Irène Mélikoff (Azerice: İren Məlikov; d. 7 Kasım 1917, Sankt-Peterburg, Rusya - ö. 8 Ocak 2009, Strazburg, Fransa) Azeri ve Rus asıllı Fransız Türkolog.
Irène Mélikoff | |
---|---|
Doğum | 7 Kasım 1917 Sankt-Peterburg, Çarlık Rusyası |
Ölüm | 8 Ocak 2009 (91 yaşında) Strazburg, Fransa |
Milliyet | Azeri |
Meslek | Dilbilimci, Türkolog |
Ödüller | Legion d’Honneur (1994) Türk Tarih Kurumu Onur Madalyası (1982) Strasbourg Üniversitesi Onur Madalyası (1992) |
Hayatı
1917 yılında Ekim Devrimi'nin başladığı gece, Petrograd'da doğan İrene Melikoff'un babası Bakülü bir Azeri, annesi Rus'tu. Babasının adı İsgender Melikov, annesiyse Rus balerin Yevgenya Nikiferovna Mokşanov'dur. Petrolcülük işleriyle uğraşan ailesi Ekim Devrimi olunca Finlandiya'ya kaçar. Finlandiya'dan Danimarka'ya, oradansa Fransa'ya giderek Paris'e yerleşirler. Melikoff babasının kütüphanesinde 14 yaşındayken Hafız Divanı'nı, Ömer Hayyam'ı ve Sadi Şirazi'yi okur.
Sorbonne Üniversitesi Edebiyat Bölümünden mezun oldu. Doğu Dilleri Yüksek Okulu Türkçe ve Farsça Bölümünü, Sorbonne Üniversitesi Uygulamalı Yüksek Eğitim Okulu'nu bitirdi. Sorbonne Üniversitesinde Prof. Adnan Adıvar'ın öğrencisi olur.
Ünlü İslam araştırmacısı Louis Massignon onu Sufiliği araştırmaya yöneltir. Mehmet Fuat Köprülü, Feyzullah Çınar ve Ömer Lütfi Barkan ile yakın ilişki içinde olur. Türk destanları üzerine çalışan Melikoff mistisizmi öğrenmek isterken Alevilikle karşılaşır. Alevi inancının derinliğinden etkilenen Melikoff, çalışmalarını Alevilik üzerine yoğunlaştırır. Türkoloji'ye katkısı 1968 yılında Strasbourg Türk Etüdleri Enstitüsü direktörü olmasıyla hız kazanır. 1970 yılından beri yayınlanan önemli bir Türkoloji dergisi olan Turcica'nın da kurucusu olur.
Melikoff, Sorbonne Üniversitesi'nde "Umur Paşa dastanı" ile üniversiteyi tamamlamış (1954), 1957-ci ildə "Geste de Melik Danişmend" başlıqlı tezi ilə doktor olmuş ve aynı üniversiteden emekli olmuştur. Strasbourg Humanitar Bilimler Universitesi'nde 1984 yılında Azerbaycan Kültürünü Araştırma Merkezi yaratıyor ve onun başkanı seçiliyor. Merkezin adı 1988 yılının Mayıs'ında değiştirilerek Azerbaycan Kültürünü ve Sivilizasyonunu Öğrenen Merkez oluyor. Bu merkeze Profesör Irène Mélikoff başkan, Profesör Louis Bazin ve Timurçin Hacıbeyli başkan yardımcısı seçiliyor.
Strasbourg Üniversitesi Türkoloji Enstitüsü ve İranoloji Enstitüsü Müdürlüğü, TURCICA Dergisi Kurucu Başkanlığı, Osmanlı Dönemi Öncesi ve Osmanlı Dönemi Eğitimi Uluslararası Komite (CIEPO) Başkanlığı, Türkoloji Gelişim Derneği Başkanlığı, Paris Asya Toplumu Derneği Üyesi Alsace Lorraine Bölgesi Başkanlığı, Paris Dil Derneği Üyeliği, Ernest Renan Derneği Üyeliği görevlerinde bulundu.
1940 yılında ünlü matematikçi 'ın oğlu ile evlenen Melikoff, bir süre Türkiye'de de yaşadı. Faruk Sayar ile olan evliliğinden Belkıs Sonya, Ladin ve Şirin Laura isimli üç kızı oldu.
1990 yılının 20 Ocakı'nda Kara Ocak Olayı'ndan sonra Fransa'da yaşayan Azerbaycanlı muhacirlerin büyük bir kısmı ile birlikte Paris'te gösteri düzenlediler.
Eserleri
Irene Melikoff uzmanlık alanı ile ilgili çeşitli konularda kitaplar ve araştırmalar yayınladı ve pek çok ödül aldı. Birçok uluslararası kongreye katılan Melikoff'un Umur Paşa Destanı, Melik Danişmend, Ebu Müslim Horasani, Türk Sufizminin İzinde, Uyur İdik Uyardılar, Efsaneden Gerçeğe Hacı Bektaş, Türk Sufiliği ve Destandan Efsaneye ve Kırklar Sofrası isimli kitapları bulunuyor.
Ödülleri
Melikoff'un aldığı ödüller ise şöyle:
- İran Millî Eğitim Bakanlığı Onur Ödülü (1973),
- Türkiye Devlet Bakanlığı Onur Diploması (1973),
- Chevalier de l'Ordre des Palmes Academiques (1978),
- Officier de l'Ordre des Palmes Academiques (1983),
- Türk Tarih Kurumu Onur Madalyası (1982),
- Mevlana Anma Töreni Onur Madalyası (1982),
- Strasbourg Üniversitesi Onur Madalyası (1992),
- Chevalier de l’Ordre du Merite (Legion d’Honneur) (1994),
- Bakü Devlet Üniversitesi fahri doktora unvanı,
- Selçuk Üniversitesi fahri doktora unvanı.
Kaynakça
- ^ Aydın, Ayhan. . Cem Vakfı. 21 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2014.
- ^ "Melikoff". web.itu.edu.tr. 1 Eylül 2017 tarihinde kaynağından .
- ^ Nail Tan. "TÜRKLÜK BİLİMİ ÖĞRETİM ÜYESİ - PROF. DR. IRÈNE MÉLİKOFF". www.millifolklor.com. 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından .
- ^ "Diaspora hərəkatında qadınların rolu". Olaylar.az. 11 Mart 2013. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2013.
- ^ Özcan, Ömer (Mart 2009). "Türk Kültürünün Büyük Araştırmacısı İrene Melikoff". Türk Yurdu. 29 (259). 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2014.
- ^ . azertag.az. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Irene Melikoff Azerice Iren Melikov d 7 Kasim 1917 Sankt Peterburg Rusya o 8 Ocak 2009 Strazburg Fransa Azeri ve Rus asilli Fransiz Turkolog Irene MelikoffDogum7 Kasim 1917 1917 11 07 Sankt Peterburg Carlik RusyasiOlum8 Ocak 2009 91 yasinda Strazburg FransaMilliyetAzeriMeslekDilbilimci TurkologOdullerLegion d Honneur 1994 Turk Tarih Kurumu Onur Madalyasi 1982 Strasbourg Universitesi Onur Madalyasi 1992 Hayati1917 yilinda Ekim Devrimi nin basladigi gece Petrograd da dogan Irene Melikoff un babasi Bakulu bir Azeri annesi Rus tu Babasinin adi Isgender Melikov annesiyse Rus balerin Yevgenya Nikiferovna Moksanov dur Petrolculuk isleriyle ugrasan ailesi Ekim Devrimi olunca Finlandiya ya kacar Finlandiya dan Danimarka ya oradansa Fransa ya giderek Paris e yerlesirler Melikoff babasinin kutuphanesinde 14 yasindayken Hafiz Divani ni Omer Hayyam i ve Sadi Sirazi yi okur Sorbonne Universitesi Edebiyat Bolumunden mezun oldu Dogu Dilleri Yuksek Okulu Turkce ve Farsca Bolumunu Sorbonne Universitesi Uygulamali Yuksek Egitim Okulu nu bitirdi Sorbonne Universitesinde Prof Adnan Adivar in ogrencisi olur Unlu Islam arastirmacisi Louis Massignon onu Sufiligi arastirmaya yoneltir Mehmet Fuat Koprulu Feyzullah Cinar ve Omer Lutfi Barkan ile yakin iliski icinde olur Turk destanlari uzerine calisan Melikoff mistisizmi ogrenmek isterken Alevilikle karsilasir Alevi inancinin derinliginden etkilenen Melikoff calismalarini Alevilik uzerine yogunlastirir Turkoloji ye katkisi 1968 yilinda Strasbourg Turk Etudleri Enstitusu direktoru olmasiyla hiz kazanir 1970 yilindan beri yayinlanan onemli bir Turkoloji dergisi olan Turcica nin da kurucusu olur Melikoff Sorbonne Universitesi nde Umur Pasa dastani ile universiteyi tamamlamis 1954 1957 ci ilde Geste de Melik Danismend basliqli tezi ile doktor olmus ve ayni universiteden emekli olmustur Strasbourg Humanitar Bilimler Universitesi nde 1984 yilinda Azerbaycan Kulturunu Arastirma Merkezi yaratiyor ve onun baskani seciliyor Merkezin adi 1988 yilinin Mayis inda degistirilerek Azerbaycan Kulturunu ve Sivilizasyonunu Ogrenen Merkez oluyor Bu merkeze Profesor Irene Melikoff baskan Profesor Louis Bazin ve Timurcin Hacibeyli baskan yardimcisi seciliyor Strasbourg Universitesi Turkoloji Enstitusu ve Iranoloji Enstitusu Mudurlugu TURCICA Dergisi Kurucu Baskanligi Osmanli Donemi Oncesi ve Osmanli Donemi Egitimi Uluslararasi Komite CIEPO Baskanligi Turkoloji Gelisim Dernegi Baskanligi Paris Asya Toplumu Dernegi Uyesi Alsace Lorraine Bolgesi Baskanligi Paris Dil Dernegi Uyeligi Ernest Renan Dernegi Uyeligi gorevlerinde bulundu 1940 yilinda unlu matematikci in oglu ile evlenen Melikoff bir sure Turkiye de de yasadi Faruk Sayar ile olan evliliginden Belkis Sonya Ladin ve Sirin Laura isimli uc kizi oldu 1990 yilinin 20 Ocaki nda Kara Ocak Olayi ndan sonra Fransa da yasayan Azerbaycanli muhacirlerin buyuk bir kismi ile birlikte Paris te gosteri duzenlediler EserleriIrene Melikoff uzmanlik alani ile ilgili cesitli konularda kitaplar ve arastirmalar yayinladi ve pek cok odul aldi Bircok uluslararasi kongreye katilan Melikoff un Umur Pasa Destani Melik Danismend Ebu Muslim Horasani Turk Sufizminin Izinde Uyur Idik Uyardilar Efsaneden Gercege Haci Bektas Turk Sufiligi ve Destandan Efsaneye ve Kirklar Sofrasi isimli kitaplari bulunuyor OdulleriMelikoff un aldigi oduller ise soyle Iran Milli Egitim Bakanligi Onur Odulu 1973 Turkiye Devlet Bakanligi Onur Diplomasi 1973 Chevalier de l Ordre des Palmes Academiques 1978 Officier de l Ordre des Palmes Academiques 1983 Turk Tarih Kurumu Onur Madalyasi 1982 Mevlana Anma Toreni Onur Madalyasi 1982 Strasbourg Universitesi Onur Madalyasi 1992 Chevalier de l Ordre du Merite Legion d Honneur 1994 Baku Devlet Universitesi fahri doktora unvani Selcuk Universitesi fahri doktora unvani Kaynakca Aydin Ayhan Cem Vakfi 21 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2014 Melikoff web itu edu tr 1 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Nail Tan TURKLUK BILIMI OGRETIM UYESI PROF DR IRENE MELIKOFF www millifolklor com 8 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Diaspora herekatinda qadinlarin rolu Olaylar az 11 Mart 2013 11 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mart 2013 Ozcan Omer Mart 2009 Turk Kulturunun Buyuk Arastirmacisi Irene Melikoff Turk Yurdu 29 259 1 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2014 azertag az 28 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi 21 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2013