Amr bin Âs (Arapça: عمرو ابن العاص, d. 573 - ö. 664), Arap komutan.
Amr bin Âs | |
---|---|
Mısır Valisi | |
Görev süresi 642-648 | |
Hükümdar | Ömer Osman |
Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
Yerine gelen | |
Görev süresi 658-664 | |
Hükümdar | Muaviye |
Yerine geldiği | Muhammed bin Ebu Bekir |
Yerine gelen | Utbe bin Ebu Süfyan |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 573 Mekke, Hicaz |
Ölüm | 664 Mısır |
Çocuk(lar) | Abdullah bin Amr |
Dini | İslam |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | Râşidîn Halifeliği Emevîler Halifeliği |
Hizmet yılları | 634–644 |
Çatışma/savaşları | Müslümanların Mısır'ı fethi İlk Fitne |
Kureyş'in kabilesindendi. Müslüman olmadan önce İslam orduları ile birkaç kez savaştı. 629'da İslam dinine girmesiyle beraber İslam devleti hiyerarşisinde hızlıca yükselen bu asker, İslam peygamberi Muhammed'in çağdaşıydı. İslam'ı seçtikten sonra İslam ordusunun en önemli komutanlarından biri oldu.
Amr, özellikle 640'ta Mısır'ın Müslümanlarca fethinde yaptığı önderlikle bilinen Arap ordu komutanıdır. Mısır'a başkentlik yapacak olan Fustat'ı (bugünkü Kahire) kurdu ve Afrika kıtasında ilk cami olan 'ni bu şehrin merkezinde inşa ettirdi.
Siyasi hayatı
Amr bin Âs Müslüman olmadan önce ticaretle uğraşmıştır. Yaptığı ticari seyahatler sırasında Habeşistan hükümdarı Necâşî ile dost olmuş, bundan dolayı Habeşistan’a giden Müslümanlara sığınma hakkı tanınıp iade edilmemeleri için Kureyşliler adına elçi olarak Necâşî’ye gönderilmiştir, fakat necâşî Amr'ın bu talebini reddetmiş ve Habeşistana hicret eden müslümanlara sığınma hakkı vermiştir. Uhud ve Hendek savaşlarında Kureyş ordusunun süvari birliklerini kumanda etti. Mekke'nin fethedilmeden önce 629 yılında Müslümanlığı kabul etti. İslamiyet’i yaymak ve vergi toplamak üzere Umman'a gönderildi. Ebu Bekir döneminde Güneydoğu Filistin’i ele geçirdi. Yermük Muharebesi'ne katılan Amr bin el-Âs, Ömer döneminde Filistin’i kesin olarak Raşidun Halifeliği topraklarına kattı. Daha sonra 642 yılında İskenderiye’yi teslim alarak Mısır’ın ele geçirilmesini sağladı. Bu başarılarından dolayı "Mısır fatihi" unvanını alarak bu eyalete vali tayin edildi. Fustat (Kahire) şehrini kurdu ve burada kendi adıyla anılan camiyi inşa etti. Osman'ın halifeliği döneminde Mısır valiliğine bir süre daha devam etti. 646 yılında, Bizanslılar tarafından ele geçirilen İskenderiye’yi geri aldı. Halife Osman'la olan anlaşmazlık neticesinde 648 yılında görevinden alındı.
Cephedeki başarılarının yanı sıra siyasetin de önemli şahsiyetlerindendi. Önceleri Ali'nin hilafetini desteklerken daha sonra Muaviye'ye destek verdi. Sıffin Savaşı sonrasındaki Hakem Olayı'nda Muaviye'nin hakemliğini yaptı. Ali'nin Haricilerce öldürülmesinin ardından Muaviye hilafeti ele geçirince, Muaviye tarafından 658 yılında Mısır valiliğine atandı. Bu tarihten itibaren Mısır'ı Emevilere bağlı olarak Muaviye adına yönetti.
Muaviye döneminde, 664 yılında 90 yaşının üzerinde iken öldü.
Kaynakça
- ^ ""AMR b. ÂS "; TDV İslam Ansiklopedisi; Cilt: 3; Sayfa: 79-80; İstanbul; 1993". 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2015.
Dış bağlantılar
- Muhammad ibn Jarir al-Tabari: Tarih ar-Rusul ve el Muluk
- (ed. Ehsan Yar-Shater çev. David Stephan Powers)(1989-2007) The History of al-Ţabarī 40 Cilt, Albany: State University of New York Press (Cilt 24) (İngilizce)
- La Chronique Volume II, Mohammed le sceau des prophètes, Actes-Sud. (Fransızca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Amr bin As Arapca عمرو ابن العاص d 573 o 664 Arap komutan Amr bin AsMisir ValisiGorev suresi 642 648Hukumdar Omer OsmanYerine geldigi Makam olusturulduYerine gelenGorev suresi 658 664Hukumdar MuaviyeYerine geldigi Muhammed bin Ebu BekirYerine gelen Utbe bin Ebu SufyanKisisel bilgilerDogum 573 Mekke HicazOlum 664 MisirCocuk lar Abdullah bin AmrDini IslamAskeri hizmetiBagliligi Rasidin Halifeligi Emeviler HalifeligiHizmet yillari 634 644Catisma savaslari Muslumanlarin Misir i fethi Ilk FitneKahire deki Amr bin El As Camii girisi Kureys in kabilesindendi Musluman olmadan once Islam ordulari ile birkac kez savasti 629 da Islam dinine girmesiyle beraber Islam devleti hiyerarsisinde hizlica yukselen bu asker Islam peygamberi Muhammed in cagdasiydi Islam i sectikten sonra Islam ordusunun en onemli komutanlarindan biri oldu Amr ozellikle 640 ta Misir in Muslumanlarca fethinde yaptigi onderlikle bilinen Arap ordu komutanidir Misir a baskentlik yapacak olan Fustat i bugunku Kahire kurdu ve Afrika kitasinda ilk cami olan ni bu sehrin merkezinde insa ettirdi Siyasi hayatiAmr bin As Musluman olmadan once ticaretle ugrasmistir Yaptigi ticari seyahatler sirasinda Habesistan hukumdari Necasi ile dost olmus bundan dolayi Habesistan a giden Muslumanlara siginma hakki taninip iade edilmemeleri icin Kureysliler adina elci olarak Necasi ye gonderilmistir fakat necasi Amr in bu talebini reddetmis ve Habesistana hicret eden muslumanlara siginma hakki vermistir Uhud ve Hendek savaslarinda Kureys ordusunun suvari birliklerini kumanda etti Mekke nin fethedilmeden once 629 yilinda Muslumanligi kabul etti Islamiyet i yaymak ve vergi toplamak uzere Umman a gonderildi Ebu Bekir doneminde Guneydogu Filistin i ele gecirdi Yermuk Muharebesi ne katilan Amr bin el As Omer doneminde Filistin i kesin olarak Rasidun Halifeligi topraklarina katti Daha sonra 642 yilinda Iskenderiye yi teslim alarak Misir in ele gecirilmesini sagladi Bu basarilarindan dolayi Misir fatihi unvanini alarak bu eyalete vali tayin edildi Fustat Kahire sehrini kurdu ve burada kendi adiyla anilan camiyi insa etti Osman in halifeligi doneminde Misir valiligine bir sure daha devam etti 646 yilinda Bizanslilar tarafindan ele gecirilen Iskenderiye yi geri aldi Halife Osman la olan anlasmazlik neticesinde 648 yilinda gorevinden alindi Cephedeki basarilarinin yani sira siyasetin de onemli sahsiyetlerindendi Onceleri Ali nin hilafetini desteklerken daha sonra Muaviye ye destek verdi Siffin Savasi sonrasindaki Hakem Olayi nda Muaviye nin hakemligini yapti Ali nin Haricilerce oldurulmesinin ardindan Muaviye hilafeti ele gecirince Muaviye tarafindan 658 yilinda Misir valiligine atandi Bu tarihten itibaren Misir i Emevilere bagli olarak Muaviye adina yonetti Muaviye doneminde 664 yilinda 90 yasinin uzerinde iken oldu Kaynakca AMR b AS TDV Islam Ansiklopedisi Cilt 3 Sayfa 79 80 Istanbul 1993 12 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2015 Dis baglantilarMuhammad ibn Jarir al Tabari Tarih ar Rusul ve el Muluk ed Ehsan Yar Shater cev David Stephan Powers 1989 2007 The History of al Ţabari 40 Cilt Albany State University of New York Press ISBN 0 88706 563 5 Cilt 24 Ingilizce La Chronique Volume II Mohammed le sceau des prophetes Actes Sud ISBN 2 7427 3318 3 Fransizca