Beyin göçü, yetiştirilmesi için büyük kaynak gerektiren veya yetiştiği halde ilgisizlik ve olanaksızlık nedeniyle bilim insanı, hekim, mühendis gibi vasıflı insan gücünün daha gelişmiş bir ülkeye göç etmesi. İyi eğitimli, üreten, düşünen, nitelikli çalışanların araştırma veya çalışma hedefiyle yurt dışına gitmesi durumudur.
Beyin göçünden bahsedilebilmesi için terk edilmiş olan ülke ile göç edilen ülke arasında gelişmişlik ve olanaklar açısından az da olsa bir fark bulunmalıdır. Beyin göçü temelde gelişmiş ülkelere yönelik bir kaynak aktarımı olarak değerlendirilir.
Beyin göçü terimini ilk kez, 1950-60'lı yıllarda İngiltere'den ABD ve Kanada'ya göçü ifade etmek amacıyla 1962 yılında Royal Society tarafından kullanılmıştır.
Genel durum
Beyin göçü çoğunlukla yoksul ülkelerden zengin ülkelere doğrudur. Güneyden-kuzeye göçe teknoloji ile ilgili öğrenci ve araştırmacılar, kuzeyden-güneye olan göçe daha çok sosyal bilimciler katılır. 2000 yılındaki göçmenlerin %60'ı gelişmekte olan ülkelerden gitmiştir. 1990-2000 arasında OECD ülkelerindeki üniversitelerden mezun olan yabancıların sayısı %63 artmıştır. OECD ülkelerinin tamamı yabancı beyin göçünü kolaylaştırıcı politikalar yürütürler. Bu ülkeler içinde beyin göçünün 2/3'ü Kuzey Amerika'ya yöneliktir. Beyin göçünden birkaç ülke yoğun olarak yararlanır. ABD'nin payı %51'dir. Buna Kanada ve Avustralya eklenirse %70, Fransa, Almanya ve İngiltere eklenirse oran %85'e ulaşmaktadır.
Tarihi
Yetişmiş insan gücü hareketi olarak değerlendirilen beyin göçünün geçmişi çok eski devirlere dayanır. Çeşitli dini, siyasi, bilimsel nedenlere dayanan beyin göçü ilk ve Orta Çağlarda bulunuyordu. II. Dünya Savaşından önce çok sayıda bilim insanı Hitler'den kaçıp ABD'ye yerleştiler. Bu gelişmelerde Amerika'nın gelişmesinde büyük ölçüde rol oynadı. Albert Einstein da Almanya'dan ABD'ye göç eden bilim insanlarından biridir.
Beyin göçünün tarihinin, bilimin tarihi ile başladığına dair ortak bir görüş bulunmaktadır. MÖ 600-300 yılları arasında beyin göçünün yönü Atina'ya doğruydu. Yolculuğun tehlikeli ve zor olduğu zamanda öğrenci, araştırmacı ve eğitimciler Atina'ya gidiyorlardı. MÖ 300'den sonra bilimin merkezi, beyin göçünün yönü İskenderiye'ye doğrudur. İskenderiye Kütüphanesinin insan gücü ihtiyacı beyin göçü ile sağlanmıştır. Bilimsel çalışma ortamı ve ücretler dünyanın değişik yerlerinden bilim insanlarını buraya toplamıştı.
M.S. 500 yılından sonra dünyanın bilim merkezi İran'ın doğusu olmuştur. Cündişapur Üniversitesi dünyanın her yanından özellikle de Hristiyan bilim adamları toplanmıştır. 8. ve 9. yüzyıllar boyunca Emevi ve Abbasiler devrinde Bağdat ve Şam'da bilimin merkezi olmuştur. Kurulan merkezlere önceleri bireysel, teşvikler sonrasında Suriyeli, Yahudi, Hindu ve İranlı araştırmacılar ilgi göstermiştir.
Avrupa'da Orta Çağ'da Avrupa ülkeleri arasında beyin göçü gerçekleşmiştir. Bu zamanda devletler tarafından beyin göçünü teşvik eden ve yasaklayan kararlar alınmıştır. 8.yy'dan sonra manastır ve kiliselerde yapılan eğitim daha sonra üniversitelerde yapılmaya başlanmıştır. Avrupa'da 1250'de 20 olan üniversite sayısı, 15.yüzyıl sonlarında 80'e ulaşmıştır. Haçlıların 1204'te, Osmanlıların 1453'te İstanbul'u alması ile bilim adamları Avrupa'ya gitmiştir. Bu bilim adamları Padura, Oxford, Heidelberg ve Prag'da bilim merkezlerinin kurulmasına öncülük ettiler. Mili devletlerin kurulması ile 14. ve 15. yüzyıllardan sonra beyin göçü durdurulmaya çalışılmıştır.
Sonuçları
Göç gönderen ülkeler açısından beyin göçünün sonuçları üç grupta toplanabilir; işsizlerin iş bulması, işçi havaleleri, işçilerin geri dönüşleri. Göçmenlerin geri dönmeyip gelişmiş ülkelere yerleşmesi, yetişmiş insan kaybı olup, göçün en ağır maliyetidir.
Kaynakça
- ^ a b c BAKIRTAŞ, Prof. Dr. Tahsin; KANDEMİR, Orhan (2010). "GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER VE BEYİN GÖÇÜ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ". Kastamonu Eğitim Dergisi. 26 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2019.
- ^ ARSLAN, Yrd. Doç. Dr. Neslihan (2017). . dergipark.gov.tr. 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2019.
- ^ a b c KURTULUŞ, Yard. Doç. Dr. Berrak (2011). "BEYİN GÖÇÜ: GEÇMİŞTE, GÜNÜMÜZDE VE GELECEKTE". dergipark.gov.tr. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Beyin gocu yetistirilmesi icin buyuk kaynak gerektiren veya yetistigi halde ilgisizlik ve olanaksizlik nedeniyle bilim insani hekim muhendis gibi vasifli insan gucunun daha gelismis bir ulkeye goc etmesi Iyi egitimli ureten dusunen nitelikli calisanlarin arastirma veya calisma hedefiyle yurt disina gitmesi durumudur Beyin gocunden bahsedilebilmesi icin terk edilmis olan ulke ile goc edilen ulke arasinda gelismislik ve olanaklar acisindan az da olsa bir fark bulunmalidir Beyin gocu temelde gelismis ulkelere yonelik bir kaynak aktarimi olarak degerlendirilir Beyin gocu terimini ilk kez 1950 60 li yillarda Ingiltere den ABD ve Kanada ya gocu ifade etmek amaciyla 1962 yilinda Royal Society tarafindan kullanilmistir Genel durumBeyin gocu cogunlukla yoksul ulkelerden zengin ulkelere dogrudur Guneyden kuzeye goce teknoloji ile ilgili ogrenci ve arastirmacilar kuzeyden guneye olan goce daha cok sosyal bilimciler katilir 2000 yilindaki gocmenlerin 60 i gelismekte olan ulkelerden gitmistir 1990 2000 arasinda OECD ulkelerindeki universitelerden mezun olan yabancilarin sayisi 63 artmistir OECD ulkelerinin tamami yabanci beyin gocunu kolaylastirici politikalar yuruturler Bu ulkeler icinde beyin gocunun 2 3 u Kuzey Amerika ya yoneliktir Beyin gocunden birkac ulke yogun olarak yararlanir ABD nin payi 51 dir Buna Kanada ve Avustralya eklenirse 70 Fransa Almanya ve Ingiltere eklenirse oran 85 e ulasmaktadir TarihiYetismis insan gucu hareketi olarak degerlendirilen beyin gocunun gecmisi cok eski devirlere dayanir Cesitli dini siyasi bilimsel nedenlere dayanan beyin gocu ilk ve Orta Caglarda bulunuyordu II Dunya Savasindan once cok sayida bilim insani Hitler den kacip ABD ye yerlestiler Bu gelismelerde Amerika nin gelismesinde buyuk olcude rol oynadi Albert Einstein da Almanya dan ABD ye goc eden bilim insanlarindan biridir Beyin gocunun tarihinin bilimin tarihi ile basladigina dair ortak bir gorus bulunmaktadir MO 600 300 yillari arasinda beyin gocunun yonu Atina ya dogruydu Yolculugun tehlikeli ve zor oldugu zamanda ogrenci arastirmaci ve egitimciler Atina ya gidiyorlardi MO 300 den sonra bilimin merkezi beyin gocunun yonu Iskenderiye ye dogrudur Iskenderiye Kutuphanesinin insan gucu ihtiyaci beyin gocu ile saglanmistir Bilimsel calisma ortami ve ucretler dunyanin degisik yerlerinden bilim insanlarini buraya toplamisti M S 500 yilindan sonra dunyanin bilim merkezi Iran in dogusu olmustur Cundisapur Universitesi dunyanin her yanindan ozellikle de Hristiyan bilim adamlari toplanmistir 8 ve 9 yuzyillar boyunca Emevi ve Abbasiler devrinde Bagdat ve Sam da bilimin merkezi olmustur Kurulan merkezlere onceleri bireysel tesvikler sonrasinda Suriyeli Yahudi Hindu ve Iranli arastirmacilar ilgi gostermistir Avrupa da Orta Cag da Avrupa ulkeleri arasinda beyin gocu gerceklesmistir Bu zamanda devletler tarafindan beyin gocunu tesvik eden ve yasaklayan kararlar alinmistir 8 yy dan sonra manastir ve kiliselerde yapilan egitim daha sonra universitelerde yapilmaya baslanmistir Avrupa da 1250 de 20 olan universite sayisi 15 yuzyil sonlarinda 80 e ulasmistir Haclilarin 1204 te Osmanlilarin 1453 te Istanbul u almasi ile bilim adamlari Avrupa ya gitmistir Bu bilim adamlari Padura Oxford Heidelberg ve Prag da bilim merkezlerinin kurulmasina onculuk ettiler Mili devletlerin kurulmasi ile 14 ve 15 yuzyillardan sonra beyin gocu durdurulmaya calisilmistir SonuclariGoc gonderen ulkeler acisindan beyin gocunun sonuclari uc grupta toplanabilir issizlerin is bulmasi isci havaleleri iscilerin geri donusleri Gocmenlerin geri donmeyip gelismis ulkelere yerlesmesi yetismis insan kaybi olup gocun en agir maliyetidir Kaynakca a b c BAKIRTAS Prof Dr Tahsin KANDEMIR Orhan 2010 GELISMEKTE OLAN ULKELER VE BEYIN GOCU TURKIYE ORNEGI Kastamonu Egitim Dergisi 26 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2019 ARSLAN Yrd Doc Dr Neslihan 2017 dergipark gov tr 9 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Subat 2019 a b c KURTULUS Yard Doc Dr Berrak 2011 BEYIN GOCU GECMISTE GUNUMUZDE VE GELECEKTE dergipark gov tr 11 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2019