Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nasuhzade Ali Paşa (ö. 21-22 Haziran 1822), Osmanlı kaptan-ı deryası. 1821-1822 yılları arasında görev yapmış ve göreve II. Mahmud tarafından getirilmiştir.
| Nasuhzade Ali Paşa | |
|---|---|
 | |
| Kaptan-ı Derya | |
| Görev süresi 1821-1822 | |
| Hükümdar | II. Mahmud |
| Yerine geldiği | Deli Abdullah Paşa |
| Yerine gelen | Kara Mehmed Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | İşkodra |
| Ölüm | 21-22 Haziran 1822 Sakız Adası |
Kökeni
Kaptan-ı derya rütbesi öncesindeki hayatı hakkında fazla bir bilgi olmamakla beraber kendisinin Osmanlı hâkimiyetindeki Arnavutluk bölgesinde denizci bir babanın oğlu olarak dünyaya geldiği tespit edilmiştir.
Denizciliği
Devrin kaptan-ı deryası Küçük Hüseyin Paşa tarafından tersaneye kabul edilmiş, kısa süre içinde gösterdiği başarılar göz önüne alınarak 1810 yılında (kaptan) sınıfına terfi etmiş, 1812 yılında ise payesiyle kalyon kaptanlığına getirilmiştir.
Bir süre sonra bilinmeyen bir sebeple bu görevinden ayrılan Ali Paşa, tarihçi 'nin ifade ettiği gibi denizcilikte şöhret ve maharet sahibi olduğundan, aynı göreve devrin padişahı II. Mahmud'un aşağıda ifade edilen 'u ile tekrar getirildi.
İsyanlar
Özellikle Avrupa ülkeleri ve Rusya'nın kışkırtmalarıyla Mora ve Arnavutluk bölgesinde Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılarak bağımsızlıklarını kazanmak üzere siyasi bir örgüt içinde teşkilatlanıp 1814 yılında Rusya'nın Odessa kentinde , Nikolaos Skufas ve adlı üç tüccar önderliğinde kuran Rumların ardından, yine bu bölgede oğullarıyla birlikte bağımsız bir devlet kurma aşamasına gelmiş olan Tepedelenli Ali Paşa'nın Yanya Valiliği görevinden azledildikten sonra başlattığı isyan hareketini ve Rum korsanların faaliyetlerini bastırmak üzere önce Yanya Seraskeri Hurşit Ahmet Paşa, ardından Nasuhzâde Ali Paşa, Tepedelenli'nin üzerine gönderildi. Preveze ve sularında oldukça zorlu geçen deniz manevraları neticesinde tüm donanmayı birleştirip Serasker tayin olunan Ali Paşa'ya (5 Muharrem 1237 / 2 Ekim 1821), âdet gereği padişah tarafından bir top ala samur ve 100 kese harçlık hediye edildi.
Rumların Eflâk-Boğdan'dan başlayıp Yanya'dan bütün Mora'ya yayılan bağımsızlık kazanmaya yönelik yağma ve saldırıları kısa sürede Ege adalarına da sıçradı. Rum asilerin Sakız Adası'na tecavüzleri, böyle giderse 'na bile hücum etmeleri muhtemel olduğundan boğaz ve sığınaklar takviye edilerek kaptan-ı derya Ali Paşa komutanlığında donanmadan birkaç gemi adaya gönderildi.Sakız önüne gelindiğinde eşkıya gemileri donanmayı görünce firar ettiklerinden kale muhasaradan kurtarıldı. Muhasara ardından Sakız Adası muhafızı Vahîd Mehmet Paşa, Nasuhzâde Ali Paşa'dan birkaç gemi isteyerek 'na da hücum etmeyi düşünmüşse de Ali Paşa buna razı olmadı ve birbirlerini padişaha şikâyet ettiler. Sonuçta Vahîd Paşa vazifesinden istifa ederek Anadolu’da görevlendirilmeyi talep etti, yerine Sakız'da ikamete memur bulunan Abdi Paşa muhafız tayin edildi.
Ayaklanmayı bastırmak üzere görevlendirilen Kaptan-ı Derya Ali Paşa'nın sancak gemisi bu sıralarda Sakız açıklarında iken Avusturya bandıralı bir başka gemi sahilde demirlemişti. Gemi kaptanı, Ali Paşa'yı ziyaret talebinde bulunarak ertesi sabah suları terk edeceğini bildirdi. Bu talep şüpheli bulunsa da kabul edildi. Kısa bir süre sonra limandan ayrılan geminin sahte Avusturya bayrağı kullandığı, bölge ve donanmanın durumunu tespit için gelen Rum asiler olduğu anlaşıldı.
İsyanın mimarlarından Konstandinos Kanaris, Kaptan-ı Derya Ali Paşa'nın ulağı Ömer'in ifadesine göre gece karanlığından yararlanıp Ali Paşa'nın sancak gemisi üzerine siyah yelkenli sevk ederek yangın çıkardı. Çıkan yangını söndürmek ve gemiyi kurtarabilmek için çabalayan Ali Paşa'nın üzerine bu sırada yanmakta olan bir enkaz parçası isabet etti ve denize düşerek boğuldu. Ertesi gün cesedi Sakız yakınlarında ’nda askerleri tarafından bulunup kale içinde toprağa verildi. Kişisel eşyaları İstanbul'a ailesine gönderilerek yerine geçici olarak kaptan-ı derya tayin edildi. Bu elim hadise gerçekleşmemesi halinde, kaptan-ı derya Ali Paşa'nın isyanları bastırmak için Çeşme’de hazırlanmakta olan diğer askerleri Sakız’a geçirdikten sonra Mora'ya gönderilmek üzere görevlendirildiğini tarihi belgelerden öğreniyoruz.
Ardından
Kendisinden sonra gelen nesli, Nasuhzâde Ali Paşa'nın bu kaza neticesinde vefat etmesinden dolayı Arapça "ateşte yanmış" anlamına gelen "Mahrûkî" lakabı ile tanınmıştır. Ünlü Türk dağcı Nasuh Mahruki Nasuhzade Ali Paşa'nın torunlarındandır.
Ailesi Devlet-i Aliye'nin hizmetinde bulunmaya devam etmiştir. Oğlu, Mehmet Ali Bey Sultan Abdülmecid’in mabeyn başkatibi vazifesinde bulunmuştur. Mehmet Ali Bey’in oğlu, Eşref Cafer Bey, Galatasaray Lisesi, Mekteb-i Mülkiye ve Sorbonne Üniversitesi’nde tahsilini tamamlamış, bir müddet eğiticilik yaptıktan sonra Hariciye Nezareti'ne bağlı olarak Kafkas ülkelerinde çalışmıştır. Hindistan'da konsolosluk vazifesini sürdürürken Balkan Savaşı yıllarında Hint müslümanlarının Türkiye’ye yardımlarını koordine etmiştir. Eşref Cafer Bey’in oğlu, , inşaat mühendisi olup Garanti Bankası’nın kurucularından ve ilk yönetim kurulunun üyelerindendir. Ali Cevat Mahruki’nin oğlu, , nümismat olup halihazırda Türk Nümismatik Derneği başkanıdır ve Nasuh Mahruki'nin babasıdır.
Bazı Yunan kaynaklarına göre adada yaşayan 42.000 Sakızlının katledildiği, 50.000 kişinin esir alınıp 23.000 kişinin sürgüne gönderildiği bu ayaklanma Avrupa'nın önde gelen sanatçılarını da etkiledi. 'nın adlı tablosuna ve Victor Hugo’nun "L'Enfant" şiirine ilham kaynağı olmuştur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Mehmed Hafid Efendi, (Nşr. İsmet Parmaksızoğlu) Sefînetü’l-vüzerâ, İstanbul, 1952, s.67.
- ^ Râmizpaşazâde Mehmed İzzet, Harita-i kapudanan-ı derya, y.y, 1868, s.206-207.
- ^ Mehmed Süreyyâ, (Haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmânî, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, C. I, s. 293.
- ^ Başbakanlık Osmanlı Arşivi, MD., 239/ 655; Zekeriya Kurşun, Nasuhzâde Ali Paşa, Yayınlanmamış Biyografi Makalesi, s.2-3.
- ^ Şânizâde Mehmed Atâullah Efendi, Şanizâde Tarihi, Ceride-i Havadis Matbaası, 1873, C.IV, s.113.
- ^ Başbakanlık Osmanlı Arşivi, MD.239, s.270, hüküm 1007.
- ^ B.O.A., HAT. D. 872, 38761; HAT. D.868, 38591/B.
- ^ B.O.A., HAT. D.932, 40382.
- ^ B.O.A., HAT. D. 853, 38209/G
- ^ B.O.A., HAT. D. 750, 35435.
- ^ B.O.A., HAT. D. 884, 39067/C; Filiz Yaşar, Yunan Bağımsızlık Savaşı'nda Sakız Adası, Ankara, 2005, s. 106-107; Yılmaz Öztuna, II.Mahmud, Ankara: Kültür Bakanlığı, 1989, s.64.
- ^ B.O.A., HAT. D.867, 38582/B.
- ^ B.O.A., HAT. D. 867, 38582/G; Christophorus Plato Castanis, The Greek Exile, New York: Cultural Chapter of the Chian Federation, 2002, s.60-61; Alexander Vlasto, A history of the Island of Chios A.D 70-1822, Londra, 1913, s. 164; Philip Argenti, The Massacres of Chios Described in Contemporary Diplomatic Reports, (edited with an introduction by Philip Argenti). John Lane/The Bodley Head, Londra, 1932, s. xxix-xxx.
- ^ B.O.A., MD. 240 174/592.
- ^ B.O.A., HAT. D. 867, 38582 K.
- ^ B.O.A., HAT. D. 865, 38561; HAT. D. 931, 40342/O; HAT. D. 884, 39067/C.
- ^ Kendi Everest'inize Tırmanın, Nasuh Mahruki, Alfa Yayınları İstanbul 2013, .
- ^ Ailem. 27 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim Tarihi: 16.07.2013.
- ^ Philip P. Argenti, "The Massacre of Chios (reviewed by Paul F. Shupp)". The Journal of Modern History. C.5, No.3 (Eylul. 1933), s. 414.
Dış bağlantılar
- Ali Paşa'nın mezarında bulunan kitabe
| Askerî görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Deli Abdullah Paşa | Kaptan-ı Derya 1821 - 1822 | Sonra gelen: Kara Mehmed Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nasuhzade Ali Pasa o 21 22 Haziran 1822 Osmanli kaptan i deryasi 1821 1822 yillari arasinda gorev yapmis ve goreve II Mahmud tarafindan getirilmistir Nasuhzade Ali PasaKaptan i DeryaGorev suresi 1821 1822Hukumdar II MahmudYerine geldigi Deli Abdullah PasaYerine gelen Kara Mehmed PasaKisisel bilgilerDogum IskodraOlum 21 22 Haziran 1822 Sakiz AdasiKokeniKaptan i derya rutbesi oncesindeki hayati hakkinda fazla bir bilgi olmamakla beraber kendisinin Osmanli hakimiyetindeki Arnavutluk bolgesinde denizci bir babanin oglu olarak dunyaya geldigi tespit edilmistir DenizciligiDevrin kaptan i deryasi Kucuk Huseyin Pasa tarafindan tersaneye kabul edilmis kisa sure icinde gosterdigi basarilar goz onune alinarak 1810 yilinda kaptan sinifina terfi etmis 1812 yilinda ise payesiyle kalyon kaptanligina getirilmistir Bir sure sonra bilinmeyen bir sebeple bu gorevinden ayrilan Ali Pasa tarihci nin ifade ettigi gibi denizcilikte sohret ve maharet sahibi oldugundan ayni goreve devrin padisahi II Mahmud un asagida ifade edilen u ile tekrar getirildi IsyanlarOzellikle Avrupa ulkeleri ve Rusya nin kiskirtmalariyla Mora ve Arnavutluk bolgesinde Osmanli Imparatorlugu ndan ayrilarak bagimsizliklarini kazanmak uzere siyasi bir orgut icinde teskilatlanip 1814 yilinda Rusya nin Odessa kentinde Nikolaos Skufas ve adli uc tuccar onderliginde kuran Rumlarin ardindan yine bu bolgede ogullariyla birlikte bagimsiz bir devlet kurma asamasina gelmis olan Tepedelenli Ali Pasa nin Yanya Valiligi gorevinden azledildikten sonra baslattigi isyan hareketini ve Rum korsanlarin faaliyetlerini bastirmak uzere once Yanya Seraskeri Hursit Ahmet Pasa ardindan Nasuhzade Ali Pasa Tepedelenli nin uzerine gonderildi Preveze ve sularinda oldukca zorlu gecen deniz manevralari neticesinde tum donanmayi birlestirip Serasker tayin olunan Ali Pasa ya 5 Muharrem 1237 2 Ekim 1821 adet geregi padisah tarafindan bir top ala samur ve 100 kese harclik hediye edildi Rumlarin Eflak Bogdan dan baslayip Yanya dan butun Mora ya yayilan bagimsizlik kazanmaya yonelik yagma ve saldirilari kisa surede Ege adalarina da sicradi Rum asilerin Sakiz Adasi na tecavuzleri boyle giderse na bile hucum etmeleri muhtemel oldugundan bogaz ve siginaklar takviye edilerek kaptan i derya Ali Pasa komutanliginda donanmadan birkac gemi adaya gonderildi Sakiz onune gelindiginde eskiya gemileri donanmayi gorunce firar ettiklerinden kale muhasaradan kurtarildi Muhasara ardindan Sakiz Adasi muhafizi Vahid Mehmet Pasa Nasuhzade Ali Pasa dan birkac gemi isteyerek na da hucum etmeyi dusunmusse de Ali Pasa buna razi olmadi ve birbirlerini padisaha sikayet ettiler Sonucta Vahid Pasa vazifesinden istifa ederek Anadolu da gorevlendirilmeyi talep etti yerine Sakiz da ikamete memur bulunan Abdi Pasa muhafiz tayin edildi Ayaklanmayi bastirmak uzere gorevlendirilen Kaptan i Derya Ali Pasa nin sancak gemisi bu siralarda Sakiz aciklarinda iken Avusturya bandirali bir baska gemi sahilde demirlemisti Gemi kaptani Ali Pasa yi ziyaret talebinde bulunarak ertesi sabah sulari terk edecegini bildirdi Bu talep supheli bulunsa da kabul edildi Kisa bir sure sonra limandan ayrilan geminin sahte Avusturya bayragi kullandigi bolge ve donanmanin durumunu tespit icin gelen Rum asiler oldugu anlasildi Osmanli bastardasinin Rum isyanci Kanaris tarafindan yakilmasi Isyanin mimarlarindan Konstandinos Kanaris Kaptan i Derya Ali Pasa nin ulagi Omer in ifadesine gore gece karanligindan yararlanip Ali Pasa nin sancak gemisi uzerine siyah yelkenli sevk ederek yangin cikardi Cikan yangini sondurmek ve gemiyi kurtarabilmek icin cabalayan Ali Pasa nin uzerine bu sirada yanmakta olan bir enkaz parcasi isabet etti ve denize duserek boguldu Ertesi gun cesedi Sakiz yakinlarinda nda askerleri tarafindan bulunup kale icinde topraga verildi Kisisel esyalari Istanbul a ailesine gonderilerek yerine gecici olarak kaptan i derya tayin edildi Bu elim hadise gerceklesmemesi halinde kaptan i derya Ali Pasa nin isyanlari bastirmak icin Cesme de hazirlanmakta olan diger askerleri Sakiz a gecirdikten sonra Mora ya gonderilmek uzere gorevlendirildigini tarihi belgelerden ogreniyoruz ArdindanKendisinden sonra gelen nesli Nasuhzade Ali Pasa nin bu kaza neticesinde vefat etmesinden dolayi Arapca ateste yanmis anlamina gelen Mahruki lakabi ile taninmistir Unlu Turk dagci Nasuh Mahruki Nasuhzade Ali Pasa nin torunlarindandir Ailesi Devlet i Aliye nin hizmetinde bulunmaya devam etmistir Oglu Mehmet Ali Bey Sultan Abdulmecid in mabeyn baskatibi vazifesinde bulunmustur Mehmet Ali Bey in oglu Esref Cafer Bey Galatasaray Lisesi Mekteb i Mulkiye ve Sorbonne Universitesi nde tahsilini tamamlamis bir muddet egiticilik yaptiktan sonra Hariciye Nezareti ne bagli olarak Kafkas ulkelerinde calismistir Hindistan da konsolosluk vazifesini surdururken Balkan Savasi yillarinda Hint muslumanlarinin Turkiye ye yardimlarini koordine etmistir Esref Cafer Bey in oglu insaat muhendisi olup Garanti Bankasi nin kurucularindan ve ilk yonetim kurulunun uyelerindendir Ali Cevat Mahruki nin oglu numismat olup halihazirda Turk Numismatik Dernegi baskanidir ve Nasuh Mahruki nin babasidir Bazi Yunan kaynaklarina gore adada yasayan 42 000 Sakizlinin katledildigi 50 000 kisinin esir alinip 23 000 kisinin surgune gonderildigi bu ayaklanma Avrupa nin onde gelen sanatcilarini da etkiledi nin adli tablosuna ve Victor Hugo nun L Enfant siirine ilham kaynagi olmustur Ayrica bakinizKaptan i Deryalarin listesiKaynakca a b Mehmed Hafid Efendi Nsr Ismet Parmaksizoglu Sefinetu l vuzera Istanbul 1952 s 67 Ramizpasazade Mehmed Izzet Harita i kapudanan i derya y y 1868 s 206 207 Mehmed Sureyya Haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Tarih Vakfi Yurt Yayinlari Istanbul C I s 293 Basbakanlik Osmanli Arsivi MD 239 655 Zekeriya Kursun Nasuhzade Ali Pasa Yayinlanmamis Biyografi Makalesi s 2 3 Sanizade Mehmed Ataullah Efendi Sanizade Tarihi Ceride i Havadis Matbaasi 1873 C IV s 113 Basbakanlik Osmanli Arsivi MD 239 s 270 hukum 1007 B O A HAT D 872 38761 HAT D 868 38591 B B O A HAT D 932 40382 B O A HAT D 853 38209 G B O A HAT D 750 35435 B O A HAT D 884 39067 C Filiz Yasar Yunan Bagimsizlik Savasi nda Sakiz Adasi Ankara 2005 s 106 107 Yilmaz Oztuna II Mahmud Ankara Kultur Bakanligi 1989 s 64 B O A HAT D 867 38582 B B O A HAT D 867 38582 G Christophorus Plato Castanis The Greek Exile New York Cultural Chapter of the Chian Federation 2002 s 60 61 Alexander Vlasto A history of the Island of Chios A D 70 1822 Londra 1913 s 164 Philip Argenti The Massacres of Chios Described in Contemporary Diplomatic Reports edited with an introduction by Philip Argenti John Lane The Bodley Head Londra 1932 s xxix xxx B O A MD 240 174 592 B O A HAT D 867 38582 K B O A HAT D 865 38561 HAT D 931 40342 O HAT D 884 39067 C Kendi Everest inize Tirmanin Nasuh Mahruki Alfa Yayinlari Istanbul 2013 ISBN 6051062556 Ailem 27 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim Tarihi 16 07 2013 Philip P Argenti The Massacre of Chios reviewed by Paul F Shupp The Journal of Modern History C 5 No 3 Eylul 1933 s 414 Dis baglantilarAli Pasa nin mezarinda bulunan kitabeAskeri goreviOnce gelen Deli Abdullah Pasa Kaptan i Derya 1821 1822 Sonra gelen Kara Mehmed Pasa