Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
İnkılapçılık, radikalizm veya klasik radikalizm,sosyal liberalizm, sosyal demokrasi, sivil liberteryenizm ve modern ilerlemeciliğin öncüsü, 18. yüzyılın sonlarında ve 19. yüzyılın başlarında liberalizm içindeki sol-kanat tarihsel bir siyasi harekettir.
Kavram olarak ilk defa 1820’lerde İngiltere’de ortaya çıkan Radikalizm, hem henüz doğmakta olan işçi sınıfının önderleri arasında, hem de birçok yeni sanayicilerin çevresinde benimsenmekteydi. Kurumsallaşma yanlısıydılar. Tarih, gelenek ve görenek gibi kavramları bir yana iterek, her şeyin kendine özgü gerçek köklerine inmeye ağırlık verdiler. Parlamento’nun ve yargı erkinin tümüyle yeniden düzenlenmesini istiyorlardı. Demokrat yönleri daha güçlüydü. Siyasi oy hakkının herkese verilmesinden yanaydılar.
Fransa'da Temmuz Monarşisi'ne karşı çıkan, Üçüncü ve Dördüncü Cumhuriyetlerde ağırlıklı rol oynayan, Devrim'den miras alınan temel ilkelerin uygulanmasını savunan Cumhuriyetçilerin öncülüğünde doğan bir siyasi hareket. Daha özel olarak radikal Cumhuriyetçi ve radikal sosyalist partilerin doktrinlerine atıfta bulunur. Joseph Caillaux'nun savunduğu genel oy hakkının tesis edilmesi, Kilise ile Devletin ayrılması, laik, ücretsiz ve zorunlu ilköğretimin kurulması ve artan oranlı gelir vergisi, radikalizmin önerdiği başlıca reformların bir parçasıydı. Alexandre Ledru-Rollin, Georges Clemenceau, Pierre Mendès Fransa radikalizmin büyük figürleriydi. Özel mülkiyet kavramına sıkı sıkıya bağlı olan radikalizmin destekçileri, bunun kaldırılmasını talep eden Marksist sosyalistlere hızla karşı çıktılar.
Bu hareketin Fransa'daki sol kanadı ise Üçüncü Cumhuriyet'in kuruluşunu takip eden yıllarda radikalizmin sol kanadını oluşturan siyasi bir harekettir. Daha özel olarak radikal Cumhuriyetçi ve radikal sosyalist partiler veya onlardan doğan hareketler içindeki reformist sosyalizme yakın eğilimleri belirtir.
19. yüzyılda Birleşik Krallık, kıta Avrupası ve Latin Amerika'da radikal terimi, Fransız Devrimi'nden esinlenen ilerici bir liberal ideolojiyi belirtir. Tarihsel olarak radikalizm, Fransız Devrimi ve diğer ülkelerde ilham verdiği benzer hareketlerle erken bir form olarak ortaya çıktı.
Sosyal liberalizm ve sosyalizm ana akım siyasi ideolojiler olarak ortaya çıkmadan önce, radikalistler modern siyasette sosyal liberallere veya sosyalistlere benzer bir sol siyasi konumdaydı. Sosyal demokrasi kendi başına ayrı bir siyasi güç olarak ortaya çıktıkça, bir zamanlar tarihsel sol radikalizm ile muhafazakâr liberalizm arasında var olan farklılıklar azaldı. 1940 ve 1973 arasında, sosyal demokrat ve muhafazakâr-liberal partiler tarafından üstlenilen rolü ve felsefesiyle, Avrupa'nın kalbinin attığı yerlerin çoğunda feshedildi. Bununla birlikte, bazı bölgeler (Latin Amerika ve Asya gibi) hala "radikal" bir geleneğe sahiptir.
Türkiye ve Radikalizm
1926 yılında Fransız Radikal Partisi, Cumhuriyet Halk Fırkası'nı "sizin programınız radikal fırkaları programının tamamen aynıdır. Biz beynelmilel bir itilaf yaptık, sizin de buna iltihakınızı rica ederiz" diyerek Radikal ve Benzeri Demokratik Partilerin Uluslararası İttifakı'na davet etmiştir.
Bir ara Fransız Radikal Partisi başkanlığı ve Fransız başbakanlığı yapan Édouard Herriot Türkiye'ye 1933 yılında yaptığı ziyarette şu cümleleri sarf etmiştir:
“Görüyorsunuz ya, ben sizin en eski bir dostunuzum 1913'teki fikrimi değiştirmedim. Çünkü Türk milletinden düşündüğüm şeyden başka bir hareket görmedim. Ben laik ve Radikalim. Siz de laik ve Radikalsiniz. 1924'te Hariciye nazırı (dışişleri bakanı) olur olmaz aramızdaki mektep ihtilafını derhal hallettim. Geçen sene de mevkii iktidarda iken Suriye ihtilafını düzelttim. Görüyorsunuz ya! Fikrimi hiç değiştirmedim. Dünya sulhu için Türk’lerle beraber çalışmağı düşündüm ve bu düşüncemde musırrım. Hiç şüphe yok ki, Büyük Şefiniz Gazi Mustafa Kemal Hz. dünyanın en inkılâpçı bir adamıdır. Saltanat ve hilafeti kaldıran, yaptığı büyük inkılâplarla Türk milletine en mes’ut bir istikbal hazırlayan bu büyük adam hakkında söyleyecek söz bulamıyorum. Gazi Hazretlerinin kudretini ölçmek için eserlerini görmek kâfi değil midir? O, asırların güç yetiştirdiği bir dehadır. Bu seyahatimde beni en fazla mes’ut eden nokta Gazi Hazretlerine tazimlerimi arza fırsat bulacağımdır.”
“Gazi Hazretlerini henüz tanımak şerefine nail olmadım. Fakat her şahıs eserleri ile ölçülür. Gazinin eserleri ise meydandadır. Bilhassa inkılâbın ilk merhalesi olarak hilâfet ve saltanatı ilgaya karar vermesi, Gazinin büyüklüğü hakkında lâzım gelen fikri vermiş ve tarihe geçirmiştir. Ben Gazinin hayranıyım. Fazla bir şey söylemeye artık ne lüzum var?”
Édouard Herriot, İzmir’deyken yaptığı bir açıklamada Türkiye’ye yönelik izlenimini şöyle ifade etmektedir:
“Bilhassa Gazi Hazretlerinin memleket harsını yenilemek için esas tuttuğu Laisizm fikrinin hayranıyım. Zira, bu, Fransız Devrimi'nin de esaslarından biridir.”
Yine Herriot, radikal düşüncenin tanımına uygun olarak Atatürk'ü şöyle anlatmaktadır:
(...) Hemen söylemeli ki, Mustafa Kemal bir diktatör değildir. Ben onu hakiki bir cumhuriyetçi, laik, liberal, kelimenin bugün modası geçmiş de olsa pozitivist olarak kabul ediyorum. Onu halkın hukukuna samimiyetle ve derinden hürmetkar bir demokrat olarak sayıyorum (...)
Türkiye Cumhuriyeti'nin 10. yılında, Herriot'nun Cumhuriyet Bayramı tebrikine cevap olarak Atatürk şu sözleri etmiştir:
"Radikal Fırkası Reisi M. Herriot Hazretleri'ne
Dostane tebriklerinizden ve temennilerinizden dolayı gerek Zatıalinize ve gerek Fransız Radikal Fırkası'na samimi surette teşekkür ederim. Büyük ve cumhuriyetçi ve cumhuriyet fikirlerini o kadar asil bir kanaatle temsil etmekte olan bir fırka tarafından bana yöneltilen sözlerden pek mütehassis olduğum halde size ve fırkanıza gerek kendi namıma ve gerek Cumhuriyet Hükümeti namına çok dostane selamları arz ederim, Reis Hazretleri."
İsmet İnönü "Atatürk’ün Ölümünün 24. Yıldönümü Dolayısıyla Türkiye Radyolarında Verilen Söylev" kapsamında şunları söylemiştir:
Demokrasiyi hazırlama devri
Benim herkesin bilmesini istediğim husus şudur: Demokratik rejim Atatürk İdaresinin amacı olmuştur. Atatürk idaresinin demokratik rejimi hazırlama devri olduğu Avrupa ilim adamlarınca hem Atatürk’ün sağlığında, hem ayrıldıktan sonra bir araştırma konusu olmuştur. Ben, M. Herriot'dan idaremizin tamamı ile 1789 Fransız İhtilâli prensiplerinin ayni olduğunu dinlemişimdir. Atatürk’ten sonra Fransız Profesör Maurice Duverger, Atatürk idaresinin demokratik rejimi hazırlama devri olduğunu takdir etmiştir. Zaten Atatürk’ün ayrılmasında bütün demokrasi dünyasının yakın ilgi ve sempati göstermesinin temel sebebi budur. Bu, modern ve medenî manâda bir islâhatçı ve insaniyetçi devlet adamına duyulan saygının eseridir. Mutlakiyet heveslisi bir insana medenî âlemin genel bir ilgi göstermesi tasavvur edilemez. 1789 ihtilâlini bir burjuva ihtilâli sayanlar ve onu daha başka ihtilâllerin takip etmesi özleminde olanlar bulunabilir. Ama bunların önder diye Atatürk’ü göstermeye çalışmaları, kaba bir sahtecilikten başka bir şey değildir
Klasik ve modern radikalizm
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Nails Grene; Marjorie Grene; Debra Nails, (Ed.) (1986). Spinoza and the Sciences. . s. 162. ISBN .
... Yet we are sufficiently outside classical radicalism or classical liberal Utopianism to draw a few conclusions. ...
- ^ Önder, Tuncay (1 Ocak 2019). "BİR İNKILÂP İDEOLOGU OLARAK ŞEVKET SÜREYYA AYDEMİR". Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 8 (15): 199-217. ISSN 2146-7676. 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2024.
- ^ Paul McLaughlin, P. McLaughlin, (Ed.) (2012). Radicalism: A Philosophical Study. Palgrave Macmillan.
- ^ Jacob Kramer, (Ed.) (2017). The New Freedom and the Radicals: Woodrow Wilson, Progressive Views of Radicalism, and the Origins of Repressive Tolerance. Temple University Press.
- ^ "Index". anabilgi.anadolu.edu.tr. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
- ^ "Radikalizm". Dictionnaire de l’Académie française. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
- ^ "Fransız Akademisi Sözlüğü'nde Radikal-sosyalizm". Dictionnaire de l’Académie française. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
- ^ Uyar, Hakkı. "CHP'nin Avrupa'nın Radikal ve Demokrat Partileri ile İlişkileri (1926-1935)". 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2024 – www.academia.edu vasıtasıyla.
- ^ “Eski Fransız Başvekili M. Heriyo Dün Şehrimize Geldi”, Anadolu, 9 Ağustos 1933.
- ^ M. Heryo Bugün Gidiyor”, Cumhuriyet, 11 Ağustos 1933.
- ^ “M. Herriot Şehrimizde, Sabık Fransız Başvekilinin Gazetemize Mühim Beyanatı”, Yeni Asır, 9 Ağustos 1933.
- ^ Atatürk'ün Bütün Eserleri. 26. Cilt (1932–1934), s. 220.
- ^ Atatürk'ün Bütün Eserleri. 26. Cilt (1932–1934), s. 303.
- ^ "İnönü Vakfı, İsmet İnönü Konuşma, Demeç, Makale, Mesaj ve Söyleşileri 1961 – 1965, İsmet İnönü, İsmet İnönü Kimdir, İsmet İnönü Hayatı, İsmet İnönü Resimleri, İsmet İnönü Biyografisi, Mevhibe İnönü, Mevhibe İnönü Kimdir, Mevhibe İnönü Hayatı,İnönü Vakfı, Pembe Köşk, Özden Toker". www.ismetinonu.org.tr. 10 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Şubat 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu madde okuyucular icin kafa karistirici iceriklere veya net olmayan ifadelere sahip olabilir Lutfen ifadeleri netlestirmeye yardimci olun Maddenin tartisma sayfasinda konuyu tartisin Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu maddenin veya bolumun ozgun arastirma dogrulanamaz veya yoruma dayali ifadeler icerdigi dusunulmektedir Lutfen iddialari kontrol ederek ve yeni kaynaklar ekleyerek gelistirin Ozgun arastirmadan olusmus ifadeler kaldirilabilir Ayrintilar maddenin tartisma sayfasinda bulunabilir Inkilapcilik radikalizm veya klasik radikalizm sosyal liberalizm sosyal demokrasi sivil liberteryenizm ve modern ilerlemeciligin oncusu 18 yuzyilin sonlarinda ve 19 yuzyilin baslarinda liberalizm icindeki sol kanat tarihsel bir siyasi harekettir Kavram olarak ilk defa 1820 lerde Ingiltere de ortaya cikan Radikalizm hem henuz dogmakta olan isci sinifinin onderleri arasinda hem de bircok yeni sanayicilerin cevresinde benimsenmekteydi Kurumsallasma yanlisiydilar Tarih gelenek ve gorenek gibi kavramlari bir yana iterek her seyin kendine ozgu gercek koklerine inmeye agirlik verdiler Parlamento nun ve yargi erkinin tumuyle yeniden duzenlenmesini istiyorlardi Demokrat yonleri daha gucluydu Siyasi oy hakkinin herkese verilmesinden yanaydilar Fransa da Temmuz Monarsisi ne karsi cikan Ucuncu ve Dorduncu Cumhuriyetlerde agirlikli rol oynayan Devrim den miras alinan temel ilkelerin uygulanmasini savunan Cumhuriyetcilerin onculugunde dogan bir siyasi hareket Daha ozel olarak radikal Cumhuriyetci ve radikal sosyalist partilerin doktrinlerine atifta bulunur Joseph Caillaux nun savundugu genel oy hakkinin tesis edilmesi Kilise ile Devletin ayrilmasi laik ucretsiz ve zorunlu ilkogretimin kurulmasi ve artan oranli gelir vergisi radikalizmin onerdigi baslica reformlarin bir parcasiydi Alexandre Ledru Rollin Georges Clemenceau Pierre Mendes Fransa radikalizmin buyuk figurleriydi Ozel mulkiyet kavramina siki sikiya bagli olan radikalizmin destekcileri bunun kaldirilmasini talep eden Marksist sosyalistlere hizla karsi ciktilar Bu hareketin Fransa daki sol kanadi ise Ucuncu Cumhuriyet in kurulusunu takip eden yillarda radikalizmin sol kanadini olusturan siyasi bir harekettir Daha ozel olarak radikal Cumhuriyetci ve radikal sosyalist partiler veya onlardan dogan hareketler icindeki reformist sosyalizme yakin egilimleri belirtir 19 yuzyilda Birlesik Krallik kita Avrupasi ve Latin Amerika da radikal terimi Fransiz Devrimi nden esinlenen ilerici bir liberal ideolojiyi belirtir Tarihsel olarak radikalizm Fransiz Devrimi ve diger ulkelerde ilham verdigi benzer hareketlerle erken bir form olarak ortaya cikti Sosyal liberalizm ve sosyalizm ana akim siyasi ideolojiler olarak ortaya cikmadan once radikalistler modern siyasette sosyal liberallere veya sosyalistlere benzer bir sol siyasi konumdaydi Sosyal demokrasi kendi basina ayri bir siyasi guc olarak ortaya ciktikca bir zamanlar tarihsel sol radikalizm ile muhafazakar liberalizm arasinda var olan farkliliklar azaldi 1940 ve 1973 arasinda sosyal demokrat ve muhafazakar liberal partiler tarafindan ustlenilen rolu ve felsefesiyle Avrupa nin kalbinin attigi yerlerin cogunda feshedildi Bununla birlikte bazi bolgeler Latin Amerika ve Asya gibi hala radikal bir gelenege sahiptir Turkiye ve Radikalizm1926 yilinda Fransiz Radikal Partisi Cumhuriyet Halk Firkasi ni sizin programiniz radikal firkalari programinin tamamen aynidir Biz beynelmilel bir itilaf yaptik sizin de buna iltihakinizi rica ederiz diyerek Radikal ve Benzeri Demokratik Partilerin Uluslararasi Ittifaki na davet etmistir Bir ara Fransiz Radikal Partisi baskanligi ve Fransiz basbakanligi yapan Edouard Herriot Turkiye ye 1933 yilinda yaptigi ziyarette su cumleleri sarf etmistir Goruyorsunuz ya ben sizin en eski bir dostunuzum 1913 teki fikrimi degistirmedim Cunku Turk milletinden dusundugum seyden baska bir hareket gormedim Ben laik ve Radikalim Siz de laik ve Radikalsiniz 1924 te Hariciye naziri disisleri bakani olur olmaz aramizdaki mektep ihtilafini derhal hallettim Gecen sene de mevkii iktidarda iken Suriye ihtilafini duzelttim Goruyorsunuz ya Fikrimi hic degistirmedim Dunya sulhu icin Turk lerle beraber calismagi dusundum ve bu dusuncemde musirrim Hic suphe yok ki Buyuk Sefiniz Gazi Mustafa Kemal Hz dunyanin en inkilapci bir adamidir Saltanat ve hilafeti kaldiran yaptigi buyuk inkilaplarla Turk milletine en mes ut bir istikbal hazirlayan bu buyuk adam hakkinda soyleyecek soz bulamiyorum Gazi Hazretlerinin kudretini olcmek icin eserlerini gormek kafi degil midir O asirlarin guc yetistirdigi bir dehadir Bu seyahatimde beni en fazla mes ut eden nokta Gazi Hazretlerine tazimlerimi arza firsat bulacagimdir Gazi Hazretlerini henuz tanimak serefine nail olmadim Fakat her sahis eserleri ile olculur Gazinin eserleri ise meydandadir Bilhassa inkilabin ilk merhalesi olarak hilafet ve saltanati ilgaya karar vermesi Gazinin buyuklugu hakkinda lazim gelen fikri vermis ve tarihe gecirmistir Ben Gazinin hayraniyim Fazla bir sey soylemeye artik ne luzum var Edouard Herriot Izmir deyken yaptigi bir aciklamada Turkiye ye yonelik izlenimini soyle ifade etmektedir Bilhassa Gazi Hazretlerinin memleket harsini yenilemek icin esas tuttugu Laisizm fikrinin hayraniyim Zira bu Fransiz Devrimi nin de esaslarindan biridir Yine Herriot radikal dusuncenin tanimina uygun olarak Ataturk u soyle anlatmaktadir Hemen soylemeli ki Mustafa Kemal bir diktator degildir Ben onu hakiki bir cumhuriyetci laik liberal kelimenin bugun modasi gecmis de olsa pozitivist olarak kabul ediyorum Onu halkin hukukuna samimiyetle ve derinden hurmetkar bir demokrat olarak sayiyorum Turkiye Cumhuriyeti nin 10 yilinda Herriot nun Cumhuriyet Bayrami tebrikine cevap olarak Ataturk su sozleri etmistir Radikal Firkasi Reisi M Herriot Hazretleri ne Dostane tebriklerinizden ve temennilerinizden dolayi gerek Zatialinize ve gerek Fransiz Radikal Firkasi na samimi surette tesekkur ederim Buyuk ve cumhuriyetci ve cumhuriyet fikirlerini o kadar asil bir kanaatle temsil etmekte olan bir firka tarafindan bana yoneltilen sozlerden pek mutehassis oldugum halde size ve firkaniza gerek kendi namima ve gerek Cumhuriyet Hukumeti namina cok dostane selamlari arz ederim Reis Hazretleri Ismet Inonu Ataturk un Olumunun 24 Yildonumu Dolayisiyla Turkiye Radyolarinda Verilen Soylev kapsaminda sunlari soylemistir Demokrasiyi hazirlama devri Benim herkesin bilmesini istedigim husus sudur Demokratik rejim Ataturk Idaresinin amaci olmustur Ataturk idaresinin demokratik rejimi hazirlama devri oldugu Avrupa ilim adamlarinca hem Ataturk un sagliginda hem ayrildiktan sonra bir arastirma konusu olmustur Ben M Herriot dan idaremizin tamami ile 1789 Fransiz Ihtilali prensiplerinin ayni oldugunu dinlemisimdir Ataturk ten sonra Fransiz Profesor Maurice Duverger Ataturk idaresinin demokratik rejimi hazirlama devri oldugunu takdir etmistir Zaten Ataturk un ayrilmasinda butun demokrasi dunyasinin yakin ilgi ve sempati gostermesinin temel sebebi budur Bu modern ve medeni manada bir islahatci ve insaniyetci devlet adamina duyulan sayginin eseridir Mutlakiyet heveslisi bir insana medeni alemin genel bir ilgi gostermesi tasavvur edilemez 1789 ihtilalini bir burjuva ihtilali sayanlar ve onu daha baska ihtilallerin takip etmesi ozleminde olanlar bulunabilir Ama bunlarin onder diye Ataturk u gostermeye calismalari kaba bir sahtecilikten baska bir sey degildirKlasik ve modern radikalizmBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Ayrica bakinizReform Buyuk cadir Lebensreform Reform Yahudiligi Reformizm Islahatcilik Radikalizm Ataturk InkilaplariKaynakca Nails Grene Marjorie Grene Debra Nails Ed 1986 Spinoza and the Sciences s 162 ISBN 9789027719768 Yet we are sufficiently outside classical radicalism or classical liberal Utopianism to draw a few conclusions Onder Tuncay 1 Ocak 2019 BIR INKILAP IDEOLOGU OLARAK SEVKET SUREYYA AYDEMIR Ufuk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi 8 15 199 217 ISSN 2146 7676 1 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2024 Paul McLaughlin P McLaughlin Ed 2012 Radicalism A Philosophical Study Palgrave Macmillan Jacob Kramer Ed 2017 The New Freedom and the Radicals Woodrow Wilson Progressive Views of Radicalism and the Origins of Repressive Tolerance Temple University Press Index anabilgi anadolu edu tr 24 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Radikalizm Dictionnaire de l Academie francaise 24 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Fransiz Akademisi Sozlugu nde Radikal sosyalizm Dictionnaire de l Academie francaise 24 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Uyar Hakki CHP nin Avrupa nin Radikal ve Demokrat Partileri ile Iliskileri 1926 1935 26 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2024 www academia edu vasitasiyla Eski Fransiz Basvekili M Heriyo Dun Sehrimize Geldi Anadolu 9 Agustos 1933 M Heryo Bugun Gidiyor Cumhuriyet 11 Agustos 1933 M Herriot Sehrimizde Sabik Fransiz Basvekilinin Gazetemize Muhim Beyanati Yeni Asir 9 Agustos 1933 Ataturk un Butun Eserleri 26 Cilt 1932 1934 s 220 Ataturk un Butun Eserleri 26 Cilt 1932 1934 s 303 Inonu Vakfi Ismet Inonu Konusma Demec Makale Mesaj ve Soylesileri 1961 1965 Ismet Inonu Ismet Inonu Kimdir Ismet Inonu Hayati Ismet Inonu Resimleri Ismet Inonu Biyografisi Mevhibe Inonu Mevhibe Inonu Kimdir Mevhibe Inonu Hayati Inonu Vakfi Pembe Kosk Ozden Toker www ismetinonu org tr 10 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Subat 2024