Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi (Rusça: Центра́льный комите́т Коммунисти́ческой па́ртии Сове́тского Сою́за – ЦК КПСС, Okunuşu: Tsentralnıy Kamitet Kammunistiçeskay Partii Savyetskava Sayuza – TsK KPSS), Rusça kısaltması ile ЦК ("Tse-ka"), Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) de jure olarak en yüksek yönetim organıydı. Merkez Komite, parti tüzüğüne göre partinin iki kurultayı arasındaki dönemde tüm parti ve hükûmet etkinliklerini yönetmekteydi. Komite üyeleri, parti kurultayında seçilmekteydi.
Vladimir Lenin'in SBKP'deki önderliği süresince, Merkez Komite, partinin en üst makamı olarak işlev görüyordu. Ancak partinin 1919 yılında toplanan 8. kurultayında, bazı sorulara derhâl yanıt verilmesi amacıyla Politbüro kuruldu. Bazı delegeler Politbüro'nun kurulmasına itiraz ettiler ve bu itiraz sonucunda Politbüro, Merkez Komite'ye karşı sorumlu tutuldu. Ayrıca Merkez Komite üyeleri Politbüro oturumlarına danışman olarak katılabilecekler, ancak eğer birer Politbüro üyesi olmadıkları takdirde, oylamalara katılamayacaklardı. Lenin'in ölümünü takîben, SBKP'de ipleri, Merkez Komite Genel Sekreterliği makamı aracılığıyla Josef Stalin eline aldı. Bu lider değişikliği ile birlikte Merkez Komite'nin rolü, küçük bir sadık Stalinist grubundan oluşan Politbüro tarafından baskılandı.
Stalin'in öldüğü 1953 yılına gelindiğinde, Merkez Komite, genel itibarıyla Politbüro'ya karşı sorumlu sembolik bir yönetim organı biçimine dönüşmüştü. Ancak bu ölüm, Merkez Komite'yi yeniden yaşamsal hâle getirdi ve komite Stalin'in ardılı olmak için girişilen iktidar mücadelesi boyunca önemli bir kurum halini aldı. Kruşçev'in iktidara gelmesini takîben, Merkez Komite yine eski öncü rolünü kazandı; ve hatta Politbüro'nun 1957 yılındaki Kruşçev'in görevinden alınması kararını reddetti. 1964 yılında ise, Merkez Komite bu kez Kruşçev'i iktidardan aldı ve Leonid Brejnev'i Birinci Sekreter olarak seçti. Brejnev'in iktidarının başlangıcında, Merkez Komite etkili bir kurumdu, ancak fiilî gücünü zaman içerisinde yitirdi. Bu tarihten Gorbaçov'un liderliği kaybetmesine kadarki dönemde, Merkez Komite partinin ve devletin yönetiminde ufak bir rol oynadı, zîra bu dönemde Politbüro, Sovyetler Birliği'nin en yüksek siyasi kurumuydu.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sovyetler Birligi Komunist Partisi Merkez Komitesi Rusca Centra lnyj komite t Kommunisti cheskoj pa rtii Sove tskogo Soyu za CK KPSS Okunusu Tsentralniy Kamitet Kammunisticeskay Partii Savyetskava Sayuza TsK KPSS Rusca kisaltmasi ile CK Tse ka Sovyetler Birligi Komunist Partisi nin SBKP de jure olarak en yuksek yonetim organiydi Merkez Komite parti tuzugune gore partinin iki kurultayi arasindaki donemde tum parti ve hukumet etkinliklerini yonetmekteydi Komite uyeleri parti kurultayinda secilmekteydi Vladimir Lenin in SBKP deki onderligi suresince Merkez Komite partinin en ust makami olarak islev goruyordu Ancak partinin 1919 yilinda toplanan 8 kurultayinda bazi sorulara derhal yanit verilmesi amaciyla Politburo kuruldu Bazi delegeler Politburo nun kurulmasina itiraz ettiler ve bu itiraz sonucunda Politburo Merkez Komite ye karsi sorumlu tutuldu Ayrica Merkez Komite uyeleri Politburo oturumlarina danisman olarak katilabilecekler ancak eger birer Politburo uyesi olmadiklari takdirde oylamalara katilamayacaklardi Lenin in olumunu takiben SBKP de ipleri Merkez Komite Genel Sekreterligi makami araciligiyla Josef Stalin eline aldi Bu lider degisikligi ile birlikte Merkez Komite nin rolu kucuk bir sadik Stalinist grubundan olusan Politburo tarafindan baskilandi Stalin in oldugu 1953 yilina gelindiginde Merkez Komite genel itibariyla Politburo ya karsi sorumlu sembolik bir yonetim organi bicimine donusmustu Ancak bu olum Merkez Komite yi yeniden yasamsal hale getirdi ve komite Stalin in ardili olmak icin girisilen iktidar mucadelesi boyunca onemli bir kurum halini aldi Kruscev in iktidara gelmesini takiben Merkez Komite yine eski oncu rolunu kazandi ve hatta Politburo nun 1957 yilindaki Kruscev in gorevinden alinmasi kararini reddetti 1964 yilinda ise Merkez Komite bu kez Kruscev i iktidardan aldi ve Leonid Brejnev i Birinci Sekreter olarak secti Brejnev in iktidarinin baslangicinda Merkez Komite etkili bir kurumdu ancak fiili gucunu zaman icerisinde yitirdi Bu tarihten Gorbacov un liderligi kaybetmesine kadarki donemde Merkez Komite partinin ve devletin yonetiminde ufak bir rol oynadi zira bu donemde Politburo Sovyetler Birligi nin en yuksek siyasi kurumuydu Kaynakca Smith S A 2017 The Oxford handbook of the history of communism Oxford Oxford University Press ISBN 978 0198779414 a b Lovell Stephen 2009 The Soviet Union a very short introduction Oxford Oxford University Press ISBN 978 0199238484