komisyonu) adlı kuruluşa bırakıldı.
Konumu
Mezarlık bugün Haydarpaşa Limanı ile Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi arasında yer almaktadır. Üsküdar'dan Kadıköy'e uzanan Tıbbiye caddesi üzerinden mezarlığa kolaylıkla ulaşılabilir. Haydarpaşa Garı'ndan da mezarlığa kısa bir geçiş yolu bulunmasına karşın geçit, güvenlik gerekçesiyle görevlilerce kapalı tutulmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Üsküdar Municipality 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe)
- ^ "A Narrative of Personal Experiences and Impressions During a Residence on the Bosphorus Throughout the Crimean War (1881), Lady Alicia Blackwood'un seyahatnamesi". 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2023.
- ^ Understanding Gallipoli 7 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe)
- ^ Hobart Paşa'nın Anıları,Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları,2010,
- ^ Understanding Gallipoli, 1939-1945 Deads of World War II 7 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe)
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Commonwealth War Graves Commission Haidar Pasha Cemetery 7 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Haydarpasa Ingiliz Mezarligi Ingilizce Haidar Pasha Cemetery Istanbul un Anadolu yakasinda Uskudar ve Kadikoy arasindaki Haydarpasa semtinde yer alan Ingiliz askeri kabristanidir Ilk olarak 1854 1856 yillari arasinda Kirim Savasi na katilarak savasta yasamini yitiren Ingiliz askerlerinin gomulmesi icin devet eliyle tahsis edilen mezarlik o donemde Osmanli Imparatorlugu nun muttefigi olan Ingiltere nin hizmetine verilen Askeri Hastane nin hemen yaninda bulunmaktadir Kirim Savasi nda olen askerlerin yani sira mezarlikta Birinci ve Ikinci Dunya savaslarinda cesitli nedenlerle yasamini yitiren Ingiliz vatandasi asker ve siviller de gomuludur Haydarpasa Ingiliz MezarligiMezarligin gorunumuKonumUskudar Istanbul TurkiyeKoordinatlar41 00 00 K 29 01 10 D 41 00000 K 29 01944 D 41 00000 29 01944TurAsker MezarligiDinHristiyan MezarligiAcilis1855 169 yil once 1855 SorumluCommonwealth War Graves CommissionDurumKullanimdaInternet sitesiCommonwealth War Graves CommissionKirim Savasi mezarlariKirim Savasi sirasinda olen bir Ingiliz askerinin mezartasi Mezarlik Kirim Savasi na katilip da yarali olarak Istanbul a getirilen ancak tarihte ilk kez Florence Nightingale tarafindan olusturulan organize askeri hastanede kolera nedeniyle yasamlarini yitiren Ingiliz askerleri icin tahsis edilmistir Mezarlik alani resmi olarak 16 Mayis 1855 tarihinde donemin Birlesik Krallik buyukelcisi Lord Stratford tarafindan acilmis ve Anglikan piskopos George Tomlinson tarafindan kutsanmistir Savas boyunca Selimiye Kislasi nda toplam 6 bin Ingiliz askerinin bu hastalik nedeniyle oldugu sanilmaktadir Bu askerlerin cok azinin mezar yerleri gunumuze dek ulasmayi basarabilmistir Ilk olarak biri deniz kiyisina yakin diger hastaneye yakin iki ayri arsa uzerinde olusturulmaya baslanan Haydarpasa Ingiliz Mezarligi nin kurulu oldugu arazi Kanuni Sultan Suleyman in ozel mulklerindendi Bu arsa 1855 yilinda Ingiliz hukumetine bagislandi Birbirinden ayri iki arsadan olusan mezarlik 1867 yilinda aradaki arazinin de bagislanmasiyla ya da satilmasiyla birlesmis oldu Kirim Savasi nda olen askerlerin anisina 1857 yilinda Birlesik Krallik kralicesi Victoria tarafindan bir anit diktirildi Yaklasik 28 metre yuksekligindeki bu anit Haydarpasa in pek cok noktasindan kolaylikla gorulebilmektedir Mezarliktaki siviller1867 yilindan bu yana 700 u askin sivil mezarlik icinde ayri bir bolumde gomulmustur Mezarlikta yatan taninmis siviller arasinda I Elisabeth donemi Ingiliz buyukelcisi Sir Edward Barton bulunmaktadir Barton Istanbul da bir sure gorev yaptiktan sonra 1598 yilinda Istanbul Heybeliada da yasamini yitirmis ve olumunden 257 yil sonra kalintilari adadaki mezarindan alinarak buraya aktarilmistir 1898 1908 yillari arasinda Istanbul daki Ingiliz Buyukelcisi da burada gomulmus ve anisina mezarlik icinde bir sapel yaptirilmistir Kirim savasi ve dunya savaslari disinda birkac asker de mezarligin siviller bolumunde defnedilmistir 1822 de dogan ve 1868 tarihinde Osmanli hizmetine giren ve 1881 yilinda vezirlik ve musirlik buyuk amiral rutbesiyle donanma komutanligina kadar yukselen Augustus Charles Hobart Hampten Osmanlidaki adiyla Hobart Pasa burada gomuludur 1886 yilinda tedavi icin gittigi Italya da olunce Turk topraklarinda defnedilme vasiyeti uzerine Abdulhamid II tarafindan cenazesi Necid vapuruyla Istanbul a getirilmistir I ve II Dunya Savasi mezarlariMezarliktan bir gorunum Kralice Victoria tarafindan olen askerler anisina yaptirilan anit Mezarlikta I Dunya Savasi sirasinda Turkiye de olen 400 un uzerinde askerin mezari vardir Bu askerlerin buyuk bir bolumunu savas tutsaklari ve Mondros Mutarekesi sonrasinda Istanbul un isgali sirasinda 1918 1923 direniscilerce oldurulen askerler olusturmaktadir Rusya da ya da Turkiye sinirlarinda olen bir bolumu Hint kokenli 200 Ingiliz vatandasinin adlarinin bulundugu anit mezarliktaki diger dikkat cekici yapilardandir Bu anita mezarlari gunumuze dek ulasamayan kaybolan ya da tahrip olan askerlerin adlari yazilmistir I Dunya savasinin yani sira mezarlikta II Dunya savasi kurbani askerler de gomuludur Kraliyet Donanmasi na ve Kraliyet Hava Kuvvetleri ne mensup 38 asker Akdeniz deki cesitli gorev yerlerinde cesitli nedenlerden dolayi yasamlarinin yitirdikten sonra Istanbul daki Haydarpasa Ingiliz Mezarligi na getirilerek burada defnedilmistir Isletilmesi1925 e dek isletmesi korunmasi ve diger sorumluluklari dogrudan Ingiliz hukumeti tarafindan ustlenilmekte olan mezarligin isletmesi Commonwealth War Graves Commission Turkce Britanya Savas Mezarliklari Komisyonu adli kurulusa birakildi KonumuMezarlik bugun Haydarpasa Limani ile Gulhane Egitim ve Arastirma Hastanesi arasinda yer almaktadir Uskudar dan Kadikoy e uzanan Tibbiye caddesi uzerinden mezarliga kolaylikla ulasilabilir Haydarpasa Gari ndan da mezarliga kisa bir gecis yolu bulunmasina karsin gecit guvenlik gerekcesiyle gorevlilerce kapali tutulmaktadir Ayrica bakinizTurkiye deki mezarliklar listesiKaynakca Uskudar Municipality 28 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce A Narrative of Personal Experiences and Impressions During a Residence on the Bosphorus Throughout the Crimean War 1881 Lady Alicia Blackwood un seyahatnamesi 10 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2023 Understanding Gallipoli 7 Subat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Hobart Pasa nin Anilari Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari 2010 Understanding Gallipoli 1939 1945 Deads of World War II 7 Subat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Dis baglantilarWikimedia Commons ta Haydarpasa Ingiliz Mezarligi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Commonwealth War Graves Commission Haidar Pasha Cemetery 7 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde