Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bostancıbaşı Deli Abdullah Paşa, (d. ? - ö. 15 Aralık 1823, İzmit), II. Mahmud saltanatında 10 Kasım 1822 - 30 Mart 1823 tarihleri arasında dört ay sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
| Bostancıbaşı Deli Abdullah Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 10 Kasım 1822 - 30 Mart 1823 | |
| Hükümdar | II. Mahmud |
| Yerine geldiği | Hacı Salih Paşa |
| Yerine gelen | Silahdar Ali Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Ölüm | 15 Aralık 1823 İzmit |
Hayatı
Hamdullah Paşa olarak da bilinir. Çengelköyü iskelesi kayıkçılarından Safranbolulu Yalnızkürek Ali Ağa'nın oğlu olarak dünyaya gelmiş, babasının yanında kayıkçılık etmiş, yıllarca denize kürek sallamıştır.
Yirmibeş yaşlarında iken sarayı humayum hamlacılar ocağına girmiş evvela saltanat kayığında, sonra tebdil kayığında kürek etmiş, bu ocakta kademe kademe yükselerek II. Mahmut’un cülusu ile 1809 yılında Bostancıbaşı olmuştur. Bostancıbaşılıkta da 1815'e kadar hizmet etmiştir.
Fakat meşekkat ve mihnetle geçen yıllar vücudunu yıprattığı için arzu ettiği gibi hizmet edemiyeceğini görünce azlini rica etmiş. Şubat 1815'te maişetine yetecek bir arpalık ile 'ndeki evine çekilmiştir. Ancak birkaç gün sonra Başbaki kulluğu mensubuna tayin edildi. 1816'da sipahiler ağası ve 1819'da büyük imrahor olmuştur.
1819 Ramazanında Vezirlik Rütbesi ile kaptan-ı derya tayin edilmiştir. Bu görevde iken o zamanlar kabadayılıkları ve türlü rezaletleri, edepsizlikleri ile meşhur kalyoncu neferlerini zapturapt altına almış, karışıklık çıkartanları sindirmiş ve disiplin sağlamayı başarmıştır. Fakat deniz işlerinden anlamadıği için 1821'de yine azledilmiştir.
Bundan sonra İstanbul'da ikamet etme şartıyla Kütahya ve Karhisar-i Sahip (Afyonkarahisar) sancakları kendisine verilmiş ve İstanbul boğazı sahil muhafızlığına memur edilmiştir.
1822'de Hacı Salih Paşa'nın azledilmesinden sonra kendisine sadrazamlık görevi verilmek için saraya davet edilmiştir. Abdullah Paşa devlet işlerine müdahalesiyle sadrazamları eğlenceye alan nişancı Halet Efendi'nin katli için ferman almadıkça mührü hümayunu kabul edemiyeceğini arz etmiş, şartında ısrar etmesi üzerine II. Mahmud, Halet Efendiyi fedaya mecbur kalmış, Abdullah Paşa Padişahtan Halet Efendi'nin Konya'ya sürgün fermanını aldıktan sonra 10 Kasım 1822 tarihinde Hacı Salih Paşa'nın yerine sadrazam tayinini kabul etmiştir. Arkasında da Konya Valisi Galip Paşa'ya, ihtirasatıyla devlet bünyesinde derin yaralar açmış olan Halet Efendi'nin idam fermanını göndermiştir.
Sadareti zamanında, Tophane'de çıkan yangında gösterdiği gayret üzerine Padişahın takdirini kazanmış, ancak bu yangına gönderilen yeniçerilerin disiplinsiz çapulcu tutumlarını kontrolda gevşek davranması sebebiyle dört aylık bir sadrazamlık görevinden sonra 10 Mart 1823'te azledilmiştir.
Azlinden sonra İzmit sancak beyliğine gönderilmiştir. Burada iken hastalığı daha fazlalaşmış ve 15 Aralık 1823 tarihinde ölmüştür.
Eserleri
Çengelköy'de bir camii yaptırmıştır.
Değerlendirme
Bostancıbaşı Abdullah Paşa dürüst, çalışkan ve hayırsever bir kimse idi. Vakanüvislerin o devri tasvir eden diliyle Abdullah Paşa erazil ve hayta güruhunun anladığı dili pek iyi bildiğinden gürleyen sesi hiddet, şiddet ve heybetiyle şehir eşkiyasını penç-i kahrında titretmiş ve halk arasında büyük bir şöhret kazanmıştır. Asileri ve kötü insanları aman vermeden tepelediği için “Deli” lakabı ile de meşhur olmuştur.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Danışmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul:Türkiye Yayınevi.
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ,
- Alper, Ömer Mahir, "Abdullah Paşa (Deli, Bostancıbaşı)" (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.18
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [1]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Hacı Salih Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 10 Kasım 1822 - 30 Mart 1823 | Sonra gelen: Silahdar Ali Paşa |
| Askerî görevi | ||
| Önce gelen: Hasan Paşa | Kaptan-ı Derya 1819 - 1821 | Sonra gelen: Nasuhzade Ali Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bostancibasi Deli Abdullah Pasa d o 15 Aralik 1823 Izmit II Mahmud saltanatinda 10 Kasim 1822 30 Mart 1823 tarihleri arasinda dort ay sadrazamlik yapmis bir Osmanli devlet adamidir Bostancibasi Deli Abdullah PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 10 Kasim 1822 30 Mart 1823Hukumdar II MahmudYerine geldigi Haci Salih PasaYerine gelen Silahdar Ali PasaKisisel bilgilerOlum 15 Aralik 1823 IzmitHayatiHamdullah Pasa olarak da bilinir Cengelkoyu iskelesi kayikcilarindan Safranbolulu Yalnizkurek Ali Aga nin oglu olarak dunyaya gelmis babasinin yaninda kayikcilik etmis yillarca denize kurek sallamistir Yirmibes yaslarinda iken sarayi humayum hamlacilar ocagina girmis evvela saltanat kayiginda sonra tebdil kayiginda kurek etmis bu ocakta kademe kademe yukselerek II Mahmut un culusu ile 1809 yilinda Bostancibasi olmustur Bostancibasilikta da 1815 e kadar hizmet etmistir Fakat mesekkat ve mihnetle gecen yillar vucudunu yiprattigi icin arzu ettigi gibi hizmet edemiyecegini gorunce azlini rica etmis Subat 1815 te maisetine yetecek bir arpalik ile ndeki evine cekilmistir Ancak birkac gun sonra Basbaki kullugu mensubuna tayin edildi 1816 da sipahiler agasi ve 1819 da buyuk imrahor olmustur 1819 Ramazaninda Vezirlik Rutbesi ile kaptan i derya tayin edilmistir Bu gorevde iken o zamanlar kabadayiliklari ve turlu rezaletleri edepsizlikleri ile meshur kalyoncu neferlerini zapturapt altina almis karisiklik cikartanlari sindirmis ve disiplin saglamayi basarmistir Fakat deniz islerinden anlamadigi icin 1821 de yine azledilmistir Bundan sonra Istanbul da ikamet etme sartiyla Kutahya ve Karhisar i Sahip Afyonkarahisar sancaklari kendisine verilmis ve Istanbul bogazi sahil muhafizligina memur edilmistir 1822 de Haci Salih Pasa nin azledilmesinden sonra kendisine sadrazamlik gorevi verilmek icin saraya davet edilmistir Abdullah Pasa devlet islerine mudahalesiyle sadrazamlari eglenceye alan nisanci Halet Efendi nin katli icin ferman almadikca muhru humayunu kabul edemiyecegini arz etmis sartinda israr etmesi uzerine II Mahmud Halet Efendiyi fedaya mecbur kalmis Abdullah Pasa Padisahtan Halet Efendi nin Konya ya surgun fermanini aldiktan sonra 10 Kasim 1822 tarihinde Haci Salih Pasa nin yerine sadrazam tayinini kabul etmistir Arkasinda da Konya Valisi Galip Pasa ya ihtirasatiyla devlet bunyesinde derin yaralar acmis olan Halet Efendi nin idam fermanini gondermistir Sadareti zamaninda Tophane de cikan yanginda gosterdigi gayret uzerine Padisahin takdirini kazanmis ancak bu yangina gonderilen yenicerilerin disiplinsiz capulcu tutumlarini kontrolda gevsek davranmasi sebebiyle dort aylik bir sadrazamlik gorevinden sonra 10 Mart 1823 te azledilmistir Azlinden sonra Izmit sancak beyligine gonderilmistir Burada iken hastaligi daha fazlalasmis ve 15 Aralik 1823 tarihinde olmustur EserleriCengelkoy de bir camii yaptirmistir DegerlendirmeBostancibasi Abdullah Pasa durust caliskan ve hayirsever bir kimse idi Vakanuvislerin o devri tasvir eden diliyle Abdullah Pasa erazil ve hayta guruhunun anladigi dili pek iyi bildiginden gurleyen sesi hiddet siddet ve heybetiyle sehir eskiyasini penc i kahrinda titretmis ve halk arasinda buyuk bir sohret kazanmistir Asileri ve kotu insanlari aman vermeden tepeledigi icin Deli lakabi ile de meshur olmustur Kaynakca a b c d e Alper Omer Mahir Abdullah Pasa Deli Bostancibasi 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 18 ISBN 975 08 0072 9Dis baglantilarDanismend Ismail Hami 1961 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Alper Omer Mahir Abdullah Pasa Deli Bostancibasi 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 18 ISBN 975 08 0072 9 Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 1 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Haci Salih Pasa Osmanli Sadrazami 10 Kasim 1822 30 Mart 1823 Sonra gelen Silahdar Ali PasaAskeri goreviOnce gelen Hasan Pasa Kaptan i Derya 1819 1821 Sonra gelen Nasuhzade Ali Pasa