Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Açık hava basıncı, atmosfer basıncı, atmosferik basınç veya barometrik basınç; belirli bir yüzeye, üzerindeki atmosfer kolonu tarafından uygulanan birim kuvvet. Atmosfer basıncı genellikle civalı ve aneroid (sıvısız) barometreler ile ölçülür.
Atmosfer basıncını ifade ederken ülkeye veya amaca göre değişen çok çeşitli birimler kullanılır:
Standart basınç
Deniz seviyesindeki standart atmosfer basıncı 760 MmHg; 29,92 InHg; 14,70 psi; 1013,25 x 103 dyn/cm2; 1013,25 mb (veya hPa); 1 standart atmosfer veya 101,325 kilopaskaldır. Deniz seviyesindeki atmosfer basıncı çok büyük farklılıklar göstermez. Şimdiye kadar kaydedilen en büyük değer Sibirya'da 32,01 InHg (1084 mb), en küçük değer ise Güney Pasifik'teki bir tayfunda 25,90 InHg'dir (877 mb). Bu küçük basınç farkları Dünya'nın fırtına ve rüzgâr örüntülerini belirler.
Yeryüzü civarında atmosfer basıncı yükseklik arttıkça (her 30 metrede 3,5 mb) azalır. Ancak soğuk havanın yoğunluğu daha fazla olduğu için basıncın yükseklikle birlikte azalma oranı soğuk bölgelerde daha yüksek olur. 270.000 metre yükseklikte basınç 10−6 mb düzeyine düşer ki bu insan yapısı vakumlarla elde edilmiş en düşük basınca yakındır. 1500–3000 m (5000-10.000 feet) arasında basınç irtifa rahatsızlığına ve diğer ciddî fizyolojik rahatsızlıklara neden olacak kadar düşer ve iklime uyum sağlama teknikleri uygulanması gerekir.
Basınç seviyeleri
Atmosfer basıncının yükseklik arttıkça azalması hava araçlarının herhangi bir referans noktasına göre yüksekliğini (irtifa) hesaplamada yaygın olarak kullanılır. Hava araçlarında kullanılan basınç altimetresi, üzerinde yükseklik değerleri skalası bulunan aneroid bir barometredir. Altimetrenin ayar penceresine herhangi bir basınç değeri girilir. Altimetre aracın, pencereye girilen bu basınç hattından o andaki yüksekliğini gösterir.
Basınç seviyelerini belirtmek için kullanılan en yaygın Q kodları QNH, QFE ve QNE'dir. Bu kodlar kısaltma değildirler.
QNH
QNH, ortalama deniz seviyesindeki (MSL) atmosfer basıncı değeridir. Altimetreye bölgesel QNH değeri girildiğinde aracın ortalama deniz seviyesinden yüksekliğini gösterir. Haritalarda kullanılan yükseklikler de ortalama deniz seviyesine göre tespit edildiği için QNH değeri yeryüzüne yakın uçuşlarda yaygın olarak kullanılır.
QFE
QFE, herhangi bir noktada ölçülen basınç değeridir. Yerdeki bir hava taşıtının altimetresine o meydanın QFE değeri girildiğinde altimetre yaklaşık olarak sıfır yükseklik değerini verir. QFE değeri meydan irtifasını hassas olarak verdiğinden özellikle iniş ve kalkış esnasında kullanılır. Ancak meydandan uzaklaşıldığında yerdeki maniaların yüksekliği meydandan farklı olacağı için QFE değeri ile uçmak emniyetli değildir.
Basınç irtifası
Basınç irtifası, altimetreye QNE değeri (standart basınç) bağlandığında altimetreden okunan değerdir. QNE değeri 1013,25 milibar veya 29,92 InHg'dir ve sabittir. QNE hattı, bu basınç değerindeki hayalî bir hattır. Özellikle yüksek seviyelerdeki uçuşlarda (geçiş irtifasının üzerinde) hava taşıtları standardizasyonu sağlamak için bu değeri kullanırlar. Aksi takdirde, QNH ve QFE değerleri sabit değerler olmadığı için, hava taşıtları arasında emniyetli irtifa ayrımını sağlamak güçleşir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Acik hava basinci atmosfer basinci atmosferik basinc veya barometrik basinc belirli bir yuzeye uzerindeki atmosfer kolonu tarafindan uygulanan birim kuvvet Atmosfer basinci genellikle civali ve aneroid sivisiz barometreler ile olculur Atmosfer basinci ve havanin yogunlugu deniz seviyesinden yukseldikce azalir Semadaki koyu mavi renk basincin artisini kolonun yukseklik arttikca genislemesi ise havanin yogunlugundaki azalisi sembolize eder Atmosfer basincini ifade ederken ulkeye veya amaca gore degisen cok cesitli birimler kullanilir Milimetreciva MmHg veya torr Incciva Inckareye etki eden pound psi Santimetrekareye etki eden dyne dyne cm2 Milibar mb Standart atmosfer atm Paskal kilopaskal veya hektopaskal Standart basincDeniz seviyesindeki standart atmosfer basinci 760 MmHg 29 92 InHg 14 70 psi 1013 25 x 103 dyn cm2 1013 25 mb veya hPa 1 standart atmosfer veya 101 325 kilopaskaldir Deniz seviyesindeki atmosfer basinci cok buyuk farkliliklar gostermez Simdiye kadar kaydedilen en buyuk deger Sibirya da 32 01 InHg 1084 mb en kucuk deger ise Guney Pasifik teki bir tayfunda 25 90 InHg dir 877 mb Bu kucuk basinc farklari Dunya nin firtina ve ruzgar oruntulerini belirler Yeryuzu civarinda atmosfer basinci yukseklik arttikca her 30 metrede 3 5 mb azalir Ancak soguk havanin yogunlugu daha fazla oldugu icin basincin yukseklikle birlikte azalma orani soguk bolgelerde daha yuksek olur 270 000 metre yukseklikte basinc 10 6 mb duzeyine duser ki bu insan yapisi vakumlarla elde edilmis en dusuk basinca yakindir 1500 3000 m 5000 10 000 feet arasinda basinc irtifa rahatsizligina ve diger ciddi fizyolojik rahatsizliklara neden olacak kadar duser ve iklime uyum saglama teknikleri uygulanmasi gerekir Basinc seviyeleriOrnekte ucagin QNE QNH ve yer seviyesindeki QFE ye gore irtifalari gosterilmistir Atmosfer basincinin yukseklik arttikca azalmasi hava araclarinin herhangi bir referans noktasina gore yuksekligini irtifa hesaplamada yaygin olarak kullanilir Hava araclarinda kullanilan basinc altimetresi uzerinde yukseklik degerleri skalasi bulunan aneroid bir barometredir Altimetrenin ayar penceresine herhangi bir basinc degeri girilir Altimetre aracin pencereye girilen bu basinc hattindan o andaki yuksekligini gosterir Basinc seviyelerini belirtmek icin kullanilan en yaygin Q kodlari QNH QFE ve QNE dir Bu kodlar kisaltma degildirler QNH QNH ortalama deniz seviyesindeki MSL atmosfer basinci degeridir Altimetreye bolgesel QNH degeri girildiginde aracin ortalama deniz seviyesinden yuksekligini gosterir Haritalarda kullanilan yukseklikler de ortalama deniz seviyesine gore tespit edildigi icin QNH degeri yeryuzune yakin ucuslarda yaygin olarak kullanilir QFE QFE herhangi bir noktada olculen basinc degeridir Yerdeki bir hava tasitinin altimetresine o meydanin QFE degeri girildiginde altimetre yaklasik olarak sifir yukseklik degerini verir QFE degeri meydan irtifasini hassas olarak verdiginden ozellikle inis ve kalkis esnasinda kullanilir Ancak meydandan uzaklasildiginda yerdeki manialarin yuksekligi meydandan farkli olacagi icin QFE degeri ile ucmak emniyetli degildir Basinc irtifasi Basinc irtifasi altimetreye QNE degeri standart basinc baglandiginda altimetreden okunan degerdir QNE degeri 1013 25 milibar veya 29 92 InHg dir ve sabittir QNE hatti bu basinc degerindeki hayali bir hattir Ozellikle yuksek seviyelerdeki ucuslarda gecis irtifasinin uzerinde hava tasitlari standardizasyonu saglamak icin bu degeri kullanirlar Aksi takdirde QNH ve QFE degerleri sabit degerler olmadigi icin hava tasitlari arasinda emniyetli irtifa ayrimini saglamak guclesir Kaynakca a b c d e atmospheric pressure Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2011